Morgunblaðið - 25.05.1957, Blaðsíða 9

Laugardagur 25 maí 1957
nrn^^mvnr 4 fílÐ
9
Gagnfræðaskóli
í 75 ár
Xelpur við garðyrkjustörf suöur við kirkjugarð.
Vinnuskólinn reynir að hjálpa þeim
mörgu hörnum og unglingum sem ekki
eiga kost á hollri sumarvinnu í sveit
Sagt stuttlega frá ýmsuin þáttum hans
VERIÐ er nú aS ljúka nauðsyn-
legum undirbúningi að sum-
arstarfi Vinnuskóla Reykjavíkur-
bæjar, sem starfað hefur í nokk-
ur ár. Það er hlutverk þessa
skóla að reyna að sjá þeim börn-
um bæjarins fyrir vinnu við sitt
hæfi, sem ekki eiga kost á dvöl
í sveit yfir sumarmánuðina, eða
öðrum störfum við sitt hæfi. Mun
vinnuskólinh taka til starfa eins
og venja er til, hinn 1. júli n.k.
tJLFLJÓTSVATN
VINSÆLAST
í gæt átti ÍÆbl. stutt samtal við
forstöðumann skólans, Kristján
Gunnarsson yfirkennara við
Langholtsskóla, um starfsemina.
Vinnuskólinn spratt fyrir
nokkrum árum upp af svonefndri
unglingavinnu, sem bæjaryfir-
völdin héldu hér uppi. 1 Vinnu-
skólanum er vinnufyrirkomulag-
ið að nokkru skóla-fyrirkomulag.
Lágmarksaldur drengja er 13 ár
en stúlkna 14 ár, hámark 16 ár.
Vinnuskóla-drengir hafa lagt
gjörva hönd að mörgum verkefn-
um til hagsbóta fyrir bæjarfélag-
ið. Þannig hafa þeir t. d. ræst
fram og þurrkað feiknmikið land
svæði í Borgarmýri og Kringlu-
mýri, þar sem nú eru leigugarð-
ar. — Vinsælasti og eftirsóttasti
staðurinn, sem Vinnuskólinn hef-
ur haft drengi við störf, er austur
við Úlfljótsvatn, en þar hefur
Rafmagnsveitan haft marghátt-
aðar framkvæmdir með höndum,
sem 30 drengir úr Vinnuskólan-
um hafa unnið við. Hafa þeir gist
þar í sérstökum svefnskálum, 6
í hverjum. Þarna hafa þeir lifað
nokkurs konar skátalífi 1—2 mán
uði, undir prýðilegri stjórn
Björgvins Magnússonar skóla-
stjóra.
HÉR í REYKJAVlK
Hér í Reykjavík hefur að sjálf-
sögðu verið haft annað fyrir-
komulag á starfi vinnuskólans.
Hefur unglingunum verið skipt
niður í 10—12 flokka, en verk-
efnin sem þeim eru fengin um
20. Þannig eru vinnuflokkarnir
um 2ja vikna bil við hvert starf
og þá er skipt um, flokkurinn
fær þá ný verkefni og tekur við
honum nýr verkstjóri, en hver
verkstjóri hefur sumarlangt sitt
sama verksvið að hugsa um. Á
þennan hátt læra unglingarnir
mörg og misjöfn störf sem skapa
fjölbreyttni og tilbreytingu í
starfi. Hér er um að ræða ýmiss
konar garðyrkjustörf í skrúð-
görðum bæjarins, skóggræðsla í
skólaunglingar grjóthreinsuðu og
undirbjuggu til sáningar allstóra
landspildu þar, rétt sunnan við
Hafnarfjarðarveginn. Á skurð-
gröft og framræslu var minnzt
hér að ofan og þá má ekki gleyma
skólaskipinu. Á hverju sumri
hefur verið tekinn á leigu 50—
70 lesta bátur og hann mannaður
körtnum strákum, sem kynnast
vilja sjómennsku og vinnubrögð-
um til sjós.
Þessi þáttur í starfsemi Vinnu-
skólans hefur tekizt vel. Margir
drengjanna hafa að vísu gefizt
upp vegna sjóveiki, en aðrir hafa
þá harkað hana af sér eða brátt
sjóast og hafa þeir síðar gerzt
liðtækir menn á síldarskipum og
togurum. Undir handleiðslu
Karls Guðmundssonar skipstjóra
og manna hans, hafa drengirnir
lært margt sem viðkemur sjó-
mennskunni og vinnu á veiði-
skipum.
PLÖNTUSÖFNTJNIN
Þá er enn einn þáttur starfs-
ins sem vert er að minnast á.
