Morgunblaðið - 12.04.1959, Side 9

Sunnudagur 12. april 1959
MORGVNBLAÐIB
9
Jón P. Sigurðsson
skipstjóri — Minningarorð
útivist varð þó lengri, því að
hann kom ekki síðan til íslands
nema tvisvar sinnum, fyrra skipt
ið 1894 og aftur sextíu árum
síðar.
NÝLEGA er látinn í Danmörku
aldraður íslendingur, sem hafði
dvalizt fjarri fósturjörð sinni
rúma þrjá aldarfjórðunga, en
margir hér á landi munu þó kann
ast við og enginn geta gleymt,
sem hafði af honum nokkur
kynni.
Jón Pétur Sigurðsson var fædd-
ur 28. marz 1868 á Auðólfsstöðum
í Langadal í Húnavatnssýslu. Sig-
urður faðir hans var sonur þeirra
Helga bónda Vigfússonar í Gröf
í Víðidal og Óskar Sigmunds-
dóttur frá Melrakkadal, en bróðir
Eggerts í Helguhvammi, Þorbjarg
ar á Marðarnúpi og þeirra systk-
ina. Er sú ætt fjölmenn í Húna-
GuSm. H. Guðmundsson
bœjarfulltrúi sextugur
vatnsþingi, víðar um land og i
Vesturheimi. Móðir Jóns var Guð
n, dóttir séra Jóns Eiríkssonar
á Undirfelli, Eiríkssonar prests
á Staðarbakka, Bjarnasonar, frá
Djúpadal í Skagafirði. En kona
séra Jóns var Björg Benedikts-
dóttir, Halldórssonar Vídalín
Reynistað.
Foreldrar Jóns fluttust frá Auð
ólfsstöðum á Blönduós, og lézt
Sigurður þar skömmu síðar, 1879.
Jón var þá ellefu ára gamall.

Einn af baráttumönnum og for-
ystumönnum ísl. iðnaðarmanna,
Guðmundur H. Guðmundsson bæj-
arfulltrúi, er sextugur á morgun.
Það er ekki sérlega hár aldur og
sér etkki á Guðmundi, enda er
hann manna ólíklegastur til þess
að viðurkenna það, að hann sé
farinn að finna til ára sinna.
Guðmundur H., eins og hann
oftast er kallaður, er fæddur að
Tungu í Grafningi þann 13. apríl
1F99. Hann fór ungur í trésmíða-
nám og hefur sveinspróf í tré-
amíði. Hann hefur einnig sveins-
próf í beykisiðn og er svo gamall
í hettunni, að hann hefur þreföld
iðnréttindi, þ. e. í húsasmiði, hús-
gagnasmíði og beykisiðn. Hann
hefur undanfarin rúm 30 ár haft
húsgagnasmíði að aðaliðn.
Guðmundur er einn af þekkt-
ustu, athafnamestu og mest metnu
iðnaðarmönnum þessa bæjarfé-
lags, góður og gegn borgari, sam
nýtur trausts allra, sem kynn-ast
honum nánar. Hann Kefur tekið
mikinn þátt í félagsmálum iðnað-
armanna. Hann var kjörinn vara
formaður Iðnaðarmannafélagsins
í Reykjavík árið 1940 og for-
maður þess 1942 og hefur verið
það síðan. 1 stjórn Landssambands
iðnaðarmanna var hann árin
1939—1952 og í varastjórn síðan.
1 iðnráði Reykjavíkur 1938, vara-
foimaður þess 1940 og formaður
1947—1952. 1 stjórn Trésmiðafé-
lags Reykjavíkur var hann 1931—
1952 og formaður þess 1933—
1934. 1 stjórn Iðiisambánds bygg-
ingamanna var hann meðan það
var Við lýði, í bankaráði Iðnaðar-
bankans síðan hann var stofnað-
— Ferming
Framh. af bls. 6.
