Morgunblaðið - 28.08.1957, Side 1

Ársafmæli kaupbindingar og verbfestingar:
Á14. þús. launþegar hafa fengið kauphækkanir eða
kjarahætur" og stórfelldar
verðhækkanir hafa orðið
«■------—-----------------
Malenkov var skuggi Beria
Stjórnarstefnan i framkvæmd

HINN 28. ágúst 1956 eða fyrir
réttu ári setti ríkisstjórnin bráða-
birgðalög um festingu kaup-
gjalds og verðlags i landinu. í
greinargerð þeirri, sem stjórnin
samdi fyrir forseta íslands sagði:
„Félagsmálaráðherra hefur
tjáð mér, að vegna atvinnuör-
yggis í landinu beri nauðsyn íil
að koma í veg fyrir áframhald-
andi hækkun verðlags og kaup-
gjalds, á meðan athugun fer
fram á varanlegri lausn efna-
hagsvandamálanna“.
Menn vita nú, hvernig fór um
hina „varanlegu lausn“. Um ára-
mótin og síðan hafa verið gerðar
meiri bráðabirgðaráðtsafanir en
nokkru sinni fyrr.
Á voru lagðir a. m. k. 300
millj. króna í nýjum sköttum.
Reynt var að haga álagningu
þeirra svo, að ekki lenti á vísi-
töluvörum. Þrátt fyrir það hefur
vísitalan hækkað um 5 stig frá
áramótum, og voru menn þó
sviptir fyrir fullt og allt þeirri
6 stiga hækkun, sem tekin var
af þeim til bráðabirgða með lög-
unum 28. ágúst 1956.
Hækkun vísitölunnar um 5
stig gefur þó enga hugmynd um
hina raunverulegu verðlags-
hækkun í landinu, eins og hver
einasti maður finnur af sínum
eigin útgjöldum. Enda hafði ríkis
stjórnin sjálf forystu um stór-
kostlegar verðlagshækkanir svo
sem með okurfarmgjöldunum til
Hamrafellsins.
Forysta S.f.S.
Á sama veg hafði ríkisstjórnin
forystu um kauphækkanir, jafn-
vel á meðan kaupbindingarlögin
frá 28. ágúst voru í gildi. Þar
reið SÍS á vaðið undir forystu
sjálfs fjármálaráðherrans með
8% kauphækkun til starfsmanna
sinna í desember.
Hér í Reykjavík munu vinna
hjá S.Í.S. h.u.b. 250 manns.
Næstir komu blaðamenn, einn-
ig í desember, með h. u. b. 10%
kauphækkun. Sú hækkun mun
ná til h.u.b. 40 manna.
Kaupbindingarlögin gengu úr
gildi um áramótin, og skýrði
bandaríska auðmannablaðið Wall
Street Journal hinn 17. apríl sl.
frá því, að þau hefðu verið látin
falla úr gildi „eftir að verkalýðs-
samtökin, sem lúta stjórn komm-
Frh. á bls. 2.
Rússar senda Sýrlandi vopn
fyrir gífurlegar fjárhæðir
Fréttir i stuttu máli
MINNESOTA, 27. ágúst. — Tíu
daga þingi Lútherska heimssam-
bandsins er lokið. Þingið sóttu
fulltrúar um 50 milljóna Lúthers
trúarmanna, en alls eru þeir um
70 milljónir í öllum heiminum
og þannig fjórða stærsta kirkju-
félag heims. Þingið sótti biskup
íslands og tveir prestar íslenzku
þjóðkirkjunnar.
HELSINKI, 27. ágúst. — 60 ára
gamall flutningaverkstjóri skaut
í dag fráskilda konu sína til
bana á skrifstofu lögfræðingsins,
sem ganga átti frá skilnaðinum,
en þau höfðu ekki búið saman
í tvö ár. Maðurinn var handtek-
inn, þegar hann var á leið út úr
byggingunni.
