Morgunblaðið - 18.12.1955, Qupperneq 7

[ Sunnudagur 18. des. 1955
UORGVNBLAÐIB
„íslenzkar getrannir*‘
seEfa Eóðir í Tunglinu
FYRIR nokkrum árum var stofn-
eett fyrirtæki, er hlaut nafnið
„íslenzkar Getraunir" og fékk
einkaleyfi til getrauna um brezku
knattspyrnuna og ábyrgð ríkisins
á starfseminni. Ágóða skiidi var-
jð til styrktar íþróttastarfsemi í
landinu, sem er alls góðs makleg.
Reyndur áhugamaður um
íþróttamál valdist til forystu hjá
fyrirtæki þessu, sem er í eðli sinu
ódýrt og skemmtilegt happdrætti.
Getraunir eru sKernmtileg dægra-
dvöl fyrir þá, sem fylgjast með
knattspyrnu og reikna út hvernig
fara muni, en þeir eru þó engu
nær en hinir, sem ekkert um
knattspyrnu vita og fylla sína
dálka hreint út í bláinn. — Við-
skipti við „Getraunirnar“ hafa
vorið mjög lítil undanfarin ár, og
erum við þar langt á eftir öðrum
þjóðum, enda þótt „miðað sé við
íólksfjölda". — Til þess að örfa
þátttöku og um leið að hækka
vinningana, þá var heitið 5 þús.
króna aukaverðlaunum fyrir 12
rétta. Sú heppni að geta rétt til
um úrslit 12 leikja, er mjög sjald-
gæf, en til eru ævintýralegar sög-
ur um suma hæstu vinningana í
öðrum löndum. Hér hefur sjald-
an tekizt að geta rétt til um 12
leiki, en þó hlaut ónefnd kona
fyrir nokkru hátt á 8. þúsund
krónur fyrir 12 rétta og var það
óspart notað til auglýsinga. —
„Aukaverðlaun 5 þúsund fyrir 12
rétta! Allt getur skeð í knatt-
spyrnu. Gleymið ekki getrauna-
seðli vikunnar, 5 þúsund króna
aukaverðlaun fyrir 12 rétta“.
Það er ekki nema sjálfsagt að
eyða nokkrum krónum í tvennum
tilgangi; að styrkja íþróttastarf-
semina og um ieið að detta ef til
vill í lukkupottinn: 12 rétta — 11
eða 10.
Auglýsingarnar í útvarpi og
blöðum minna á Getraunaseðil
vikunnar sí og æ og á 5 þúsund
króna aukaverðlaunin fyrir 12
rétta!!
Þetta er góð auglýsing, sem
tekin er alvarlega, vegna þess að
ríkið, íþróttahreyfingin og þekkt
ir sómamenn standa að fyrirtæk-
inu. — Nú skeður það óvænta, að
í siðustu leikviku tókst 29 þátt-
takendum að geta rétt til um
úrslit allra 12 leikjanna. Nú höfðu
menn þó sannarlega dottið í
lukkupottinn og minntust 5 þús.
króna aukaverðlaunanna fyrir 12
rétta, samkvæmt auglýsingum
ísl. Getrauna. En hvað skeður?
Þá fór að lækka risið á skrum-
inu. Nú eru ekki lengur 5 þús.
króna aukaverðlaun fyrir 12
rétta, heldtir 5 þúsund deilt með
29 — eða aðeins réttar 170 krón-
ur!! — Samkvæmt upplýsingum
frá forstjóra „íslenzkra Get-
rauna“ er þetta gert í samræmi
við auglýsingu i Lögbirtingablað
inu, sem varla 5 af hundraði lesa
80 ára: Árni Árnason formaSur Garði
U’
eftir
aldamótin hófst |
í þorska-
M og
uppgangstímabil
netjaveiðum við sunnanverðan
Faxaflóa. Smiðuð voru þá til
þessara veiða stærri og betri ára-
skip en algengt var áður. Þá var
Og betur vandað til veiðarfæra
og af auknu burðarmagni skip-
anna leiddi það, að hægt var að
hafa á hverju skipi fleiri netja-
trossur í takinu en áður gerðist.
í verstöðvunum við norðanverð-
an Garðskaga var þróunin í
þorskanetjaveiðunum í Garðin-
um.einna örust. Þaðan var stvtzt
á miðin og fleiri stoðir hnigu
undir hraðan vöxt útgerðarinnar
þar.
'Um aldamótin fluttist að Gerð-
um í Garði mikiil athafnamaður,
Finnbogi Lárusson. Finnbogi var
norðlenzkur að ætt. Hafði hann
alizt itpp á Akranesi. Hann var
maður bráðgjör. Á unga aldri
gerðist hann formaður, og var
mikið orð á því haft, hve djarf-
færinn hann var í sjósókninni og
aðsópsmikill til allra verka. Var
hann og mjög aflasæil. ^
Þegar Finnbogi hafði tekið
bólfestu í Gerðum, hóf hann þar
brátt mikla útgerð er óx með
og sjálfsagt ekki 1 af hundraði
þeirra, er getraunir stunda. Þrátt
fyrir þessa vissu auglýsingu í
Lögbirtingablaðinu leyíír Ís3.
