Morgunblaðið - 07.03.1958, Side 9

Föstudagur 7. marz 1958
MORGin\RT. 4ÐIÐ
9
FRÁ S.U.S.
RITSTJÓRAR: JÖSEF H. ÞORGEIRSSON OG ÖLAFUR EGILSSON
Finar Sigurðsson, stud. oecon, Hafnarfirði:
Sjálfstæðisstefnan tryggir
öryggi, frelsi, frið
og framfarir
Nýkjörin stjórn Heimdallar
Nýlega var haldinn aðalfundur í Heimdalli, félagi ungra Sjálfstæðismanna í Rvík, og hefur áð-
ur verið sagt frá f indinum hér í blaðinu, og þá drepið á helztu mál, er þar komu til umræðu. —
Hin nýkjörna stjórn félagsins hélt fyrsta fund sinn fyrir skömmu og var þá þessi mynd tekin.
Á lienni eru (f. v.): Villijálmur Lúóvíksson, verzlunarskólanemi, Hafsteinn Baldvinsson, erind-
veki (gjaldkeri), Baldvin Tryggvason, lögfræðingur (formaður), Sigurður Helgason, skrifstofu-
stjóri (varaformaður), Jón E. Ragnarsson, stud. jur. (ritari), Ólafur Jónsson, vélvirki, Stefán
Snæbjörnsson húsgagnasmíðanemi og Guðni Gíslason, menntaskólanemi. — A myndina vantar;
Skúla Möller, verziunarskólanema og Örn Valdimarsson, skrifstofumann.
Við lausn hinna ýmsu efna- anna orðið eini atvinnurekand-
hagslegu vandamála hafa komið ' inn. Og vald þeirra manna, sem
fram mismunandi stefnur. Á- ráða samningu áætlana þeirra,
ÞVÍ HEFUR OFT verið haldið
fram, að ungu fólki bæri að hliðra
sér hjá stjórnmálum og öðru
slíku, þar sem flest er að þeim
lyti væri svo flókið og erfitt, að
það væri aðeins í verkahring
hinna rósknu ig reyndu manna
að ráða fram úr þeim. Að mínum
dómi er fullmikið úr þessu gert.
Þess skal þó geta, að án efa hef-
ur unga fólkið miklu minni tök
á að kynna sér þessi mál, þar
sem þau krefjast nokkurs þroska
og andlegrar yfirvegunar. En
unga fólkið lætur sér oft fátt um
þau finnast aðeins vegna þess,
að það álítur það svo í;.arri sín-
um hugsunarhætti, að velta vöng-
um yíir tyrfnum malum, þar
sem niðurstöður virðast oft vera
langsóttar. Slíkt er eigi svo und
arlegt.
Félagslif og stjórnmál
Félagslif og félagsleg málefni
ná almennt miklu meiri tökum á
fólki á þessum aldri en nokkuð
annað. Félagslyndi mannsins kem
ur hér glöggt í ljós. — En eru
þessi félagsmál þá i engum tengsl
um við stjórnmál, gæti einhver
spurt. Jú, að vissu leyti eru þau
það. Og þá fyrst og fremst vegna
þess, að stjórnmálin geta haft
álirif á framgang þeirra; þau
bljóta að vera bundin böndum
þeirra manna, sem ráða hverju
bæjarfélagi. Einstaklingarnir
geta ekki fengið málum sínum
framgengt án skilnings og aðstoð
ar hins opinbera.
í>að er talsvert oft, sem fólk
gerir sér ekki grein fyrir því, að
mál þessi eru tengd saman á
þennan hátt. En hitt vil ég svo
taka skýrt fram, að félög þessi
mega ekki undir neinum kringum
stæðum verða pólitísk „hreiður“.
Með því eru markmið þeirra gerð
að engu.
Hvert bæjarfélag hefur úr
mörgum félagslegum verkefnum
að ráða. Þess vegna ber unga
fólkinu að vera vel á verði um,
að á þeim sé vel haldið, svo
að hagsmunum þess sé eigi fyrir
borð kastað. Gagnrýni er vopn
einstaklingsins til þess að láta í
Ijós óánægju, ef illa er haldið á
spöðunum, — en honum ber þá
jafnframt að lofa það, sem vel er
gert.