AMMAN, 27. ágúst. — Liðþjálfi
nokkur í Jórdaníu sagði í dag,
að fyrrverandi hernaðarfulltrúi
Egypta í Amman hefði beðið sig
um að myrða konungsmóðurina,
Zein, og ýmsa áhrifamenn í stjórn
Jórdaníu. Liðþjálfinn er vitni í
réttarhöldum gegn 21 liðsforingja
úr Jórdaníuher og einum ráð-
herra, sem sakaðir eru um þátt-
töku í samsæri til að drepa
Hussein kónung og steypa stjórn-
inni. Liðþjálfinn og annar her-
maður héldu því fram, að Serraj
foringi sýrlenzku leyniþjónust-
unnar og einn voldugasti maður
Sýrlands hefði haft áform um að
drepa Hussein í apríl.
segir Krúsjeff
MOSKVU, 27. ágúst. — Krúsjeff
foringi rússneska kommúnista-
flokksins hefur sakað Malenkov
Beria
fyrrverandi forsætisráðherra Sov
étríkjanna um að hafa verið alger
lega undir áhrifavaldi Bería, for-
ingja rússnesku leynilögreglunn-
ar, sem skotinn var fyrir landráð.
Moskvu-útvarpið skýrði svo fra,
að þessi ásökun hafi komið fram
í ræðum, sem Krúsjeff hefur
haldið undanfarið. Flutti það
glefsur úr ræðunum, en þær birt-
ust í tímaritinu „Kommunist“,
sem er málgagn miðstjórnar
kömmúnistaflokksins. í ræðum
sínum ræddi Krúsjeff einnig víxl
sporin, sem Stalin heitinn steig.
Harmleikur Stalins átti að
miklu leyti rætur í alvarlegum
veilum hans, sem ágerðust undir
lokin, segir Krúsjeff. Hann leyfði
það, að grundvallaratriði Lenin-
ismans væru brotin og tók sjálfur
ákvarðanir í ýmsum þeim mál-
um, sem hin sameiginlega for-
usta flokksins hefði átt að fjalla
um. Jafnframt slitnuðu böndin
milli hans og fólksins. Malenkov
ber ábyrgð á stórum hluta þess
tjóns, sem flokkurinn varð fyr-
ir á þessum árum, segir Krúsjeff.
Hann var algerlega undir áhrifa-
valdi Bería. Hann var skuggi
Bería, verkfæri 1 hendi hans;
þrátt fyrir það að hann Skipaði
virðulegan sess í flokknum, var
hann sérstaklega laginn við að
hagnýta sér veikleika Stalíns,
enda hvatti hann Stalín oft til að
gera hluti, sem verðskulduðu
stranga gagnrýni, segir ICrúsjeff
í þessum ræðum sínum.
Wm
Malenkov
Dulles efar að russneskar eldflaugar
raski jafnvœginu í heiminum
Washington, 27. ágúst.
Frá Reuter-NTB.
Á FUNDI sinum við fréttamenn
í dag sagði John Foster Dulles
utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
að tilkynning Rússa um nýja eld-
flaug, sem skjóta megi milli meg-
inlanda heimsins, kynni að vera
sönn, en þessi staðreynd hefði
ekki í för með sér, að Rússar
væru orðnir sterkari Vesturveld
tillögu á afvopnunarráðstefnunni
í London, sem miðaði að því að
tryggja það, að háloftin, sem
langdrægar eldflaugar fara um,
yrðu ekki notuð í hernaðarlegum
tilgangi, heldur eingöngu í þágu
friðarins. Hingað til hefðu Rúss-
ar ekki sagt neitt um þessa til-
lögu. Dulles kvað tilkynningu
Rússneskar eldflaugar
fara milli meginlanda
Damaskus, 27. ágúst.
Frá Reuter-NTB.
SÝRLENZK þriggja manna sendi
nefnd undir forsæti Sayed Hass-
an Jibara, sem er formaður efna-
hagsráðs ríkisins, fór í dag frá
Damaskus áleiðis til Moskvu, þar
sem hún mun ræða við fulltrúa
rússnesku stjórnarinnar um ein-
stök atriði í efnahagshjálp Rússa
við Sýrlendinga. í samningi, sem
nýlega var gerður um þessa efna-
hagshjálp, hétu Rússar að veita
Sýrlendingum 140 milljón doll-
ara lán með mjög hagkvæmum
greiðsluskilmálum, Féð verður
notað til að koma fótum undir
KAUPMANNAHÖFN, 27. ágúst:
Danska blaðið „Information“ seg
ir, að lögreglan í Kaupmanna-
höfn telji sig hafa góðar lieim-
ildir fyrir því, að níu farþeganna,
sem létu lífið, þegar rússneska
flugvélin fórst á Kastrup-flug-
velli á dögunum, hafi verið hern
aðarsérfræðingar á leið til Sýr-
lands með viðkomu í Höfn.
Með rússnesku farþegaflugvél-
inni, sem kom til Kastrup næst
á eftir þeirri, sem fórst, komu 5
aðrir sérfræðingar sem einnig
voru á leið til Sýrlands. Þegar
iðnaðinn, byggja járnbrautanet
og áveitur.
