Morgunblaðið - 15.12.1956, Blaðsíða 2

*
nrnnnrr\nr » n ir>
TjfmttavAactyir rto<: 1fl58
ísland endurskobar
Ummæli New York Times um nýju samningana
Frá Luciuhátíðinni í Þjóðleiðhúsinu s. L fimmtudagskvöld. Lucian (Sigríffur Geirsdóttir) ljó»-
um skrýýdd fyrir miffju og þernur hennar sex til beg-gja handa.
Dræmar undirtektir við brdða-
birgðalög Hannibals um afnot
ibiiðarhúsa i kaupstöðum
Aðeins minni hiuti Neðri deildar fékkst til að sam-
þykkja það, aðrir voru fjarverandi eða sátu hjá
IGÆR kom til annarrar umræffu frumvarp rikisstjórnarinnar
um afnot íbúðarhúsa í kaupstöffum, en það byggist á bráffa-
birgffalögum félagsmálaráffherra frá því í sumar. Þetta mál er
2. mál þingsins, sem nú hefir setiff í G5 daga. Hefir heilbrigffis-
og félagsmálanefnd ekkl til þessa fengizt til þess aff skila áliti,
en loks skeði sá einstæffi atburffur aff nefndin skilaffi áliti,
vegna sérstakrar kröfu forseta Neffri deildar, enda lagffi félags-
málaráffherra höfuffáherzlu á aff knýja máliff fram, og rituffu allir
nefndarmenn nema 1 undir frumvarpiff meff fyrirvara. Máliff
var afgreitt til 3 umræffu eftir allmiklar umræffur en atkvæffa-
greiðsla var mjög dræm, þar sem affeins minnihluti samþykkti
affrir ýmist sátu hjá, effa voru
BANDARÍSKA stórblaðiff
New York Times birti 8. des.
s. 1. forystugrein þar sem tekn-
ir eru til meffferffar hinir nýju
hervarnarsamningar íslands
og Bandarikjanna. Nefnist for-
ystugreinin „ísland endurskoð
ar“ og birtist hún hér í heild:
„Hið litla ísland hefur nú á-
— Samstarf
Frh. af bls 1
ekkert ákveffiff þátttökuríkj-
anna um að hafa tekiff ákvarð-
anir sem brotiff hafi í bág við
hagsmuni NATO. Er affeins tek
iff fram, að nokkrir örffugleik-
ar hafi komið fram í samstarfi
NATO-þjóðanna en að atburð-
irnir i alþjóðastjórnmálum
upp á síffkastiff hafi sannfært
menn um nauðsyn þess aff þátt
tökuríkin ráðgist í þýffingar-
miklum málum.
ENGIN EFNAHAGSBLÖKK
Þremenningarnir telja að i
hægt sé án þess að breyta nokkuð
verulega skipulagi NATO, að t
taka upp náið stjórnmálalegt
samstarf á vegum samtakanna.
Hins vegar telja þeir ekki heppi-
legt að neitt efnahagslegt sam-
starf fari fram á vegum NATO,
utan ráðfærsla. Það er ekki
heppilegt, segja þeir, að stofna
neina efnahagslega blökk NATO-
ríkjanna í efnahagsmálum, né
heldur að koma á efnahagslegu
skipulagi innan þeirra samtaka.
HVAÐ ER „AÐ RÁÐGAST
VIB“
í álitinu er það skilgreint nokk-
uð nánar, hvað sé átt við með
„að ráðgast við“ og er sagt, að
það sé nokkuð meira en að skipt-
ast á upplýsingum og talsvert
meira en að tilkynna NATO um
ikvarðanir, sem einstakt þjóð-
þing hefur þegar tekið.
- — — ——— — ,
- Ræða utanrrh.
