Morgunblaðið - 03.04.1958, Síða 2

2
MOPr.rrivnr 4Ð1Ð
Fimmtudagur 3. apríl 1958
Á hverjum strandar samkomulag
umaðdraga úrútgjöldum ríkisins?
Reynt ad halda „grundvellinum” fram á haust
Innbyrðis ásakanir stjórnarliða um að hafa
„slegið Öll met í heimskulegum skrifum”
ÞEGAR páskahelgin fer í
hönd, er enn, ef marka má
stjórnarblöðin, háarifrildi um
það innan ríkisstjórnarinnar,
hvers eðlis vandi efnahags-
málanna sé og hver úrræði
séu vænlegust til bjargar.
Hagsmunir rikisins af aflabresti
Alþýðublaðið er enn ekki horf-
ið frá því sem það sagði sl. sunnu
dag, að „mikil síldveiði mundi
sennilega gcra islenzka rikið
gjaldþrota“ og að „ríkið hafi
beina hagsmuni af því, að ekki
fiskist og ekki spretti i landinu“.
Jafnframt því, sem Alþýðublað
ið herðir á með þessari ömurlegu
lýsingu á afleiðingum stefnu V-
stjórnarinnar, stendur það og
fast á yfirlýsingu sinni frá 26.
marz: „90 milljón tala Lúðjriks
óraunhæf en þörfin er um eða
yfir 200 milljónir".
Alþýðublaðið segir að vísu 1.
apríl, að Þjóðviljinn fullyrði, að
þessar tölur séu of háar. En Al-
þýðublaðið segir:
„Öllum þessum staðreyndum
snýr Þjóðviijinn við í skapsmuna
kasti sínu. Hann staðhæfir, að Al-
þýðublaðið fari með rangar töl-
ur af því að það hefur sagt sann-
leikann um, hvað til þess þurfi
að framlengja gamla efnahags-
vixilinn. Þetta er að berja höfð-
inu við steininn. Alþýðubandalag
ið verður að hverfa frá ósk-
hyggju og ævintýrum, ef það vill
vera ábyrgur stjórnarflokkur. Og
það mun sízt af öllu þjóna verka
lýðshreyfingunni með sams kon-
ar fíflalátum og þeim, sem ein-
kenna forustugrein Þjóðviljans á
sunnudag".
Jafnframt ásakar Alþýðublað-
ið samstarfsblað sitt fyrir mál-
flutning, sem „er í senn ódrengi-
iegur og fjarri lagi“. Þá fullyrðir
Aiþýðublaðið:
„Efnahagsmálin verður að taka
fastari tökum en verið hefur und-
anfarið“.
Og Alþýðublaðið þykist svo
sem vita, af hverju tregða komm-
únista komi nú:
„Alþýðubandalagið ætti frem-
ur að sætta sig við, að Alþýðu-
flokkurinn finni samkomulags-
leiðina en allt reki á reiðanum
eða rikisstjórninni takist ekki að
leysa efnahagsmálin".
Það er sem sé, að dómi Alþýðu-
blaðsins, öfund Alþýðubanda-
lagsmanna yfir snilligáfu Alþýðu
flokksins, er lýsir sér í að hafa
látið sér detta „þriðju leiðina" í
hug, sem gerir að verkum, að enn
er ekki allt fallið í ljúfa löð!
Þjóðviljinn er hins vegar í gær
ekki alveg á, að viðurkenna á-
gæti „þriðju leiðarinnar“. Hann
segir í þriggja dálka fyrirsögn á
forsiðu:
„Alþýðublaðið hefur slegið öll
met i heimskulegum skrifum sín-
um um efnahagsmálin að undan-
förnu“.
Upphaf greinarinnar hefst með
þessum orðum:
„Allmikia- umræður hafa oið-
ið um efnahagsmálin undanfarna
daga, margt verið um þau ritað
i önnur blöð og það ekki allt af
ýkjamiklu viti eða heilindum.
