Morgunblaðið - 10.05.1959, Blaðsíða 3

Sunnudagur 10. maí 1959
MORGVISBLAÐIÐ
3
Úr verinu
—Eítir Einar Sigurðsson-
Sr. Óskar J. Þorláksson:
Kristindómur
og slysavarnir
TÍÐIN hefur verið góð hjá tog-
urunum bæði á heimamiðum og
á fjarlægari miðum.
Skipin eru nú nær öll komin á
Nýfundnalandsmiðin.
Aflinn var sáratregur á heima-
miðum, t. d. fékk Karslsefni 145
lestir eftir 13 daga útivist, eða
við 11 lestir á sólarhring að með-
altali. Ekki er þetta þó af því, að
ekki væri leitað fyrir sér, reynt
var bæði fyrir sunnan land og
vestan.
Við Grænland var hins vegar
sæmilegur afli og ágætur hjá sum
um, en samt hættu skipir. þar
veiðum, þegar sýnt var, að ágætt
væri orðið við Nýfundnaland. Eitt
hvað mun þó ís á miðunum við
Grænland hafa gert skipunum
erfitt fyrir.
Það hefur strax komið í ljós,
að sami aflinn er á Nýfundna-
landsmiðunum og þar hefur allt
af verið, frá því veiðar hófust
þar. Hefur nánast ekki staðið á
öðru en að koma fiski.ium niður
og ísa hann. Tvö skip eru þegar
komin þaðan með fullfermi, Ask-
ur og Marz, og bæði eftir stuttan
tíma.
Átta aflahæstu skipin frá ára-
mótum:
Geir............... 1994 lestir
tjranus............. 1895 —
Pétur Halld.s....... 1886 —
Egill Skallagr. .. .. 1823 —
Hvalfell........ .. 1806 —
Marz............um 1785 —
Jón Þorlákss........ 1774 —
Neptúnus.............1721 —
Aflinn er talinn án tillits til
útlialdsdaga. Saltfiskur er tvö-
faldaður að magni.
Fiskiandanir sl. viku:
tonn dagar
Þorkell máni 203 20
saltfiskur 50
Pétur Halldórss 274 17
saltfiskur 21
Úranus 296 15
Ingólfur Arnars 222 14
saltfiskur 18
Hallv. Fróðad 251 13
Karlsefni 145 13
Neptúnus 309 14
Askur 323 11
Marz 350 13
Heildarafli allra Reykjavíkur-
togaranna er 27.765 lestir sl. með
haus, nema karfinn, sem er óveru
legur hluti af aflanum enn sem
komið er. Meðalafli hjá skipi er
því við 1550 lestir.
REYKJAVÍK
Tíðin var stirð hjá bátunum
síðustu viku. Byrjaði hún með
norðanátt, og síðan gerði hvasst
á suðaustan um miðja vikuna. —
Bátar hafa því verið mikið með
2ja og 3ja nátta fisk, sem hefur
þó ekki allt verið að kenna veðr-
áttunni, heldur nokkuð hvað
langt er sótt hjá flestum.
Nokkrir af minni bátunum eru
þegar hættir, en sumir hafa flutt
sig lengra vestur á kantinn, en
aðrir vestur af Lóndröngum og
enn aðrir norður fyrir Kolluál.
Hefur þarna víðast hvar verið
sæmileg veiði, einkum framan af
vikunni, algengt 15—20 lestir 2ja
nátta og komizt upp í 24 lestir,
eins og hjá Hermóði og Víkingi,
2ja nátta. Útilegubátar hafa aflað
alveg sæmilega.
Fyrsta daginn, sem hlýnaði í
veðri, í fyrradag, glæddist aflinn
þegar á handfærin, og fengu bát-
ar þá upp í 500 kg. á færi á skömm
um tíma. Happasæll fékk þá 8
lestir, og voru 4 á.
Það er farið að brydda á lok-
unum hjá mörgum, og er það eins
og vant er, þótt sæmilega aflist,
kannske 10 lestir í róðri eða
meira, vilja allir friðlaust hætta,
þegar lokin nálgast, enda þótt
þeir rói út í vitlaust veður í jan-
úar og febrúar fyrir ef til vill
ekki nema 5 lesta afla í róðri.
KEFLAVÍK
Bæmilegur afli var framan af
vikunni, en í vikulokin var farið
að draga verulega úr honum, þó
voru bátar og bátar að fá 12—15
lestir, 2ja nátta, en aðrir komu
líka með sáralítið. Bátarnir hafa
aðallega verið til og frá út af
Garðskaga.
Um þriðjungur af bátunum er
nú búinn að taka upp netin.
3 bátar róa með línu, og er afl-
inn 7—9 lestir í róðri.
