Morgunblaðið - 26.02.1957, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 26. febr. 1957
MOnCJJTSBLAÐlÐ
15
Baldur Möller:
SKÁK
NÚ í VIKUNNI lauk 27. Skák-1
þingi Reykjavíkur, sem staðið
hefir undanfarinn rúman % mán-
uð. Þátttakendur voru 58 og
tefldu svo sem kunnugt er allir
í einum flokki. Er það allnýstár-
legt keppnisform og þá ekki síð-
ur hitt, að biðskákir voru alveg
bannfærðar. Á 5. klukkutímanum
ef tir 40 leiki skyldi öllum skákum
lokið, hvort sem þær yrðu 50 eða
100 leikir. Óneitanlega virðist
þetta opna ævintýra-skák-
mennsku leiðir, en þess varð þó
tæplega vart að þessu sinni.
Sigurvegari á Skákþinginu
varð gestur mótsins, stórmeistar-
inn Hermann Pilnik, sem tefldi
hér all-mikið á s.l. vetri. Svo sem
menn muna varð hann þá sigur-
vegari á haustmóti Taflfélags
Reykjavíkur en gerði síðan jafnt
tveggja skáka einvígi við Inga
R. Jóhannsson, og.tapaði einvígi,
sem frægt varð, fyrir Friðriki
Ólafssyni með 5:1. — Skákmeist-
ari Reykjavikur varð hins vegar
Ingi R. Jóhannsson, sem náði
2. sæti í mótinu á eftir Pilnik,
(sem fékk 9% vinning af 11) og
háfði Ingi 8 vinninga, tapaði fyrir
Pilnik og Guðmundi Aronsyni,
en gerði 2 jafntefli. Næstir Inga,
með TVí vinning hver urðu Guð-
mundur Ágústsson, Bjarni Magn-
ússon, Sveinn Kristinsson, Guð-
mundur Aronsson og Áki Péturs-
son. Eru þeir allir gamalkunnir
skákmeistarar nema Guðmundur
Aronsson, sem er nýliði. Hafði
hann unnið sér rétt til þatttöku í
1. fl. og hefur nú samstundis
flutzt upp í meistarafl. Verður
mjög fróðlegt að fylgjast með
skákferli hans á næstunni. Næstir
þessum koma með 7 vinninga
Þórir Ólafsson, Lárus Johnsen,
Gunnar Ólafss., Reimar Sigurðs-
son og Ólafur Magnússon en með-
al þeirra sem þeim voru næstir
með 6y2 vinning er Eggert Gilfer.
Tapaði hann 2 síðustu skákum
sínum, fyrir Pilnik og Áka, en
var fram að því lengst af í efstu
sætunum. Sótti Gilfer fullfast
eftir vinningnum við Áka, með
ákafa æskumannsins; átti jafn-
teflið í hendi sér, en vildi ekki
við því líta.
Ingi R. Jóhannsson varð nú
skákmeistari Reykjavíkur í 3.
sinn á 4 árum og kemst þar með
í hóp þeirra, sem oftast hafa unn-
ið sigur í því móti. (Eru það Ás-
mundur Ásgeirsson, Eggert Gilfer
og Baldur Möller 4 sinnum hver,
en Einar Þorvaldsson og Guðm.
S. Guðmundsson 2 sinnum hvor.
Einu sinni hafa sigrað þeir Þrá-
inn Sigurðsson, Jón Guðmunds-
son, Áki Pétursson, Magnús G.
Jónsson, Guðmundur Ágústsson,
Steingrímur Guðmundsson, Lár-
us Johnsen og Benóný Benedikts-
son).
Ingi R. Jóhannsson er fæddur
5. des. 1936 og er því rúmlega
tvítugur. Verður ekki annað
sagt en að skákferill hans sé orð-
inn furðu langur og sigrarnir
margir, þegar aldur hans er virt-
ur. Ingi tefldi í fyrsta sinn á skák
móti í íslandsþinginu undir árs-
lok 1949. Næstu ár vann hann
sig upp flokk úr flokki og upp
í meistaraflokk, með sigri í 1.