Fullyrða má þó, að Alþýðublaðið
hafi slegið öll met í heimskuleg-
um skrifum um þessi mál,-----
Þjóðviljinn er ekki alveg á því
að viðurkenna ófarnað ríkis-
stjórnarinnar af síldveiðum:
„Meiri síldveiði í sumar mundi
að sjálfsögðu gefa af sér aukinn
gjaideyri, gjaldeyri sem allur er
seldur með meira eða minna yf-
irverði".
Þarna er sem sagt berum orð-
um viðurkennt, að pranga eigi
með gjaldeyri þjóðarinnar og
selja hann á „meira eða minna
yfirverði“ V-stjórnarinni til
bjargar.
Um snjallræðið, sem valda
átti „tímamótum í íslenzkri
stjórnmálasögu', þó ekki fyrr en
eftir páska, segir Þjóðviljinn:
„Þriðja leið“ Alþýðuflokksins
„Fávitaskrif sem þessi eru auð
vitað í fullu samræmi við það,
að Alþýðublaðið talar um ein-
hverja þriðjú leið, leið Alþýðu-
flökksins, í sambandi við efna-
hagsmálin, leið sem blaðið veit
sýnilega ekkert um og getur ekki
skýrt frá, en ræðir aðeins um
sem einhverja dularfulla leið til
lausnar á vandamálum".
Grein sinni lýkur Þjóðviljinn
svo:
„Hvað er það sem kallar á sér
stakar ráðstafanir nú vegna fram
leiðslunnar?
Um síðustu áramót var sarnið
við sjávarútveginn um hækkað-
ar bætur, sem nema um 25 millj.
króna og í árslok 1957 stóð út-
flutningssjóðskerfið þannig að
það skuldaði 34 millj. kr. af öll-
um áföllnum skuldbindingum
vegna framleiðslunnar á árinu
1957 ög vegna gamla skuldahal-
ans frá tíð íhaldsstjórnarinnar.
Þessar tölur sýna að það er
ekkert stórmál að afla tekna að
þessu sinni vegna framleiðslunn
ar einnar. Nokkur vandi er þar á
höndum og því meiri sem lengra
dregst fram á árið án þess að inn
heimta viðbótargjalda hefjist.
Hinn vandinn er sá, eins og
bent hefur verið á hér í blaðinu,
að ríkissjóð vantar einnig tals-
verðar tekjur vegna þess að út-
gjöld hans hækka alltaf og ekki
hefur tekizt að fá samkomulag
um að draga úr þeim útgjöldum“.
í sjálfri forystugrein Þjóðvilj-
ans í gær er einnig vikið að sama
efni og segir þar m.a.:
„Einn liður þess undirbúnings
hefur birzt í frámunalega barna
legum forsíðugreinum, sem kom
ið hafa með stuttu millibili í
blaðinu. Telja kunnugir að grein-
ar þessar séu samdar af Gylfa
Þ. Gíslasyni menntamálaráð-
herra og Kristni Gunnarssyni,
fyrrv. forsjóra Bæjarútgerðar
Hafnarfjarðar“.
„Þeir sem þannig skrifa þyrftu
að byrja á að læra stafróf efna-
hagsmálanna áður en þeir hætta
sér út í umræður um þau vanda-
mál, sem við er að fást“.
„En það dettur hagspekingum
Alþýðuflokksins auðvitað ekki í
hug. Þeir biðja aðeins guð að
forða þjóðinni frá mikilli veiði
til sjávarins og góðri grassprettu
og kartöfluuppskeru til landsins.
Bjargráð Alþýðuflokksins virðist
þannig vera fiskileysi og upp-
skerubrestur og segi menn svo að
„þriðja leiðin“ hafi ekki tekið á
sig áþreifanlegt form!“
Þær upplýsingar Þjóðviljans,
að haldreipi kommúnista, Gylfi
Þ. Gíslason, sé höfundur furðu-
skrifanna um „þriðju leiðina"
munu vissulega vekja verðskuld
aða athygli.
Hver hindrar sparnaðinn?