Hjá handfærabátum hefur ver-
ið reytingsafli, við 500 kg. á færi.
AKRANES
Sjósókn var í minna lagi síð-
ustu viku vegna tíðarfarsins, oft-
ast leiðinda gjóla og bátar að fara
annan og þriðja hvern dag.
Afli var oftast 10—15 lestir í
róðri og komst upp í 25 lestir.
Handfærabátar afla vel, þegar
þeir komast á sjó, upp í 2% lest
á trillu, þar sem tveir eru á.
Reknetjabátarnir, sem eru 3,
öfluðu vel framan af vikunni,
komst aflinn upp í 165 tn., en
tíðin hamlaði veiðum síðari hlu,a
vikunnar, þó voru þeir á sjó.
Akurey kom inn í vikunni með
286 lestir af fiski, sem hún fékk
við Austur-Grænland.
VESTMANNAEYJAR
I vikunni barst lítill afli á land.
Hafa bátar verið að taka upp
netin og hætta. Nú í vikulokin
voru allir bátar hættir nema einn
eða tveir.
Heildaraflinn hjá línu- og netja
bátum er yfirleitt góður og jafn
ari en oft. áður. Sennilega hef-
ur aldrei borizt jafnmikill fiskur
á land í einum mánuði og nú í
apríl.Má áreiðanlega mikið þakka
það útfærslu landhelginnar. Sem
dæmi um það má nefna, að um
helmingur bátaflotans var allan
aprílmánuð suður af Eyjum á
svæði, þar sem þeir hafa ekki
áður getað haldizt við fyrir tog-
urum.
LÓFÓTEN OG VEST-
MANNAEYJAR
Lófóten er stærsta verstöð Norð
manna. Þegar flest var þar í vet-
ur, voru þar 10.000 menn, er sty.nd
uðu sjóinn. Þar er mjög mikið af
opnum handfærabátum, og er
þessi mikli sjómannafjöldi mikið
þess vegna. í Vestmannaeyjum,
stærstu verstöð hérlendis, eru sjó_
mennirnir hins vegar við 1 000.
Gert er ráð fyrir, að heildar-
aflamagnið við Lófóten í vetur
verði við 45.000 lestir miðað við
’ slægðan fisk og hausaðan. — í
Vestmannaeyj um er trúlegt, að
aflamagnið í vetur verði við 60
þúsund lestir af óslægðum fiski
eða við 40.000 lestir, ef miðað er
við slægðan fisk og hausaðan
eins og Norðmenn gera.
Við Lófóten hafa því komið við
4V2 lest á hvern sjómann að meðal
tali en við 40 lestir í Vestmanna-
eyjum.
AÐ LEIKA SÉR
AÐ LÝNAMÍTI.
Aðfarir Breta síðustu daga
minna á, er börn leika sér að
sprengiefni. Það er alveg eins
og þeim sé fyrirmunað að skilja
þá miklu hættu, sem er samfara
þeim gráa leik, er bryndrekar
þeirra eru að ógna litlu skelj-
unum okkar, hvort heldur það
eru varðsi-^ eða fiskibátar. Eða
þegar þeir taka að verja botn-
vörpunga sína á aðalveiðisvæð-
um bátaflotans á vetrarvertíð, á
Selvogsbankanum og við Jökul.
Og svo kóróna forsvarsmenn
brezkra útgerðarmanna svívirð-
inguna með því að gefa í skyn,
að rétt væri að volgra íslending-
um enn betur undir ugga með
þvj að stækka veiðisvæðin
íslendingum hafði fram að 12
mílna landhelgisdei’unni verið
hlýrra til Breta en flestra annarra
þjóða, og hafði löndunarbannið
á sínum tíma lítil áhrif í þá átt
að spilla vinfenginu. Löndunar-
bannið var íslendingum líka
skaðalítið, nema hvað það gerði
þá háðari Austur-Evrópumörk-
uðunum en þeir ella hefðu orðið.
Nú finnst varla svo skapstillt-
ur íslendingur, að honum liggi
ekki kalt orð til Breta, og magn-
ast óvildin með hverjum mán-
uðinum er líður. Hér er óspart
blásið að kolunum af þeim öfl-
um, sem vilja vestræna samvinnu
feiga og framferði Breta skr.’fað
á hennar reikning.
Þegar Bretar og öfl fjandsam-
leg vestrænni samvinnu hafa nú
plægt svo rækilega akurinn, sem
raun ber vitni, þarf ekki nema
lítið út af að bera, til þess að
allt fari í bál og brand.
ísland er að verða puðurtunna
norðursins.
