Morgunblaðið - 15.12.1956, Blaðsíða 13

Laugardagur 15. des. 1956
MORGVNBLAÐ1Ð
13
HLUSTAÐ Á ÚTVARP
ÓSKIR ÚTVARPSHLUSTENDA
NYLEGA lét einhver útvarps-
hlustandi í Ijós ósk um það, að
leikin væru örvandi hergöngu-
lög á morgnana, rétt svona til
þess að vekja þá, sem vakna
þyrftu nauðugir af sínum væra
blundi. Við þessari ósk hefur út-
varpið sýnilega orðið, að ein-
hverju leyti, því að undanfarið
hefur oft verið byrjað á því að
leika fjörugan mars. Er gott til
þess að vita, að liprir starfsmenn
við hljóðnemann taka tillit til
óska viðskiptavinanna. Nú er eft-
ir að vita, hvort ýmsum öðrum
tilmælum útvarpsnotenda verður
einnig sinnt, áður en lýkur. Marg-
ar raddir hafa til dæmis heyrzt
um það, að ekki bæri að draga úr
tungumálakennslu Ríkisútvarps-
ins. Óskað hefur verið eftir leik-
fimikennslu í útvarpinu, eins og
algengt mun vera í útvarpi ann-
arra landa, og nokkrum mínútum
fyrir húsmæður daglega og fleira
mætti telja, en látið staðar numið
að sinni, svo að „þras“ hlustenda
verði ekki eins og „sífelldur þak-
leki í rigningartíð“, eins og þar
stendur.
TÆKIN TALA VÍÐA
Andrés Björnsson, einn af okk-
ar vinsælustu útvarpsmönnum,
flutti okkur um daginn, áheyri-
lega, slétt og fellt, eins og hans er
vandi, ýmis fróðleikskorn um út-
varp og sjónvarp í Ameríku, en
þar hafði hann dvalizt um hríð.
Meðal annars iét hann þess getið,
að útvarpstækin væru höfð á
hinum ólíklegustu stöðum ame-
rískra heimila, eins og til dæmis
í baðherberg j um, eldhúsum,
barnaherbergjum og víðar. Við
hérna heima á Fróni höfum að
vísu ekki sjónvarp ennþá, fyrir
fullorðna og börn, að una við. En
það mun ekki orðið óalgengt, að
stálpaðir unglingar hafi tæki fyr-
ir sig í herbergjum sínum, og
margir hafa lítil tæki í matar-
króknum í eldhúsinu, fyrir utan
aðalútvarpstæki heimilisiiis í
borðstofu eða setustofu, eftir
húsakynnum og öðrum heimilis-
háttum. Er það líka ekki tilvalið
fyrir húsmóðurina, að geta hlust-
að á eitthvað skemmtilegt í út-
varpi, meðan hún matbýr, bakar
og brasar, strýkur lín, eða sinnir
öðrum óteljandi heimilisstörfum.
Hérna um daginn sá ég meira að
segja einn heimilisföður hér í bæ
vera að bysa við að koma fyrir
stærðar tæki uppi á hillu i eld-
húsinu hjá sér. Honum hafði ver-
ið trúað fyrir að elda hafragraut-
inn þann daginn og vildi hafa
eitthvað sér til dægrastvttingar
á meðan hann hrærði í grautnum,
svo að hann yrði ekki kekkjóttur,
eins og Sveinn Ásgeirsson varaði
svo eftirminnilega við í Brúð-
kaupsferðinni siðustu.
KONURÍKI
Vel á minnzt, Brúðkaupsferð-
in, sem enn er í fullum gangi.
Loks brást dómnefndarmönnum
bog'alistin, að geta rétt til um
óskir hjónaefnanna, þó að þeir
hafi annars staðið sig furðuvel.
Brúðguminn hafði sem sé óskað
sér, „að láta aldrei bugast", lík-
lega fyrir harðstjórn konunnar,
sem fyrir sitt leyti ,vildi „vera
húsbóndi á sínu heimili“. Til
gamans má geta þess að hin hjóna
efnin höfðu óskað sér að eignast
kökukefli (sennilega þó ekki til
baksturs) og skjöld. Hvernig áttu
„snillingarnir" að átta sig á því,
að óskir hinna ungu elskenda
beindust svo mjög að konuríki?
ÞJÓÐLÖGIN
Af feiknafróðleik hins lærða
tónlistarmanns hefur nú Hall-
grímur Helgason, tónskáld, lokið
erindum sínum að sinni og sagt
okkur margt og mikið um þjóð-
lög. í fljótu bragði er allt það
efni ekki auðmelt almenningi. þó
af mælsku sé flutt og orðgnótt.
