Morgunblaðið - 26.02.1957, Blaðsíða 10

10
MORCVUTtlAÐIÐ
í>riSjudagur 28. febr. 1957

Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónssun.
UTAN UR HEIMI

Alltaf
undir
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Ásmundsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Carðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsia: Aðalstræti 6. Sími 1600.
Askriftargjald kr. 25.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 1.50 eintakið.
Dómurinn yfir vinstri
stjórninni
KOSNINGARNAR í Iðju, hafa
vakið alþjóðarathygli. Ósigur
kommúnista í þessu félagi er
skýr staðfesting á því, sem
raunar var áður komið fram.
Með þessum kosningum er það
ljóst, í framhaldi af því, sem
áður hafði gerzt, í kosningum
í öðrum félögum, að vinstri
stjórnin hefir fengið van-
traustsyfirlýsingu, sem er svo
skýr, að ekki verður um villzt.
Það, sem á undan
var gengið
Undanfarið hafa farið fram
kosningar í ýmsum verkalýðsfé-
lögum, sem hafa sýnt svo glöggt,
sem verða má, hve stórkostlegt
fylgishrun kommúnista er.Ef litið
er á undanfarandi kosningar,
kemur skýrt í Ijós, hvert stefnir.
í Sjómannafélagi Reykjavíkur
töpuðu kommúnistar um það bil
fjórðungi atkvæða sinna. í Sjó-
mannafélagi Hafnarfjarðar töp-
uðu þeir miklu af atkvæðum og
þeim völdum, sem þeir höfðu áð-
ur haft í félaginu. f Vörubil-'
stjórafélaginu Þrótti í Reykjavík |
fóru leikar þannig, að í fyrra
fengu kommúnistar 3 menn af 5
en töpuðu nú öllum þessum þrem
mönnum og fengu engan stjórn-
armann kjörinn. f því félagi
töpuðu kommúnistar miklu af at-
kvæðum. Einnig töpuðu þeir
meirihluta í stjórn „Þróttar" á
Siglufirði. í Félagi járniðnaðar-
manna í Reykjavík, fóru kosn-
ingar þannig, að í fyrra höfðu
kommúnistar 80 atkvæða meiri-
hluta, en við kosningar, sem eru
nýafstaðnar, höfðu þeir aðeins
16 atkvæða meirihluta, en and-
stæðingar þeirra unnu mjög á. í
Félagi múrara- og rafvirkja og
í Verzlunarmannafélagi Reykja-
víkur voru listar lýðræðissinna
sjálfkjörnir.
Öll loforð svikin
Hún hefir ekki staðið við neitt
af þeim loforðum, sem gefin
voru af þeim flokkum, sem að
henni standa fyrir kosningar.
Þvert á móti hefir ríkisstjórn-
in gripið til ýmissa ráðstafana,
sem stjórnarflokkarnir höfðu
lagt mesta áherzlu á að ekki
yrðu gerðar, ef þeir næðu
vaida-aðstöðu í ríkisstjórninni
eftir kosningar.
Almenningur sér fram
á stöðnun
Skattabyrðin á almenningi er
nú orðin þyngri en dæmi eru til
áður. Almenningur hefur ekki
komið auga á neitt, sem gæti
orðið til þeirrar „lækningar",
sem lofað var á hinu „helsjúka
efnahagslífi", eins og forsætis-
ráðherrann kallaði það. Ríkis-
stjórnin hefur ekki fundið néin
þau ráð og það, sem verra er:
Allt, sem hún hefir gert miðar að
því að lama fjárhagsgetu bæði
einstakra manna og þeirra, sem
hafa rekstur með öndum. Al-
menningur sér fram á stöðnun
og kyrrstöðu og kvíðir komandi
tíma.
Kosningarnar í Iðju og þeim
öðrum verkalýðsfélögum, þar
sem gengið hefir verið til at-
kvæða að undanförnu er,
skýr vantraustsyfirlýsiug á rík
isstjórnina og það mætti flokk
um ríkisstjórnarinnar vera
ljóst, að ef nú færu fram kosn
ingar til Alþingis, er enginn
vafi á hvernig fara mundi. Þá
kæmi andúð aimennings enn
víðtækar og skýrar í ljós.
Ekki félögin
Vantraust á vinstri
stjórnina
Ef menn velta því fyrir sér,
hvað veldur þeirri straumbreyt-
ingu, sem orðið hefur, þá kemur
fyrst og fremst tvennt til greina.
í fyrsta lagi eru kosningarnar
vottur um vantraust almenn-
ings á þeirri rikisstjórn, sem
nú situr að völdum.
Almenningur sér hvert stefnir
og kosningarnar í Iðju og öðrum
félögum eru greinileg spegil-
mynd af því, hvern hug lands-
fólkið ber til núverandi ríkis-
stjórnar. Ráðstafanir hennar í
efnahagsmálunum hafa leitt svo
skýrt í ljós, sem verða má, að hún
hefir brotið öll þau heit, sem hún
hafði áður gefið í sambandi við
þau mál.
heldur flokkurinn
í öðru lagi kemur það skýrt í
ljós af kosningunum innan verka
lýðsfélaganna, að meðlimir
þeirra hafa gert sér það ljóst, að
kommúnistar láta hagsmuni
flokksins sitja í fyrirrúmi á öll-
um sviðum. Það sem fyrst og
fremst er um að ræða hjá þeim
eru hagsmunir flokksins, ekki
hagsmunir félaganna eða laun-
þeganna.
