Morgunblaðið - 24.11.1957, Blaðsíða 1

24 siður
Ríkisstjórnin reynir
i
Nato - samskotin
Öskaði aðstoðar aðalframkvæmda-
stjóra Atlantshafsbandalagsins
Staðreyndirnar um lánstilboð Dr. Adenauer
til Ólats Thors og stjórnar hans
AUÐSÆTT er nú orðið að ríkisstjórnin telur nauðsynlegt að dul-
búa eftir fremsta megni lánasamskot þau, sem hún óskaði að efnt
yrði til fyrir ísland meðal þjóða Atlantshafsbandalagsins. Fyrst
rftir að Mbl. skýrði frá þessum óvenjulegu lántökuaðferðum af
hálfu vinstri stjórnarinnar, sem hafði lofað að reka allar varnar-
sveitir Nato burt af fslandi, neituðu stjórnarblöðin því alls ekki að
þessi aðferð hefði verið um hönd höfð. En í gær er Alþýðublaðið
búið að sækja nægilega í sig veðrið til þess að þverneita því, að um
nokkur samskot sé um að ræða á vegum Natoþjóða fyrir fslend-
inga. —
Leitað til aðalframkvæmda-
stjóra NATO
Mbl. er hins vegar kunnugt
um það, að ríkisstjórnin leit-
aði hreinlega til Spaak aðal-
framkvæmdastjóra Atlants-
hafsbandalagsins vegna fyrir-
greiðslu um lántöku hjá þjóð-
um þess. Var það tekið fram
af hálfu íslenzku stjórnarinn-
ar, að ef ríki Atlantshafsbanda
lagsins ekki treystust til þess
að lána henni, ætti hún ekki
annarra kosta völ heldur en
að þiggja lán, sem Rússar
væru fúsir til þess að veita.
Mun þar hafa verið um að
ræða stórlán þau, sem „Þjóð
viljinn", blað stærsta flokks
vinstri stjórnarinnar, hefur sí-
fellt verið að segja frá að
kostur væri á.
Á grundvelli þessara rök
semda voru lánsfjárvandamál
íslands rædd við ráðamenn
NATO.
Niðurlægjandi Kanossaganga
Sannleikurinn er þá sá, að
vinstri stjórnin, sem hóf göngu
sína með því að heita því með
miklum hreystiyfirlýsingum, að
Nato-hersveitirnar á Islandi
skyldu tafarlaust reknar burtu,
kemur að liðnum tveimur miss-
erum til Atlantshafsbandalags-
ins og biður það að skjóta sam-
an í lán handa sérH Jafnniður-
lægjandi Kanossaganga hefur
aldrei verið farin af íslenzkum
stjórnarvöldum.
Þessar staðreyndir verða
ekki duldar með því, að það
verða einstakar þjóðir At-
lantshafsbandalagsins, sem
formlega munu veita íslandi
lán. Hefur „Þjóðviljinn“ upp-
lýst, að „smærri lán“ (heldur
en Rússar vilja veita) séu fá-
anleg hjá Bandaríkjunum og
Vestur-Þýzkalandi. — Fleiri^
Nato-þjóðir muni að sinni
ekki hafa verið tilbúnar að
taka undir samskotabeiðni
vinstri stjórnarinnar.
Fráleitur samanburður
t örvinglun sinni gerir Tím-
inn í forystugrein sinni í gær
samanburð á lánaumleitunum
ríkisstjórnarinnar nú og lánstil-
boði dr. Adenauers til Ólafs
Thors og stjórnar hans. Segir
Tíminn að formaður Sjálfstæðis-
flokksins hafi notað það, sem
kosningabeitu í síðustu alþingis-
kosningum. Auðvitað éru það
hrein ósannindi.
Sannleikurinn í málinu er sá,
að Ólafur Thors mæltist aldrei
til neins láns hjá Þjóðverjum,
m. a. af því, að hann taldi
það óviðeigandi að þegar dr.
Adenauer, einn mesti stjórn-
málaleiðtogi nútímans, bauð
honum til Þýzkalands, að hafa
þá uppi lánbeiðnir í Ieiðinni.
Það er ekki fyrr en þrem vik-
um eftir Þýzkalandsför Ólafs
Thors, 4. júní árið 1956, að
ráðuneytisstjóri kanslarans,
dr. Janz, í ræðu, sem hann
flutti hér heima, í ráðherra-
bústaðnum, flytur Ólafi Thors
þáverandi forsætisráðherra
kveðju dr. Adenauers, með
Framh. á bls. 23.
Heykal spurði, hvort Rússar
vonuðust til þess að komast fljót-
lega til tunglsins, og svaraði
Krúsjeff því til, að hann vissi
það ekki nákvæmlega, en vonað-
ist til, að vandamálin á jörðinni
yrði leyst, áður en „við komumst
til tunglsins.".