Á meðan þessu fer fram þegir
Tíminn að mestu um efnahags-
málin og reynir skiljanlega að
leiða hjá sér hina „þriðju leið“
Alþýðuflokksins.
Óneitanlega hlýtur það og að
vera beizkur biti fyrir Framsókn
armenn ,sem hafa hamrað á því
frá miðju sumri, að aflabrestur
á sl. ári væri orsök erfiðleikanna
marz komi til greina. Þvert á
móti fer hann fögrum orðum um,
að
„nauðsynlegt sé að efla varnar-
samtök eins og Atlantshafsbanda-
lagið, svo að þeim verði fært að
afstýra styrjöld.“
Óneitanlega þaut nokkuð öðru
vísi í Tíma-skjánum um þessi
mál fyrir tveim árum. En við
þessu hljóði má a.m.k. búast
fram eftir sumri, hvernig sem
blása kann, þegar hausta fer.

í efnahagslífinu, að þurfa að
kingja þeirri fullyrðingu Al-
þýðublaðsins, að stjórnarstefnan
sé búin að leiða til þess, að mik-
il síldveiði mundi hafa gert rík-
issjóð gjaldþrota!
Harður dómur er það og yfir
fjármálastjórninni, þegar Þjóð-
viljinn fullyrðir, að vandinn nú
sé ekki sízt sá, að „ekki hefur
tekizt að fá samkomulag um að
draga“ úr útgjöldum ríkissjóðs,
sem „hækka alltaf“. Hefði það
einhverntíma þótt ótrúlegt, að
fjármálaráðherrann yrði að una
því, að kommúnistar héldu því
ómótmælt fram, að þeir fengju
ekki fram komið nauðsynlegum
sparnaði á ríkisútgjöldum! Hver
er sá, sem þar stendur á móti?
Allt gefur þetta óhugnanlega
mynd af úrræðaleysi og ósam-
komulagi. En af hverju eru mál-
in ekki lögð fyrir almenning?
Stjórnarflokkarnir þykjast vilja
hafa samráð við stéttarfélögin.
En hvernig eiga þau að dæma
um, hvað gera skuli, á meðan
gögnum málsins er haldið leynd-
um?
Af hverju hefur skýrsla er-
lendu sérfræðinganna frá haust
inu 1956 aldrei verið birt?
Hvað varð um „úttek þjóðar-
búsins“ þá?
Hvers vegna er skýrsla hag-
fræðinganna nú, hvorki lögð fyr
ir Alþingi né almenning?
Mundi ekki vera ráðlegt „eftir;
páska“, að láta verða þau „tíma
mót“ í sögu V-stjórnarinnar, að;
leggja öll gögn í dóm alþjóðar og
hverfa frá þessari ömurlegu tog-
streitu bak við tjöldin milli
manna, sem ekki hafa annað til
mála að leggja en brigzl í hvers
annars garð?
Fellur grundvöllurinn fyrir
haustið?
Margir spyrja nú:
Getur það stjórnarsamstarf
staðist, þar sem andinn er sá,
sem menn nú daglega sjá vitni
um?
Von er, að spurt sé. En allt
bendir til, að V-stjórnin sé ráðin
í að sitja á meðan sætt er. í bili
er við það miðað að reyna að
halda liðinu saman a. m. k. fram
á haust.
Þetta kemur m. a. glögglega
fram í erindi Moskvu-kommún-
istans Stefáns Ögmundssonar,
sem hann flutti í Gamla Bió sl.
sunnudag og þjóðviljinn birti 1.
april undir heitinu:
„Sjálfsmorð og mútan“.
Þar segir m. a.:
„Ríkisstjórnin, sem nú situr að
völdum hefði aldrei verið mynd-
uð án þess að til grundvallar lægi
samþykktin um brottför hersins
og nú fellur að síðustu forvöðum,
að hún geti staðið við gefin orð
— 18 mánuði þarf til þess að
koma hernum úr landi sé fylgt
þeim reglum. sem settar voru.