Nútíma fólk á og sjálfsagt erfitt
með að skynja mikla músík í
rímnakveðskap. En fjöldi þjóð-
laga er’án efa vinsæll hjá öllum
þorra manna.
ENN UM ÓSKIR
Því miður var það aðeins kafli
úr sögu, og ekki von á meiru úr
þeirri átt, er sr. Sveinn Víkingur
las fyrir okkur um stund úr bók,
er hann sjálfur hefur þýtt nýlega.
(Saga og sex lesendur). Óhjá-
kvæmilega hafa þá rifjazt upp
fyrir mörgum „Ástir piparsveins-
ins“, útvarpssagan, sem sr. Sveinn
las svo prýðilega í fyrra. Sr.
Sveinn Víkingur er einkar snjall
og kann þá list að segja vel sögu.
Það'er ekki ólíklegt, að hann yrði
ofarlega á óskalistanum, ef út-
varpshlustendur ættu nú að
senda Ríkisútvarpinu óskir sínar
um lestur framhaldssögu útvarps
ins einhvern tíma.
ÓLÍKIR HEIMAR
Þeim er oft fundið ýmislegt til
foráttu útvarpsleikritunum. Sum
um þykja þau of dauf, vilja hafa
eitthvað fjörugt á laugardags
kvöldum, er þeir sitja heima við
tækið sitt, þegar aðrir eru úti að
skemmta sér. Aðrir vilja hafa
eitthvað hádramatískt, sem eitt-
hvert bragð er að. Og enn aðrir
kvarta yfir því, að löng samtöl
leikenda verði oft nokkuð þung-
lamaleg, og þreytandi á að hlýða
— Hvað sem öllu þessu
líður, fannst mér ekki þurfa að
kvarta yfir leikritinu á laugardag
inn var, enda hafa þó nokkur góð
leikrit verið flutt í útvarpinu í
vetur (t.d. Anna á Stóru Borg,
Landið ókunna, V.itni saksókn-
arans o. fl.). „Ólíkir heirnar", í
þýðingu Árna Guðnasonar var
athyglisvert og langt frá því að
vera leiðinlegt, enda prýðilega
vel leikið, undir ágætri stjórn frú
Þóru Borg. Þarna léku og einir
sjö úrvals leikarar okkar, Herdís
Þorvaldsdóttir, Rúrík Haraldsson,
Þorsteinn Ö. Stephensen, Jón
Aðils, Valur Gíslason, Emilía
Borg og Sigríður Hagalín. Herdís,
sem lék aðalhlutverkið, hefur þó
líklega verið „hetja kvöldsins".
Með sinni hljómfögru rödd og
skýrri framsetningu getur hún í
útvarp, þó að ekki sé um sjónvarp
að ræða, sýnt kvenlegan yndis-
þokka og reisn.
HVAÐ LIÐUR
JÓLAPÓSTINUM?
Og þá vitum við það, eftir að
hafa hlustað á „Um helgina", er
" farið var í heimsókn á Pósthúsið
; og þessi heilræði fengin hjá sjálf-
S um póstmeistaranum, viðvíkjand
) jólapóstinum, á þeim ágæta stat
^ anna og þrengsla: Kaupa sér frí-
S merki í tæka tíð. Gera svo vel at
) frímerkja sjálfur heima. Setjc
- frímerkin á jólakortin efst ti
hægri (annars ekki hægt að nota
viðeigandi stimpilvél). Önnui
merki, eins og jólamerki, annars
staðar á sendingarnar. Vel að
merkja, jólamerki ein nægja ekki
sem burðargjald. Síðast en ekki
sízt: Ekki gleyma í öllum jóla-
önnunum að skrifa nafn og heim-
ilisfang viðtakanda. Þó ótrúlegt
sé, kvað þetta síðasta stundum
gleymast, þó að sumir séu svo
háfleygir að setja heimilisfang á
bréf sín í ljóðum, en um þetta
leyti árs yrði of tafsamt fyrir
póstþjónana okkar að liggja yfir
slíkum ráðgátum, einlrum ef um
nótur og nótnastrengi, í stað
heimilisfangs, væri að ræða, eins
og fyrir mun hafa komið.
Þetta skulum við útvarpshlust-
endur nú allt hafa í huga, þegar
við snúum okkur fyrir alvöru að
jólapóstinum, -ef við þá sendum
ekki bara jólakveðju okkar, stutt
og laggott, í gegnum útvarpið
Fegin ættum við og að vera því
að sleppa við að heyra frekar í
hinum ámátlegu póstlúðrum. Og
að lokum fengum við í þessum
þætti útvarpsins að heyra þetta:
Ef þið viljið, að jólakortið berist
á sjálfan aðfangadag, póstleggið
þá fyrir 20. desember og skrifið
í vinstra hornið neðst þetta há-
tíðlega orð: JÓL.