Nemendur hafa með höndum
plöntusöfnun og útbúa þeir
plöntusöfn. Það er meiningin að
koma svo miklu safni upp, að
hægt verði að sjá barnaskólunum
fyrir einu slíku eintaki handa
hverjum nemanda til afnota við
kennslu í jurta- og plöntufræði,
HAFNARFIRÐI — Flensborgar-
skólanum var slitið sl. sunnudag
og hafði skólinn þá starfað í 75
ár, sem gagnfræðaskóli. Skóla-
stjórinn, Ólafur Þ. Kristjánsson,
flutti ræðu við skólaslitin og
rakti í stórum dráttum sögu skól-
ans. Hann var, sem kunnugt er,
stofnaður af prófastshjónunum í
Görðum, séra Þórarni Böðvars-
syni og Þórunni Jónsdóttur, til
minningar um son þeirra Böðvar,
sem lézt er hann var við nám í
Lærða skólanum. Fyrstu fimm
árin starfaði hánn sem barna-
skóli, en árið 1882, var honum
breytt í gagnfræðaskóla. Til árs
ins 1937 var skólinn til húsa hér
syðst í bænum, en þá var hann
fluttur í núverandi hús, sem þá
var nýbyggt. Frá upphafi hafa
skólastjórarnir verið 6.
315 nemendur gengu nú undir
próf, 19 luku gagnfræðaprófi og
hlaut Kristinn Jónsson hæstu
j einkunn, 8,56, en hæstu einkunn
yfir skólann hlaut Gunnar Sig-
urðsson í 2. bekk, 9,64. Nítján
nemendur .þreyta nú landspróf.
Að lokinni ræðu skólastjóra
flutti Gylfi Þ. Gíslason mennta-
málaráðherra ávarp. Kristinn
Hallsson söng við skólaslitin lag
eftir Pál Kr. Pálsson, er hann
hafði samið við ljóð, sem Þór-
oddur Guðumndsson samdi í til-
efni skólaafmælisins. Páll og
Þóroddur eru báðir kennarar við
skólann. ,
Skólanum bárust margar heilla
óskir og afmælisgjafir, m. a. gáfu
nemendur, sem brautskráðust
fyrir 10 árum fjárupphæð í minn
ingarsjóð um dr. Bjarna Aðal-
bjarnarson, sem var íslenzkukenn
ari skólans um langt tímabil.
—G.E.
Heiðmörk, ræktun. T. d. tók . ÞeSar verið er að lesa urft jurta-
Öskjuhlíðin í fyrrasumar ánægju
legum stakkaskiptum, er Vinnu-
Camilla Williams
Ameríska söngkonan Camilla
Williams hélt hér tvær söng-
skemmtanir á vegum Tónlistar-
félagsins. Verkefni voru eftir
Haydn, Mozart, Schubert,
Strauss og Carpenter. Ennfrem-
ur þjóðlög í búningi Benjamíns
Britten, negrasálma og tvær arí- J
ur úr óperunum Vald örlaganna
og Madame Butterfly.
Camilla Williams hefir fagra
hljómmikla sópranrödd og var
söngskemmtun hennar bæði stór-
fengleg og unaðsleg, einkum er
líða tók á efnisskrána. Og með
lagi Rich. Strauss „Befreit“ var
eins og hún kastaði af sér álaga-
hjúpi og röddin streymdi upp úr
brjóstinu og virtist með öllu ó-
háð raddböndum og öðrum mann
legum hindrunum.
Meðferð söngkonunnar á arí-
ingar af jafnríkri innlifun og hik
lausri sannfæringu. Negrasálm-
ana söng hún eins og sá einn get-
ur gert, sem finnur örlög sín ofin
í listræn viðfangsefni sín.
Söngkonan var hyllt ákaflega
og varð að syngja sex aukalög.
Vikar.
Friðrik íeílir
í Keflavík
A MORGUN klukkan 2
mun Friðrik Ólafsson tefla fjöl-
tefli á vegum Taflfélags Reykja-
víkur. Fer það fram í Ungmenna-
félagshúsinu og hefst kl. 2 síðd.
ríki landsins.
Af þessu sem hér hefur verið
rakið, má ljóst vera að starfsemi
Vinnuskólans er mjög þroskandi
fyrir æskufólkið.
1 sumar verður starfsemi skól-
ans með líku sniði og hér hefur
verið sagt frá og mun Vinnuskól-
inn taka til starfa 1. júní og
starfa fram undir haust.
unum úr Madame Butterfly og I Þátttaka er heimil öllum skák-
„Vald örlaganna" var mjög ó- iðkendum úr Keflavík og ná-
venjuleg. Hafa sjaldan heyrzt hér grenni, en þeir verða að hafa
áður túlkaðar mannlegar tilfinn- með sér töfl.
... hælti seiu
í ÞJóðþinginu
ÞÓRSHÖFN, Færeyjum.
KOSNINGARNaR í Færeyjum
til danska Þjóðþings*ns fór þann-
ig, að Sambandsflokkurinn og
Fólkaflokkurinn fengu hvor sinn
manninn kjörinn, þá Jóhann
Poulsen og Tórstein Petersen.
