Morgunblaðið - 21.03.1959, Blaðsíða 8

8
MORGUN RLAÐ1Ð
Laugardagur 21. marz 1959
Landbúnaðarnefnd landsfundar Sjálfstæðisflokksins. — Sitjandi frá vinstri: Guðbrandur Bene-
diktsson, bóndi, Broddanesi, Strandasýslu, Guðmundur Nikulásson, verkamaður, Reykjavík,
Gróa Pétursdóttir, bæjarfulltrúi, Reykjavík, Jón Pálmason, alþm., Akri, Árni Jónsson, tilrauna-
stjóri, Akureyri, og Baldur Bjarnason, bóndi, Vigur. Standandi frá vinstri: Grétar Símonarson,
Goðdölum, Skagafirði, Jóhannes Guðmundsson, Auðunnarstöðum, V-Hún., Ásgeir Pálsson, bóndi,
Framnesi, V-Skaft., Magnús Stefánsson, bóndi, Fagraskógi, Eyj., Ólafur Bjarnason, Brimilsvöllum,
Snæfellsnessýslu, Jónas Pétursson, tilraunastjóri, Skriðuklaustri, Sigurður Guðmundsson, Víg-
hólsstöðum, Dalasýslu, Þorsteinn Sigurðsson, bóndi, Brúarreykjum, Mýrasýslu, Sigsteinn Pálsson,
bóndi, Blikastöðum og Sveinn Guðmundsson, Miðhúsum, Barðastrandarsýslu.
Ályktanir landsfundar:
7. Fundurinn treystir þingmönnum Sjálfstæðisflokks-
ins til þess að vinna enn sem fyrr og með sama áhuga og
íestu að áframhaldandi framkyæmd raforkumálanna, bygg-
ingu orkuvera og dreifingu orkunnar um sveitirnar og til
þeirra kaupstaða og kauptúna, sem enn hafa ekki fengið
raforku frá vatnsaflsstöðvum, þannig að sem mest gagn
verði að, við húskap og hvers konar framleiðslu.
8. Landsfundurinn leggur á það áherzlu, sökum mikil-
vægis þessara framkvæmda fyrir framtíð sveitanna og iðn-
aðarins, að á næstu árum verði allt kapp lagt á það að full-
nægja orkuþörf þjóðarinnar til heimilisþarfa og iðnaðar
svo fljótt sem verða má og fjárhagur ríkissjóðs og láns-
traust þjóðarinnar leyfir.
HAGNÝTING JARÐHITANS
1. Landsfundurinn telur að leggja beri áherzlu á a8
auka mjög hagnýtingu jarðhitans til afnota fyrir bæjarfélög,
kaupstaði og einstök sveitaheimili eða fleiri saman, þar sem
^kilyrði eru fyrir hendi. Reynslan hefur þegar sannað að
hagnýting jarðhitans hefur mjög mikla þjóðhagslega þýð-
ingu, auk þess sem hún styður mjög að hættum lífsskilyrð-
um almennings.
2. Landsfundurinn telur nauðsyn á því, að sctt verði
ýtarlegri lagaákvæði, en nú gilda, varðandi afnotarétt jarð-
hita. Þó verði þess gætt, að hinn almenni eignarréttur land-
eigenda verði ekki skertur.
Landbúnaðurinn sé
bróttmikill og ör-
uggur atvinnuvegur
Aukin raforka fil stór-
heimilis-
hagnýt-
jarðhita
Vertíðarfréttir
úr Keflavík
KEFLAVÍK, 20. marz. — Eins og
flestum er kunnugt hefur vertíð
verið með eindæmum léleg í vet-
ur. í vertíðarbyrjun voru menn
hinir bjartsýnustu, enda var tíð
þá góð og góður afli. Um mánað-
armót janúar og febrúar lagðist
íhann í rosa, sem segja má að
haldizt hafi nær óslitið síðan. Til
að gefa nokra hugmynd um gæfta
leysið nú í vetur, er rétt að at-
huga róðrafjölda bátanna nú og
í fyrra. Héðan eru á þessari ver-
tíð gerðir út 50 bátar og 15. marz
sl. höfðu þeir farið samtals 1160
róðra. f fyrra voru héðan gerðir
út 46 bátar og höfðu þeir um
mánaðamót febrúar—marz farið
samtals 1219 róðra. Sá bátur sem
þá hafði flesta róðra, hafði farið
í 40 sjóferðir. Nú, 15. marz hafa
þeir bátar sem eru með flesta
róðra, farið 35 sjóferðir. Gefur
þetta nokkra hugmynd um gæfta
leysið í vetur.