P. J. H.
I

Fiskiðnaðarnámskeiði sjávarútvegsmálaráðuneytisins er lokið fyrir
nokkru. Forstöðumaður þess var Bergsteinn Á. Bergsteinsson, fisk-
matsstjóri, en hann hefur verið forstöðumaður námskeiða þessara
frá byrjun. Myndin hér að ofan er tekin á síðasta námskeiðinu þar
sem fram fer verkleg kennsla, en kennslan var bæði verklega og í
fyrirlestrum.
KVIKMYNDIR
AUSTURBÆ JARBÍÓ sýnir nú
ameríska kvikmynd, „Upp á líf
og dauða“ er gerist í Austurlönd-
um skömmu fyrir hina alræmdu
árás Japana á Pearl Harbour. —
Tveir amerískir liðsforingjar og
ung amerísk stúlka eru aðal
söguhetjurnar. Eru þau, er mynd
in hefst, stödd í Shanghai. Stúlk-
an vinnur á knæpu þar í borg
og hyggst fara heim til Banda-
ríkjanna en húsbóndi hennar
varnar henni brottfarar. En með
hjálp Ameríkananna tekst henni
að flýja og segir myndin frá
hinum mörgu og „spennandi“
ævintýrum, sem þau komust í
á flóttanum og jafnframt ástum
stúlkunnar og annars hermanns-
ins. Er myndin ærið viðburðarík
og vinna hinir amerísku liðs-
foringjar hinar ótrúlegustu hetju-
dáðir. Lætur annar þeirra líf sitt
í þeim átökum en hinum nægja
afrekin til sýknu er hann er tek-
inn fyrir amerískan herrétt, sak-
aður um hinar þyngstu ávirðing-
ar og auk þess fær hann stúlk-
una sem var gift vini hans, er
féll, að launum.
Efni myndarinnar verður hér
ekki raltið nánar. í auglýsingu
kvikmyndahússins er hún sögð
„höx-kuspennandi“ og eru það
vissulega engar ýkjur, en auk
þess koma þar fyrir brosleg at-
vik, sem gefa myndinni léttari
svip og aukið gildi.
Aðalhlutverkin leika þau Bux-t
Lancaster, _ Virginia Mayo og
Chuck Connors. — Lancaster er
gjörvilegur maður, — karlmenni,
sem vafalaust gengur kvenfólki
mjög í augu og leikur hans í
hlutverki aðalhetjunnar O’Hearn
liðsforingja er prýðisgóður.
Chuck Connor er einnig ágætur
í hlutverki David’s White’s, hins
liðsforingjans og Virginia Mayo,
er leikur ungu stúlkuna, fer vel
með hlutverk sitt. Þá er og Vesla
Vonn í hlutverki madame Duval,
gistihúsforstjórans á eyjunni
Namou, bráðskemmtileg.
Tjarnarbíó sýnir brezka lit
mynd, er nefnist „Krókódíllinn
heitir Daisy.“ Er fátt um þá mynd
Fullveldisdapins
minnzf í Kaiiforníu
ÍSLENZK-AMERÍSKA félagið
í Norður-Kaliforníu minntist full
veldisdagsins með samkvæmi þ.
1. des. að Whitcomb hótelinu
San Francisco.
Formaður félagsins, hr. Ingvar
Þórðarson, bauð gesti velkomna
til hófsins. Undir borðum hélt
ræðu hr. Steinþór Guðmunds, og
minntist hann dagsins og sögu
hans. Islenzki konsúllinn í San
Francisco, séra S. O. Thorlákson,
talaði einnig og las þakkarbréf
frá íslenzka gamalmennaheimil-
inu Stafholt í Blaine í Washing-
ton-fylki, fyrir peningagjöf, er
félagið hafði sent heimilinu í
minningu um hr. Andre F. Odd-
stad, lækni, er lézt síðastliðið ár
og var fyrsti formaður ísl.-am.
félagsins hér.
Meðan undir borðum var setið
var einnig haldinn stuttur fund-
ur til þess að kjósa embættis-
menn félagsins fyrir næsta ár.
Kosnir voru: formaður, hr. K. S-
Eymundson, læknir, varaformað-
ur, hr. Sveinn Ólafsson, gjaldkeri
Stsinþór Guðmunds, ritarar, frú
Berthá MacLeod og frk. Margret
Brandson og fréttaritari, frú
Gunnhildur S. Lorensen.
fslenzkir og amerískir söngvar
voru sungnir undir borðum.
Að fundi og borðhaldi loknu
var stiginn dans til kl. 1 e.m.
