Morgunblaðið - 18.11.1956, Page 12

12
M ORCUNBLAÐ1Ð
Sunnudagur 18. nóv. 1956
AtttMðM
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík
Framkvaemdastjóri: Sigfús Jónssun.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Ásmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Ámi Garðar Kristinsson.
• Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 25.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 1.50 eintakið.
Hóskoleg olstaða ríkisstjérn-
arinnar tll öryggisnólanna
UMRÆÐURNAR um tillögur stefna bæri hiklaust að því að
Sjálfstæðismanna varðandi varn-
armálin voru ekki mjög langar
s. L föstudag. En þær voru nægi-
lega langar til þess að gefa glögga
mynd af þeirri háskalegu afstöðu,
sem núverandi ríkisstjórn hefur
tekið til þessara mála. Aldrei hef-
ur íslenzka þjóðin þurft frekar á
því að halda en nú að njóta
traustrar og ábyrgrar forystu um
þessi þýðingarmiklu mál.
Þríklofin ríkisstjórn
Af umræðunum s. 1. föstudag
um tillögur Sjálfstæðismanna á
láta varnarliðið fara. Tók ráð
herrann hér sterkar til orða en
utanríkisráðherrann, sem talað
hafði á undan honum, sló þó
nokkuð úr og í, en vildi auð-
sjáanlega auðvelda allt sem mest
fyrir kommúnistum
Kommúnistar krefjast
varnarleysis.
Félagsmálaráðherrann, sem tal-
aði fyrir hönd kommúnista í þess-
um stórpólitísku umræðum hafði
ekki merkilegan boðskap að
Alþingi kemur það greinilega í' flytja. Að svo miklu leyti, sem
mál hans varð skilið hélt hann
fast við yfirlýsinguna frá 28.
marz, um að varnarliðið ætti að
fara. Engin breyting hefði orðið
á afstöðu þeirra flokka, sem að
ríkisstjórninni standa og sam-
þykktu fyrrgreinda yfirlýsingu.
Þegar litið er á yfirlýsingu
kommúnista 5. nóv. s. 1. þarf
enginn að fara í grafgötur um
þeirra afstöðu. Þeir krefjast þess
ekki aðeins að fsland verði taf-
arlaust gert varnarlaust heldur
heimta þeir að það segi sig úr
Atlantshafsbandalaginu.
tímurleg forysta á örlaga
ríkum tímum.
Hér hafa verið dregnir upp
höfuðdrættimir í þeirri mynd,
ir lands'íns‘Óg“öryggrað veítaJ sem við blasir af forystu þjóð-
Viðleitni utanríkisráðherrans til armnar 1 utenrikís- og oryggis-
þess að skjóta sér undan svari; malum'.( StJ°rnm er Þriklofin.
við þessari spurningu sýnir þess! Hun nmtar að gefa upplysingar
vegna háskalegan tvískinnung í um Það- hver afstaða hennar
afstöðu hans, enda þótt hann að,munl 1 meSm drattum verða i
öðru leyti lýsti því mjög ákveðiðj þeim samnlngum, sem framund-
nauðsynlegar varnir“ an eru um endurskoðun varnar-
Ijós, að ríkisstjórnin er þríklofin
í afstöðunni til varnarmálanna.
Utanríkisráðherrann lýsir því
yfir, að hann telji ástandið í al-
þjóðamálum svo uggvænlegt í
dag, að ef hann ætti að ákveða,
hvort varnarliðið skyldi fara
héðan á þessari stundu, þá myndi
hann snúast gegn því.
Ráðherrann var hins vegar
ófáanlegur til þess að skýra
hreinlega frá því, hvort samn-
ingarnir, sem eru að hefjast
við Bandaríkjamenn um varn-
arsamninginn eigi að miðast
við það, að varnarliðið fari
héðan þegar tilskilinn samn-
ingsfrestur væri útrunninn.
