Morgunblaðið - 25.05.1957, Blaðsíða 12

MORCVNBLAÐ1Ð
Laugardagur 25. maí 1957
12
I
A
ustan
Edens
eftir
John
Steinbeck
43 i
□-
—□
„Þú ert konan mín“, sagði hann
blíðlega. „Og ég vil að þú komir
með mér“.
Hún þagnaði og beindi svo tal-
inu í aðra átt.
Þau heyrðu að Charles fór út og
skellti hurðinni á eftir sér og
Adam sagði: „Nú fer hann í krána
og drekkur sig fullan. Hann hef-
ur bara gott af því“.
Cathy leit niður fyrir sig og
varð vandræðaleg á svipinn: —
„Adam, ég get ekki rækt eiginkonu
skyldur mínar við þig — þú veizt
hvað ég á við — ekki fyrr en ég
er orðin frísk“.
„Ég veit hvað þú átt við“, sagði
hann. „Ég skal bíða“.
„En ég vil að þú sért hjá mér.
Ég er hrædd við Charles. Hann
hatar mig“.
„Já, ég skal flytja rúmið mitt
hingað inn. Þá geturðu talað til
mín, ef þú verður hrædd. Þú get-
ur meira að segja náð til mín með
hendinni“.
„Þú ert svo góður", sagði hún.
Svo brosti hún. „Ég held bara að
mig langi í tesopa. Er það ekki
til ?“
„Jú, áreiðanlega. Ég hefði líka
lyst á einum bolla“.
Adam fór og kom aftur að
vörmu spori með rjúkandi bollana.
Svo sótti hann sykurkerið. Hann
settist á stól við rúmið. „Það er
Þýðing
Sverrir Haraldsson
□---------------------□
vel sterkt. Er það kannske of
sterkt fyrir þig?“
„Nei, nei. Mér finnst sterkt te
langbezt“.
Hann tæmdi bollann: „Mér
finnst eitthvað svo undarlegt
bragð að því. Finnurðu það ekki?“
Hún greip hendinni fyrir munn-
inn. „Ó, leyfðu mér að smakka á
þínu“. Svo sötraði hún dreggjarn-
ar. — „Adam!“ hrópaði hún. „Þú
hefur tekið skakkan bolla. Þetta
var bollinn minn. Meðalið mitt var
í honurn". •
Hann vætti varirnar með tung-
unni: „Vonandi gerir það mér ekki
neitt m ln“.
„Nei, það held ég að komi ekki
til mála“. Svo hló hún mjúklega.
„Ég vona bara að ég þurfi ekki að
kalla í þig í nótt!“
„Hvað áttu við?“
„Þú drakkst nefnilega svefn-
meðalið mitt. — Mér gengi
kannske dálítið illa að vekja þig“.
Adam var þegar að falla í þungt
ópíum-mók, enda þótt hann neytti
allrar orku til að halda sér vak-
andi. „Sagði læknirinn þér að
hafa það svona sterkt?“ spurði
hann syfjulega.
„Það er ekki neitt sterkt. Þú ert
bara svo óvanur því“.
Klukkan var orðin ellefu, þegar
Charles kom heim frá kránni.
Cathy heyrði að hann var reikull
í spori. Hann fór rakleiðis inn í
herbergið sitt, reif af sér flíkurn-
ar og hlammaði sér í rúmið. Svo
bylti hann sér umlandi og reyndi
að koma sér þægilega fyrir. — Og
svo opnaði hann augun.
Cathy stóð við rúm hans. „Hvað
viltu?“
„Ja, hvað heldur þú? Færðu þig
dálítið ofar í rúminu".
„Hvar er Adam?“
„Hann drakk svefnlyfið mitt,
alveg óviljandi. Færðu þig nú svo
lítið ofar, svo að ég geti komið upp
í til þín“.
Hann dró andann slitrótt, en gat
ekki haft augun af henni: „Ég er
búinn að vera hjá einni hóru í allt
kvöld, svo að ég þarf ekki aðra“.
„Þú ert nú bara verulega stór
og sterklegur strákur! Svona,
færðu þig ofurlítið".
„En hvað með brotna handlegg
inn?“
„Ég skal sjá um hann. Þú hefur
annað aC gera“.
Allt í einu fór Charl að hlæja,
er honum varð hugsað til bróður
síns: „Vesalings ræfillinn!“ sagði
hann.
Svo brá hann ullarteppinu til
hliðar og kippti henni upp í rúmið
til sín.
