Morgunblaðið - 25.03.1959, Blaðsíða 6

6
MORCVNfíLAÐIÐ
Miðvikudagur 25 marz 1959
María Gabriella er 19 ára hávaxin og 1 jóshærð.Keisarinn af Persiu er tuttugu árum eldri en hún.
Keisarinn af
hryggbrotinn
Italskur olíukóngur benti honum
á ógifta kóngsdóttur
REZA Pahlevi keisari af Persíu,
sem er mönnum kunnur hér
á landi fyrir það að hann sendi
Ásgeiri Ásgeirssyni forseta ára-
mótakveðjur á hverju ári hefur
verið heldur óheppinn í hjóna-
bands og ástamálum sínum.
Hann er nú 39 ára og enn hefur
honum ekki tekizt, að gefa þjóð
sinni ríkiserfingja.
Þegar Reza var 19 ára giftist
hann Fawzíu prinsessu af Egypta
landi, systur Farúks Egyptalands-
konungs. Með henni átti hann
eftir eins árs hjónaband eina dótt
ur Shanaz prinsessu. Siðan ekki
söguna meir og eftir 8 ára hjóna-
band skildi hann við Fawzíu, á
þeim forsendum, að hún hefði
markaðinn í samkeppni við
brezku og bandarísku olíufélögin
og þótti hann hafa unnið mikinn
sigur, þegar honum tókst s.l.
haust, að fá einkarétt til olíu-
vinnslu í norðanverðri Persíu.
Þetta tókst aðeins vegna þess, að
hann hafði komið sér í mjúkinn
hjá Reza Pahlevi. En menn halda
nú að eitt sterkasta trompið hjá
Mattei hafi veið, að hann benti
keisaranum á unga og fallega
ítalska prinsessu, sem gæti orðið
vegleg keisaradrottning og stuðl-
að að auknum viðskipta og menn
ingarteglsum milli ítalíu og
Persíu.
Þessi framtakssami Matteis er
Persíu
I nú almennt fordæmd á ftalíu,
ekki sízt þar sem Umberto er
ekki lengur konungur á Ítalíu.
Hann var rekinn frá völdum í
stríðslpkin og Mattei var einmitt
í hópi þeirra fylgismanna Kristi-
lega lýðræðisflokksins, sem vildu
stofnun lýðveldis. Þrátt fyrir það
er eins og Mattei telji konungsfjöl
skylduna eins og hvert annað
lausafé, sem hann getur notað til
viðskipta.
EFTIR að Mattei hafði stungið
þessari hugmynd að vini sín-
um keisaranum af Persíu, fór
skyndilega að bera á óeðlilega
miklum áhuga þess síðarnefnda
fyrir Savoy-ættinni — ítölsku
konungsfjölskyldunni.
Umberto fyrrverandi konungur
býr í útlegð í Cascais-höll í Portú
gal. Drottning hans, Maria José,
systir Leopolds fyrrum Belgíu-
konungs hefur hins vegar dvalizt
í vetur í Merlinge höli í Sviss-
landi.
Þau eiga fjögur sérlega mann-
vænleg börn. Þau eru Maria Pia,
sem er gift Alexandri bróður Pét-
urs fyrrum konungs af Júgóslav-
íu, Viktor Emanuel, Maria Gabri-
ella og Maria Beatrica.
Það vakti fyrst athygli manna,
að keisarinn fór að bjóða þeim
systkinum í heimsókn til Persíu.
Fyrst bauð hann Viktor Emanuel
til Teheran og nokkru síðar Mariu
Piu og Alexander. Ferðuðust þau
víða um landið eins og skemmti-
ferðamenn og dvöldust í góðu
yfirlæti hjá hirðinni í Teheran.
En því vöktu þessar ferðir svo
mikla athygli, að áður hafði aldr-
ei neinn meðlimur Savoy-ættar-
innar stigið fæti á persneska
grund.
Nú fór keisarinn sjálfur líka
að venja komur sínar til ítalxu.
