Morgunblaðið - 08.03.1959, Blaðsíða 12

«r
12
MORGVNBLÁÐIÐ
Sunnudagur 8. marz 1959
mmrgpmtiritafrfto
ITtg.: H.f. Arvakur. Reykjavfk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
UTAN UR HEIMI
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Einar Asmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargald kr. 35,00 á mánuði innaman^'-
I lausasölu kr. 2.00 eintakið.
ÆSKAN VILL LEGGJA HÖND
Á PLÓGINN
HINN 20. janúar s.l. var sam
þykkt eftirfarandi álykt-
un á fundi í „Framtíð-
inni“ málfundafélagi Menntaskól
ans í Reykjavík:
„Almennur nemendafundur
Menntlinga haldinn í hátíðasal
Menntaskólans í Reykjavík 20.
jan. 1959 lýsir yfir þeim, vilja
sínum, að íslenzkri skólaæsku
verði heimilað að aðstoða við
framleiðslustörf útflutningsat-
yinnuveganna á nýhafinni vertíð.
jí Fundurinn beinir þeim tilmæl-
um til ríkisstjórnar íslands, að
hún hlutist til um að kannað
verði með hverjum hætti ís-
lenzkir framhaldsskólanemar fái
bezt orðið að liði við rekstur út-
fiutningsatvinnuveganna nú og
framvegis.
P Jafnframt skorar fundurinn á
alla framhaldsskólanema að
fylkja liði íslenzkum útvegi til
liðsinnis".
js Síðan • Menntaskólanemendur
gerðu þessa samþykkt, hafa nem
endur í mörgum öðrum skólum
landsins, bæði hér í Reykjavík
og úti um land, gert hliðstæðar
ályktanir. Skólafólkið hefir lýst
sig reiðubúið til þess að aðstoða
vð framleiðslustörfin, eftir því
sem frekast séu mögulekar á.
Þetta er vissulega mjög
ánægjulegt. íslenzku þjóð-
inni ríður mjög á því að æska
- hennar vilji taka þátt í fram-
leiðslustörfunum til lands og
sjávar. Undanfarin ár hefir
þurft að flytja inn mikið af er-
lendu vinnuafli, fyrst og
fremst til að geta haldið báta-
og togaraflota landsmanna
úti á aðalvertíð.
,, Þannig hefir flest undanfarin
ár orðið að flytja inn frá átta eða
níu hundruð og upp í 1400 Fær-
eyinga. Tvö síðastliðin ár hafa
þessu fólki verið greiddar 18—25
milljónir króna af kaupi þess í er
lendum gjaldeyri. Höggva þær
greiðslur vissulega stórt skarð í
gjaldeyristekjur þjóðarinnar. En
ráðning þessa útlenda fólks á ís-
lenzka fiskiskipaflotanum var
óhjákvæmileg. Án þátttöku þess
hefði stór hluti flotans, bæði vél-
bátar og togarar stöðvast.
Leysir ekki vandann
En þótt samþykktir skólafólks
ins um að það sé reiðubúið að
taka þátt í framleiðslustörfun-
um séu ánægjulegar og sýni
drengilegan vilja þess til að verða
þjóð sinni að gagni, þá er sann-
leikurinn sá, að tímabundin þátt-
taka þess í þessum störfum leysir
ekki þann vanda, sem við er að
etja. Aðalvandinn er að fá menn
skipin. Og ungt fólk í framhalds-
skólum getur yfirleitt ekki ráðið
sig í skiprúm til heillar vertíðar.
Það getur hjálpað til við vinnslu
fisksins og ýmis konar landvinnu
við bátana um nokkurra vikna
skeið, í mesta lagi. Þess vegna
hafa samtök útvegsmanna orðið
að afla sér erlendis vinnuafls nú
á yfirstandandi vertíð eins og
nokkur undanfarin ár.
Samkvæmt upplýsingum, sem
Mbl. fékk í gær hjá Landssam-
bandi ísl. útvegsmanna, hafa kom
ið hingað til lands frá Færeyjum
síðan um síðustu áramót á vegum
þess um 900 manns. Þar af eru
780 karlmenn, sém nær allir eru
ráðnir á vélbáta og togara, og
120 konur, sem vinna í hrað-
frystihúsum og fiskiðjuverum
víðs vegar um land.