ANNAR KAFLI.
12. kafli.
Og nú hefur bók þessi náð mikl-
um tímamótum, sem nefndust
1900. Enn einni öld var lokið og
atburðir hennar báru þann svip,
sem fól'k vildi að þeir bæru. Því
lengra sem liðið var frá þeim,
þeim mun ágætari og þýðingar-
meiri voru þeir. 1 sumum minn-
ingabókum var þetta bezti tíminn
sem nokkru sinni hafði liðið á þess
ari jörð — hinir gömlu, góðu dag-
ar, skuggalausir og bjartir, þegar
allt lífið var ungt og áhyggjulaust.
Gamlir menn, sem ekki vissu hvort
þeim myndi auðnast að staulast
yfir þessi miklu tímamót, hugsuðu
til þeirra með óbeit og lítilsvirð-
ingu. Því að heimurinn var að
breytast, fegurðin og yndisleikinn
horfin og sömuleiðis dáðir og
drengskapur. Eirðarleysi og á-
hyggjur fóru sífellt í vöxt og hvað
hafði svo glatazt? — Góðir siðir,
fegurð og hamingja. Hefðarkonur
voru ekki lengur hefðarkonur og
orðum heldri manna varð ekki
treyst framar.
Jafnvel æskan — bernskuárin
— var ekki lengur yndisleg. Ekki
eins og áður hafði verið. Þá var
heitasta óskin sú, að finna góðan
stein, ekki alveg hnöttóttan, held-
ur örlítið flatan og sléttan, sem
passað gæti í slöngvuna, er búin
hafði verið til úr ónýtum skóm.
Hvað var orðið af öllum þessum
góðu steinum og sakleysi æskunn-
ar?
Endurminningarnar verða óljós-
ar og þokukenndar þegar tímar
liðu, því að hvernig getur maður
munað það, hvernig tilfinningar
gleði eða sársauka eða viðkvæmni,
eru? Maður man það eitt, að mað-
ur hafði þær. Kiðaldra maður get-
ur eflaust minnzt sinna nákvæmu
„lækniskoðana" á litlum telpum,
en slíkur maður_ gleymir og vill
gleyma hinni örvæntingarfullu
hryggð og máttvana reiði, sem
knúðu drenginn til að þrýsta and
litinu niður í grassvöi'ðinn, berja
litlu hnefunum í jörðina og
snökta: — „Guð minn góður! Ö,
guð minn góður!" Slíkur maður
myndi að öllum líkindum segja:
„Hvers vegna liggur strákkjáninn
þarna í grasinu? Hann getur of-
kælzt og fengið kvef!“
Ó, jarðarberin hafa ekki sama
bragðið og áður og mjaðmir kon-
unnar veita engan unað lengur.
Við verðum að komast út úr
þessari lúbörðu öld — sagði ein-
hver — út úr þessari svikulu, morð
óðu öld, þar sem upphlaup og laun
víg tíðkast, þar sem allir hugsa
einungis um það að auðgast, hvað
sem það kann að kosta.
Hugsaðu um hið liðna. Minnstu
þess hvernig hin litla þjóð okkar
háði lífsbaráttu sína á ströndum
úthafanna, tvístruð og sundruð af
andstæðum, varla risin úr rústum,
þegar Bretarnir byrjuðu aftur. —
Við sigruðum bá, en það kom okk-
ur ekki að miklu haldi. Hvíta Hús-
ið var brunnið til grunna og við
sátum uppi með tíu þúsund ekkjur
sem þörfnuðust opinberrar fram-
færslu.
Svo fóru hermennirnir til Mexi-
eo og það varð eins konar þjáninga
full gönguferð. Enginn veit hvers
vegna maður fer í leiðinlegar
gönguferðir, þegar hægt er að
njóta svo mikils næðis og ánægju
heima.
Það var tvennt sem leiddi af
mexícanska stríðinu: Við hlutum
stór landsvæði í vestri og þar að
auki fengu hershöfðingjar okkar
þá þjálfun, er nægði þeim til að
geta gert manndrápin tilhlýðilega
taumlaus og hryllileg, þegar borg
arastyrjöldin skall á.
Og svo deilurnar og rökræðurn-
ar:
Má maður hafa þræla?
Ja, hafi maður keypt þá í
grandaleysi, hvers vegna ekki?
Næst verður manni bannað að
eiga hest. Hver hefur vald til þess
að taka af mér eigur mínar?