flokki á haustmóti Taflfélags
Reykjavíkur 1952. í skákþingi
Reykjavíkur, þá eftir áramótin,
komst hann þegar í fremstu röð,
með því að ná 3. sæti. Síðan komu
sigrarnir á Reykjavíkurmótunum
1954 og 1955. 1954 tefldi Ingi sem
5. maður í landsliðinu á Olympíu
mótinu í Amsterdam, og varð
það eldskírn hans á alþjóðavett-
vangi. Sumarið' 1955 tefldi Ingi
á heimsmeistaramóti unglinga og
tapaði aðeins einni skák, en gerði
það mikið af jafnteflum að hann
komst ekki í efri úrslitariðil, en
varð í 2. sæti í B-riðli. Þegar að
loknu unglingamótinu keppti Ingi
í landsliðsflokki á Norðurlanda-
mótinu í Osló og náði þar 3.—4.
sæti með Axel Nielsen frá Dan-
mörku. Tapaði Ingi sem fyrr að-
eins einni skák, fyrir Bent Lar-
sen í 1. umferð (og var það slysa-
tap) en tefldi siðan mjög vel og
var þetta mjög góður árangur
hjá honum. Um haustið tefldi
hann síðan í „Pilnik“-mótinu og
varð jafn Guðmundi Pálmasyni
% vinning á eftir Pilnik. Síðan
tefldi Ingi einvígi við Pilnik. En
um líkt leyti og Ingi lauk burt-
faraprófi úr Verzlunarskólanum
vorið 1956, sigraði hann í lands-
liðskeppninni og varð þar með í
1. sinn íslandsmeistari. Síðar um
sumarið tefldi hann ásamt Frey-
steini Þorbergssyni á litlu skák-
móti í Kaupmannahöfn, og brást
þeim þar bogalistin. Á sl. hausti
kom svo Olympíumótið í Moskvu,
þar sem Ingi tefldi á 2. borði og
svo nú Reykjavíkurmótið 1957.
— Viðburðarík skákmannsævi
þótt ekki sé aldurinn hár! —
Við heimkomuna frá Moskvu hóf
Ingi störf í Búnaðarbankanum
hér í Reykjavík og teflir nú jafn-
framt kappskák Morgunblaðsins
við Akureyringa.
Hér birtist ein skák Inga frá
Reykjavíkurþinginu. Ekki galla-
laus, en „spennandi".
Hvítt: Guðmundur Ágústsson
Svart: Ingi R. Jóhannsson
Frönsk vörn.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Rc3 Bb4
4. Rg-e2 dxe4 5. a3 Be7 6. Rxe4
Rf6 7. Re2-g3 Rc6 8. Bb5 Rxe4
9. Rxe4 Dd5 10. Dd3 Bd7 11.
Be3 Í5 12. Rc3 Dxg2 13. 0-0-0
0-0-0 14. Hd-gl Df3 15. Dfl
A B C D E
— í fáum orðum sagt
F G H
Ingi R. Jóhaniissou.
kóngssókn og ræður yfir hróka-
línunum, en svartur hefir sitt
sterka peðamiðborð. Eftir 30.
leik lendir hvítur á villigötum,
hann beitir mönnum sínum um
of til sóknar og hamlar svo ekki
á móti miðborðs-peðasókn svarís.
Lausn á skákþraut
LAUSN á skákþraut sl. laugar-
dag: 1. Hf7—h7.
hjúlp-
ABCDEFGH
Staðan eftir 15. leik hvíts.
Rxd4 16. Bxd4 Bxb5 17. Rxb5
Hxd4 18. Rxd4 Df41 19. Kbl
Dxd4 20. De2 Db6 21. Hg3 Bf6
22.Hb3 Dc6 23. Hel e5 24. Hdl
a6 25. Hc3 De6 26. De3 Kb8
27. Dc5 Hc8 28. Hb3 He8 29.
Db4 Dc6 30. Da5 De6 31. Hd5
f4 32. c4 e4 33. Db4 b6 34.
Da4 e3 35. fxe3 fxe3 36. Hd6
De41 37. Ka2 Bd8 38. Hd4 De6
39. Dxa6 e2 40. Hb-d3 Bf6 41.
Hd6 elD 42. Hxe6 Dxe6, gefið.
Skákin er allvel tefld hjá báð-
um. Peðvinningur svarts í 12. leik
er tvíeggjaður og skiptamunsfórn
in í 15.—17. leik eðlilegt fram-
hald af honum. Staðan er þá
nokkurn veginn í jafnvægi. Helzt
það jafnvægi fram yfir 30. leik,
þannig að hvítur hefir nokkra
íbúðarhúsið
brann —
arbeiðni
HINN 24. jan. sl. brann íbúðar-
húsið að Hellu á Árskógsströnd
til kaldra kola. Einnig brann þak
af nýlegu fjósi og innviðir úr því
ásamt nýjum mjaltavélum. Þak
brann að hlöðu og hey, sem í
henni var ónýttist að mestu.