Getraunir sér að nota falskar og
ómerkilegar auglýsáiígabréUur í
Vjliiðum og útvarpi og 4 trausti
þess, að enginn nenrú ao höfða
mál gegn stof nuninni, -ætlast þeir
til að njóta sömw virðingar og
trausts og áður.
Ég geri ráð fyrir að traustið sé;
farið og þátttakan mmnji, ehda
ekki nema eðlilegt og sjálfsagt.
Þegar vörusvik komast upp, íeliA
ur salan og þegar fyrirtæki með
ríkisábj'rgð gerír sig sekt áð réka1
faiska auglýsingastarfsémi, ber
að refsa því bæði iögum sam-
k væmt og méð vantrausti aimenn
ings. Ég hef aldr&i séð eftir tíma
né peningum, ‘þegar iþróttahreyf-
ingin á í hlut, en ég harmá þegar
hún eða fyrirtæki hennar g-l&ta
trausti og virðingu <Og verða eins
og happdrætti af vérstu tegund,
þar sem margauglýstur hæsti
vinningur kemur 'aldrei fram.
Það mega ísl. .Getrauhír vita, að
það er áhætta og getur orðið dýrt hyerju árinu sem ieið. Valdi
að iofa háum aukaverðlaunum, en hann til formennsku á skip sín
hitt getur líka orðið dýrt, að unga vaskleikamenn. Kunni hann
á því góð skil af eigin reynslu
hvérjum kostum og atgerfi þeir
menn þurftu að vera búnir, er
tækju að sér stjórn og forsjá
áraskipa við þær aðstæður, sem
þar voru fyrir hendi. Einn þeirra
ungu manna, sem Finnbogi valdi
þá til formennsku við útgerð
sína, á áttræðisafmæli í dag, Árni
Árnason í Gerðum. Árni, sem er
Rangæingur að ætt, fluttist um
í'ermingaraldur til Suðurnesja.
Hið víða og blikandi haf hefur
lör.gum heillað huga ungra
mánna. Svo var það um Árna.
Hugur hans hneigðist þegar á
æskuskeiði að sjómennsku.
Vonir Finnboga í Gerðum
glata trausti með skrumi og ó-
sönnum auglýsingum. Getraunir
eru nú að reka- svipuð viðskipti
og Ameríkumaðurinn, sem seldi
lóðir á tunglinu.
Helgá S.
NáSfú rugr ipasafnlð
Suður-Rhodesíu
FYRIR milligöngu íslandsvinar-
ins James Whittakers, er :býr í
London, hefur jarðfræði- óg brugðust heldur ekki um for
landfræðideild Náttúrugripa- mannshæfhi hins unga manns,
safnsins nýlega borízt góð gjöf. og stjómsémi í öllu er að út-
Er það safn steina- og bergteg- gerðinni laut. Varð hann brátt
unda frá Suður-Rhodesíu. Send- naeð aflasælustu formönnum á
andi þessara náttúrugrípa er The Suðurnésjum.
Office of the High Commissioneri Árið 1906 fluttist Finnbogi
for Rhodesia and Nyasafand, en Lárusson búferlum að Búðum á
sýnishornin eru valin af jarð- Snæfellsnesi. Rak hann þar um
fræðistofnuninni Geological Sur- langt skeið stórbú og útgerð. Við
vey of S.-Rhodesia, er hefur að- brottför hans frá Gerðum var að
setur í Salisbury. (mestu úr sögunni hið farsæla
í því safni, sem gefið var, eru samstarf Árna og hans. Útgerð-
46 steintegundir, sumar mjög arfélag í Reykja\-ík keypti Gerða
fallegar, auk þess 10 tegundir af Finnboga. Varð Guðmundur
gullmálma og 16 bergtegundir, Þórðarson frá Hálsi í Kjós fram-
sem algengar eru suður þar. Eru ( kvæmdastjóri þess og mun hann
í safni þessu ýmsir góðir sýnis- haía verið meðeigandi í félaginu.
munir, sem hægt verður að sýna \ Guðmundur Þórðarson var lærð-
í sýningarskápum, þegar bygging Ur trésmiður. Hafði hann þá
Náttúrugripasafnsins rís af byggt fjölda húsa í Reykjavík
grunni. James Whittaker hefur 0g víðar. En á vetrarvertíðum
oftsinnds áður sýnt hlýhug til stundaði hann jafnan sjó og val’
Náttúrugripasafnsins með bóka- þá formaður á skipi sinu á Suð-
sendingum og fleiru, og kunnum urnesjum, svo sem gert hafði
vér honum þakkir fyrír. Hann faðir hans Þórður hreppstjóri
gefur með þessu gott fórdæmd.