Hér í Hafnarfirði hafa verið
miklir misbrestir á því, sem við-
víkur félagsmálum. Svo virðist
sem stjórnendurnir geri sér ekki
ljóst, að æska þessa bæjar á við
óviðunandi skilyrði að búa, til
þ«ss að sinna áhugamálum sín-
um. f stað úrbóta í þessum efnum
er fé ausið í lítt hugsuð fyrir-
tæki, sem sízt hafa orðið til að
auka hróður bæjarins. Það kann
að vera, að á stundum sé nokkuð
erfitt fyríF hina eldri að skilja
hugsunarhátt hinna yngri. En
það er þó að minnsta kosti sann-
gjörn lágmarkskrafa, að hinir
fyrrnefndu geri sér far um að
setja sig í spor þeirra, sem yngri
eru.
Framsýni er nauðsynleg
Við vitum að bæjarfélagið þarf
mikið fjármagn til að sinna þeim
verklegu vandamálum, sem að
höndum steðja. Nýjar álögur
leggjast á herðar bæjarbúa, til
þess að standa straum af þeim.
Og ætíð eru ný verkefni fyrir
hendi, þegar önnur eru leyst. —
Án efa er réttlátast, að ýmis þess
ara mála séu fyrr tekin fyrir
en hin, sem lúta að menntun og
félagslegri starfsemi æskulýðsins.
En þess ber þó að gæta, að ekki
má láta hin síðarnefndu sitja al-
gjörlega á hakanum.
Hafnarfjarðarbær hefur farið
ört vaxandi á undanförnum ár-
um. Ný hverfi hafa risið upp.
Þörfin fyrir aðhlynningu bæjar-
yfirvaldanna hefur orðið brýnni
en áður. Hinn öri vöxtur gefur
tilefni til að horft sé fram á leið,
leitast við að miða það sem enn
er ókomið ekki eingöngu við nú-
Einar Sigurðsson
tíðina. Bærinn er vel staðsettur,
hafnarskilyrði eru hér góð. Næg-
ir möguleikar eru hér fyrir hendi
til útþenslu atvinnuveganna og
þannig mætti lengi telja.
En í höndum stjórnenda þessa
bæjar hafa þessi skilyrði og mögu
leikar verið harla litlir á að líta.
Nú státa þeir af nýju frystihúsi,
sem sagt er að eigi að vera lyfti-
stöng fyrir atvinnulífið hér í bæ.
Vissulega ber að fagna þessum
nýja áfanga, — en sá er hængur
á, að þeir virðast hafa vanhugs-
að um starfsgrundvöll þess, ekki
gert sér grein fyrir hinum sí-
vaxandi tilkostnaði við útgerð
togara- og bátaflotans, svo að
gera má ráð fyrir margvíslegum
erfiðleikum.
Þarfir unga fólksins
Ungt fólk hlýtur að krefjast
þess, að í sérhverju bæjarfélagi
séu fyrir hendi næg verkefni, sem
það getur bundið lífsstarf sitt
við. Því mu» það fagna hverju
því skrefi, sem stigið verður til
þess að efla atvinnulífið og hvet-
ur til þess að nýjar leiðir verði
farnar, svo að fjölbreytni í vinnu
vali geti orðið sem mest.
Hér í bæ eru möguleikar fyrir
langskólagengið fólk mjög litlir.
Á hinn bóginn er ætíð erfitt fyrir
þann, sem ef til vill hefur alið
allan sinn aldur í sínum heima-
bæ, að þurfa að námi loknu að
leita á nýjar slóðir til þess að
afla sér lífsviðurværis. Það er
þetta, sem virðist vera svo ein-
kennandi fyrir hina fámennari
bæi; og víst er það, að fámennið
hefur sitt að segja. En með fram-
taki og víðsýni *r vel unnt að
brjóta stærstu hlekkina og ekki
sízt er það verkefni unga fólks-
ins að berjast fyrir því, að úr-
bótum í þessum málum verði
hrundið í framkvæmd.
Þetta fólk verður að sækja
skóla til höfuðstaðarins, sem
krefst bæði peninga og tíma. Það
nýtur að visu nokkurs styrks frá
bænum vegna þessa, en því verð-
ur að fylgja fleira. Einmitt það
atriði, sem ég hef getið um hér
að framan, nefnilega aukning
atvinnumöguleikanna er góð leið
til þess að styrkja betta fólk.