íbúðarhúsið var byggt árið
1931, en ný-standsett. Innan-
stokksmunir skemmdust svo, þeir
sem út var bjargað, að ónýtir
mega teljast.
Að Hellu býr Jóhannes Krist-
jánsson ásamt fjölskyldu sinni og
tók hann við búi af föður sinum
fyrir um það bil fimm árum.
Allir vita hvílíkt áfall það er
þegar eldur grandar öllu i einni
svipan, ekki sízt þegar svo stend-
ur á sem hér, að stórt átak hefur
verið gert til að bæta húsakost
og búa í haginn fyrir íramtíðina
og svo virðist sem örðugasti hjall-
inn hafi verið klifinn, en verða
síðan að horfa á öll sín verk ó-
nýtast á svipstundu og standa
eftir með tvær hendur tómar.
Nokkrir skólabræður Jóhann-
esar, frá Laugarvatni, veturna
1943—1946, og úr Samvinnuskól-
anum, veturinn 1946—1947, hafa
ákveðið að gangast fyrir almennri
fjársöfnun til styrktar honum og
fjölskyldu hans og heita á alla,
sem leggja vilja lið, að láta eitt-
hvað af hendi rakna hið fyrsta.
Minnumst þess, að margt smátt
gerir eitt stórt.
Framlögum má koma til
Erlings Hanssonar, ríkisbókhald-
inu, Arnarhvoli, eða Jóns Sig-
urðssonar, Búnaðarbankanum, 2.
hæð, Hafnarstrætismegin.
Framh. af bls. 6
Hafði hún siglt til Hafnar og lagt
þar stund á fæðingarhjálp.
— Þótti afi yðar skara fram úr
á nokkru sérstöku sviði læknis-
fræðinnar?
— Ójá. Jónas þótti sérstaklega
duglegur að lækna lungnabólgu.
Það var mikið orð á því gert.
— Og hver haldið þér, að á-
stæðan hafi aðallega verið?
— Ég geri ráð fyrir, að það
hafi aðallega stafað af því, að
hann hlustaði sjúklingana, en það
var heldur fátítt á þessum árum.
Gamli maðurinn gekk alltaf með
hlustpípu á sér. Einnig notaði
hann alltaf sóttvarnarlyf sem
ekki var algengt í þá daga. Ann-
ars var hann mjög fjölfróður
maður og hið mesta karlmenni.
Ég á þó nokkuð af bókum sem
hann batt inn sjálfur. Og svo
var hann líka syndur, bætir Jónas
við. Og það var heldur sjaldgæft
í hans tíð.
Jónas Rafnar heldur áfram:
— Ástæðan til þess að ég fór
að fást við berkla var sú, að mér
ofbauð, hve mikið var um þá.
Fjögur systkini mín dóu úr þeim,
og það var sama, hvert á land
var litið: fólkið hrundi alls stað-
ar niður framan af öldinni. Ég
sneri mér því að dönsku berkla-
hælunum, þegar ég kom út. og
réðist að Kristnesi 1927, þegar
hælið var stofnað.
— Var nú ekki hryggilegt að
horfa upp á þetta fyrst í stað og
geta lítið gert fyrir sjúklingana?
— Æjú, það var það náttúr-
lega. Það kom fyrir, að sjúkling-
arnir lifðu ekki sólarhringinn
eftir að þeir komu á hælin. Þetta
var ósköp erfitt, bætir Jónas
læknir við og andvarpar. En svo
ljómar andlitið aftur. Hann segir:
— En tvö seinustu árin sem ég
var á Kristnesi dó þar enginn
úr berklum. Og fólk er að hætta
að deyja úr berklum núna. Það
eru berklarnir sem drepast í
fólkinu. Það er allt sem hjálpast
að — eftirlitið, lyfin og skurðað-
gerðirnar. Það hafa orðið stór-
kostlegar framfarir, einkum á
síðustu 12 árum.
★ ★
Bifreiðir til solu
Áhaldahús bæjarins hefur til sölu:
Fordson ’45 Vz tonn, Renault ’45 1 tonn.
Bifreiðarnar eru til sýnis í Áhaldahúsinu, Skúlatúni 1.
Tilb. sé skilað fyrir kl. 12, mánudaginn 4. marz nk.