Sigurður Þórarmsson.
dugnaðarmaður, útsjónarsamur
og verkhygginn. Færði. félag
þetta, sem þar syðra var í dag-
legu tali kallað Miiljónafélagið,
mjög út kvíamar í útger&inni
undir stjórn Guðmundar. Lét
félagið smíða mörg og stór ára-
skip, sexmannaför og áttæringa,
sem Jón Jóhannesson, alþekktur
skipasmiður við Faxaflóa,- sá um
smíði á. Þóttu skip þessi bera af
flestum áraskipum, er .þá gengu
til veiða við flóann, bæði að sjó-
hæfni og útliti.
Það sýnir bezt hvers álits og
trausts Árni Árnasoh naut í for-
mannsstarfinu, að Guðmundur
Þórðarson kostaði mjög kapps
um það að Árni tæki að aér
formennsku á útgerð hins nýja
félags. Var Guðmundi það ríkt í
huga sem fyrirrennara hans að
vjanda vel val formanna. Var
Árna falin stjórn á stærsta átt-
æringi félagsins, burðarmiklu og
forkur.nargóðu skipi í sjó að
leggja. Fór nú sem fyrr að Árni
flutti í land mikinn aflafeng á
skipi þessu og aldrei hlekktist
honum neitt á, þótt oft væri tefl®
á tæpasta vað í sjósókninni og
báran risi þá löngum brött að
stafni.
Enn urðu eigandaskipti að út-
gerðarfélagi þessu Að þessu sinnl
keypti Guðmundur Þórðarson fé=
lagið og hélt útgerðinni áfram,
Að sama brunni bar. Árni hélfc
áfram enn um skeið formennsku
hjá Guðmundi, og hafði sem áður
forystu í sjósókn og aílabrögð*
um í bvgeðaria«i smu.
En að því dró nú óðum að
dagar hinnar aldagömlu árabáta-
útgerðar væru taidir á landi hér,
Mun Árni hafa verið meðal
beirra, er lengst héldu þar út i
formannssæti. En þá hefjast "ný
þáttaskil í útgerðarsögu þjóð-
arinnar. Vélbátarnir koma nú til
sögunnar.
Fyrsta vélbátinn sem. kom ‘víð
sögu í Garðinum lét Guðmund -
ur Þórðarson smíða. Var Árna
falin formennska á honum. —
Fyrstu not hans af vélbáti þess-
um, >:cm var 6—8 smál. að stærð,
voru með þeim hætti, að hanr»
hafði hvorttveggja í takinu við
þorskanétjaveiðarnar samtímis,
mótorbátinn og áttæringinn, og
skipti hann áhöfn áttæringsins
niður á bæði skipin, með nokkr-
urn liðsauka eftir þörfum. Jók
þetta mjög afköstin af veiðunum,
því notin af v'éíbátnum styttu
mjög þann tíma, sem í ferðalögjr*
fór að og frá landi. En það tók
löngum mikinn tíma að komast
Framh. á bls. 12
BARNAVAGN
og I>;irn;i-n>lt tii söiu. Vagli-
inn er ljósgrár og mjög vei
farinn. Skýli getur fylgt.
Sanngjarnt verð. Til sýnis
í Baunahlíð 37, rishæð.
Guðmundsson á Hálsi. GUðmund-
ur var hinn mesti áhuga- og
*<»,:*><S<Sr<S<S<S<Sr<s<S<S<SrÆ>^<S>3r<S>«rÆ>3^<S<S><S<S<S<S<S<Sr<3<S<S<S<3<S<S<S<3<S><Z>

1
ir
emm !
Mýlenduvörudeild................1 hæð
Kjötdeild . . . ................1 hæð
Tóbaks- pg sælgætisdeild........1 hæð
Búsáhaldadeild.................Kjallari
Heimilistækjadeild.............Kjallari
Leikfangadeild.................Kjallari
Karlmannafatadeild..............2 hæð
Skódeild........................2 hæð
Vefnaðarvörudeild...............2 hæð
Sniðadeild (Buttrick snið) . . . . 2 hæð
Atlt til jóBaivna
á eímnn slað!
lnppirælti
Skálatúnsheimilisins
GLÆSILEGIlt VINNINGAR:
3 Volkswagen bílar
2 leyfisferðir til útlanda og heim aftur
2 skipsferðir til útlanda og heim aftur
Dregið 2. janúar n. k. — Kr. 10.00 miðinn
SKÁLATÚNSHEIMILIÐ er hæli fyrir vangefin börn
Styð.jið og styrkið göfuga starfsemi
Happdrætti Skálatúnsheimilisins
i
<»<S<S<SrÆ<5r;3<Sr 5<»<SrSS’;Sr<3<5<S<S><3<Sx3<5><»<S><3‘^><S<S<S*Sr<3<S<»<5<3<S><3<SrC3<S<3>:S<»<Sr<a>®><3>ÍSr<3t>i
jPk

AUSTURSTRÆTI