Framh. af bls 1
Þá þótti ástandiff fyrir botni
Miðjarðarhafsins einnig uggvæn-
legt. Samstaða Atlantshafsríkj-
anna væri nú fyrir öllu. Var að
því vikið, að nýlega hefði komið
upp misskilningur milli aðildar-
ríkjanna \egna aðgerða Breta og
Frakka í Egyptalandi, sem
ákveðnar hefðu verið án þess, að
aðrar bandalagsþjóðir hefðu haft
tækifæri til að láta álit sitt í ljós
um þær. Afleiðingar Súez-deil-
unnar kæmu nú fram á ýmsan
hátt, og myndi áhrifa lokunar
Súez-skurðarins á efnahagskerfi
Vestur-Evrópu gæta alllengi. En
með hjálp Bandaríkja Ameríku,
sem þegar væri farin að berast,
myndi án efa takast að leysa
cfnahagsvandræði sumra Vestur-
Evrópu-ríkjanna fyrr en ella“.
Síðan ræddi ráðherrann hvers
hann hefði orðið áskynja, sérstak
lega um álit fundarmanna á vörn
um íslands og hinu nýja sam-
komulagi við Bandaríkin. — Um
þetta sagði hann:
„f einkasamtölum, sem ég hef
átt hér viff menn, varff ég þess
greinilega var, hve mikla
áherzlu þjóðir Atlantshafsbanda-
lagsins leggja á þaff, aff varnar-
kerfi bandalagsins verði ekki
eins og á stendur veikt meff þvi
að láta varnarliffiff hverfa brott
frá íslandi. Ég var þess og ekki
síður var hversu ánægðir menn
voru meff það samkomulag, sem
nýlega var gert í Reykjavík í til-
efni af endurskoðun varnarsamn-
ingsins frá 1S51. Kom þaff greini-
lega fram hjá fulltrúum banda-
lagsþjóðanna hjá NATO, aff þeir
töldu, aff samstarf íslands við
NATO-þjóðirnar og bandalagiff
sjálft, stæði nú á trausíum, full-
nægjandi grundvelli“.
kveðið að veita verulegt framlag
til þess að styrkja og örva
Atlantshafsbandalagið. Það hefur
fellt úr gildi fyrri ósk sína um
brottflutning bandarísku her-
mannanna, sem hafa haft bæki-
stöð á eyjunni síðan 1951.
Eins og bandaríska utanríkis-
ráðuneytið hefur staðfest, mun
4000 manna bandarískt herlið,
hið eina varnarlið íslands, halda
áfram að standa vörð í þessu
höfuðvirki vestrænna varna,
Keflavíkurflugstöðinni. sem hef-
ur kostað 150 milljónir dollara að
reisa og veitir bæði Yestur-
álfu og Evrópu vörn gegn atóm-
árásum yfir Atlantshafið.
Þessi algera stefnubreyting fs-
lands í varnarliðsmálinu er bein
afleiðing af viðbrögðum almerin-
ingsálitsins á íslandi gagnvart
rússneska blóðbaðinu í Ungverja-
landi, sem útheimti að raunhæf-
ara mat yrði lagt á varnarþörf
eyjarinnar.
Þess vegna var útilokað fyrir
stjórn Hermanns Jónassonar, að
framkvæma þingsályktunina um
brottför Bandaríkjamanna og það
enda þótt stjórnin þyrfti að
treysta stuðningi kommúnista.
Henni tókst samt að fá fram
breytingar á hervarnarsamningn-
um og er einnig ætlað að það
hafi í för með sér að ísland hljóti
verulega efnahagsaðstoð frá
Bandaríkjunum til lausnar vanda
málum sjávarútvegsins.
Meginbreytingin á hervarn-
arsamningnum frá 1951 er sú, að
ísland þarf nú ekki að óska álits
Atlantshafsráðsins áður en það
sendir uppsagnartilkynningu með
sex mánaða uppsagnarfresti. En
með því að Bandaríkin geta ósk-
að slíks álits, sem myndi lengja
uppsagnarfrestinn í 18 mánuði,
eins og var skv. hervarnarsamn-
ingnum 1951, verður endanlega
niðurstaðan að mestu leyti hin
sama.