Þilplötur 4”x9”
PLAST EINANGRUN
HF. AKUR
Bergst. 12B, sími 3122.
Jónas Rafnar staldraði ekki
lengi við embættisstörf sin, enda
er af mörgu að taka, þegar rætt
er við hann. Áhugi hans á þjóð-
legum fræðum er ódrepandi, enda
stendur hann djúpum rótum í
þeim jarðvegi. Hann sagði mér
t.d. frá því, að sér hefði dottið
það í hug fyrir 20 árum, að nauð-
synlegt væri að teikna grunn-
teikningar af öllum bæjum á
landinu, eins og þeir voru, áður
en þeim var breytt í timbur —
eða steinbæi upp úr síðustu alda-
mótum. Jónas segir, að þetta
verði að gera, á meðan þeir menn
eru á lífi sem muna eftir gömlu
bæjunum. Það er því nauðsynlegt
að bregða skjótt við, 1 tí að
gamla fólkið er óðum að týna töl-
unni. Og nú skulum við láta
Jónas fá orðið. Hann segir:
— Ég hef teiknað alla bæi
framan Akureyrar. Aðallega hef
ég stuðzt við úttektarbækur og
nákvæma leiðbeiningu þeirra sem
kunnir eru húsaskipan. Það er
auðvitað orðið erfitt að ná til
þeirra sumra, ég hef meira að
segja orðið að leita til Ameríku.
Þar býr eini núlifandi maðurinn
sem man eftir Hvammi í Eyja-
firði um 1880. Hann var 9 ára
gamall, en man hvert smáatriði.
Menn muna allt frá æskuárunum.
— Þetta getur orðið merkileg
menningarsöguleg heimild, þegar
tímar líða. Unga fólkið þekkir
ekki torfbæina lengur.
— Ójá. En það er nauðsynlegt
að hefjast handa sem fyrst.
— En draugasögurnar og ... *
— Ég hef alltaf haft mjög gam-
an af þeim. Þetta er í blóðinu. Það
er sérstaklega gaman að bera
þjóðtrúna á okkar dögum saman
við þjóðtrú fyrri alda. Hún er allt
af að breytast. Hún breytist jafn-
vel á örfáum áratugum. Þess
vegna hef ég reynt að tímasetja
sögurnar, eins rækilega og mér
hefur verið unnt. Gamlar útþynnt
ar sögur sem hafa breytzt í með-
förum kynslóðanna eru yfirleitt
lítils virði. Það er bezt að fá
sögurnar frá sjónarvottum.
— En sannleiksgildi sagnanna,
hvað munduð þér segja um það?
— Ja, það er ómögulegt að
segja, menn eru svo misjafnlega
upplagðir í sálinni. Ég efast ekki
um, að það séu einhverjar skynj-
unargáfur sem vakna undir viss-
um kringumstæðum. En hitt er
annað mál, hvað þarf til að vekja
þær.
— Þér eigið mikið safn orðið?
— Ójá. Ég á orðið mikið safn
sem verður ekki birt fyrr en eftir
mörg ár. Ja, ég held ég eigi allar
sögur um drauga og afturgöngur
í Eyjafirði frá miðri 19. öld og til
okkar tíma. Ég vona, að þær
séu spegilmynd af þjóðtrúnni,
eins og hún ’hefur verið á þess-
um tíma. Já, sýni, hverju fólkið
raunverulega trúði. Þessar sögur
verða vafalaust allar orðnar
breyttar eftir 20—30 ár. Og þá
verður gaman að eiga frumsög-
urnar.
— Og hvernig hafið þér nú náð
í þessar sögur, Jónas?
— O, ég hef bara tekið sjónar-
vottana og spurt þá. Ojájá.
— M.
Skrifstofuhusnæðí
Óskað er eftir skrifstofuhúsnæði 70—80 ferm.
að stærð í miðbænum eða nálægt honum. Tilboð
sendist blaðinu merkt: „Skrifstofa — 2107“ fyrir
1. marz.
Bókhald og gjaldkerastarf
Ungur maður vel menntaður getur fengið ábyrgðarstarf
hjá góðu fyrirtæki. Enska og bókhaldsþekking nauðsyn-
leg. Umsækjandi sendi blaðinu umsókn í lokuðu bréfi
merkt: „Skrifstofustarf — 2108“ fyrir mánaðamót.
Stúlka óskast strax
Kjöfverzlunin Hrísateig 14