Auk þessa fólks munu ein-
hverjir fleiri útlendingar hafa
verið ráðnir hingað til lands á
vegum einstaklinga til starfa í
þágu sjávarútflutningsins, þannig
að gera má ráð fyrir að upp und-
ir 1000 ;tlendingar, nær allt Fær-
eyingar, séu nú starfandi á fiski.
skipaflota okkar eða við fiskiðn-
aðinn.
Fleira fólk
til framleiðslustarfa
Af þessu sézt, að íslenzk út-
flutningsframleiðsla er í miklum
vanda stödd. Hún er háð erlendu
vinnuafli. Á íslenzka vélbátaflot-
anum eru 3500 til 4000 manns. Ef
þessir erlendu menn hefðu ekki
fengizt á vélbátana og togarana,
mundu margir þeirra nú liggja
við landfestar í stað þess að
stunda sjó.
Á þessu verður að vera breyt-
ing. Það er óviðunandi að
rekstur aðalframleiðslutækja
þjóðarinnar sé háður því
hvort tekst að ráða hundruð
erlendra manna til landsins
um hver áramót. Reynslan sýn
ir að ýmis konar erfiðleikar
eru í veginum í þessum efnum.
Stundum hefir gengið þunglega
að ná samningum um kaup og
kjör hins erlenda verkafólks.
Lausnin á þessu vandamáli er
engin önnur en sú að íslendingar
verða að auka þátttöku sína í
framleiðslustörfunum. Það er
ekki nóg að skólaæskan bjóðist
til þess að hlaupa undir bagga
um nokkurra vikna skeið þegar
þörfin er allra brýnust fyrir auk
ið vinnuafl við útflutningsfram-
leiðsluna. Fleiri íslendingar
verða að gera sjómennsku að
starfi sínu. En til þess verður sjó
mennskan að vera eftirsóknar-
verðari en mörg önnur léttari
törf, sem unnin eru á þurru landi
við þægilegri aðstæður og meira
öryggi.
Þetta er kjarni málsins.
Sjálfstæðismenn hafa viljað
leysa þetta vandamál m.a. með
því að gera sjómenn skatt-
frjálsa og auka tekjur þeirra
með útgerð stærri, fullkomn-
ari og stórvirkari framleiðslu-
fyrirtækja.
í þessu verður öll þjóðin að
sameinast. Framleiðslan er líf
æð hennar. Á afkomu útflutn
íngsframleiðslunnar velta lífs
kjör allra íslendinga.
keypt fyrir 2 jbús.
55 jbús. punda virði
Hið dýrmæta málverk — og maðurinn, sem „fann“ það,
Michael Harvard.
Málverk,
pund, er
Reyndist vera eftir
spánska meistar-
ann Velázquez
FYRIR nokkru keypti enskur
listaverkasali á uppboði gamalt
málverk af fsabellu Spánar-
drottningu fyrir 2000 sterlings-
pund. — Það kemur nú komið í
ljós, eftir að málveréið hefir ver-
ið hreinsað og rannsakað með
infrarauðum geislum, að það er
eftir spánska meistarann Veláz-
quez — og er það nú metið á 55
þúsund pund.
¥
Það var maður að nafni Mich-
ael Harvard, sem tók að sér að
hreinsa þessa gömlu mynd fyrir
listaverkasalann. Hann fann tvö
númer neðst á málverkinu, ann-
að er hann var að hreinsa það
og hitt við rannsókn með infra-
rauðum geislum.
Með því að bera þessi númer
saman við skrá yfir málverk,
sem eitt sinn hengu uppi í kon-
ungshöllinni í Madrid, komst Har
vard að raun um, að ísabellumál-
verk Velázques, sem bar sömu
númer, hafði verið sett upp í höll
inni árið 1796.
