Morgunblaðið - 10.02.1959, Page 2

r
/
MORGVlvnT 4Ð1Ð
Þr’^judagur 10. febnlar 1059
Fasteignagjöld í Reykjavik
ekki hækkuð frá jbv/ sem nú er
Frá umræðum á Alþingi
A DAGSKRÁ efri deildar Alþing
is í gær var til fyrstu umræðu
frumvarp til laga um heimild fyr
ir sveitarstjórnir til þess að inn-
heimta með álagi skatta og gjöid
til sveitarsjóða, sem miðuð eru
við fasteignamat. Er í grein frv.
mælt svo fyrir, að þetta áiag
megi vera allt að 100%.
Friðjón Skarphéðinsson, dóms-
málaráðherra, fylgdi frumvarp-
inu úr hlaði. Skýrði hann svo frá,
að þegar fjármálaráðuneytið
hefði staðfest hið nýja fasteigna-
mat 1. maí 1957 hefðu fallið úr
gildi allar reglugerðir um fast-
eignaskatta, vatnsskatta o.fl., svo
og lög um heimild til að inn-
heimta ýmis gjöld með 400%
álagi. Flestar sveitarstjórnir
hefðu ekki verið við þessu bún-
ar og því ekki gætt þess, að setja
þá þegar nýjar reglugerðir um
þessi gjöld.
Þá kvað ráðherrann það hafa
komið í Ijós, að ýmis sveitarfélög,
sem hefðu notað lagaheimildina
um 400% álagið hefði fengið fast-
eignamatið svo lítið hækkað að
skattar og gjöld, sem við fast-
eignamatið væru miðuð, lækkuðu
stórlega og því væri nauðsynlegt,
að veita ráðherra með lögum
heimild til að jafna metin á þann
hátt, sem gert væri ráð fyrir í
þessu frv.
Alfreð Gslason tók næstur til
máls. Kvaðst hann ekki standa
upp til að andmæla þessu frv. en
þó vilja minnast á eitt atriði í
þessu sambandi. Fasteignagjöld í
Reykjavík hefðu hækkað nýlega.
Á bæjarstjórnarfundi s.l. fimmtu
dag hefði bæjarfulltrúi Framsókn
arflokksins borið fram tillögu um
að gjöldin yrðu lækkuð aftur til
samræmis við aðrar lækkanir nið
urfærslufrumvarpsins. Þetta
hefði verið fellt á bæjarstjórnar
fundi gegn atkv. Framsóknar- og
Alþýðubandalagsmanna. Nú ætti
enn með þessu frv. að leyfa
meiri hækkanir á fasteignagjöld-
um bæjarins.
Gunnar Thoroddsen borgar-
stjóri, 6. þm. Reykvíkinga, kvaddi
sér hljóðs. Kvaðst hann vilja
gera örfáar athugasemdir við
ræðu Alfreðs Gíslasonar, sem
hefði verið mjög villandi um
þetta mál. Hann hefði gefið í
gkyn, að ef frv. þetta yrði að
lögum, mundi það væntanlega
þýða, að fasteignagjöld í Reykja-
vík yrðu stórhækkuð frá því sem
nú er, jafnvel allt að 100%.
Tilgangur þessa frv. væri fyrst
og fremst sá, að leiðrétta mistök,
sem ovöið hefðu á síðasta þingi,
þegar samþykkt voru bráða-
birgðalög um fasteignagjöldin.
Með þeim lögum hefði verið tek-
inn af sveitarfélögunum nokkur
réttur, sem þau hefðu haft og
nokkur bæjarfélög eins og t.d.
Akureyri. hefðu verið svipt
nokkru af sínum tekjustofni.
Gunnar Thoroddsen kvaðst sér
staklega vilja taka það fram út
af ummælum Alfreðs Gíslasonar,
að það hefði ekki komið til orða
að hækka fasteignagjöld í Reykja
vík frá því, sem nú væri, samkv.
þessu frv., ef að lögum yrði.
Gjalddagi fasteignagjalda I
Reykjavík væri 2. janúar, upp
hæð þeirra hefði verið ákveðin
af bæjarstjórninni í október og
staðfest af ráðherra í nóvember
og hefði þetta allt verið komið í
gildi og að vissu leyti til fram-
kvæmda áður en lögin um niður-
færslu verðlags og launa tóku
gildi.
Þá vék Gunnar Thoroddsen að
því, að nýja fasteignamatið gæfi
engan vegina rétta mynd af raun
verulegu verðmæti fasteigna.
Hefði því verið nauðsynlegt að
endurskoða gildandi reglur um
fasteignagjöldin eftir að það tók
gildi. Þetta hefði verið gert á s.l.