Vitanlega skiptir afstaða utan-
ríkisráðherrans til þess atriðis
meginmáli. Á henni hljóta varn-
yfir, að
yrðu að vera hér fyrir her ’i.
En hvað telur utanríkisráoherr
ann vera „nauðsynlegar varnir“?
Um það veigamikla atriði voru
svör hans allsendis ófullnægj-
andi.
Afstaða forsætisráðherr-
ans til „upplýsinga“
fyrr og nú.
r Þáttur forsætisráðherrans i
þfessum umræðum var býsna ein-
kennilegur. Hann taldi ómögu-
legt að segja þingi og þjóð frá
stefnu stjórnarinnar í viðræðun-
um um varnarsamninginn vegna
þess, að fyrst yrði að fá upplýs-
ingar frá hinum bandarísku samn
ingamönnum um þeirra afstöðu!!
Mjög stingur þetta í stúf við
fyrri afstöðu Framsóknar-
manna til endurskoðunar varn
arsamningsins. Á s. 1. vori
vildu þeir ómögulega láta leita
upplýsinga og álits hjá banda
mönnum íslendinga áður en
ákveðið væri að gera ísland
varnarlaust.
Nú er ekki hægt, að áliti for-
sætisráðherrans, að skýra Alþingi
og þar með þjóðinni frá afstöðu
stjórnarinnar í væntanlegum við-
ræðum um endurskoðun varnar-
samningsins vegna þess að „upp-
lýsingar“ vantar frá Bandaríkja-
mönnum.
Að öðru leyti kom það fram
hjá forsætisráðherranum, að hann
teldi að ályktunin frá 28. marz
s. L væri í fullu gildi, og að
samningsins. Hún snýst ennfrem-
ur harkalega gegn þeirri tillögu,
að stærsti stjórnmálaflokkur
þjóðarinnar, sem nær helmingur
hennar stendur á bak við komi
nærri þessum samningaviðræð-
um.
Ekki verður annað sagt, en
að forysta Islendinga sé hin
ömurlegasta á þessum örlaga-
ríku tímum. Kommúnistar
hafa líf ríkisstjórnarinnar í
hendi sér. Enda þótt utanríkis-
ráðherrann geri sér ljóst, það
hættuástand, sem við blasir,
binda kommúnistarnir tungu
hans um, hvað nú eigi að gera.
Forsætisráðherrann túlkar
sjónarmið þeirra og reynir að
breíða yfir þau skakkaföll,
sem að þeim steðja frá atburða
rásinni í alþjóðamálum.
UTAN UR HEIMI
J<ó
oncu&rinn
vctr a
fi
Ö
llum mun í fersku
minni hin skemmtilega kvik-
mynd „Anna og kóngurinn í
Síam“, sem var sýnd hérna fyrir
nokkrum árum með Rex Harri-
son í aðalhlutverki, og eflaust
hafa ýmsir heyrt getið um nýja
bandaríska kvikmynd í litum,
þar sem Yul Brynner leikur hinn
ógleymanlega pótentáta, er réði
til sín enska kennslukonu til að
kenna sínum stóra barnaskara.
Söngleikurinn, sem þessi nýja
kvikmynd er byggð á, naut geysi-
legrar hylli á Broadway og var
sýndur þar í tvö ár
i
síðustu viku rifjuðust
þessar kvikmyndir og hinir sögu-
legu atburðir, sem að þeim liggja,
upp, þegar Wan Waithayakon
Krommun Naradhip Bongspra-
bandh, prins frá Thailandi
(Síam), var kosinn forseti yfir-
standandi Allsherjarþings Sam-
einuðu þjóðanna. Hinn sögufrægi
kóngur, Maha Mongkut Rama
IV., var nefnilega afi hans, og
hvar sem Wan prins kemur, rign-
ir spurningunum yfir hann. Hann
Wan prins frá Thailandi, hinn
nýi forseti Allsherjarþings Sam-
einuðu þjóðanna, á hinn sögu-
fræga kóng í Síam að afa.
var lítið hrifinn af kvikmyndun-
um, en svarar forvitnum spurn-
ingum með hæglátu brosi.