Alltaf var verið að birta fréttir
um það að keisarinn væri kom-
inn til Róm, eða farinn frá Róm.
Hann heimsótti vin sinn Enrico
Mattei í Milanó og skömmu
seinna gerðist hann meira að
segja svo djarfur að knýja dyra
í Merlinge-höll í Svisslandi til að
hitta og sjá Mariu Gabriellu. Er
sagt að keisarinn hafi orðið mjög
hrifinn og ástfanginn af henni.
í einni för sinni til Ítalíu gekk
Reza Pahlevi á fund Jóhannesar
páfa 23. Það vax^ fyrsti erlendi
þjóðhöfðinginn sem hinn nýi páfi
tók opinberlega á móti. Er álitið
að Persinn hafi rætt við páfa um
það hvort kaþólska kirkjan yrði
því mótfallin af trúarástæðum, að
prinsessan giftist honum. Einnig
mun keisarinn hafa sent orðsend-
ingu til Umberto konungs, sem
jafngilti bónorði, en orðrómur
hermir, að konungurinn hafi
svarað, að stúlkan yrði að ráða
þessu sjálf.
HINAR mörgu ferðir keisarans
til Ítalíu og tilraunir til að
koma á kynnum við ítölsku kon-
ungsfjölskylduna vöktu athygli
manna á Ítalíu og fyrr en varði
var menn farið að gruna margt.
Upp úr áramótunum hafa ítölsk
blöð verið full af ástarsögum um
keisarann af Persíu og Maríu
Gabriellu. Hafa undirtektir alm.
verið misjafnar. Þótt Ítalía sé orð
in lýðveldi á konungsættin enn
sterk ítök í hjörtum manna. Sum
ir fögnuðu samskiptunum við Per
síu, töldu að slíkt myndi leiða til
ekki alið honum ríkiserfingja.
Þótti keisaranum lítil eftirsjá í
fyrstu drottningu sinn, sem var
mesti skapvargur.
Þremur árum síðar giftist keis
arinn persneskri höfðingjadóttur
Sorayu og var sambúð þeirra
mjög góð og heit ást þeirra í
milli. En Soraya var óbyrja og
dugði á.stin þá lítið. Síðastliðið
sumar skildi keisarinn við hana
fullur harms, en kvaðst verða að
taka þessa ákvörðun þar sem
honum bæri skylda til þess að
gefa þjóð sinni rikiserfingja.
Nú hefur keisarinn verið á bið-
ilsbuxum í heilt misseri. Hefur
gengið með grasið í skónum á eft
ir ítalskri prinsessu Maríu Gabri
ellu, dóttur Umberto fyrrum
Ítalíukonungs. En því ævintýri
lauk fyrir nokkru með því að
keisarinn var hryggbrotinn. Ekk
ert hefur síðan heyrzt um það*
hvort hinn ógæfusami keisari er
farinn að þreifa fyrir sér víðar.
í STARÆVINTÝRIÐ með
xV Maríu Gabriellu, sem þó var
ekkert ástarævintýri, hefur orðið
keisaranum til nokkurrar hneisu.
Og ennþá leiðinlegra verður það
fyrir þá sök, að talið er sennilegt,
að háttsettur erindreki ítölsku
stjórnarinnar hafi komið þessu
öllu af stað.
Sá sem talinn er eiga sökina
heitir Enrico Mattei og er fram-
kvæmdastjóri í ítölsku olíueinka-
sölunni ENI. Mattei þessi er einn
af áhrifamestu foringjum Kristi-
lega lýðræðisflokksins ítalska,
▼ar á stríðsárunum æðsti foringi
ítalskra skæruliðasveita, en gerð
ist síðan stjórnandi ítalska olíu-
hringsins. Hann er maður mikill
[á lofti, kappsfullur og ósvífinn.
Síðustu ár hefur hann stefnt
1 iM því að koma ENI inn á heima-
skrifar úr
daglegq lífinii
)
Biðskýlin og sóðarnir
VELVAKANDI hefur fengið
bréf frá Bústaðahverfisbúa.
