Morgunblaðið - 17.08.1956, Blaðsíða 1

Blæs byrleya
fyrir Stevenson
CHICAGO, 16. úgúst: — IJtlit er
nú fyrir að Stevenson fái tilskil-
inn meirihlutu í íyrstu kosning-
unni á lanasfundi demókrata sem
haldinn er hér í borg. Sjaldan
hefir það komið fyrir að fram-
bjóðandaefni hafi fengið nægilegt
atkvæðamagn í fyrstu atrennu
og yfirleitt hefir þurft að kjósa
tvisvar, þrisvar eða jafnvel fjór-
um sinnum, áður en frambjóð-
andi er valinn.
Q Fréttamenn segja aS nú
blásl mjög byrlega fyrir
Stevenson þrátt fyrir andstöSu
Trumans. Eins og kunnugt er styð
ur hann Ifarriman, en gengi lians
hefír ekki verið mikið á lands-
fundimim. Fréttamenn eru þeirr-
ar skoSunar að Stevenson hljóti
690 atkvæði í fyrstu kosningunni
— eða 35 fleiri en nauðsynlegt
er. Er því álit allra að Stcven-
son sé nú öruggur frambjóðandi
demókrata í væntaniegum for-
setakosningum. — NTB./Keuter.
Dutles flutti tillögu um ifumtið
Siiez á Lundúnuráðstefnunni í gær
□-
n
Zatopeh
skorinn upp
NÝI,EGA var tékkóslóvaski
iþróttagarpurinn Emii Zato-
pek skorinn upp vió kviðsliti.
Honum lieilsast vel. Óvíst er
þó enn. hver áhrif þetta hef-
ur á þáíítöku Zatopeks i OI-
ympíuleikjunum í Mclbournc.

STEVENSON
„Fala morgana
RÉTT fyrir kl. 11,30 í gærkveldi,
gafst Reykvíkingum kostur á að
sjá einkennilega en fagra sjón í
vestri. Yfir Snæfellsjökli sem
var umvafinn skærum kvöldroða,
áttu sér stað svo miklar hillingar,
að eyjar Breiðaíjarðar stigu upp
yfir f jallgarðinn.
Morgunblaðið leitaði sér upp-
lýsinga hjá VTeðurstofunni um
þetta og fékk þau svör að hilling-
ar væru ekki sjaldgæf fyrirbrigði.
Stafa þær af því, að kalt loft
liggur niður við sjóinn en heita
loftið stígur ofar. Við slíkar hita-
breytingar skapast endurspeglun
svo að fjarlagir staðir, sem ekki
undir venjulegum kringumstæð-
um sjást, virðast stíga ofar og
sjást lángt að.
n---------------■--------□
♦ hundúnum, 16. ágúst. — Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB.
RÁÐSTEFNAN um framtíð Súez-skurðar var sett hér kl. 10 í
morgun og voru þá flestir fulltrúanna mættir. Eins og skýrt
hefur verið frá í frétium, sitja fulltrúar 22 ríkja ráðstefnuna, en
Grikkir og Egyptar afþökkuðu boðið.
hó vakti það mikla athygli í gær að egypzka stjórnin lýsti
því yfir að hiin mundi scnda áhcyrnarfulltrúa á ráðstefn-
una og verður hanu enginu annar en hægri hönd Nassers
forseta, Aly Sabry, deildarstjóri í forsætisráðuneytinu og
yfirmaffur egypzka herráffsins. Kom liann til Lundúna í
kvöld.
Allshcrjarverkfall í Arabalöndunum
VANDAMAL
Þegar Eden forsætisráðherra
Breta setti ráðstefnuna í morgun,
voru stólar egypzku og grisku
íulltrúanna auðir, en fulltrúar
þeirra 22 ríkja sem þekkzt Jiafa
boðið voi'u viðstaddir. Eden sagði
að Súezdeilan væri eitt mesta
vandamál eftir stríð og kvaðst
vona að ráðsíefnan yrði árang-
ursrík og rnætti leiða til þess að
samkomulag næðist um framtíð
Súez. Eden situr ekki ráðstefn-
una sjálíur.
RÆDDI VIÐ NASSER
A Meffal fuiltrúa á ráðstefnunni
▼ er forsætisráöherra Pakistans.