Hafi ríkisstjórnin ekki gert
skyldu sína fyrir haustið er það
ekki á hennar valdi að efna lof- ]
orð sín, enda er þá grundvöllur-
inn að stjórnarsamstarfinu burtu
fallinn“.
Þarna er innan um gtóryrða-
flauminn tilkynnt, að í varnar-
málunum þurfi ekkert að gera
a. m. k. fram á haust.
Samkvæmt þessu fer því fjarri,
að fundahöld kommúnista nú séu
ætluð til að herða á efndum lof-
orðsins frá 28. marz 1956, heldur
er sagt, að rólega megi bíða til
hausts. Er þá sennilega til getið,
að ekki verði látið stranda á
þessu, ef um annað semst.
Tíminn skilur boðskap komm-
únista og á þennan hátt, því að
í gær tekur hann víðsfjarri. að
efndir á fyrirheiti stjórnarsátt-
málans og ályktunarinnar 28.
Jón Kristjánsson varff fyrsti sigurvegarin landsmótsins 1958 —
og þaff yfirburffasigurvegari í 15 km göngu i 8. sinn i rö*.
Myndina tók Ól. K. M.
Þingeyingar áttu 4
fyrstu í 15 km göngu
Reykjavík sigraði í sveitakeppni í svigi
21. skíðalandsmót Islands hófst í gær. Gísli Halldórsson, form.
IBR, setti mótið við Skíðaskálann í Hveradölum, en þar eru aóal-
bækistöðvar mótsins, sem auk þar fer fram við Kolviðarhól, 1
Henglinum og í Jósefsdal. Veður var frekar slæmt í gær til keppni
og snjór er óðum að minnka og verða verri og verri til keppni.
En keppendur vona og óska eftir frosti og meiri snjó.
Gísli Halldórsson minntist
a
nytsemi skíðaiþróttarinnar og
rakti nokkuð sögu hennar hér á

Höskuldsson, ísafirði, fóru með
mestum hraða fyrst, unz Árna
henti það óhapp að binding bil-
aði svo hann varð að hætta. Eftir
6.5 km var Matthías Gestsson,
Akureyri, fyrstur með 23.28 mín,
Stefán Þórarinsson annar með
23,47 mín, Jón Kristjánsson með
24,04 og Steingrímur Kristjáns-
son 24,15. Gunnar Pétursson, Isa.
firði, sem hafði rásnúmer 6, tók
forystuna í göngunni eftir 1—2
km og varð að ryðja brautina
fyrsta hringinn eða 4—5 km. Það
mun allerfitt í slíkum óhrein-
indasnjó sem var. Hann fór fyrst
ur það sem eftir var, en greini-
legt var að Þingeyingarnir sem
höfðu lagt langt á eftir honum
af stað höfðu betri tíma.
Það kom og á daginn við mark
ið, að þeir röðuðu sér á fyrstu
sætin, 5 talsins. Var það glæsi-
Frarnh. á bls. 3.
Gunnar Pétursson varff fyrstnir
tvikeppnismanna í göngunni. —
Hann ruddi brautina lengst af.
landi, gat þess m.a. að víkingar
hefðu iðkað hana á landnámsöld
og síðar hefði hún lifað hér, enda
mikilsverð fyrir ýmsar sveitir að
hafa not af góðum skíðamönnum.
Hann gat fyrstu mótanna hérlend
is, á Siglufirði 1905 og á Akur-
eyri 1907.
Að setningarræðunni lokinni
hófst 15 km. skíðaganga (sem þó
mun hafa verið nær 16 km). —
Keppendur, 27 talsins, lögðu af
stað í þurru en frostlausu, storma
sömu veðri. Er þeir fyrstu höfðu
gengið 7—8 km kom úrhellis-
rigning og urðu allir gegnvotir.
Aftur hafði stytt upp er þeir
komu að marki.
Jón Kristjánsson HSÞ og Árni

Óhöpp urffu í göngunni, Matthías
Gestsson, Ak., féll t.d. og braut
skíði sitt, fékk annað aff láni og
stóð sig með prýði.