Morgunblaðið - 21.03.1959, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 21.03.1959, Blaðsíða 10
10 MORCVNBL4Ð1Ð Laugardagur 21. marz 1959 utiMftMfr Utg.: H.f. Arvakur Reykjavík. Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson. Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.) Bjarni Benediktsson. Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Viv"’ Einar Ásmundsson. Lesbók: Arni Óla, sími 33045. Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson. Ritstjórn: Aðalstræti 6. Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480. Askriftargald kr 35,00 á mánuði innamands. 1 lausasölu kr. 2.00 eintakið. FERILL V-STJÓRNARINNAR í VARNARMÁLUM UTAN UR HEIMI Sá 99 ára réðst á 86 ára fé laga sinn og myrti með eldhúshníf Einstæður atburður i réttarsögunni ALLUR var ferill V-stjórn- arinnar ótrúlega ljótur. Hvergi var hann þó fremur markaður falsi og óheil- indum en í varnarmálunum. Margir þeirra, sem greiddu ályktuninni frá 28. marz atkvæði sitt, voru frá upphafi staðráðnir í að sjá um, að ekkert yrði úr framkvæmd hennar. Með þessum sama hug gengu þeir síðan til myndunar V-stjórnarinnar í júlí 1956, þó að því væri hátíðlega heitið í stjórnarsáttmála hennar, að ríkisstjórnin mundi „í utan- ríkismálum fylgja fram ályktun alþingis frá 28. marz sl.“ Víst er það, að V-stjórnin greip fyrsta tækifæri til að falla frá öllum þessum fyrirheitum og skuldbatt sig gegn Bandaríkjunum í nóv.- des. 1956 til að fresta viðræðum um endurskoðun varnarsamnings ins um óákveðinn tíma. Enda hafa þær aldrei verið teknar upp síðan. ★ Samstarfsmennina úr V-stjórn- ínni greinir mjög á um, hverjar orsakir hafi legið til þessarar ákvörðunar. Hermann Jónasson vitnaði á flokksþingi Framsókn- ar sérstaklega til þessa: „Haustið 1956 kom til hinna ægilegu og blóðugu átaka í Ung- verjalandi og um sama leyti réð- ust England og Frakkland á Egyptaland.--------Jafnvel Al- þýðubandalagsmenn, er ákveðn- ast hafa gengið fram í því að láta herinn fara úr landi, töldu þýðingarlaust að gera þessa kröfu haustið 1956.“ Lúðvík Jósefsson gefur hins vegar í grein hinn 1. marz sl. á þessu allt aðra skýringu. Hann sagði: I „Þeir aðilar úr Framsóknar- og Alþýðuflokknum, sem lofað Jiöfðu að vinna að því að herinn færi úr landi, gáfust upp fyrir þessum æsingum afturhaldsins, sem skipulagði upphlaup hér og þar í bænum, braut rúður í hús- um, réðist á fólk og hótaði lim- lestingum". i Eftir lýsingu Lúðvíks á við- brögðum samráðherra sinna, hafa það alls ekki verið heimsatburð- imir, sem réðu ákvörðun þeirra, heldur óttinn við almenningsálit- ið hér innanlands. Er ekki um að villast, að það hefur lagzt þungt á alla ráðherrana, úr því að það nú, rúmlega tveimur árum síðar, stendur í svo ægilegri mynd fyr- ir hugskotssjónum Lúðvíks. Ráð- herrarnir þurftu þó aldrei að vera hræddir um líkamslimi sína né húsrúður. Hitt er rétt, að allur almenningur krafðist þess ein- dregið, að horfið væri frá fram- kvæmd ályktunarinnar 28. marz 1956. Sá vilji kom strax fram í hinni miklu atkvæðaaukningu Sjálfstæðismanna í kosningunum sumarið 1956. ★ V-stjórnin tengdi ákvörðun sína í nóv.