ári og afgreitt í bæjarstjórn
Reykjavíkur svo að segja ágrein-
ingslaust og staðfest af ráðherra
og væri sér ekki kunnugt um
neinar athugasemdir frá hans
hendi, en pólitískt séð stæði þessi
ráðherra mjög nærri Alfreð Gísla
syni.
,Þá skýrði Gunnar Thoroddsen
svo frá, að húsagjöld í Reykjavík,
sem væru langstærsti liður fast-
eignagjalda, væri nú ekki nema
í mesta lagi fjórði til fimmti
hluti af því, sem hann hefði ver-
ið fyrir stríð miðað við verðmæti
fasteigna. Væri því fráleitt að
tala um einhverjar gífurlegar og
ósanngjamar álögur í þessu
sambandi.
Varðandi þá fullyrðingu Al-
freðs Gíslasonar, að fasteigna-
Njósnamál Bleehingbergs
tekið tyrir opinberlega
Kaupmannahöfn, 9. febr.
Einkaskeyti til Mbl.
BORGARRÉTTURINN fjallaði í
dag fyrir opnum tjöldum om
njósnamál Blechingbergs, fyrr-
▼erandi starfsmanns danska sendi
ráðsins í Bonn. Saksóknarinn gaf
þær upplýsingar, að Bleching-
berg væri ákærður fyrir sam-
bönd við erlenda njósnaþjónustu,
Dagskrá Alþingis
í DAG eru boðaðir fundir í báð-
um deildum Alþingis á venjuleg-
um tíma. Á dagskrá efri deildar
eru tvö mál.
1. Sameign fjölbýlishúsa, frv.
— 3. umr.
2. Samkomudagur reglulegs Al-
þingis 1959, frv. — 2. umr.
Fjögur mál eru á dagskrá
neðri deildar:
1. Skipun prestakalla, frv. —
2. umr.
2. Skipulagning samgangna, frv.
— 3. umr.
S. Aætlunarráð ríkisins, frv. —
1. umr. — Ef deildin leyfir.
4. Hefting sandfoks og græðsla
lands, frv. — 1. umr. — Ef
deildin leyíir.
sem fyrir tilstilli hans hefði rek-
ið njósnir á danskri grund.
Blechingberg fékk til afnota
sérstaka myndavél með „mikró-
filmum“ og tilsögn í notkun
hennar. Síðan gaf hann manni,
sem hann nefnir Baumgarten,
upplýsingar um ýmis mikilvæg
landvarnarmál, þar á meðal um
danska” hersveitir í Þýzkalandi.
Margvisleg leyndarmál
Leyniskjöiin, sem Blechingberg
útvegaði Baumgarten frá sendi-
ráðinu í Bonn, fjölbuðu m.a. um
hlutverk Sjukovs marskálks í
æðsta ráði Sovétríkjanna, heim-
sókn Strauss landvarnaráðherra
Vestur-Þýzkalands til Washing-
ton, ályktanir Atlantshafsráðs-
ins, flotastyrki vestrænna rikja
og um Rapacki-áætlunina.
Blechingberg, sem hefur fyrir
löngu játað á sig sakir, kvað störf
sín í Varsjá hafa komið sér
í fjárhagsörðugleika. Hann fékk
því lánaðar 30.000 danskar krón-
ur frá danska sendiráðinu og
greiddi þær aftur með ágóðanum
af njósnastarfsemi sinni.
gjöldin þurfi að lækka til sam-
ræmis við launalækkanirnar,
sagði Gunnar Thorodsen. að hér
vissi þingmaðurinn, að hann væri
að fara með mjög villandi hluti.
Hann vissi vel, að árslaun launa-
manna, verkamanna og allra
starfsmanna Reykjavíkur yrðu
hærri í ár en verið hefði í fyrra.
Af þessu leiddi, að útgjöld bæj-
arfélaganna vegna launa-
greiðslna yrðu meiri í ár en í
fyrra. Það væri um misskilning
hjá þm. að ræða, ef hann héldi
að hann væri hér að tala máli
alþýðumanna eða hinna fátækari,
því meginhluti fasteignagjalda
lenti fyrst og fremst á þeim, sem
ættu eignir í miðbænum, þar sem
fasteignamatið eða verðmæti
eignanna væri meira en annars
staðar. Hækkunin næmi 200—300
kr. á ári á 2ja til 3ja herbergja
íbj. Ef tillögur Alfreðs um lækk
í fasteignagjaldanna ættu
fram að ganga þyrfti Reykjavík-
urbær að endurgreiða 7 til 8
milljónir, sem búið væri að
greiða í bæjarsjóð og mestur
hluti þess fjár færi til manna,
sem ættu töluverðar eignir, en
ekki til hinna fátækari.