Ásta Ragnheiður Margeirsdóttir,
Suðurgötu 47
Ásta Sigurðardóttir, Vallargötu 4
Bergþóra Hulda G.-inarsdóttir,
Tjarnargötu 6
Berta Guðlaug Róbertsdóttir, Þóru-
stíg 26, Ytri-Njarðvík
Guðný Ágústa Skaptadóttir, Kirkju-
teigi 7
Guðrún Ásgeirsdóttir, Sóltúni 7
Gunnvör Daníelsdóttir, Þórustíg 20,
Ytri-Njarðvík
Helga Sigriður Sigurðardóttir, Sól-
vallagötu 10
Ingveldur Lilja Bjarnadóttir, Mið-
túni 6
Jóhanna Sigurþórsdóttir, Suðurg. 50
Jóna Valdís Tafjord, Hringbraut 94
Kristbjörg Gunnarsdóttir, Vallar-
götu 16
Nína Sólveig Markússon, Ásabraut 6
Pálína Guðnadóttir, Heiðarvegi 12
Siðriður Guðmundsd., Íshússtíg 3
Sigurbjörg Hlín Sveinsdóttir, Ása-
braut 15
Drengir:
Eiríkur Sverrir, Jóhannsson, Ása-
braut 11
Grétar Magnússon, Sólvallagötu 9
Grétar Guðmar Skaptason, Kirkju-
teig 7
Hallmann Sigurður Sigurðsson,
Smáratúni 13
Hlynur Tryggvason, Sólvallagötu 30
Hreinn Ingólfsson, Sólvallagötu 30
Særaundur Þ. Einarsson, Þórustíg
20, Ytri-Njarðvík.
ur 1952 og heifur átt sæti á iðn-
þingum síðan 1939.
Guðmundur hefur átt sæti í
byggingarnefnd Iðnskólans í
Reykjavík síðan 1944 og í iðn-
fræðshiráði hefur hann verið
síðan það var stofnað 1950. Hann
hefur verið bæjarfulltrúi í Reykja
vík síðan 1946, varaforseti bæjar
stjórnar síðan 1955 og í bæjarráði
1954—1958 og varamaður þar
hinn tímann allan. Sem bæjarfull-
trúi hefur hann átt sæti í fjöl-
mörgum nefndum bæjarstjórnar
og þar á meðal í hafnarnefnd.
Guðmundur er glæsilegur mað-
ur að ytra útliti, en lætur þó lítið
á því bera, að hann viti nokkuð
um það sjálfur. Hann er greindur
vel og athugull og kynnir sér
hvert mái' áður en h-ann tekur af-
stöðu til þess. En þegar hann hef
ur sannfærzt um það, hvað rétt
er, fylgir hann því fast fram,
hvér sem í móti kann að vera. —
Hann hofur gaman af kveðskap og
kastar oft fram vísum sjálfur, og
er glaðvær á gamanfundum. Hann
er traustur vinur vina sinna en
talsvert erfiður þeim, sem vilja
reyna að ybbast við hann.
Ég árna honum allra heilla á
þessu afmæli hans. — ,H. H. E.
Eftir að Jón hafði verið nokkur
ar í siglingum, gekk hann á sjó-
mannaskóla í Nordby á Fanö, við
vesturströnd Jótlands, og þar átti |
hann heimili lengi síðan. En í;
förum var hann í meira en tutt-!
ugu ár samfleytt, háseti stýri-1
maður og skipstjóri, alltaf á seglj
skipum. Síðustu árin stjórnaði
hann skipi, sem hann var talinn
eigandi að, þótt aðrir menn hefðu
í rauninni lagt fram kaupverð að
mestu. Því var svo háttað, að
strandsiglingar við Suður-Amer-
íku þóttu arðvænlegar, en því að
eins, að við nyti réttinda þar-
lendra manna. Neytti Jón þess, að
hann var málamaður góður, lærði
portúgölsku, tók skipstjórapróf í
andi í Árósum. Eftir að Jón missti
konu sína og börnin voru öll far
in að heiman, var hann einbúi í
sínu gamla húsi í Esbjerg, en fann
sér jafnan nóg að sýsla og hafði
gaman af að sýna að sér yrði
ekki fremur ráðafátt í búsýslunni
en öðru þvi, sem hann hafði tekið
sér fyrir hendur um dag’.na. Hann
ferðaðist talsvert á sumrin, heim-
sótti börn sín og vini og kannaði
gamla og nýja stigu. Þegar hann
hafði sex um áttrætt, fór hann
aðra ferð sína til íslands, kom
; þá til Reykjavíkur, sem hann
i hafði ekki áður séð, og skrapp
norður á bernskustöðvarnar. Eftir
að hann kom úr þessari ferð, var
i ekki laust við, að hann liti heldur
! smáum augum á sumt af því, sem
framfarir voru kallaðar í Dan-
mörku.