1 Lundúnum sagði formælandi
utanríkisráðuneytisins, að Rússar
mundu hafa látið Sýrlendinga
hafa vopn og annan herbúnað
fyrir fjárhæð, sem næmi um 50
milljónum sterlingspunda (rúm-
um þremur milljörðum króna),
áður en Khaled el Azem land-
varnaráðherra Sýrlands heimsótti
Moskvu fyrir skömmu, Meðal
annars hefðu Sýrlendingar feng-
ið um 200 skriðdreka af gerðinni
T-34, 34 orrustuflugvélar af gerð-
inni MIG-15 og 70 af gerðinni
MIG-17.
til Hafnar kom, létu þeir í ljós
ánægju sína yfir því, að þeir
hefðu ekki lent í flugvélinni, sem
fórst. Sögðu þeir, að vegabréf
þeirra til Tyrklands, sem þeir
urðu að ferðast yfir, hefðu ekki
verið reiðubúin í tæka tíð, og
þess vegna urðu þeir seinni fyrir
en félagar þeirra, sem fórust,
segir í fregn í Information. —
Blaðið bendir ennfremur á það,
að enn sé stöðugur straumur
tækni- og hernaðarsérfræðinga
frá Sovétríkjunum til Sýrlands,
Líbanons og Egyptalands, og fari
flestir þeirra um Kastrup. NTB
unum. Sagði hann bandaríska
hernaðarsérfræðinga vera þeirr-
ar skoðunar, að hinar nýju eld-
flaugar mundu ekki gera flug-
herinn úreltan eða einskis virði.
Dulles vakti athygli á því, að
tilkynning Rússa um eldflaugina
væri orðuð af mikilli varfærni,
þannig að túlka mætti efni henn-
ar á ýmsan veg. Hann kvað
Bandaríkjamenn mundu fylgjast
mjög náið með því, hve langt
Rússar væru komnir í fram-
leiðslu langdrægra eldflauga. —
Hann kvaðst efast um, að Rússar
hefðu gert nokkra stórkostlega
nýja uppgötvun. Bæði Rússar og
Bandaríkjamenn hefðu gert víð-
tækar rannsóknir á þessu sviði,
og mundu þeir haldá því áfram,
þangað til samkomulag næðist
um að binda endi á framleiðslu
„nýrra manndrápstækja“ eins og
hann orðaði það.
Dulles sagði, að Bandarikin
hefðu komið fram með sérstaka
MOSKVU, 27. ágúst: — Tass
fréttastofan hefir skýrt frá þvi,
að fyrir nokkrum dögum hafi
verið gerð tilraun með langdræg-
ar eldflaugar í Sovétríkjunum,
og nú sé ljóst orðið, að rúss-
neskar eldflaugar geti farið milli
meginlanda. Sagði í fréttinni, að
tilraunin hefði borið ágætan ár-
angur og allir útreikningar verið
réttir. Eldflaugin, sem reynd var,
fór með gifurlegum hraða og
náði mciri hæð en dæmi eru til
áður, sagði fréttastofan, og nú
leikur enginn vafi á því, að senda
má slíkar flaugar til hvaða stað-
ar á jörðinni, sem vera skal.
Rússa um eldflaugina, sem fram
kom á mánudagskvöld, hafa aug-
ljósan pólitískan tilgang. Hún
hefði komið, meðan afvopnunar-
viðræðurnar í London stæðu sem
hæst, meðan ástandið í Sýrlandi
væri tvísýnt og rétt áður en Alls-
herjarþing S. Þ. kemur saman í
Frh. á b’ . 2.
Þá birti Tass-fréttastofan yfir-
lýsingu frá rússnesku stjórninni,
þar sem segir, að Rússar hafi
alli tíð barizt fyrir afvopnun og
banni á kjarnorkutilráunum. Til-
boð Rússa hafi verið virt af vett-
ugi af Vesturveldunum, og þá
einkanlega Bandaríkjamönnum.
Nú hafi Rússar orðið að fram-
leiða hinar langdrægu eldflaug-
ar til að tryggja öryggi sitt.
Bendir rússneska stjórnin á það,
að nú séu herstöðvar* og flug-
stöðvar víðs vegar um heiminn
gagnslausar, þar sem þær verði
naumast varðar eftir að hin nýju
vopn hafa verið tekin í notkun.
Rússarnir sem fórust í Höfn
voru á leið til Sýrlands
>