-des. 1956 með ósæmi- legum hætti við lánveitingar af hálfu Bandaríkjamanna. Banda- ríska stórblaðið New York Times sagði frá þessu strax 26. nóvem- ber 1956. Það var þegar í desem- ber s. ár staðfest með lánveit- ingu að upphæð 4 millj. dollara úr sérstökum öryggissjóði Banda- ríkjanna. íslenzka ríkisstjórin reyndi að fela þessi sannindi með því að birta ekki hér yfirlýsingu Banda- ríkjastjórnar um þetta. En henni hefndist fyrir þann feluleik, því þegar hún á næsta ári enn lenti í fjárþröng og leitaði beinlínis samskotaláns á vegum Atlants- hafsbandalagsins, fékkst það fé ekki greitt fyrr en sjálfur Her- mann Jónasson hafði farið til Parísar í desember 1957 og lýst þar á ráðherrafundi bandalags- ins hollustu við það og gefið fyr- irheit um, að varnarliðið skyldi halda áfram dvöl sinni hér á landi. Féllu orð hans suður þar mjög á aðra leið en er hann fyrir kosningarnar 1956 sagði, að „betra væri að vanta brauð en hafa her í landi". Umbun Hgrmanns var sú, að 10 dögum eftir ræðu hans í Par- ís, sem ætíð hefur verið haldið leyndri hér á landi, inntu Banda- ríkjamenn af höndum sinn hluta samskotalánsins. Varð Eysteinn Jónsson þá að játa: „Vitaskuld njóta Islendingar við lántökur ------góðs af þeim ásetningi þjóðanna í Atlants- hafsbandalaginu að efla sam- vinnu sína---------“. ★ Þegar ályktunin frá 28. marz 1956 var ómerkt í samningunum nóv.-des. 1956, var látið svo sem ómerkingin skyldi bætt upp með því að komið yrði á fót „fasta- nefnd í varnarmálum Islands, sem skipuð sé ekki fleirum en þremur ábyrgum fulltrúum frá hvorri ríkisstjórn um sig“. Þessi nefnd átti fyrst og fremst að ráðgast við og við um varnar- þarfir íslands og Norður-Atlants- hafssvæðisins og undirbúa að svo miklu leyti sem hernaðarlegur viðbúnaður leyfði, að íslendingar tækju að sér í ríkara mæli en áður störf, er varða varnir lands- ins. Af störfum þessarar nefndar er það skemmst að segja að enn hef- ur hún aldrei haldið neinn sam- eiginlegan fund! Ekkert hefur því verið gert til þess að þjálfa Islendinga frekar en frá upphafi hafði verið gert til að taka við störfum við varn- ir landsins. Sú vanræksla er mjög vítaverð, því að hvað sem varnarþörfunum sjálfur líður, þá er eðlilegt að íslendingar óski að hinir erlendu menn, sem hér dvelja, séu ekki fleiri hverju sinni en brýnasta þörf er á vegna sjálfra hermennskustarfanna. E. t. v. er það þó gleggsta vitnið um fals og óheilindi V-stjórnar- innar í þessum málum, að hin sameiginlega athugun á varnar- þörfum íslands og Norður-At- lantshafssvæðisins skuli aldrei hafa verið gerð. Með því atferli sýndi V-stjórnin, að hún var stað- ráðin í að viðhalda vörnum hér, hvað sem heimsástandinu liði, þvert ofan í það, sem tilætlunin hafði verið, þegar sjálfur varn- arsamningurinn var gerður 1951. EF hann á annað borð lifir svo lengi, þá mun 99 ára gamall grá- skeggur brátt verða dreginn fyr- ir lög og dóm — sakaður um morð. — Þessar fágætu fréttir berast frá Norrköping í Svíþjóð, en slíkt sem þetta mun einsdæmi í réttarsögunni. — Áður en öld- unginum verður stefnt fyrir dóm stólana, mun hann verða látinn ganga undir geðrannsókn. Það er með öðrum orðum ekki óhugs- andi, að hann verði orðinn 100 ára, þegar hann fær dóm sinn. ★ Hinn fjörgamli morðingi og fórnardýr hans höfðu um árabil verið saman á elliheimilinu í Norrköping, og um langt skeið höfðu þeir verið herbergisfélag- ar. Fyrir nokkrum dögum réðst sá 99 ára á félaga sinn, sem var 86 ára gamall. Hafði hann gripið eldhúshníf, sem lá á borð- inu í herbergi þeirra, og keyrði hnífinn hvað eftir annað í félaga sinn, sem lá varnarlaus í rúmi sínu. Hafði hann verið rúmliggj- andi um nokkurra ára skeið. Særðist hann svo mjög, að lífi hans varð ekki bjargað. ★ Morðinginn hefir nú verið fluttur í geðveikraspítala til rann sóknar. — Þegar einn úr þjón- ustuliði elliheimilisins kom í herbergi þeirra félaga og fann þann yngri