Hinn 15. marz sl. var heildar-
aflinn hér orðinn samtals 7.113,
100 kg af óslægðum fiski. Um
mánaðamótin febrúar—marz í
fyrra var heildarafli 46 báta orð-
inn 6.264.525 kg. af óslægðum
fiski. 10 bátar stundá hér enn
eingöngu línuveiðar og er sam-
anlagður afli þeirra 15. marz orð
inn 2.155.170 kg. Er Guðmundur
Þórðarson hæstur, með rúmlega
287 tonn, í 35 róðrum. Næstur er
Bjarmi með rúml 282 tonn í 32
róðrum og þriðji er Einar Þver-
æingur með 262 tonn í 333 róðr-
um.
Þeir bátar, sem reru með línu,
en h: "a nú tekiS net, eru 23 tals-
ins. Afli þeirra var 15. marz alls
4.038.180 kg., í 672 róðrum. —
Hæstur þeirra er Hilmar með
256 tonn í 35 róðrum og annar er
Ólafur Magnússon með 248 tonn í
35 róðrum og þriðji bátur er Vil-
borg með 233 tonn í 35 róðrum.
Þeir bátar sem eingöngu hafa
verið á netum eru 17 að tölu.
Samanlagður afli þeirra var 15.
marz 919.210 kg. í alls 197 róðr-
um. Þeirra hæstur er Björgvin
með um 171 tonn í 14 róðrum. Hér
að framan er einungis miðað við
óslægðan fisk. Þess má að lokum
geta að í fyrra um mánaðamót
febrúar og marz, var Guðmundur
Þórðarson hæstur með rúmlega
297 tonn 1 40 róðrum.
HÉR FER á eftir ályktun landsfundar Sjálfstæðismanna um
raforku- og jarðhitamál:
1. Landsfundur Sjálfstæðisflokksins endurtekur þakkir
síðasta landsfundar til þeirrar ríkisstjórnar, er fór hér með
völd á árunum 1953—1956 undir forustu Sjálfstæðisflokks-
ins, og til þáverandi meirihluta Alþingis, fyrir það mikla
átak í raforkumálum þjóðarinnar, sem gjört var á því tíma-
bili. En sem kunnugt er fóru þessar framkvæmdir langt
fram úr því, sem gjört hafði verið ráð fyrir, er 10 ára fram-
kvæmdaáætlunin var sett árið 1953. Þetta var glæsileg byrj-
un á miklum og kostnaðarsömum raforkuframkvæmdum,
sem fyrirhugaðar eru um land allt. Þessar framkvæmdir
styrktu mjög trú fólks á framtíð sveitanna og urðu jafnframt
mikilsverður þáttur í eflingu iðnaðarins.
VINSTRI STJÓRNIN TAFÐI FRAMKVÆMDIR
2. Fundurinn verður því að harma það, að svo hefir
til tekizt að þær dreifilínur fyrir rafmagn, sem átti að leggja
um sveitirnar í tíð vinstri stjórnarinnar, aðallega á árinu
1958, eru margar enn ólagðar. Hefir það að vonum valdið
íbúum hlutaðeigandi sveita miklum vonbrigðum, auk þess
sem þetta seinkar raforkuframkvæmdunum í heild.
3. Fundurinn fagnar því, að hinni nýju Sogsvirkjun er
nú senn lokið og þar með enn náð stórum áfanga í raforku-
málum okkar íslendinga, en með því á stórum og smáum
iðnaði dreifbýlisins á Suður- og Suðvesturlandi og Vest-
mannaeyjakaupstað, einni stærstu útgerðarstöð landsins,
að vera örugglega tryggt rafmagn.
4. Til þess að hraða framkvæmdum á rafvæðingu lands-
ins telur landsfundurinn nauðsyn á að örvað verði framtak
bæja- og sveitafélaga, félagssamtaka og einstaklinga um
þátttöku á þeim málum, svo og til raforkuvirkjana til stór-
iðju í landinu. Slík þátttaka, samhliða raforkuframkvæmd-
um ríkisins, sé þó háð eftirliti og samþykki þess, varðandi
hagræna samvinnu á milli raforkuvirkjana landsins.
5. Landsfundurinn telur tímabært og æskilegt að hraðað
verði athugunum á möguleikum til stórra raforkuvirkjana
vegna hugsanlegrar stóriðju, svo og til sölu á raforku til
anuarra landa.
TÍU ÁRA ÁÆTLUN
6. Fundurinn vill benda á, að þó enn séu 4 ár til stefnu,
þar til 10 ára rafvæðingaráætluninni er lokið, þá er engu
að síður ástæða til að hefja undirbúning að næstu 10 ára
áætlun, svo meðal annars verði ljóst hvaða byggðarlög koma
ekki til greina samkvæmt henni.