í þessu nýja samkomulagi er
einnig gert ráð fyrir stofnun fasta
nefndar, sem í eiga sæti fulltrú-
ar beggja ríkisstjórna og er hlut-
verk hennar að kynna sér síöð-
ugt hvernig ástandið er og koma
í veg fyrir misskilning í fram-
tíðinni.
Hið nýja samkomulag er
þannig málamiðlun, sem ætti að
uppfylla þarfir beggja Tíkisstjórn
anna og þarfir vestrænna varna.
Það má því fagna samkomulag-
inu, þar sem það er í þágu vest-
rænnar einingar.
Læknir í Araba-
löndum
STJÖRNUBÓKAÚTGÁFAN hef-
ur gefið út bókina Læknir í Ar-
abalöndum eftir Alberto Denti
Di Pirajno. Hann er ítalskur
læknir sem starfaði lengi í ný-
lendum ítala í Norður-Afríku. —
Hafði hann m.a. mikil afskipti af
stjómmálum, varð landstjóri
ítala í Abessiníu, skipulagði
njósnir o. fl. Lýsir hann viðburða
ríku lifi sínu og hefur bók hans
hlotið ágætar viðtökur erlendis.
Læknir í Arabalöndum er 221
bls. Páll Sigurðsson íslenzkaði
bókina.
AKRANESI, 14. des. — Þrír rek-
netjabátar fóru á sjó héðan í
gær. Einn þeirra, Fylkir, fékk 250
tunnur af síld, en hinir tveir lögð
ust undir Reykjanes.
í gær var Ásbjörn aflahæstur
af bátunum með 408 tunnur en
alls var afli bátanna þá 3604
tunnur. Sjö bátar eru nú hætt-
ir síldveiðum. —Oddur.
AKRANESI, 14. des. — Grískt
skip var hér í gær og fyrradag
og lestaði um 7 þús. tunnur af
saltsíld á Rússlandsmarkað. Þyrill
var hér í gær og losaði olíu en
lestaði síðan 200 lestir af hval-
lýsi og 67 lestir af lýsi frá Síld-
arverksmiðjunni. —Oddur.
frumvarpiff, effa flest 17 af 35,
fjarverandi.
Við umræðurnar töluðu af
hálfu Sjálfstæðismanna: Björn
Ólafsson, Kjartan J. Jóhannsson,
Bjarni Benediktsson, Ólafur
Björnsson og Ragnhildur Helga-
dóttir. En af hálfu stjórnarliðsins:
Gunnar Jóhannsson, Benedikt
Gröndal og Hannibal Valdemars-
son.
Gunnar Jóhannsson talaði fyr-
i^aasiskivi
Sátinn
HELSINGFORS, 14. des. —
Paasikivi fyrrv. Finnlands-
forseti lézt í morgun á bú-
garði sínura skammt fyrir
utan Helsingfors. Hann var
89 ára að aldri. Hann var
kjörinn forseti 1946 og gegndi
þeirri stöðu þar til í fyrra
að nýtt fosetakjör fór fram
og Kekkonen tók við em-
bættinu.
ir hinu sérstæða nefndaráliti, þar
sem aliir nefndarmenn rita undir
það með fyrirvara nema hann
einn og Sjálfstæðismenninrir í
nefndinni, þau Kjartan J. Jó-
hannsson, og Ragnhildur Helga-
dóttir, fluttu breytingartillögu
við frumvarpið. Taldi Gunnar
þennan fyrirvara þeirra Steingr.
Steinþórssonar og Ben. Gröndals
óvirðingu við félagsmálaráð-
herra og skildi ekki almennilega
afstöðu þeirra, þar sem þeir
hefðu í nefndinni virzt sammála
frumvarpinu.