★
„Málverkið var mjög óhreint,
er ég fékk það í hendur“, sagði
Harvard í blaðaviðtali, „en þegar
ég hafði hreinsað burtu óhrein-
indin og upplitað lakklag, kom í
ljós, að myndin var mjög vel
farin“.
Þykir 1 essi „fundur" hinn
merkasti, en enginn vissi, að ísa-
bellumálverk Velázques væri enn
til.
Húlagjörðin og drottningin af Saba
NÚ á dögunum lauk Gina Lollo-
brigida við að leika í kvikmynd-
inni „Salomon konungur og
drottningin af Saba“. — Mikinn
hluta myndarinnar varð að taka
Upp að nýju, þar sem Tyrone
Power, sem upphaflega lék Salo-
mon konung, lézt af hjartaslagi,
þegar myndatakan stóð sem
hæst. — Við hlutverki hans tók
Yul Brynner. — Á næstunni byrj
ar Lollobrigida að leika í nýrri
mynd, sem tekin verður í Júgó-
slavíu.
Einhvern síðasta daginn, sem
myndatakan stóð, sáu menn í leik
hléi, hvar drottningin — það er
Lollobrigida — greip gjörð eina
víða og tók að iðka húla-hopp
af miklum móð. Þótti samstarfs-
mönnum hennar það tíguleg sjón
að sjá, er drottningin sveiflaði
gjörðinni af miklli fimi ýmist um
mitti eða háls. Höfðu sumir við
orð, að réttast væri að fella þetta
atriði inn í myndina, en ekki
þótti þó á því stætt þar sem húla-
hoppið mun ekki hafa verið
þekkt á dögum drottningarinnar
af Saba.
Og þó — hver veit? — Amerísk
ur fornfræðingur hefir rannsak-
að aldur og uppruna ýmissa leik-
fanga og komizt að raun um, að
margt það, sem börn og fullorðnir
skemmta sér nú við, eigi rætur
sínar að rekja langt aftur í tím-
ann. Til dæmis fullyrðir hann,
að menn hafi leikið badminton og
„sippað" lögu áður en sögur hóf-
ust. — Svo kannski er það alls
ekki útilokað, að drottningin af
Saba hafi í raun og veru kunnað
með húlagjörð að fara.
SKARTGRIPASALA einum í
Osló brá í brún, er hann kom í
verzlun sína morgun nokkurn
fyrir skömmu, því að þar hafði
sýnilega komið óboðinn gestur og
látið greipar sópa um dýrgripina.
— En undrandi varð skartgripa-
salinn, þegar hann fann alla hina
horfnu muni í vösunum á tötra-
legum frakka, sem hafði verið'
fleygt yfix stólbak í verzlun-
inni.
Það kom í Ijós, að þjófurinn
hafði gripið nýlegan frakka skart
gripasalans, sem hann hafði skil-
ið eftir í verzluninni — en gleymt
öllu þýfinu í vösunum á gamla
frakkanum sínum!
í ÍTALSKA blaðinu „II Tempo'* *
stóð fyrir skömmu svohljóðandi
auglýsing: „Ung og fögur stúlka
óskar eftir að stofna til kunn.
ingsskapar við „riddara" af
gamla skólanum, sem er fús til
að biðja um hönd hennar og
hjarta, krjúpandi á kné — og lýsa
því yfir með riddaralegu orðfæri,
að hann geti ekki lifað án henn-
ar“.
Stúlkan fékk þrjú svör við
auglýsingunni — og bréfritar-
arnir voru allir ysfir áttrætt . . .
• ÍTALSKIR stúdentar köst-
uðu benzínsprengju að austur-
rísku ferðaskrifstofunni í Róm í
dag. Vildu þeir þannig mótmæla
afstöðu Austurríkisstjórnar til
vandamálanna í Suður-Tyrol.
• I DAG var undirritaður 1
Ankara varnarsamningur írans,
Tyrklands og Pakistans við
Bandaríkin.
^ f SÍÐARI fregnum segir, aíf
til óeirða hafi komið í Njasalandi
í kvöld, þegar lögreglan hóf skot.
hríð á svertingjahóp, sem gerði
atlögu að henni með öxum og
spjótum.