Gunnar Thoroddsen sagði að
lokum, að sig furðaði nokkuð á
framkomu Alfreðs Gíslasonar,
sem leyfði sér eftir að tillögur
hans hefðu ekki náð samþykki í
bæjarstjórn — að koma klagandi
inn á Alþingi og fara fram á að
löggjafarvaldinu væri beitt til
að lækka tekjustofna bæjarfélag-
anna. Væri það vart sæmandi
fyrir mann. sem kjörinn væri
trúnaðarmaður bæjarfélagsins.
ÍSLENZK stúlka, Kristín Helga
Finnbogadóttir, verður ein af sýn
ingarstúlkunum á tízkusýningu
stærsta fyrirtækisins í London,
sem leigir út brúðarkjóla, en sýn-
ingin verður í Festival Hall 17.
febrúar. segir í fréttatilkynningu
frá fyrirtækinu. Kristín er lesend
um Mbl. kunn, því hún hefur
sent blaðinu leikfréttir, kvik-
myndafréttir og tízkufréttir frá
London, þar sem hún er búsett,
gift enskum leikara.
Á sýningunni verða ekki að-
eins sýndir enskir brúðarkjólar,
heldur einnig brúðarkjólar frá
Kína, Rússlandi, Persíu, Vestur-
Indíum og Ástralíu og sýna þá
stúlkur frá þessum löndum.
Kristín verður í hálfsíðum hvít-
um satín-brókaði kjól, með rós á
brjóstinu. Það er eftirlíking af
Diorkjól. ,
Eldur í bát
á Akranesi
AKRANESI, 10. febr. — Á ell-
efta tímanum fyrir hád. á sunnu-
daginn kom upp eldur í mb Keili,
þar sem hann lá í bátakvínni,
fjórði báturinn frá byrggju. Elds
upptök eru ókunn, nema hvað
gizkað hefur á að kviknað hafi
í út frá rafmagnsleiðslum, sem
festar voru neðan á loft vélar-
hússins. Stýrishúsið er þar yfir ag
brann gólfið í því, en aftur af
vélarhúsinu er káetan og urðu
talsverðar skemmdir á he'ini,
ýmist af eldi og reyk. Kallað var
á slökkviliðið og kom slökkvi-
bíllinn niður á bátabryggjuna. —
Tók hálfa klukkustund að ráða
niðurlögum eldsins. Vél bátsins
slapp við spjöll, en hvort eldur-
ínn hefur skemmt mælitæki
hennar, sem eru upp á vegg, veit
ég ekki. Skipstjóraherbergið
brann með öllum tækjum sem í
I því voru. —Oddur.
Akurnesingar tefldu við
nem. í Bifröst
AKRANESI, 10. febr. — Nítján
skákmenn úr taflfélagi Akranesg
fóru á sunnudaginn upp í Bif-
röst í Borgarfirði og tefldu við
nemendur Samvinnuskólans 16
skákir alls. Akurnesingar unnu
á 9 borðum, en heimamenn unnu
á 7 borðum. Góðir skákmenn og
góð skákmannsefni eru meðal
nemenda. Teflt hefði verið á fleiri
borðum, ef ekki hefði skort töfl.
Skákmenn ferðuðust i hinum
nýja glæsilega langferðabíl Þ. Þ.
Þórðarsonaar.
Hjónadansleikur og þorrablót
var haldið á Logalandi í Reyk-
holtsdal sl. laugardag. —Oddur.
Merkjasöludagur RKÍ til
ágóða fyrir sívaxandi starf
„RAUÐI KROSSINN þarf á hjálp
þinni að halda í dag, á morgun
getur þú þurft á aðstoð hans að
halda“. Undir þessu kjörorði hef-
ur RKÍ gert öskudaginn að aðal-
fjáröflunardegi sínum. Starf það,
sem Rauði Krossinn vinnur með
þjóðinni er öllum almenningi
fyrir löngu kunnugt, en það er
rekstur sjúkrabílanna hér í
Reykjavík, sumardvalarheimili,
sjúkraskýli, veitir ókeypis tilsögn
í hjálp I viðlögum ,hefur stuðl-
að að kaupum sjúkraflugvéla og
fleira.
Um þessar mundir eru starf-
andi í landinu 15 deildir, sem all-
ar eru innam vébanda Rauða
Kross íslands. Munu þessar deild
ir einnig efla starfsemi RKÍ í
dag, því á vegum deildanna verða
merki seld, og einnig verða merk
in seld I mörgum kauptúnum út
um land.