E,
inu sinni var hann
spurður af hnýsnum kvenmanni,
hvort hann treystist til að fara
í föt afa síns: halda stórt kvenna-
búr og eiga 67 börn. „Hamingj-
an góða!“ segir Wan íbygginn,
þegar hann segir frá þessu. „Þið
i —jí
lictnó
lam
hefðuð bara átt að sjá vonbrigða-
svipinn, sem kom á aumingja
konuna, þegar ég svaraði: Mér
þykir það leitt, frú mín góð, en
ég á bara eina konu og tvö börn“.
w
an sýnir sömu hóg-
væru kímnina og þolinmæðina í
öllum raunum hins diplómatíska
lífs. Hann er mjög trúrækinn
búddisti, og er sagður gæddur
þeim ágæta hæfileika að geta
ekki skapað sér óvini. Hefur það
að vonum komið sér vel á tæp-
lega 40 ára löngum stjórnmála-
ferli. Hann er nú 65 ára gamall,
en ungur í útliti og sérstakt
snyrtimenni í klæðaburði. Hann
hefur tvisvar áður verið forseta-
efni á Allsherjarþinginu. Árið
1953 laut hann í lægra haldi
fyrir Madame Pandit frá Ind-
landi, og 1954 dró hann sig í hlé
og studdi van Kleffens frá Hol-
landi, sem hlaut kosningu.
nefndar lands síns til Þjóða-
bandalagsins, aðstoðarutanríkis-
ráðherra, sendiherra í London,
Brussel og Haag. í sex ár átti
hann sæti í Fastadómstóli álþjóða
deilumála í Haag, og árið 1946 var
hann formaður samninganefndar
frá Thailandi, sem samdi við
Frakka um landamæradeilur
ríkjanna.
S íðan 1947 hefur Wan
prins verið sendiráðherra Thai-
lands í Washington og fastafull-
trúi hjá Sameinuðu þjóðunum.
Núna er hann jafnframt utanríkis
ráðherra Thailands. Þrátt fyrir
þessa ábyrgðarstöðu álítur hann
málefni Sameinuðu þjóðanna svo
mikilvæg, að hann eyðir megin-
tíma ársins þar. Hann hefur áður
gegnt ýmsum mikilvægum störf-
um hjá Sameinuðu þjóðunum,
m.a. verið varaformaður laga-
nefndarinnar, formaður gæzlu-
verndarnefndarinnar, formaður
efnahagsnefndarinnar, formaður
laganefndarinnar og formað-
ur sérstöku pólitísku nefndar-
innar, sem Thor Thors veitti for-
stöðu fyrir tveimur árum.
Wan prins hefur langa reynslu
í þingsköpun og fékk sérstakt
hrós fyrir „diplómatíska verð-
leika", þegar hann var einn af
þremur forsetum Genfar-ráð-
stefnunnar um Kóreu árið 1954.
að má segja, að óhjá-
kvæmilegt væri, að Wan prins
gengi í opinbera þjónustu lands
síns. Frændi hans, Phumiphol
Aduldet, er nú konungur í Thai-
landi, og faðir hans, Naradhip
Prabandhongse prins, var fjár-
málaráðherra og fékkst einnig
við leikritagerð. Wan prins er
fæddur í Bangkok, þar sem hann
hlaut undirstöðumenntun sína,
áður en han sigldi til Englands
til frekara náms. Tók hann glæsi
legt próf í sögu við háskólann í
Oxford. Síðan stundaði hann um
skeið nám við Ecole Libre • des
Seiences Politiques í París, en
varð svo prófessor í sögu við
háskólann í Chulalankarana árið
1931 og tveimur árum síðar deild-
arforseti við lagadeildina þar.
H
ann hóf opinber störf
árið 1917, þegar hann varð ritari
við sendiráð Thailands í París.