— ★ —
Þegar Heykal bauð sig fram til
að verða fyrsti blaðamaðurinn til
ORÐIN, sem birt er mynd af hér
að ofan, eru á síðu 23 í október-
hefti — 40 — 1957 vikuritsins
New Times, sem gefið er út af
Trud í Moskvu.
Á íslenzku hljóða ummælin
svo:
„Með því að nota sér efnahags-
örðugleika íslands fengu Banda-
ríkin í nóvember 1956 Alþingis-
að dulbúa
Fyrsti leiðangurinn þvert
yfir Suðurskauts landið
LUNDÚNUM, 23. nóv. — Ef veð-
ur leyfir, hefst leiðangur Breta
yfir Suðurheimskautslandið á
morgun. Leiðin liggur um suður-
pólinn, og vegalengdin er 2 þús.
mílur. Leiðtogi brezku vísinda-
mannanna, dr. Fuchs, skýrði frá
þessu í dag. Unnið er að því að
hlaða sleða, og flugvélarnar tvær,
sem leiðangursmenn hafa til um-
ráða, eru í bækistöðinni í Shack-
leton og munu flytja leiðangurs-
mönnum birgðir, þar til þeir eru
komnir á suðurpólinn. Að svo
búnu heldur önnur flugvélin til
Scotch Bay, sem er hinum megin
á Suðurskautslandinu, til aðstoð-
ar við Sir Edmund Hillary og
menn hans, sem ætla að fara
1700 mílur að pólnum til móts
við hina leiðangursmennina. Er
þetta fyrsti leiðangurinn, sem
farinn er yfir Antarktis á landi,
WASHINGT-ON, 23. nóv. —
Franski utanríkisráðherrann
Pineau, sem nú er staddur í
Washington, hefir hafnað boði
Bourguiba, forsætisráðherra Tún
is»*og konungsins í Marokkó um
að miðla málum milli Frakka og
þjóðernissinna í Alsír.
að taka þátt í geimferð, svaraði
Krúsjeff: — Ekki með fyrstu
eldflauginni. Það skuluð þér eft-
irláta þeim mönnum, sem eru
vonlausir. Þeir eru margir, sem
ættu að fara á undan yður.
Heykal spurði þá, hvort Dull-
es væri meðal þeirra. Og Krú-
sjeff svaraði: „Þetta var góð
hugmynd. Getið þér talið hann
á það?“
ályktuninni um brottför ame-
ríska herliðsins frestað. Til end-
urgjalds var íslandi veitt 4 millj.
dollara lán — „greiðsla fyrir
hernám“ má nefna það. Sama
tilgangi var þjónað með amerísk-
um lánum sem á eftir komu —
í apríl (2.785.000 dollarar) og í
maí (5.000.000 dollarar)“.
Greinin, sem ummælin eru í,
Or. Adenauer —
Bandaríkjamenn eiga ekki a'ð
bera byrðarnar einir.
Áróðursgildi eldflaug-
anna ekkert
AMSTERDAM, 23. nóv. — Rúss-
um hefur ekki tekizt að spilla
vináttu vestrænna þjóða eða
veikja samstarf þeirra með á-
róðrinum í sambandi við hinar
miklu eldflaugar sínar, sagði dr.
Konrad Adenauer á fundi Menn-
ingarstofnunar Evrópu, sem sett-
ur var £ Amsterdam í dag. 1 þess-
ari sömu ræðu kom það fram, að
Adenauer teldi óeðlilegt, ao Banda
ríkjamen.i bæru svo að segja ein-
ir þær f járhagslegu byrðar, sem
varnarmálin leggja lýðræðisþjóð-
unum á herðar. Hvert i’íki yrði
að leggja fram eins mikið og það
gæti.
LONDON 23. nóvember. — Það
er nú upplýst hvaða tólf ríki það
eru, sem undirrituðu hina sam-
eiginlegu yfirlýsingu að loknum
fundinum í Kreml á dögunum.
Þau eru Ráðstjórnarríkin, Alban-
nefnist „Iceland Today“ (ísland
í dag), og er eftir Tamara Versho-
va, sem var ein meðal fulltrúa í
kvennanefnd frá Rússlandi, sem
nýlega var hér á ferð, og mjög
var hampað af kommúnistum hér
lendis. Af greininni í heild er
auðséð, að höfundur hennar hef-
ur fengið fræðslu um íslenzk
málefni frá stjórnarliðinu, og túlk
ar hún þau mjög á þann veg,
sem stjórnarliðar tala í sinn hóp.
Þar er því ekki farið dult með
kaupin, sem gerð voru í sam-
bandi við framlengingu varnar-
samningsins í fyrra, þótt sum
stjórnarblaðanna standist ekki
reiðari en þegar sagt er opinber-
lega frá því, sem þá gerðist.