Þær kosningar, sem farið hafa
fram, eru því tvennt í senn:
Vantraust á núverandi ríkis-
stjórn og vantraust á stefnu
kommúnista, eins og hún hefir
komið fram í verkalýðsfélög-
unum.
A Idrei höfðu íbúarnir á
litlu eyjunni í Penobscot-flóan-
um, undan Maine við austur-
strönd Bandaríkjanna, haft slík-
an kennara. Þessi indælismaður,
hann Martin Godart, hafði komið
þangað í septamber og fengið
stöðu við gagnfræðaskólann —
og kenndi nú ensku, latínu og
frönsku.
Þessi hái og ýturvaxni maður
með Harvard-framburðinn eign-
aðist fljótt marga vini — og sér-
staka athygli vakti áhugi hans á
öllum málefnum byggðarlagsins
— og félagslyndi hans. Hann
stofnaði þegar skátafélag í þorp-
inu og tók að sér að veita sunnu-
dagaskóla Babtista-kirkjunnar
forstöðu. Það var sama að hverju
hann gekk. Alls staðar sýndi hann
jafnótvíræða hæfileika og gáfur.
★
S kömmu fyrir jól leigði
hann sér pósthólf undir nafni
jólasveinsins — og tók við öllum
bréfum, sem börnin skrifuðu hon-
um, og svaraði þeim vingjarnlega,
eins og allir verulega góðir jóla-
sveinar hefðu gert. Og Godart
lét ekki staðar numið. Hann varði
miklu fé til kaupa á jólagjöfum,
sem hann sendi fátækum — í
nafni jólasveinsins.
Þannig gekk þetta allt eins og
í sögu þar til fyrir nokkrum dög-
um, að leynilögreglan birtist
skyndilega í íbúð hins ástsæla
kennara — og hafði hann á brott
með sér. Eyjarskeggjar urðu
furðu lostnir yfir framferði lög-
reglunnar — og ekki varð undrun
þeirra minni, er það barst út, að
hann Martin Godart hefði verið
svikari. Já, á dauða sínum áttu
þeir von, en ekki þessu.
Hið rétta nafn hans var
Ferdinand W. Demara, og hann
var enginn venjulegur svikari.
Demara fæddist í bænum
Lawrence í Massachusetts fyrir
35 árum. Er hann var 16 ára að
aldri, strauk hann að heiman og
gekk í klaustur á Rhode Island.
Ekki líkaði honum klausturlifn-
aðurinn alls kostar vel, enda
strauk hann þaðan eftir nokkur
ár.
Árið 1941 lét hann skrá sig í
landherinn, en tolldi þar ekki
nema skamma stund — fékk
sig fluttan yfir í sjóherinn og
innritaðist í hjúkrunarliðið.
Einhverja nasajón fékk Demara
af hjúkrun og lífeðlisfræði —
bæði í klaustrinu og í hernum. Er
herþjónustutími hans var á enda
hélt hann því til Kentucky, nú
undir fölsku flaggi — og kvaðst
hann vera læknir, Robert L.
French að nafni. Hafði hann tek-
ið nafnið af handahófi upp úr
skrá um brautskráða lækna úr
háskóla einum — og tókst Dem-
ara að falsa öll skilríki sín svo
haglega, að enginn gat rengt
hann. í Kentucky gekk hann í
klaustur enn á ný, en hvarf þaðan
hljóðlaust einn góðan veðurdag
— án þess að segja nokkrum um
fyrirætlanir sínar.
D emara gekk nú um all
langt skeið undir ýmsum nöfnum
— og hlóð jafnt og þétt á sig
metorðum, sem hann alla jafnan
útvegaði sér sönnunargögn um.
Hafnaði hann nú í menntaskóla í
Skarpgáfaður og mikill hæfileika
maður, sem sættir sig samt ekki
við að vera — hann sjálfur.
Pennsylvania og gerðist þar
kennari í sálarfræði.
Ekki leið á löngu þar til hann
hvarf þaðan — og nú skaut hon-
um upp vestur í Los Angeles þar
sem hann varð aðstoðarlæknir á
sjúkrahúsi. Og enn lag'ði Demara
land undir fót og fór austur yfir
Bandaríkin á ný. Gerðist hann
þá kennari við St. Martins
menntaskólans í Washington. Allt
frá því að hann hafði farið úr
hernum hafði hann verið að
skipta um nafn — stundum oft á
ári — og aldrei hafði hann gegnt
neinum tveim embættum undir
sama nafninu. En einhvern veg-
inn hafði leynilögreglan runnið
á slóð hans — og það var í
Washington, sem hún loksins náði
að handsama Demara. Var hann
þá dreginn fyrir dómstóla — og
dæmdur til 18 mánaða fangelsis-
setu fyrir fölsun á nafni og skjöl-
um.