Síðar varð hann formaður sendi-
an kvæntist árið 1921
Monchao Phibun Kitiyakara, og
eiga þau einn son. Þau skildu
ári eftir giftinguna. 1930 kvæntist
hann Proi Búnnag, og eiga þau
22 ára dóttur, Wiwan Worawan,
sem sat fyrir aftan föður sinn I
sal Allsherjarþingsins, þegap
hann var kjörinn forseti þess.
Hún hefur stundað nám í Banda-
ríkjunum með það fyrir augum
að ganga einnig 1 opinbera þjón-
ustu lands síns. Um skeið leið-
beindi hún ferðamönnum á Aðal-
stöðvum Sameinuðu þjóðanna, en
hefur nú fengið starf í utanríkis-
þjónustu Thailands sem einkarit-
ari föður síns.
Þannig má með sanni segja, að
niðjar kóngsins í Síam, sem náði
í ensku kennslukonuna til að
kenna börnum sínum, séu „vel
lukkaðir".
25 nýir félagar teknir
inn á aðalfundi Heimis
Kr'jstján Guðlaugsson kosinn formaður
SL. miðvikudag var haldinn að-
alfundur í Heimi, Fél. ungra
Sjálfstæðismanna í Keflavík.
Fráfarandi formaður, Alexand
er Magnússon, gat þess m.a. í fé-
lagsskýrslu sinni, að starfið hefði
verið mjög gott á sl. ári. Haldin
voru skemmtikvöld, ennfremur
ráðast á sendiráð í Moskvu
★ ★ ★
Þegar Bretar , Frakkar og
fsraelsmenn gerðu innrás sína
í Egyptalandi, höfðu Rússar
mikinn viðbúnað, eins og
kunnugt er. — Það þótti tíðind
um sæta að þeir skipulögðu
þrjá hópa (í hverjium hóp
voru 1000 menn) sem fóru til
sendiráða fyrrnefndra rikja í
Moskvu. Héldu þeir nrfótmæla-
fundi fyrir framan sendiráð
¥ ¥ ¥
þessara ríkja, voru með óp og
köll og höfðu auk þess kröfu-
spjöld sem á var letrað: „Far-
ið burt frá Egyptalandi" og
„Farið heim — og verið
heima".
Rússnesk stjórnarvöld sáu
enga ástæðu til að gripa í
taumana, enda þótt þeir sem
forystu höfðu á fiundum þess-
um færu með háreisti og ynnu
★ ★ ★
jafnvel hervirki á sendiráðs-
byggingunum. M.a. gerðu
Rússarnir atlögu að sendiráði
ísraelsmanna. Börðu þeir
sendiráðið að utan án þess að
lögreglan sæi ástæðu til að
skerast í leikinn. — Nokkur
spjöll urðu af þessum mót-
mælafundum Rússa, en engar
yfirhcyrslur hafa þó orðið
þeirra vegna.
stóð félagið, ásamt öðrum félög-
um Sjálfstæðisflokksins, fyrir
stjórnmálanámskeiði. Þá þakkaði
formaður meðlimum fyrir það
starf er þeir inntu af hendi við
síðustu kosningar og þann þátt
er þeir áttu í kosningasigri Sjálf-
stæðisflokksins.
f stjórn félagsins voru eftir-
taldir menn kjörnir: Kristján
Guðlaugsson, verzlunarm., for-
maður; Ingvar Guðmundsson,
kennari; Elías Jónsson, lögreglu-
maður; Sigurður Steindórsson,
verzlunarm. og Skúli Fjalldal
nemandi. Varaformaður var kos-
inn Alexander Magnússon og
meðstjórnendur þeir Sigurður
Eyjólfsson og Birgir Friðriksson.
Á þessum aðalfundi Heimis
gengu 25 nýir meðlimir í félagið.
Er mikill áhugi ríkjandi meðal
Heimis-félaga fyrir væntanlegu
vetrarstarfi og hafa þeir margt
á prjónunum varðandi það starf.
— L