Jórdanska
bóndanum
bjargað
AMMAN og Tel Aviv, 23. nóv. —
ísraelsstjój^n hefir lýst yfir því,
að í dag verði jórdanski bóndinn,
sem gripinn var af ísraelskum
varðflokki s.l. fimmtudag, send-
ur aftur til Jórdaníu. Fréttir frá
Amman herma, að ísraelsstjórn
hafi gert þessa ráðstöfun, eftir að
vopnahlésnefndin hafði fordæmt
tiltæki varðflokksins, en nefndin
rannsakaði málið samkvæmt
beiðni Jórdaníu.
Jórdanska stjórnin lýsir enn
reiði sinni yfir ísrael og heldur
því fram, að þeir brjóti sífellt
vopnahléssáttmálanna. Varnar-
málaráðherra Jórdaníu sagði, að
flutningalestir ísraelsmanna yrðu
stöðvaðar, svo lengi sem þær
flyttu benzín.
★ ★ ★
í Tel Aviv var tilkynnt, að Jór-
danir hefðu gert ítrekaðar til-
raunir til mannrána í dag á landa
mærunum, en ísraelsmenn hefðu
afstýrt þeim.
KAIRÓ, 23. nóv. — UNESCO
tekur þátt í tækniráðstefnu, sem
hófst í dag í Kaíró. Rætt verð-
ur þar um leiðir til að bæta tækni
lega menntun meðal Arabaþjóða.
Ráðstefnan er á vegum Araba-
þjóða..
I gær var flugvél, sem flutti
fulltrúa frá Jórdaníu til Kairó,
neitað um lendingarleyfi i Eg-
yptalandi, en var leyft að lenda
þar í dag.
ía, Búlgaría, Ungverjaland, N,-
Vietnam, A-Þýzkaland, Kína, N-
Kórea, Mongólía, Fólland, Rúm-
enía og Tékkóslóvakía. Sem kunn
ugt er vakti það athygli, að Jú-
góslavar, sem þó eru taldir hafa
setið fundinn, undirrituðu ekki
yfirlýsinguna. Það mun hafa ráð-
ið, að Júgóslvar óttast nú mjög
vaxandi áhrif stalinista í Kreml
og jafnframt að Rússar herði
tökin á leppríkjunum. Einnig
munu þeir ógjarnan vilja styggja
Bandaríkjamenn um of vegna
hinnar geysimiklu efnahagsað-
stoðar, er þeir hljóta að vestan.
Það, sem þó vekur nú einna
mesta athygli í sambandi við
þessa yfirlýsingu eru þau ráð,
sem Rússar gefa kommúnistum
Vesturlanda til þess að brjótast
til valda og yfirbuga lýðræðis-
öflin.
í yfirlýsingunni eru deildir
kommúnistaflokksins í lýðræðis-
ríkjunum beinlínis hvattir til
þess að leita samstarfs við jafn-
aðarmenn og mynda eins konar
alþýðubandalag. Á þann hátt —
með pólitísku samstarfi við stjórn
málaflokka og félög — eiga kom
múnistar að komast í meiri háttar
valdastöður, ná yfirráðum yfir
framleiðslutækjum og efnahags-
lífi viðkomandi ríkja og síðan
Framh. á bls. 23
Krúsjeff enn stórorður:
Cóð hugmynd að senda
Dulles til tunglsins!
KAÍRÓ. — Ráðstjórnarríkin eru reiðubúin til að sýna og sanna,
að þau hafa undir höndum eldflaugar, sem hægt er að senda milli
heimsálfa, ef einhver skyldi draga það í efa, sagði Krúsjeff í við-
tali við egypzka blaðið „A1 Ahram" í fyrradag. Aðalritstjóri blaðs-
ms, Hassanein Heykal, ræðir við aðalritarann, sem lætur ýmislegt
fjúka. —.
Vitnisburður rússneskrar konu
um frásögn stjórnarliða á íslandi
.v.v.-.v ... ......v...... ... •......... •••. .
Taking advaniage ol leeknd’s ccoaoinic diLlctátíes,tbs
Uniísd Sísíes succeeded !n November 1958 Jm having ihe
: Áifhlng áecIsTon on fhe wlfhdrawal of Amcrlcán iroops
: postponed, In reiurn, iceiand was grsnied a loan oí $4
itnlipöa—“páytnent for oceupatioft,’< m to speak. The seme
purpose was Wved hy subsequeni Ataericas loíms—in
Áprit <Í2jaS,(iW) and in May ($5,000,000), Mor can ít be^
Foringjarnir í Kreml gefa línuna:
Leitið samstarfs jafnaðar-
manna og myndið al-
þýðubandalag
Þarmig skal ná yfirráðum yfir fram-
leiðslutækjum og efnahagslífinu