Meginskoðun Sjálfstæðismanna
þeirra, sem til máls tóku var sú,
að vísa bæri frumvarpinu aftur
til nefndarinnar, þar sem um svo
einstakt nefndarálit væri að
ræða. Benti Bjarni Benediktsson
á að bráðabirgðalögin héldu eftir
sem áður gildi sínu. Einnig væri
það lítt viðeigandi að fyrrver-
andi félagsmálaráðherra, Stein-
grímur Steinþórsson, fengi ekki
að gera grein fyrir fyrirvara sín-
um, þar sem hann væri ekki við-
staddur.
Benedikt Gröndal gerði þá
grein fyrir sínum fyrirvara, að
hann hefði loforð félagsmálaráð-
herra fyrir frumvarpi um víð-
tæka löggjöf um m.a. það efni
sem þessi brbl. fjölluðu um og því
mundi hann samþykkja þetta
frumvarp athugasemdalaust. að
þetta loforð lægi fyrir.
Hjá Sjálfstæðismönnum kom
fram mikill efi um að hægt væri
að framkvæma þessi lög svo að
gagni kæmi og ómögulegt að
framkvæma þau undantekninga-
laust.
Breytingartillagan, sem fram
kom frá fulltrúum Sjálfstæðis-
manna í heilbrigðis- og félags-
málanefnd er við 3. grein frum-
varpsins og hljóðar svo:
I „Einnig er félagsmálaráðherra
heimilt að veita undanþágu frá
lögum þessum um húsnæði, sem
hagkvæmara þykir að nota sem
atvinnuhúsnæði en til íbúðar, ef
fyrir liggur umsókn eigenda og
meðmæli hlutaðeigandi bæjar-
stjórna“.
Tillagan var felld.
Þá var af hálfu Sjálfstæðis-
manna á það bent að lagaboð f
þessu efni hefði ekki úrslitaþýð-
ingu. Hinar raunhæfu aðgerðir
í málinu væru þær, að úthluta
leyfum til atvinnuhúsnæðis í
samræmi við leyfi til íbúðarhúsa-
bygginga. Það væri ekki síður
nauðsynlegt að það fólk, sem
flyttist t.d. hingað til Reykjavik-
ur, hefði húsnæði til þess -að
stunda vinnu sína í, heldur en
húsnæði til þess að búa í. Mis-
notkun byggingarleyfa stafaði
fyrst og fremst af því að nauð-
synlegt samræmi hefði ekki ver-
ið milli þessa.
Frumvarpið var að umræðum
loknum afgreitt til 3. umræðfi.
Hljóðiærabapp-
drættið
QÐUM líður að því að dregið
verði í hinu óvenjulega happ-
drætti Starfsmannafélags Reykja
víkurbæjar, hljóðfærahappdrætt-
inu, eða á Þorláksmessu. í happ-
drætti þessu eru 6 vinningar, allt
tónlistamunir, fimm píanó og
einn radíógrammófónn með
segulbandstæki.
Sala á miðum í happdrætti
þessu hefur staðið yfir frá því í
október og hafa þeir selzt veL
Nokkrir miðar eru þó eftir enn-
þá. Yerða þeir seldir núna fyrir
jólin og geta sölubörn vitjað
þeirra í skrifstofu Sjálfstæðis-
hússins eftir kl. 2 i dag.
Hverjir verða svo heppnir að
fá hljóðfærin í jólagjöf?
Lík finnst í höfninni
í GÆR fannst lík á floti í Reykja
vikurhöfn vestan Ægisgarðs. —
Reyndist það vera af Matthíasi
Arnórssyni, er hvarf hér í bæn-
um 17. okt. sl. Þá hafði bílstjóri
ekið honum niður að höfn og
kvaðst hann ætla þar um borð í
skip. Líkið var nokkuð tekið að
rotna en með öllu óskaddað.