Jafnframt verði rannsakað sérstaklega hvernig ríkið
geti stuðlað að því að þau byggðarlög eða heimili, sem verða
utan þessa svæðis, geti fengið rafmagn.
HÉR FER á eftir ályktun landsfundar Sjálfstæðismanna um
lan dbúnaðarmál:
Landsfundurinn leggur áherzlu á nauðsyn þess, að þjóð-
in stuðli að því, að landbúnaðurinn sé þróttmikill og öruggur
atvinnuvegur, er geti fullnægt þörf þjóðarinnar fyrir land-
búnaðarvörur og verið hlutgengur aðili til öflunar gjaldeyris
með afurðasölu á erlendum markaði.
Fundinum er ljóst, að örðugleikar landhúnaðarins hafa
vaxið mjög við ráðstafanir vinstri stjórnarinnar á síðasta
ári, einkum vegna hinna miklu hækkana á verði véla, fóður-
vöru o. fl.
Fundurinn leggur höfuðáherzlu á eftirfarandi:
1. Að framfylgt verði að fullu þeirri löggjöf, sem í gildi er,
landbúnaðinum til hagsbóta.
2. Að verðlagningu á búvöru sé hagað þannig, að bændur
fái fullt verðlagsgrundvallarverð fyrir framleiðslu sína
komna á vinnslustað, enda sé verðgrundvöllurinn þannig,
að öruggt geti verið um hallalausan rekstur hjá hyggi-
lega reknum búum.
3. Að á það verði lögð meiri áherzla, en verið hefur, að gera
þeim mönnum fært að stofna til búrekstrar, sem við taka
af þeim bændum sem nú búa, en hætta eða falla frá.
4. Að unnið verði að því, að framleiðslufélög bænda, svo
sem sláturfélög og mjólkursamlög, verði sjálfstæð og
óháð öðrum verzlunarstofnunum, svo unnt verði að
greiða bændum afurðaverðið sem fyrst eftir að varan
er lögð inn.
5. Að stefna beri að því að gera Áburðarverksmiðjunni
mögulegt að auka starfsemi sína þannig, að verksmiðjan
geti á hverjum tíma séð fyrir innlendri áburðarfram-
leiðslu eftir þörfum landbúnaðarins, m. a. með því að
framleiða blandaðan áburð.
6. Að tryggð verði og aukin starfsemi þeirra stofnana, sem
nú annast tilraunir og leiðbeiningar fyrir landbúnaðinn
og miða að því að gera framleiðsluna fjölbreyttari, betri
og ódýrari.
7. Að lögð verði áherzla á vandaða framleiðslu og meðferð
markaðsvöru landbúnaðarins, og sé þess jafnan gætt að
hafa sem nánast samstarf við fulltrúa neytenda um fyrir-
komulag, sölu, dy®ifinSu °S merkingu vörunnar.
8. Að auka og bæta gróðurlendi landsins. Er því mikilvægt
að efla skógrækt og sandgræðslu. Jafnframt bendir
fundurinn á eftirtektarverðan árangur af áburðardreif-
ingu yfir afréttar- og heiðalönd og álítur sjálfsagt að
halda áfram þeim tilraunum.
Frá Alþingi
FUNDUR var settur í báðum
deildum á Alþingi kl. hálf tvö sl.
fimmtud. Eitt mál var á dagská
efri deildar, skipun prestakalla.
Var það til 3. umræðu.
Páll Zóphoníasson kvaddi sér
hljóðs um málið og gerði grein
fyrir nokkrum breytingatillög-
um, sem hann bar fram við frum
varpið við þessa umræðu.
Framsögumaður menntamála-
nefndar, Sigurvin Einarsson, tók
næstur til máls. Mælti hann gegn
nokkrum tillögum Páls, en eina
þeirra taldi hann þó rétt að sam-
þykkja.
Þá mælti hann með að sam-
þykkt yrði breytingartillaga við
frv. frá Sigurði Ó. Ólafssyni, um
að í stað orðanna „og Laugar-
dælasóknir" í VI. 31 (Hraun-
gerðisprestakall í Árnessprófasts
dæmi) komi: og Selfosssóknir.
Breytingartillögur Páls Zóph-
aníassonar voru felldar nema ein.
Er hún á þá leið, að prestsetrið í
Hvanneyrarprestakalli í Borgar-
fjarðarprófastsdæmi verði nefnt
Staðarhóll en ekki Hvanneyri.
Breytingartillaga Sigurðar Ó.
Ólafssonar var og samþykkt, og
var frumvarpinu svo breyttu
vísað aftur til Neðri deildar