Það sem honum liggur á hjarta, er
að koma á framfæri ósk „allra
Bústaðahverfis- og raðhúsaíbúa"
um að reist verði biðskýli við
hraðferðarstöðulinn gegnt bæn-
um Brekku við Réttarholts- og
Bústaðaveg. Hann segir:
„Við íbúar þessa borgarhluta
finnum vei hvað þetta er aðkall-
andi. Sunnan áttin er hér nær-
geng og um algjört bersvæði að
ræða. Er því margur strætis-
vagnafarþeginn frá þessum bið-
stað illa vindbarinn, kaldur og
blautur."
Velvakandi hefur mikla samúð
með öllum þeim. sem þurfa að
standa úti í hvaða veðri sem er
til að bíða eftir strætisvagni, og
samgleðst íbúunum í nágrenni
við hvert nýtt biðskýli sem upp
rís, en þeim er nú að smáfjölga.
T. d. er nýkomið geysistórt nýtt
biðskýli við Miklubrautina. í
minni hverfum verða biðskýlin
að sjálfsögðu að vera minni og
ómyndarlegri. Skýlin koma samt
sem áður að haldi, þ. e. a. s. ef
gengið er sæmilega um þau. En
á því hefur verið talsverður mis-
brestur.
Það virðast vera undarlega
margir sóðar á ferli í kringum
biðskýlin. Ótrúlegt er að þeir sem
mest þurfa að nota slíkt biðskýli
kroti óþverraorð á veggi þeirra
og fleygi í þau sígarettupökkum,
aldinhýði og alls kyns rusli, svo
ekki sé minnzt á annað verra. En
einhverjir gera það, og engir hafa
betri aðstæður til að verja skýlin
og hafa hendur í hári skemmdar-
varganna en þeir sem búa í nánd
við skýlin og er þar oft á ferð. Og
þeim kemur það við hvernig
gengið er um þessi almennings-
skýli. Þeir ættu því ekki að láta
undir höfuð leggjast að kæra þá,
sem staðnir eru að skemmdar-
verkum á almenningsskýlunum.
En eins og í hverju hverfi búa
sóðar, þá býr þar líka hreinlegt
fólk. Eina húsmóður þekki ég,
sem í fyrrasumar labbaði með
strákústinn sinn nokkrum sinnum
út í biðskýlið, þar sem hún sjálf
og fjölskylda hennar bíða daglega
eftir strætisvagni, og sópaði skýl-
ið. Þetta er ekki beinlínis henn-
ar verk, en hreinlæti hennar er
samt sem áður til fyrirmyndar.
Þvegnar stéttir
UR því minnzt er á hreinlæti á
á götum úti, er sjálfsagt að
hafa orð á því hve miklum stakka
skiptum göturnar f miðbsenum
hafa tekið nýlega. Nú þyrlast
ekki lengur sandur upp í augun
á manni, um leið og hvessir, og
alls kyns óþverri virðist hafa
horfið af götunum á nokkrum
dögum. Skýringin mun vera sú,
að bæjaryfirvöldin létu nýlega
þvo steinlögðu stéttirnar með
volgu vatni, sem sprautað var úr
tankbílum. Hefur þessi nýbreytni
gefizt ákaflega vél.
Óánægja á Vestfjörðum.
Vestfirðingur skrifar eftirfar-
andi:
MIKIL óánægja ríkir á Vest-
fjörðum með ferðaáætlun
Heklu í páskaferðinni. Skipið á
að fara beint frá Reykjavík til
Patreksfjarðar og þaðan til Isa-
fjarðar. En þar á það svo að snúa
við og fara suður til Bíldudals,
snúa þar við aftur og koma við á
Þingeyri, Flateyri og Suðureyri.
Hvers vegna má skipið ekki taka
allar þessir hafnir á nórðurleið-
inni strax á eftir Patreksfirði?
Þannig var áætlunin líka hér
áður.
Við, sem búum á þesum stöð-
um, frá Patreksfirði til Súganda
fjarðar, erum mjög óánægð með
þetta og trúum ekki öðru en að
ísfirðingum lægi það í léttu rúmi
þótt skipið tæki okkar hafnir í
réttri röð eins og áður.