Margrét, móðursystir Jóns og
móðir Jóns Þorlákssonar, sagði
Brasilíu og fékk ríkisborgararétt einu sinni við mig og kvað fast
þar í landi. Var hann þá burtu að orðunum: „Það ætla ég að
þrjú eða fjögur ár án þess að \ segja þér, að það var ekki minna
í hann Jón Sigurðsson
en hann Jón minn.“ Mér þótti
þetta djúpt tekið í árinni af
gömlu konunni, en hún var vön
Hann var tápmikill, skapstór og
þótti nokkuð ódæll, en fátækum
sveini fárra kosta völ í þessu ný-
stofnaða kauptúni. Varð það að
ráði með atbeina Jóhanns kaup-
manns Möller, sem var góðvinur
Guðrúnar Jónsdóttur, að Jón
skyldi fá að fara utan haustið
1882 með skipi því, er flutt hafði
vörur til Möllersverzlunar, og
reyna, hvernig honum félli á sjón
um. En ekki var ákveðið að hann
yrði burtu nema vetrarlangt. Sú
Gissur Huns Víum úttræður
HANS VÍUM eða Hans í Báru,
eina og hann var oftast nefndur,
var fæddur í Bárug-erði á Miðnesi
12. apríl 1879. Sonur hjónanna
Jóns Magnússonar frá Hólmi í
Landtoroti, Sigurðssonar og Guð-
laugar Jónsdóttur frá Kaldrana-
nesi í Mýrdal, Arnoddssonar. —
Voru þau ein af hinum mörgu
og góðu Skaftfellingum er fluttu
á Suðurnes á síðari hluta 19. ald-
ar. Um 1870 settust þau að i
Bárugerði og bjuggu þar til ævi-
ioka. Þau eignuðust 15 börn, er
flest komust til aldurs. Hans Ví-
um hefur því alizt upp í stórum
og glöðum systkinahóp, hefur
hann sjálfur varia verið þar sístur
að leik, því glaðlyndi, fjör og
fyndni eru einkenni hans enn hvar
sem hann hittist.
Vel þurfti að vinna á því barn-
marga heimili og þar eð hann var
með elztu börnunum, fór hann
snemma að sinna kindasnatti og
draga fisk úr sjó á opi um bátum,
sem þá var títt. Mun hann mest
hafa sinnt þessum störfum og því
líkum, þar til hann kvæntist 7.
nóv. 1908, stiltu og prúðu stúl'k-
ur.ni Rannveigu fóstursystur
minni) Pálsdóttur frá Vallarhús-
um á Miðnesi, Jónssonar (eldra)
Pálssonar bónda á Geirlandi á
Síðu, Ásgrímssonar hreppstjóra
þar, Pálssonar. (Jón Pálsson afi
Rannveigar dó á Kirkjubóli 19.
marz 1894, 75 ára gamall). Kona.
Páls í Vallarhúsum en móðir Rann
veigar var Margrét (dó 13. ág.
1888) Höskuldsdóttir Guðlaugsson
ar á Sauðlhúsnesi í Álftaveri,
Jónssonar á Suðuigötum í Mýr-
dal, Sigurðssonar.
Góð kona er Ijósið og lífið á
hverju heimili, og er viðurkenning
beztu m-anna fyrir þessu. „Við
vorum kosin“, sagði Abraiham
Lineoln við konu sína, er hann
kom heim af kjörfundinum, þegar
hann var kosinn forseti Banda-
ríkjanna. „Ég og konan mín“, seg
ir forsetinn okkar áva-llt í ávörp-
um sínum. Heimili okkar alþýðu-
manna er smækkuð mynd af því,
sem meira er, en alveg sama
eðlis. Konan er oikkar annar helm
mgur í samfélaginu, hryggist með
okkur og gleðst og kemur alls stað
ar við líf okkar, svo auðsætt er að
geta verður hennar á merkisdög-
um. Þetta hafa þau líka vel skilið
Hans og Veiga. Veit ég elkki betur
en sama hlíðviðri hafi ríkt á
heimili þeirra yfir 50 ár, sem
minnzt var á, á sínum tíma, og
varla von veðrabrigða úr þessu.
Þótt nú sé komið um höfuðdags-
leyti í lífi þeirra, vona ég að vel
hausti.