af öldungunumdauða nær í rúmi sínu, með mörg blæð andi sár, gaf sá 99 ára þá skýr- ingu, að þeim hefði orðið sundur- orða út af einhverju og rifizt heiftarlega. Ekki gat hann þó munað, hvert ágreiningsefnið hefði verið, en svo virtist sem það hefði verið fremur lítilfjör- legt. Gamlinginn er orðinn svo sljór og gleyminn vegna kölkunar, að ekki er gert ráð fyrir, að réttar- höld yfir honum leiði neitt í Ijós um það, hvað þeim fé'lögum hef- ir farið á milli, áður en til úrslita dró. , í ★ Það er raunar býsna algengt, að upp komi misklíð milli gamal menna, sem búa í sama herbergi á elliheimilinu. Gengur það stundum svo langt að stía verður þeim sundur — en að slíkt leiði til ofbeldisverka eða mannvíga heyrir einsdæmum til. Það var því það fyrsta, sem lögreglan í Norrköping lagði áherzlu á að rannsaka í sambandi við þetta einstæða mál, hvort starfsfólk elliheimilisins hefði e.t.v. ekki fylgzt nógu vel með samlyndi eða ósamlyndi — þeirra herbergis félaganna. En ekki varð séð, að neinn væri hér um að saka. Enda þótt ráðgert sé að draga hinn fjörgamla mann fyrir rétt vegna afbrotsins, er ekki þar með sagt, að hann verði færður í fang elsi, enda væri slíkt tilgangslaust og ómannúðlegt. — Hann mun án efa Ijúka langri ævi sinni í elliheimili eða sjúkrahúsi. V est ur-Þ j óð ver j ar standa einhuga með Vestur-Berlín BONN, 19. marz (Reuter) — Neðri deild þýzka Sambands- þingsins samþykkti í dag í einu hljóði frumvarp um að auka efnahagsaðstoð við Vestur-Berlín og auka birgðaflutninga til borg- arinnar. I umræðunum fékk Willy Brandt, borgarstjóri Vest- ur-Berlínar, að ávarpa þingheim og skoraði hann á Vestur-Þjóð- verja að auka sem mest viðskipt- in við Berlín.. Stjórnmálamenn í Bonn segja, að ekkert nýtt hafi komið fram í yfirlýsingum Krúsjeffs á blaða- mannafundinum í dag, nema við- urkenning hans á því, að Vestur- veldin hafi rétt til hersetu í V- Berlín. Þetta þykir alveg nýtt, því að Krúsjeff hefur hvað eftir annað lýst því yfir að Vestur- veldin hafi svikið samninga um hersetu Berlínar og því fyrir- gert rétti sínum til hersetu þar. Um þessar mundir er veriö að kwkmynda í London leik- ritiö „Horföu reiöur um öxl“, sem Þjóðleikhúsiö sýndi á þessu leikári. Enski leikstjórinn Tony Richardson stjórnar kvikmyndatökunni, en hann setti fyrstur á sviö bæöi hin mjög svo umdeildu leikrit Osbornes, „Horfðu reiður um öxl“ og „The Entertainers“. — Richard Burton á aö leika reiöa manninn, Jimmy Porter og Mary Urn, kona höfund- arins, veröur Alison. Mary Urn var sú fyrsta sem lék þetta hlutverk á sviöi bæöi í London og New York. Aörir leík- endur veröa Claire Bloom, sem fœr hlutverk leikkonunnar Helenu og hin frœga enska leikkona Edith Evans, sem verð- ur tengdamamma Jimmys. Hún sést aldrei í leikritinu, þó alltaf sé veriö aö hnýta í hana, en í kvikmyndinni fær hún aö sýna sig. Eins og leikhúsgestir munu minnast, fer leik- urinn allur fram í einu herbergi, en í kvikmyndinni er at- buröarás flutt um alla London. Þessi mynd er af einum af nýjustu bílum Bandaríkjamanna, svonefndum „Rambler American Super station", en hann er framleiddur af American Motors Corporation og sagður mjög vinsæll i Bandaríkjunum um þessar mundir. — Vagn þessi kom fyrst á markaðinn fyrir aðeins fimm mán- uðum, en selst nú þegar mest allra slíkra bíla í Bandaríkjunum, enda er hann ódýrari en fiestir aðrir. Svokallað „Deluxe-módel" kostar $ 2.060, en „Super" (sem myndin er af) kostar $ 2.145. —

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.