Skora ég á Skipaútgerð ríkisins
að kippa þessu í lag.
náinna tengsla, sem kæmi báðum
löndunum vel. Þó voru hinir
fleiri, sem fannst skömm til koma.
Mótmælabréfum tók nú að rigna
yfir Umberto konung. Það sem
menn höfðu helzt á móti keisar-
anum var það, að hann var múha-
meðstrúar, en hin unga kóngs-
dóttir alin upp í hreinni kaþólskri
trú.
Eitt ítalska blaðið birti nú í
febrúar sl. samtal við Mariu José
móður hinnar heittelskuðu prins-
essu og kom í ljós í því, að drottn
ingin var full efasemda um að
slíkt hjónaband gæti blessazt.
„Guðstrúin verður að ganga fyrir
öllu öðru“, sagði uppgjafadrottn-
ingin. Hún lýsti því hvernig hún
hefði alið börn sín upp í einlægri
guðstrú og kristilegum siðum og
hugsimarhætti. „Hvernig ætti
dóttir mín svo að geta kastað
barnstrúnni og gerzt múhameðs-
trúar, eða hvernig ætti hún að
geta sætt sig við, að börn hennar
yrðu alin upp í múhameðstrú?"
„Það er rétt“, sagði drottningin
ennfremur", að við viljum sýna
hinni virðulegu persnesku keisara
fjölskyldu fulla kurteisi og við
höfum skyldur að rækja gagn-
vart ftalíu. Gifting þessi gæti
vissulega styrkt vináttu þessara
tveggja ríkja. En þessi sjónarmið
verða að víkja fyrir trúnni.“
★
TIL úrslita dró í málinu og um
síðustu mánaðaihót lagði ka-
þólska kirkjan blátt bann við því
að Maria Gabriella giftist hund-
heiðnum múhameðstrúarmanni.
Birtist um þetta alllöng grein í
málgagni páfastólsins Osservat.
ore Romano. Þar voru engin nöfn
til greind, en allir vissu, hvað við
væri átt.
f greininni er lögð á það áherzla
að kaþólska kirkjan sé ekki
hlynnt því, að kaþólskt fólk gift-
ist fólki með aðrar trúarskoðanir.
í slíku felist mikil hætta fyrxr
trú hins kaþólska aðilja og fyrir
börn hans.
Kaþólska kirkjan hefur þó samþ.
hjúskap kaþólskra við fólk af mót
mælendatrú, vegna þess að þar
geta hjónin sameinazt í trú og
tilbeiðslu á Kristi. Hitt er mikiu
alvarlegra ef hinn aðilinn í hjóna-
bandinu tilheyrir ekki kristnum
söfnuði en er heiðinn eða múham-
eðstrúar. En trúarskoðanir siða-
lögmál og siðir þeirra eru að jafn-
aði allt aðrir en kristinna manna.
Þó var sagt í greininni, að ka-
þólska kirkjan veitti einnig leyfi
til hjúskapar í slíkum tilfellum,
ef rík nauðsyn væri talin á því,
en þó því aðeins, að tryggingar
væru settar fyrir því, að hinn
kaþólski aðili hjúskaparins fengi
að halda trú sinni og sömuleiðis
afkomendurnir. En fyrir því væri
engin trygging í þessu tilfelli.
Þvert á móti væri- þess krafizt,
að elzti sonurinn, sem yrði ríkis-
erfingi skyldi vera alinn upp í
múhameðstrú. Afstaða kirkjunn-
ar í þessu máli væri því óhaggan-
leg neitun.
Lokasvarið og hryggbrotið kom
siðan frá hinni fallegu 19 ára
kóngsdóttur sjálfri: — Hún sagði
við blaðamenn: — Blöðin eru
alltaf að tala um, að ég ætli að
giftast keisaranum af Persíu.
Þetta er ekkert nýtt. í fyrra voru
þau að skeggræða um að ég ætl-
Framh. á bls. 15.