AÐ VERA FRJÁLS
Allir hlutir eru afstæðir. Því
er það, að íslendingar telja sig
njóta mikils frelsis, þegar þeir
bera sig saman við þjóðirnar fyr-
ir austan járntjald. Engu að síð-
ur búum við við mikið ófrelsi
á vissum sviðum og miklu meira
en vera þyrfti og er í öðrum vest-
rænum löndum.
Það er engu líkara en stefnt
hafi verið að því markvisst að
gera borgarana sem háðasta ríkis-
valdinu og þá um leið pólitlsku
flokkunum. Hefur þetta farið ár-
lega versnandi, síðan innflutn-
ingshöftin voru fyrst sett á fyrir
rúmum aldarfjórðungi. Og það
var alveg sama, á meðan vaðið
var í gjaldeyri eins og á stríðs-
árunum og árunum fyrstu á eftir.
Af öllum höftum eru innflutn-
ingshöftin almenningi hvimleið-
ust, af því að þau bitna á mörg-
um og eru undirrót mikils mis-
réttis. Ef aðrar vestrænar þjóðir
geta búið þannig, að nægur gjald
eyrir sé jafnan fyrir hendi, hví
skyldu íslendingar ekki geta það
líka. Þessi mál eru ekki eins og
þau eiga að vera, fyrr en hver
og einn getur fengið gjaldeyri
eftir þörfum, hvort heldur til inn
flutnings eða ferðalaga.
Annað er það, sem gerir mörg-
um manninum erfitt fyrir og
gramt í geði, og það er lánsfjár-
skorturinn. I vestrænum lönd-
um ríkir allt annað ástand í þeim
efnum en hér. Hver maður, sem
hefur frambærilega tryggingu, á
að geta fengið lán. Það er ekki
þar með sagt, að hundraðshlut-
inn væri svo hár, á meðan úr
litlu væri að spila, heldur hitt
að allir sætu við sama borð.
Það er á mörgum öðrum svið-
um, sem skórinn kreppir að. Boð
og bönn og hvers konar hömlur
hafa verið eftirlætisgoð stjórnar-
LOKADAGURINN hefir um ára-
bil verið fjársöfnunardagur slysa-
varnadeildarinnar „Ingólfs" og
annarra deilda víðsvegar um land
ið.
Slysavarnafélagið hefur talið
vel við eiga að hafa merkjasölu til
styrktar slysavarnastarfseminni
þennan dag.
Slysavarnafélag fslands hefur
nú á prjónunum margvíslegar
Og lærisveinarnir komu og
vöktu hann og sögðu: Herra,
bjarga þú, vér förumst.
(Matt: 8.23).
Allir kannast við frásögn N.
Testamentisins, þegar Jesús var
með lærisveinum sínum í bátn-
um úti á Genesaretvatninu og
báturinn lá undir áföllum og var
að því kominn að sökkva, og
hvernig kraftaverkið gerðist fyr-
ir mátt Jesú og allir komust að
landi heilu og höldnu.
Menn geta deilt um eðli og
gildi kraftaverka, en um gildi
kærleikans deila menn ekki, þar
eru allir eitt. Þegar skipshöfn er
í sjávarháska, þá eru allar hend-
ur réttar til bjargar. Og þegar um
það er að ræða að verða ein-
hverjum til hjálpar, sem í vanda
er staddur svarar kristindómur-
inn: „Þú skalt elska náunga þinn
éins og sjálfan þig.“ Það er að
vísu ekki alltaf að menn breyta
eftir þessu, en mörg fögur dæmi
eigum vér um kærleiksþjónustu
kristinna manna fyrr og síðar og
upp úr þeim jarðvegi hefur flest
það sprottið, sem bezt er í mann-
úðar og líknarmálum vestrænna
þjóða.
Þó að vér verðum að viður-
kenna, að vér höfum ekki náð
þeim andlega þroska, sem höf-
undur lífsins ætlar oss að ná, og
að kristin trú og siðgæði hefur
enn ekki þau áhrif, sem vér ósk-
um, þá er kristindómurinn eld-
stólpinn sem lýsir mannkyninu,
og þangað sækja hugsjóna og
umbótamennirnir eldinn, sem
brennur þeim í hjarta.
í dag vil ég minnast á einn
þátt þeirra mannúðarmála, sem á
rætur í boðskap kristindómsins,
en það eru slysavarnamálin.
Stuðningur og starf fyrir þau mál
má vissulega telja ávöxt kristi-
legs hugarfars.