Frambjóðandi Jafnaðarmanna-
flokksins, Pétur Mohr Dam, sem
verið hefur annar fulltrúi Fær-
eyinga á þinginu síðan 1948, náði
ekki kosningu að þessu sinni.
Torstein fékk flest atkvæði,
eða 2589. Hefur hann lýst yfir
því, að hann muni einungis sitja
þingið, til þess að vinna að því,
að fulltrúar Færeyinga hætti
setu í danska Þjóðþinginu, og að
hann muni alls ekki taka þótt
í dönsku löggjafarstarfi.
Jóhann Poulsen fékk 2322
atkv. Pétur Mohr Dam hlaut hins
vegar aðeins 1986 atkv.
Einungis tæplega 39% kjós-
enda neyttu kosningarréttar síns.
Þjóðveldisflokkurinn bauð
ekki fram við kosningar þessar.
Vinnuskóla-stúlkur að vinna við plöntusafn.
STAKSTIINAR
Friálslvndi“ í lasfi!!
sú ráðabreytni stjórnarliðsins
að banna dr. Gunnlaugi Þórðar-
syni setu á Alþingi, sem 1. vara-
þingmanni Alþýðuflokksins hef-
oir vakið mikla athygli. En á-
stæða útskúfunar þessa þing-
manns var sú, að hann var tal-
inn andvígur síðasta skattafrum-
varpi stjórnarinnar, .eins og Áki
Jakobsson.
Hvað finnst almenningi nm
það „frjálslyndi", sem birtist í
þessari ráðstöfun? Emstakir
stjórnarstuðningsmenn mega
ekki hafa sinar sjálfstæðu skoð-
anir á málunum. Þeir verða að
elta Hermann og kommúnista i
ölliu þeirra braski og ofbeldis-
aðgerðum, ella hættir sól náð-
arinnar að skina á þá, og þeir
eiga beinlínis á hættu að vera
vikið af þingi!!!
Siðustu fréttir af hinum brolt-
vikna varaþingmanni eru þær,
að flokksbræður hans sitji nú
yfir honum og leggi hart að hon-
um með að undirrita „játningu“
um, að hann hafi farið af frjáls-
um vilja af þingi og að allt tal
stjórnarandstöðunnar um brott-
vikningu hans sé uppspuni og
rógur vondra manna.
Drottinn óraf og drottinn
tók
Menntamá^aráííhorra heflur
flutt frv. á þingi um að Félags-
heimilissjóður og rekstrarsjóður
Þjóðleikhússins skuli skipta á
milli sín tekjum af skemmtana-
skatti og fá sinn helminginn
hvor. Er þetta i senn skynsam-
legt og sanngjarnt. Félagsheim-
ilasjóður stuðlar að bættum skil-
yrðum fyrir félags- og menning-
arlíf í strjálbýlinu og Þjóðleik-
húsið er ein merkasta menning-
arstofnun þéttbýlisins og raunar
landsmanna allra.
En Drottinn gaf og Drottinn
tók. Það má nú segja um afstöðu
menntamálaráðherra til þessara
tveggja stofnana. Um leið og
hann leggur til að aiuka hluta
þeirra af skemmtanaskatti flytur
hann í sama frv. tillögu, sem hafa
mun i för með sér stórminkaðar
tekjur af skemmtanaskatti. Hann
veitir ráðherra, þ.e. sjálfum sér
(í bili), heimild til þess að veita
kvikmyndahúsi í hverjum ein-
asta kaupstað landsins undan-
þágu frá greiðslu skemmtana-
skatts. En þessi undanþágu-kvik-
myndahús verða að vera rekin
af opinberum aðila.
Þessi tillaga ráðherrans er svo
heimskuleg að undrun sætir.
Hún er hreint tilræði bæði við
Félagsheimilasjóð og Þjóðleik-
húsið, sem skemmtanaskatturinn
á að renna til. Með fyrrgreindu
frumvarpi er því alis ekki verið
að bæta aðstöðu þessara þörfu
stofnana.
Svardawar Liiðvíks
Lúðvík Jóefsson sver nú sem
ákaflegast fyrir það, bæði í
„Þjóðviljanum“ og á Alþingi, að
gengislækkun sé í uppsiglingu.
En hvað er að marka svardaga
hans og félaga hans. Hafa þeir
ekki iofað þjóðinni því að lækka
á henni skatta, afnema dýrtíðina
og reka herinn úr landi? Hverjar
hafa efndirnar orðið á þessum
ioforðum?
Þær, að skattar hafa verið
þyngdir um hundruð milljóna
króna, verðbólga og dýrtíð vex
hröðum skrefum og áfram-
haldandi dvöl varnarliðsins hef-
ur verið ákveðin um óákveðinn
tima.
Hver trúir því svo, þótt ráð-
herrar kommúnista sverji fyrir,
að þeir séu að undirbúa gengis-
fellingu? Enginn, ekki einn ein
asti maður.