Hann tók við foreldraleyfð
sinni í Bárugerði og bjó þar beztu
manndómsárin góðu búi. Var öll
umgengni þeirra hjóna til fyrir-
myndar, utan húss og inr.an. Þar
eignuðust þau 4 börn, sem upp-
komin eru og gift, öll vel gefin
og efnileg, sem gott er að kynn-
ast. Þegar heilsan bilaði og eili
nálgaðist, minnkuðu þau umsvifin
og settust að í snotra smábýlinu
Miðhúsum í næstu grennd. Una
þau þar nú glöð við sitt. Og í dag
er hann áttræður.
Sendi ég þér, vinur, hér með
mínar beztu og hlýjustu árnaðar
óskir og innilegar þakkir fyrir ö)I
samskiptin á liðnum árum. Ham-
ingjan greiði öll ógengin ævispor t
þín — ykkar.
Magnús Þórarinsson. I
geta vitjað heimilis síns og fjöl- spunnið
skyldu á Fanö.
Það var hvort tveggja, að Jón
hafði nú efnazt nokkuð og hon-
um fannst hann þyrfti að fara
að sinna heimili sínu meir, enda
hafði hann skapað sér annað verk
efni. Hann hafði fundið upp nýj-'
an dýptarmæli, hentugri en áður
tíðkaðist, og fengið einkaleyfi á
honum. Smíðaði hann þessi tæki
sjálfur í mörg ár og hafði nóg að
starfa, en síðan tók Thiele í Kaup
mannah. við framleiðslu þeirra.
Þá fluttist Jón til Esbjerg, gerðist
þar kennari við sjómannaskóla,
var síðan um nokkurra ára skéið
forstjóri sjómannaskóla og sjó-
mannaheimilis í Svenborg á
Fjóni, en hvarf þá aftur til Es-
bjerg og var þar enn skólastjóri
sjómannaskóla fram yfir áttrætt.
Petrea, kona Jóns, var af göml
um Faneyjarættum, gæðakona og
fyrirmyndarhúsmóðir. Þau eign-
uðust átta börn, og lifa fjögur
þeirra föður sinn, öll búsett í Dan
mörku. Guðrún er elzt, gift
Mortensen tollstjóra í Helsingja-
eyri, þá Karen, amtsskrifari í Hol
bæk. Yngri eru Edith, gift kona
á Fanö, og Knud, verksmiðjueig-
að segja hvorki meira né minna
en það, sem hún meinti. Óg sann-
arlega var Jón P. Sigursson svo
vel gerður að gáfum, hagsýni,
skapfestu, kjarki og þreki, að
hann mátti að upplagi virðast
flestum þeim vanda vaxinn, sem
örlögunum hefði þóknazt að láta
honum bera að höndum.
Jón varð snemma ævinnar heit
ur trúmaður og nokkuð strangur
í skoðunum sínum á þeim efnum,
að því er sumum af hinni yngri
kynslóðinni fannst. En víst er,
að óbifanleg trúarvissa hans og
einlæg bænrækni veittu honum
styrk og hugró. Mér fannst hann
verða því mildari og glaðlyndari
sem fleiri ár færðust yfir hann,
og átti sú heiðríkja hugans vafa-
laust mikinn þátt í því, hversu
óhrörnaður til líkama og sálar
hann var allt til endadægurs.
Hann andaðist eftir stutta legu
6. marz s. 1. Myndin, sem hér er
prentuð, var tekin af honum hálf
niræðum.
S. N.
Vélsniiðjan LOGI Akranesi
v, ■
er til sölu, ef viðunandi tilboð fæst. Tilboðum sé
skilað fyrir 20. þ.m. til Daniels Vestmann, Merki-
gerði 8, Akranesi, sem gefur allar frekari upplýsing-
ar. Símar 6 og 251.
Vefari
Duglegutr vefari óskast strax. Uppl. í
ÁLAFOSS
Þingholtsstræti 2.
Akrones og núgrenni
Til sölu ca. 2ja hektara ræktað eignarland ásamt
gripahúsum og hlöðu um 3 km frá Akranesi.
Upplýsingar gefa: Ólafur Guðmundsson, Vesturgötu
115, Akranesi og Jón Kr. Guðmundsson, Skólabraut
30, Akranesi.
Hraðritun
K
Viljum ráða sem fyrst stúlku vana bréfaskriftum.
Góð kunnátta í íslenzku, ensku og hraðritun nauð-
synleg.
SÖLUMIÐSTÖÐ HRAÐFRYSTIHCSANNA
Sími 2-22-80.