Bærinn hefur af fyrrgreindum
sökum orðið að sjá á eftir mörgu
nýtu fólki, sem ella hefði setzt
hér að og án efa látið málefni
bæjarfélagsins til sín taka. Með
þessu er ég ekki að gefa í skyn,
að hér sé endilega um eins konar
ofurmenni að ræða, síður en svo.
En þetta er atriði, sem vert er að
íhuga vandlega í ljósi þeirrar
staðreyndar, að undirstaða hvers
bæjarfélags er að eiga völ á dug-
andi fólki bæði til lands og sjáv-
ar, fólki, sem er víðsýnt og hefur
trú á framtíðinni.
greiningur hefur verið um mark- j
mið og einnig um leiðirnar að
settum markmiðum. Það er bar-
izt um, hvort megi sín meira sér-
eignaréttur eða þjóðnýting, kapi-
talismi eða socialismi, til þess
að tryggja mannkyninu öryggi,
frelsi, frið og framfarir. í okkar
þjóðfélagi er háð barátta um það,
hvort frjáls samkeppni og fram-
tak einstaklingsins eigi að ráða
í atvinnulífinu eða skipulagning
framkvæmd af ríkisvaldinu, —
hvort hið fyrrnefnda hafi í för
með sér meiri framleiðsluafköst
og réttlátari tekjuskiptingu eða
hið síðarnefnda.
Ef við íhugum þessar stefnur
nánar, verður hverjum lýðfrjáls-
um borgara ljóst, að annmarkar
socialismans verða þyngri á met-
unum en kostir hans og koma þar
helzt til eftirfarandi atriði. öllu
stjórnarfarslegu lýðræði og öll-
um mannréttindum stafar hætta
af eflingu rikisvaldsins. Það er
með þjóðnýtingu atvinnutækj-
sem þjóðarbúskapurinn er þá
rekinn eftir, er orðið næstum al-
gert. Þannig gætu menn þessir
haft ráð borgaranna í hendi sér
og hefur það í för með sér, að öll
stjórnarandstaða myndi erfið
mjög. I sambandi við ákvarðan-
ir um starfrækslu hinna ýmsu
framleiðslutækja hafa í slíkum
tilfellum átt sér stað stórfelld
mistök, vegna þess að stjórn þess-
ara framleiðslutækja er í hönd-
um svo fárra manna, að þeir
hafa ekki nægilegt yfirlit yfir
þau verkefni, sem falin eru for-
sjá þeirra.
Trygging frelsis og lýðræðis
Hin iLcfnan, svonefndur kapi-
talismi, veitir einstaklingnum
frelsi og lýðræðisleg mannrétt-
indi. Hin frjálsa samkeppni er
höfð til þess að tryggja réttláta
tekju- og eignaskiptingu, þar
sem frjáls markaður útilokar
myndun varanlegs gróða. Sér-
eignarétturinn er bezta trygging-
in fyrir því, að verkaskiptingin
fái notið sín, þar sem eigendur
framleiðslutækjanna hafa sér-
þekkingu á því, hvernig þau
verði bezt hagnýtt og ráðstaía
þeim í samræmi við það. Það
kann að vera, að einhver myndi
spyrja, hvort hér væri ekki um
eiginhagsmuni að ræða en ekki
hagsmuni þjóðarheildarinnar.
Því til svars má benda á, að þeg-
ar einstaklingurinn vinnur að
eigin hagsmunum, þá gerir hann
sjálfkrafa og um leið einnig það,
sem þjóðarheildinni er fyrir
beztu.
Mér hefur orðið tíðrætt um
þessar sæfnur einfaldlega vegna
þess, að þær hljóta að grundvalla
þær leiðir, sem farnar eru til
þess að ráða fram úr þeim efna-
hagsvandamálum, sem að hönd-
um steðja. Um þetta hefur verið
tekið helzt til of fræðilega til
orða, en sérhverjum hlýtur að
vera hollt að kynna sér bakgrunn
hinna ýmsu stjórnmálastefr.a sér
til aukins skilnings og mennlun-
I ar.
Hellisgerði í Hafnarfirði.