Menn gera sér ekki alltaf ljóst,
hvar ræturnar liggja í því mann-
úðarstarfi, sem unnið er á meðal
vor.
valdanna. Það er eins og þeim
hafi gengið illa að tileinka sér
þau gullvægu sannindi, að frelsi
er mikil hamingja. Ríkið á að
vera fyrir borgarana, en ekki
borgararnir fyrir ríkið. Ríkið á
ekki að taka sér váld til þess að
mismuna mönnum. Hið borgara-
leg þjóðskipulag okkar nýtur sín
ekki til fullnustu, nema frelsið
sé haft í hávegum.
nýjungar í björgunarmálum auk
þess sem það stendur að byggingu
myndarlegrar björgunarstöðvar
við Reykjavíkurhöfn sem jafn-
framt verður miðstöð slysavarna-
starfseminnar fyrir allt landið.
„Ingólfur" heitir á alla Reykvík-
inga að styðja og styrkja þessa
starfsemi, með því að kaupa loka
dagsmerkið.
Björgunarbáturinn „Gísli J.
Vér biðjum fyrir slysavarna-
starfinu á bænastundum vorum
og vér viljum styðja þetta mál i
verki, hvort sem vér erum fé-
lagsbundin í slysavarnafélögum
eða ekki.
Hver maður á að gæta bróður
síns. Enginn veit, hvenær slys
ber að höndum eða hver fyrir því
verður og oft getur einfalt tæki,
sem er við hendina á réttum stað
og tíma ráðið úrslitum um það,
hvort hægt er að bjarga manns-
lífi á hættunnar stund eða ekki.
Á morgun er fjársöfnun til efl-
ingar slysavarna í Reykjavik og
nágrenni bæjarins.
Fjársafnanir þykja ekki
skemmtilegar og mönnum leiðist
oft þessi sífellda merkjasala.
En vér skulum hugsa um málið
frá annari hlið. Nú er málum
svo komið í þjóðfélagi voru, að
hvorki verður unnið að mannúð-
armálum eða öðrum framfara-
málum, nema eitthvert fjármagn
sé fyrir hendi. Hér er verið að
gefa oss tækifæri til þess að sýna
trúna í verki og styðja og efla
eitt mesta nauðsynjamál þjóðar
vorrar.
Hver er sá, sem ekki vildi
reyna að gera eitthvað, ef hann
heyrði til sín hrópað: „Bjarga
þú.“ En með því að kaupa eitt
merki af sölubarni Slysavarna-
félagsins, getum vér átt þátt f
því, að jafnvel heilli skipshöfn
verði bjargað.
Þegar lærisveinarnir kölluðu
allir sem einn til Jesú, úti á vatn-
inu og báðu hann að bjarga, þá
gerðist kraftaverkið.
Þegar vér sameinumst um göf-
ugt málefni, þá gerist alltaf
kraftaverk.
Biðjum Guð að blessa og
styrkja slysavarnastarfið í land-
inu og sýnum það í verki, að vér
viljum að einnig í þeim málum
gerist mörg kraftaverk.
Ó. J. Þ.
Skíðamót í Siglu-
fjarðarskarði
HIÐ árlega Skarðsmót verður
haldið á Siglufirði um hvítasunn
una, keppt verður í svigi og stór
svigi. Skíðafæri er mjög gott
og er búist við mikilli þátttöku.
Þátttaka tilkynnist til Skíðafél-
ags Siglufjarðar (Skíðaborg) fyr
ir þriðjudaginn 12. maí.
Johnsen" verður í höfnin-ni fánum
skrýddur á morgun ásamt tveim
plastbátum, en þeir eru nú smið-
aðir i æ ríkari mæli til notkunar
bæði ásjó og vötnum. Ennfremur
er til sýnis model af hinu nýja
slysavarnahúsi, sem Eggert Guð-
mundsson, listmálari hefur gert,
í glugga málarans við Banka-
stræti.
Starfsemi Slysavarnafélagsins
er mjög umfangsmikil og þar af
leiðandi kostnaðarsöm og kallar
því á stuðning alls almennings,
þar sem einu tekjur félagsins eru
frjáls framlög landsmanna.
Slysavarnadeildin „Ingólfur”
vill hvetja foreldra til að leyfa
börnum sínum að selja merki
dagsins. Til þess að gera börnun-
um léttara fyrir hafa*verið fengn
ir eftirtaldir staðir þar sem af-
greiðsla merkjana fer fram:
Fyrir Bústaða- og Smáíbúða-
hverfi í bókabúðinni í Hólm-
garði; fyrir Kleppsholtið og Voga
Söluskálinn Sunnutorgi; fyrir
Lauganeshverfið, Lækjarbúðin,
Laugarnesvegi; fyrir Vesturbæ-
inn Melabúðin Hofsvallagötu og
svo á skrifstofu Slysavarnafélags-
ins Grófin 1.
Reykvíkingar, gerum fjársöfn-
un dagsins sem allra glæsilegasta.
Vinnum að bættum slysavörnum
á sjó, landi og í lofti.