E kki var Demara fyrr
sloppinn út úr fangelsinu en hann
hóf sama leikinn á ný — og nú
kallaði hann sig Dr. Cecil Ham-
ann, hélt til Boston, vann þar
sem hver annar almúgamaður í
heilt ár, en stundaði á kvöldin
nám í lögfræði við háskóla í
borginni.
í þriðja sinn gekkst Demara
undir klausturreglu kaþólskra —
og þótti klausturbræðrunum
mikill fengur í „Dr. Hamann" —
og var hann skýrður „bróðir Jón“.
f klaustrinu kynntist bróðir Jón
lækni einum, Joseph C. Cyr —
og fengu þeir sameiginlega til
lækningar sjúkling einn, sem var
mjög þjáður. Bróðir Jón skoðaði
sjúklinginn með augum hins
„þaulvana læknis“ — og kvað
upp sinn dóm: Býflugnaeytrun.
Cyr læknir var ekki á sama máli,
því að í ljós kom, að hér var um
liðagigt að ræða.
En bróður Jóni fannst óbæri-
legt að liggja undir þessari röngu
sjúkdómsgreiningu, og þar eð
honum líkaði vel við Cyr — tók
hann nafn hans „að láni“ og hélt
norður til Kanada.
ir á var Kóreustyrjöldin
skollin á — og Kanadamenn
styrktu lið S. Þ. bæði með her-
mönnum og hjúkrunarliði. Dr.
Cyr, áður bróðir Jón, lét skrá sig
í hjúkrunarlið kanadiska sjóhers-
ins — og var gerður að yfirlækni
á stóru herskipi. Hann fékk nóg
að gera, þegar til víglínunnar
kom — og allt fórst honum vel
úr hendi. Einhverju sinni var það,
að komið var með mjög særðan
hermann til hans — og reyndist
nauðsynlegt að framkvæma
mikla og hættulega aðgerð í nánd
við hjartað. Heppnaðist hún svo
sérstaklega vel, að nafn „Dr.
Cyr“ varð á svipstundu þekkt,
ekki eingöngu á vígstöðvunum,
heldur og í Kanada og Banda-
ríkjunum. En þessu mátti Demara
ekki við — því að nú komst upp
um kappann. Þrátt fyrir góða
þjónustu var hann rekinn úr hern
um, en ekki gátu yfirvöldin fund-
ið neina ástæðu til þess að hegna
honum, þ-ví að allt það, sem hann
hafði gert, hafði orðið hernum til
hagsbóta —• og stríddi í engu
móti hagsmunum ríkisins.
-N ú áliti sennilega ein-
hver, að Demara hefði gefizt upp
á þessum leik. En svo var þó ekki,
því að árið 1955 skaut honum upp
sem Dr. Benjamin Jones (sem í
rauninni var rektor við mennta-
skóla í Suðurrikjunum). Fékk
hann stöðu sem flokksforingi í
fangelsisvarðliði í Texas.
Orðrómurinn um afrek Demara
í Kóreu-styrjöldinni hafði flogið
víða — og myndir birzt af hon-
um í blöðum hvarvetna í Banda-
ríkjunum. Varð Demara dag einn
var við það, að einn fanganna í
fangelsi þessu kannaðist við
hann — og beið því ekki boðanna
og forðaði sér. Enn fór hann víða
— þar til hann kom í lok fyrra
árs til eyjarinnar, sem við greind
um frá í upphafi.
★
N
X" ú var Demara enn
dreginn fyrir dómstólana, en hvað
var hægt að gera við hann? Ekk-
ert annað en að sleppa honum,
sagði dómarinn. Hann hafði ekki
gert annað en að stela nöfnum
manna, en það góða, sem hann
lét af sér leiða, var miklu þyngra
á metaskálum dómsvaldsins en
stelsýki hans — á nöfn annarra.
Hann var haldinn þeim sjúkleika
að vilja alltaf vera einhver ann-
ar en hann í rauninni var, en
aldrei gerði hann samt tilraun
til þesS að svíkja svo mikið sem
eyris virði út úr náunganum.
★
a orpsbúarnir, sem hann
hafði síðast haft samskipti við,
dáðu hann hálft í hvoru — og
þótti mjög vænt um hann. Allir
hefðu þeir viljað verja hann, ef
til þess hefði komið — og vel-
kominn var hann að hverfa aftur
þangað. En það vildi hann ekki.
„Það er gagnslaust“ — sagði
hann.
Þegar Demara skildi við lög-
regluna á dögunum kvaðst hann
ætla að heimsækja móður sína í
Lawrence — og síðan að athuga
atvinnutilboð frá kanadisku dag-
blaði. En Demara kom aldrei til
móður sinnar. Hann hvarf eins og
alltaf áður, eins og jörðin hefði
gleypt hann. Enginn veit hvar
hann er niður kominn, eða hver
hann er nú.