Ilann hafði stutta viffdvöl í
Kairó á lcið sinni til Lundúna
og ræddi þar við Nasser for-
sela. Aff loknum þcim viðræff-
ICAIRÓ, 16. ág'úst: — f dag
gcrffu verkamcnn allsherjar-
verkfali í Egyptalandi til aff
láta í ljós andúff sína á Lun.d-
únaráðslefnunni. Segja frétta-
Nassers —
eifivaldus’iiin tekur við
— eg síliau somir Farúks
KARACHI: — Stjörnuspámaffur-
inn Pingal Reátly í Kai'acíxi ixeiir
spáð því, að Nasser munf»dcyja
mjög sviplega áður en langt um
líður — og hershöfðingi xuuni
taka viff einræffisvöldum i land-
inu.
Spámaðurinn segir einnig aff
Sxiez-deilan verffi útkijáö fyrir
26. október næstkomandi og vfir-
stjórn Súezskurffarins verffi þá
komin aftur í hendur Súez-félags
ins.
Pingal bendir á að liann liafi
spáff því 1955 að 3 einvaldar
munuu ráða Egyptalandi í röð.
Fyrst Nagib, siðan Nasser og loks
hinn þriðji, sem taka mundi viff
af Nassei'. I>á sagffi liann einnig
aff Nasscr mundi slíta öllu sam-
bandi viff Breta og Frakka.
Nú spáir Pingal því einnig aff
sett verffi á stofn útlagasfjórn í
París, sem ínuni skipa sér um
son Farúks, Alimed prins, og sú
víxffi loks raunin á aff hann taki
viff sljórnartaumunum í landinu.
ritarar aff verkfalliff hafi ver-
iff algerí, Það á aff standa í!
sólarhring. í dag var 5 mín- |
útna þögn í Egyptalandi og'
skyldi liún þjóna sama tilgangi :
og verkfaliið.
Verkföll voru einnig í öffr- j
um löndum til stuffnings viff :
Egypta, s.s. Jórdaníu, Sýr-
laudi, Líbanon, Persíu, Irak,
Pakistan, Lybíu og Túnis.
NTB.
Filip vami
skákmóiið
LOKIÐ er alþjóðlegu skák-
nxóti, sem haldið var í Prag.
Xékkóslóvaski stórmeistarinn,
dr. Filip, varff cfslur á mót-
hiu xueff 13 vinixinga. Aixnar
varff Ragosín frá Sovéiríkjun-
um meff 12! í, þriöji og fjórði
Flohr (Sovétrikin) og Paeli-
man (Tékkóslóvakíu) meff 12
vinninga hvor og fimmti Sví-
inn Stáhlberg meff 11 \'i vinn-
ine.
írak á að miðla málum
BAGDAD, 16. ágúst: — Tals-
maður íraksstjórnar sagffi í
dag aff rétt væri aff Nasser
hafi beffið íraksstjórn um aff
miðla málum í Súez-deiiunni.
Þvkir þaff vísbeuding um aff
Nasser vilji fyrir alla muni
komast hjá stórdeilum viff
vesturveldin um framtíð Súez
skurffar. — NTB.
um, hélt hann för sinni áfram,
og þegar hann kom til Lund-
xina, skýröi lxann svo frá að
lxann væri þess fullviss aff
Nasser væri fús til samkomu-
lags, cf staðinn væri vörður um
rétt Egypta í málinu. Súez lyti
egypzki-i lögsögn og því væri
þjóffnýting þeirra lögmæt, en
Nasser hcfði ekkert á móti því
aff alþjóöleg stjórn hefði meff
hóndum rekstur skurffarins
og eftirlit meff því aff sigling-
ar um hann yrffu frjáisar.
Er Oighenis að geíast npp?
Er fús að ræða deiiomalin
við Breta
Einkaskeyti til Mbl.
frá NTB-Reuler.
ýlCOSIA, 16. ágúst. — í ckg
?ar dreift dreiíiiniðum hér í
Jorg og voru þeir undirskrif-
aðir af lciðtoga uppreisnar-
manna EOKA, Dighenis kap-
teini. Er þar skýrt frá því að
Dppreisnarmenn ætli að hætta
vopnaviðskiptum í bili til að
. Forðast írekari blóðsúthelling-
ar. Þó haf*» brczk yfirvöld
;kki fengið neitt tilboð um
vopnahlé ennþá, en húizt er
við því að það sé á lciðinni.
A dreifiritum þessum er einnig
frá því skýrt að uppreisnarxnenn
vilji nú ræða við Breta um fram-
tíð Kýpur, og vonast menn nú
til að eygja megi lausn á málinu.
Menn skeggræða þessa merkisat-
burði á götum og torgum hér
á eyjunni og þykja tíðindin hin
nxei'kuslu.
Á dreifimiöunum segir Dig-
henis m. a.: „Ég tók ekki þátt
i þessari baráttu af hégóma-
skap, lxeldur vegna þess, að ég
sá hilla undir frjálsa Kýpur.