Skemmtiatriði önnuðust hjónin
Dan og Louise Welty.
STAKSTEINAR
Jllu stolið
VÝLEGA hafði einn vinstri-
manna orð á því við þingmann
úr liði Ilræðslubandalagsins, að
heldur virtist sér rikisstjórnin
úrræðalítil og málefnasnauð.
„Af hverju segirðu það?“ svar-
aði þá Hræðslubandalagsmaður-
inn. „Fyrir kosningarnar stálum
við öllum málefnunum af Þjóð-
vörn. Eftir kosningarnar stelum
við svo ölium málum íhaldsins."
Ráðleysið eins í öllu
Lögskipað er, að ýmsar nefnd-
ir eigi að kjósa í upphafi kjör-
tímabils. Eftir margítrekaða frest
un hafði verið tilkynnt að kosið
yrði sl. miðvikudag.
Þá voru kosningarnar þó enn
eknar út af dagskrá að beiðni
Ilermanns Jónassonar. Mun
ívennt hafa valdið.
Annars vegar hafði Framsókn
ekki enzt tími til þess á tveggja
mánaða starfslausu þingi, að
ákveða nefndarmenn af sinni
liálfu.
Kommúnistar heimta
wiar vegtyllur
Hins vegar heimta kommúnist-
xr meira í sinn hlut en þeim ber.
Sérstaklega munu þeir áfjáðir að
’íomast í Norðurlandaráðið. Það
er raunar ekki kosið í Sameinuðu
þingi, en kommúnistar kváðu
hóta öllu illu, ef þeir fá ekki lof-
xrð fyrir sæti þar.
Ef Hermann ræður, verður vafa
laust látið undan þessari kröfu.
Ilöfum við þá sæmdaraukann af
því að senda kommúnista sem
fulltrúa íslands á þing Norður-
iandaráðsins í vetur, en það verð-
ur í Helsingfors. Finnar kunna
sjálfsagt að meta réttilega slíka
þjónkun við kommúnismann, þa'ð
afl, sem verst hefur leikið land
þcirra og þjóð.
„Shock“ kaffimannsins
Orðanna „shoek“ og „kaffi“
mun lengi minnzt í sambandi við
fljótfærni Tíma-ritstjóran.,, sem
þó þykir heldur álitlegur maður.
Hann hafði ekki geð i sér til að
leiðrétta kaffisöguna frægu eftir
að upplýstist, að hún varð rakin
til hans sjálfs og hvíldi á of fljót-
færnislegri ályktun hans. Hitt
má hann eiga, að hann hefur ekki
haldið áfram að endurtaka hana,
eftir að sannaðist að kaffilöngun-
in hljóp með hann í gönur.
I gær skrifar hann ámóta óskilj
anlega hugvekju um „shockið" og
hann gerði um kaffið áður en
hann hætti að tönnlast á því. E.
t. v. boðar þessi pistill því hið
sama, að hann ætli héðan í frá að
láta þögnina geyma „shock“-
frumhlaup sitt. Væri hann þá
maður að meiri. Ekki skiptir
þetta þó miklu máli og víst má
hann enn um stund gefa mönnum
um land allt efni til nokkurrar
kímni af þessu tilefni.
að segja annað en það að hún
er ærið lítilfjörleg, óskemmtileg
og beinlínis fáránleg á köflum,
eins og amerískar gamanmyndir
gerast þegar þær enx verstar. Er
þetta því undarlegra þar sem
hér er um brezka mynd að ræða,
en Bretar eru þekktir að því að
vera gæddir góðri kímni
(humor), og auk þess er þetta
Ranks-mynd, en myndir frá því
félagi eru oftast góðar og stund-
um ágætar. Leikendurnir fara
með hlutverk sín eins og efni
standa til og ekki meir — og
svo má þarna sjá hina marg-
umtöluðu Diana Dors — sem
reyndar er elckert furðuverk.
Ego.
Lífskjörin ekki betri
í Bandaríkjunum
f Timanum birtist hinn 13. des.
viðtal við ungan mann, Tómas
Sigurðsson, sem dvalizt hefur
nokkra stund úti í sveit í Banda-
ríkjunum. Þar segir:
„Þá sagði Tómas, að lífskjör
almennings þess, sem hann haföi
kynni af, væru ekki betri en hér,
og yrðu menn yfirleitt að halda á
sínu, ef vel ætti að fara.“
Bandaríkin eru sem kunnugt
er talin ríkasta land í heimi og
lífskjörin þar bezt. Fyrir íslend-
inga er því mikilsvert að heyra
vitnisburð Tómasar og því Iær-
dómsríkara sem sjálfur forsætis-
ráðherrann hefur sagt efnahags-
lífið hér „helsjúkt".