í gær ræddi stjóm og fram-
kvæmdastjóri RKÍ litla stund við
blaðamenn, og gerði þeim nokkra
grein fyrir starfsemi Reykjavík-
urdeildar R.K.f. —
Nú hefur deildin lagt drög að
kaupum á nýrri sjúkrabifreið og
leggur kapp á að það takist.
Slökkviliðið hefur annazt sjúkra-
flutninga af mikilli prýði. Þeir
voru síðastliðið ár alls 4904, þar
af innanbæjarflutningar 4395, ut-
anbæjarflutningar 261 og slysa-
flutningar 248.
Rekin voru tvö barnaheimili
fyrir reykvísk börn. Að Laugar-
ási í Biskupstungum starfaði
sumardvalaheimilið í 8 vikur; þar
dvöldust 120; að Silungapolli
voru 60 börn í 8 vikur á vegum
deildarinnar. Ár hvert hefur
deildin reynt að stilla í hóf dval-
arkostnaði hvers barns. Sumar-
dvalaheimilið er nú rekið með
halla.
Deildin vinnur stöðugt að því
að auka hjúkrunargagnabirgðir
sínar til þess að vera fær um að | að nemendur úr Kvennaskólan
lána endurgjaldlust í heimahús um, Húsmæðraskóla Reykjavíkur,
sjúkrarúm og dýnur. Hins vegar
skortir mjög á að unnt sé að
veita hjálp ef stórslys ber að
höndum.
Námskeið í hjálp í viðlögum
eru haldin endurgjaldslaust á
vegum deildarinnar, á vetri hverj
um, og mun námskeið verða nú
síðast í febrúar og marz.
Til þess að standast straum af
þessari starfsemi og auka hana
þarf mun meira fé en deildin hef-
ur nú yfir að ráða. Af þeim sök-
um leitar RKÍ og Reykjavíkur-
deildin ennþá einu sinni til allra
landsmanna «g biður þá að
styrkja Rauða Krossinn með því
að kaupa merki hans og leyfa
börnum sínum að selja þau.
Þess skal með þakklæti getið,
Kveimadeild
SVFÍ safnaði 120
þús. til starf-
seminnar
Á AÐALFUNDI Kvennadeildar
Slysavarnafélagsins, sem haldin
var 2. febr. kom það fram í
skýrslu gjaldkera, að deildin
hefur á síðastliðnu ári látið 10
þús. kr. til hjálparsveitar skáta
og 111 þús. kr. til Slysavarnafé-
lagsins, þar af 50 þús. kr. í hús-
byggingarsjóð Slysavarnahúss-
ins sem minningargjöf um frú
Guðrúnu Jónasson, fyrrv. for-
mann félagsins.
Þessa fjár hafa deildarkonur
safnað eins og venjulega með
merkjasölu, kaffisölu og hinni
árlegu hlutaveltu, sem haldin var
9. nóv. sl.
Hjúkrunarkvennaskóla íslands og
stúdentar úr læknadeild HáskóL
ans, sem undanfarin ár hafa veitt
mikla og góða aðstoð við afhend-
ingu merkja, ætla nú einnig að
rétta Rauða Krossinum hjálpar-
hönd. — í Dagbókinni er sagt
frá því hvert sölubörnin eigi að
snúa sér.
Starfsemi Kammer
músíkklúbbsins
NÚ er Kammermúsíkklúbburinn
að hefja þriðja starfsár sitt. Hann
er nú orðinn fastur liður í tón-
listarlífi bæjarins. Tónleikar eru
sex á ári og hafa þeir verið fjöl-
breytilegir og -mjög til þeirra
vandað. Leikin hafa verið tónverk
allt frá dögum Bach og Telemann
til nútímahöfunda.
Á síðasta ári hófst flutningur
Brandenborgarkonserta eftir J.
S. Bach. Voru fluttir tveir þeirra
og þótti flutningur þeirra undir
stjórn Björns Ólafssonar viðburð-
ur í tónlistarlífi okkar.
Á síðustu tónleikum klúbbsins
voru leiknar sónötur eftir Tele-
mann fyrir cembalo og Viola da
Gamba, en á það hljóðfæri mun
ekki hafa verið leikið opinberlega
áður hér á landi.
Á fyrra hluta næsta starfsárs
verður haldið áfram með flutn-
ing Brandenborgarkonserta, en
auk þess verður leikinn konsert
fyrir píano og strengi eftir J.S.
Bach, sunginn ljóðailiokkurinn
Vier ernste Gesange eftir Brahms
og ennfremur leikin Virk eftir
Bartok, Katchaturian, Tsjaikow
ski og Jón Nordal.
Verð ársskírteina er óbreytt en
þau eru afhent hjá Braga Bryn-
jólfssyni.