Ég er þess reiffubúinn aff sýna
i verki mannlegar tiltinningar
mínar og andstyggff á blóffsút-
hellingum.“ —. Síffan segir, aff
kapieinninn sé þess fús að
ræffa viff Breta um deilumál-
in.
Nx'i hefir ógnaröldin S eyjunni
, staðið yfir í fulla 16 mánuði,
j og allan þann tíma hefir hvert
morðið verið framið af öðru,
menn hafa verið hengdir og
skotnir, óvinátta hefur myndazt
milli vinaþjóða Breta og Grikkja
og einnig Tyrkja og Grikkja. —
Vona menn nú að dreifimiðarnir
séu merki þess að ógnaröldinni
linni á Kýpur, áður en langt um
líður.
^ LFNDÚNUM, 16. ágúst: —
T Nú er fullvíst aff enginn
númumaður hafi komizt lífs af
úi belgísku námunni sem kvikn-
affi í á dögunum. Þar létu því
lífiff 263 námumenn, flestir Belg-
ar, en einnig var þarna stór hóp-
ur ítala.
^ Námumenn í næstu námu við
7 hliðina ruddust í dag aff út-
göngudyrunum og sögffu aff gas-
loft hefffi ínyndazt í námunni.
Sérfræffingar athuguffu málið, en
iýstu því svo yfir aff fullyrffing-
ar námumanna væru ekki á rök-
um reistar. Þeir hefðu aðeins
veriff gripnir ofsahræffslu.
á Óvenjumargir italskir námu-
T menn sem vinna i Bclgíu
hafa beffiff um heimfararleyfi, að
því er itaiska stjórnin upplýsir.
Hafa nú 176 ítalskir námumenn
beffiff um vegabréf lieim.
— NTB. — Reuter.
EINROMA KJÓRINN
Þegar Eden hafði lokið setn-
ingarræðu sinni var kjörinn for-
seti ráðstefnunnax-. Unden, utan-
ríkisráðherra Svía, stakk upp á
Selwyn Lloyd, utanríkisráðherra
Breta, og var hann einróma kjör-
inn. Þá stóð upp Shepilov, utan-
ríkisráðherra Rússa, og sagði að
hann mundi gera allt sem í hans
valdi stæði til að jákvæður ár-
angur mætti nást á ráðstefnunni,
en þú kvaðst hann harrna að
Egyptar hefðu ekki verið með í
ráðum, þegar hún var undirbúin.
Bæri að leysa Súez-deiluna á
þann veg að allir mættu vel við
una og leggja þyrfti áherzlu á
að réttur Egvpta yrði ekki skert-
ur. — Þess má geta, að þetta er
í fyrsta skipti sem Shepilov tek-
ur þátt í alþjóolegri ráðstefnu,
síðan hann tók við af Molotov.
I FJORUM LIBUM
Dulles, utanríkisráðherra Banda
ríkjanna, tók einnig til máls í
dag og bar fram tiliögu um lausn
'Súez-deilunnar. Er hún í fjórum
atriðum og segja fréttamenn að
hún sé samhljóða tillögu þeirri
sem utanríkisráðherrar vestur-
veldanna komu sér saman um að
flytja, þegar þeir reifuðu málin í
Lundúnum á dögunum.
Tillaga Dulles var á þessa leið:
1) Súez-skurSurinn verði
settur undir alþjóðlega
stjórn. Egyptar eigi sæti í
henni, en engir fulltrú-
anna hafi neitunarvald.
2) Egyptum verði tryggðar
réttlátar tekjur af skurð-
inum og á engan hátt verði
gengið á sjálistæði lands-
ins.
3) Súez-fé!aginu verði greidd
ar liæfilegar skaðabætur
vegna þjóðnýtingarinnar.
1) Ollum deiluatriðum verði
skotið til sérstaks gerðar-
dóms.
I»á er gert ráð fyrir því í
tillögu Dulles, að alþjóða-
nefndin sem reka á skurðinn
lúti S. Þ., en við því var ekkr
búizt að vesturveldin gengju
svo Iangt. Þvkir fréttariturum
sennilegt að þau reyni með
þessu ákvæði að koma til
rnóts við þær þjóðir sem vildu
iáta S. Þ. fjalla um rnálið.
★ .★ ★
Aðrir ræðumenn á ráðstefn-
unni í dag voru: Pineau, utanrik-
isráðherra Frakka, og fulltrúar
Indónesíu, Portúgals, ítaliu og
Svíþjúðar, scm flultu allir stutt-
ar ræður. Unden, utanríkisráð-
herra Svía, sagði að tillaga Dulles
væri góður samkcmulagsgrurxd-
völlur.