En að lokum var þetta afstaðið
og við risum hægt upp úr blóðug-
um valnum og héldum í vestur.
Það komu uppgangstímar og
kreppur, gjaldþrot og hnignun.
Þjófar óðu uppi og tæmdu vasa
hvers manns, er nokkra vasa
hafði.
Til fjandans með þessa rotnu,
spilltu öld! Segjum skilið við hana
og lokum dyrunum milli okkar og
hennar. Flettum blaði við og les-
um áfram. Nýr kafli. Nýtt lif.
Skellum bara lokinu aftur á lík-
kistu þessarar daunillu aldar og
hendur okkar eru hreinar. Fram
undan er birta og fegurð. Nýja
öldin er hrein og óflekkuð. Og guð
hjálpi þeim þorpara, sem reynir
að hafa rangt við eða beita brögð-
um! — Við munum krossfesta
hann og láta höfuðið snúa niður.
0, en jarðarberin munu aldrei
verða jafn lostæt aftur og lendar
konunnar veita engan unað fram-
ar!
13. KAFLI.
1.
Stundum lýsir einhvers konar
hrifning upp huga manns. Slíkt
hendir nánast hvern mann. Maður
finnur það vaxa eða nálgast, eins
og þegar eldur á sprengjuþræði
nálgast tundur. Það er tilfinning
í maganum, unaður í taugunum, í
frámhandleggjunum. Hörundið
skynjar og nýtur snertingu lofts-
ins og hver djúpur andardráttur
er ferskur og áfengur. Þaö byrjar
eins og sú vellíðan, er fylgir því
að teygja sig og geispa vel og
lengi,.það leiftrar í huganum og
öll veröldin ljómar og skín fyrir
augum manns.
Maður kann að hafa lifað allt
sitt líf í gráum hversdagsleika
og allt umhverfið verið myrkt og
ömurlegt. Atburðirnir, jafnvel
hinir stóru og þýðingarmiklu,
kunna að hafa liðið hjá, bleikir og
sviplausir. Og svo allt í einu birt-
ist honum öll heimsins dýr, þann-
ig, að hafgýgjarsöngur verður
tónlist í eyrum hans, ilmur jarð-
arinnar stígur syngjandi að vitum
haris og mislit birtan undir ti'é
bldfesar augu hans. Þá eys mað-
urinn af gnægð sinni, það fossar
og streymir frá honum, en samt
minnkar hann ekki. Ég held að-
mikilvægi manns í heiminum fari
eftir því, hversu oft og algerlega
þessi ummyndun hefur orðið innra
með honum. Það er nokkuð sem
maður á einn, en það tengir mann
heiminum. Það er móðir alls sköp
unarmáttar og skilur hvern ein-
stakling fx'á öllum öðrum mönn-
um.
Ég veit ekki hvernig það verð-
ur á komandi árum. Stðrkostlegar
ItlASH Rambltr Suburban
TIL
SÖLU
Nash Rambler Suburban model ’55, lítið kcyrður. Til sýnis Hringbraut 121 í dag
frá kl. 6—7 og kl. 11—12 á morgun.
Heildsölubirgðir: EGGERT KRIST3ANSSON & CO. H.F.
IVK* •> ♦> *>•!**> v o •><
MARKÚS Eftir Ed Dodd
;• v v %• %• •;• w •>
1) — Farðu til Markúsar, hróp
ar Peta og Andi tekur undir sig
stökk.
2) Hann kippir taumnum úr
hendi gamla mai»nsins og hleypur
rakleiðis heim að bænum.
3) — Fyrirgefðu mér, pabbi
minn, að ég gerði þetta, en Andi
er ekki okkar hundur.
— Þú hefur nú í fyrsta skipti
snúizt gegn mér, Peta. 1 fyrsta
skipti.
SUtltvarpiö
Laugardagur 25. maí:
Fastir liðir eins og venjulega,
12,50 Óskalög sjúklinga (Bryndís
Sigurjónsdóttir). 19,00 Tómstunda
þáttur barna og unglinga (Jón
Pálsson). 19,30 Einsöngur: Joel
Berglund syngur (plötur). 20,30
Upplestur: Steindór Hjöi-leifsson
leikari les smásögu. 20,50 Tónleik-
ar (plötur). 21,15 Leikrit: „Ótrú-
leg saga“ eftir Claude Aveline. —
Leikstjóri: Þorsteinn ö. Stephen-
sen. 22,10 Uanslög (plötur). 24,00
Dagskrárlok.