Morgunblaðið - 12.11.1959, Blaðsíða 6

6
MORGUNBT, AÐIÐ
Fimmtudagur 12. nóv. 1959
Filippovna og- „Einfeldningurinn“.
„Einfeldningurirm
TJARNARBÍÓ sýnir um þessar
mundir rússnesku stórmyndina
„Einfeldningurinn“, sem er gerð
eftir hinni heimsfrægu skáldsögu
Dostojevskys, Idiotinn.
Eins og kunnugt er er efni sög-
unnar á þá leið, að Myshkin prins
kemur til Pétursborgar frá Sviss-
landi, þar sem hann hefur leitað
sér lækninga. Hann er heldur ut-
anveltu við lífið, en vekur alls
staðar á sér eftirtekt, þar sem
hann kemur, enda kynlegur kvist
ur að mörgu leyti. Hann kynnist
nýju fólki í Pétursborg, hershöfð-
ingjum og greifum og loks Nast-
asju Filippovnu, undurfagurri
stúlku, sem orðið hefur allharka-
lega fyrir barðinu á almanna-
rómi. Hann verður strax hrifinn
af fegurð hennar og yndisþokka
og sér ekki nema sakleysi í aug-
um hennar, sem minna á augu
lítillar stúlku, sem hann kynntist
í bernsku og hafði verið táldregin
af frönskum ferðalang.
Nastasja verður einnig á sinn
hátt hrifinn af þessum ljúfa
prins, enda er hann mjög ólíkur
þeim karlmönnum, sem hún áður
hafði haft kynni af. Að því kemur
að prinsinn biður um hönd henn-
ar, en Nastasja, sem finnur að
hún elskar hann, veiwr honum
ekki jáyrði, en hverfur á brott
með ævintýramanni, Rogozhin að
nafni. Myndinni lýkur svo með
því að Myshkin rýkur út í hríð-
ina, ekkert bíður hans nema von-
leysið eitt.
Hér er um að ræða fyrri hluta
þessarar myndar, en samt er mér
ekki kunnugt um að síðari hlut-
inn hafi enn verið gerður. Verður
gaman að fá hann, því hér er um
afburða góða mynd að ræða, sér
lega vel tekna og glæsilega í öll-
um litum. Leikurinn er líka stór-
góður, ekki sízt leikur Myshkins
prins, sem er mög sannur og túlk-
ar vel þann idiot, sem við höfum
kynnzt í hinni miklu sögu Dosto-
jevskys. Myshkin prins leikur J.
Jakovliev, en aðrar höfuðpersón-
ur myndarinnar eru J. Borisova,
sem leikur Filippovnu og N. Paz-
hitnov, sem leikur Jepanchin
hershöfðingja. Öll fara þau prýði-
lega með hlutverk sín og er sér-
staklega athyglisvert að sjá,
hversu Rússunum tekst að túlka
svipbrigði persónanna í nærmynd
um.
Ego.
HINGAÐ til iands er kominn
hópur leikara frá Peking-óper-
unni í Kína, 58 talsins. Þeir hafa
sýnt undanfarna mánuði í
Evrópulöndum, en þangað komu
þeir í júlí sl. og munu halda heim
til Kína að Ioknum sýningum
hér. — Leikararnir eru aðallega
frá Peking-óperuflokki Kiangsu
héraðs, að viðbættum nokkrum
einstökum sérlega fjölhæfum
leikurum frá Peking. Margir
þessara leikara hafa aflað sér
mikils álits meðal kínverskra leik
húsgesta. Fréttamenn fengu í gær
tækifæri til að hitta þá að máli
um stund og hafði Chien Ching-
Jen, forstjóri óperunnar orð fyr-
ir þeim.
Peking-óperan telst til hinna
frekar fornlegu af um 30Ö óperu-
tegundum í Kína. Hún á sér
langa sögu og er kínversk að upp
runa og eðli og í henni fléttast
saman rómantík og veruleika-
stefnur. Hún myndar samstillta
heild, með því að hnýta saman
söng, hljóðfæraslátti, upplestur,
dans, kínverskan hnefaleik og
skylmingar, auk þess skreytingar
leiksviðs.
Leikararnir leitast við að ýkja
mannseðlið og sýna atburði með
ýkjum. í samtali sínu við blaða-
menn sagði forstjóri óperunnar,
að hún hefði að leiðarljósi eftir-
farandi orð Mao Tse Tung: „Lát-
ið hundrað blóm þróast og fram-
leiða ný með þroskun hinna
gömlu“. Kínversk list, sagði hann
ennfremur, hefði framleitt ný
blóm, en varðveitt um leið gamla
þjóðmenningu. Þess vegna eru
á leiksýningunum ekki aðeins
Ijóðræn leikrit, eins og t.d.
„Chien Niang skilur við sál sína“,
heldur einnig æsingafull og fjör-
ug leikrit, eins og t.d. „Töfra-
perlan frá regnbogabrúnni",
„Hetjufórn" og „Gistihúsið á
vegamótunum“ — allt óperur
með áhrifamiklum bardögum .—
og ennfremur yndislegar ballet-
óperur eins og „Dómari eldguðs-
ins“, „Kúasmalinn“, „Haust-
fljótið” o. fl.
Á fundinum í Þjóðleikhúsinu í
gær voru kínversku leikararnir
kynntir fyrir blaðamönnum. Að-
alleikararnir eru þessir: Chou
Yum — Hsia, sem er fræg fyrir
leik sinn í skjaldmeyjarhlutverk-
um. Hún var i, bernzku æfð
rækilega í skylmingum og hnefa-
leik og leikur sérlega vel harð-
snúnar og viljasterkar stúlkur;
Liu Chin-Hsín, sem hefur verið
nær 20 ár við nám í Pekingóper-
unni; Shen Hsíao-Mei, sem lærði
hjá hinum heimsfræga Mei Lan-
Fang hjá Pekingóperunni, hefur
skæra og fagra rödd og leikur
sérlega vel brjóstgóðar, einfald-
ar, tilfinninganæmar og viðkvæm
ar, en samt ákveðnar ungar
stúlkur frá gamla Kína; Liu
Hsíu-Jung, snillingur í ljóðræn-
um og hermannlegum hlutverk-
um; Chou Yun-Liang, sem sér-
staklega er frægur fyrir her-
mannahlutverk sín, enda hefur
hann æft skylmingar og hnefa-
leik frá bernsku; Wang Chen-
Kun, sem er vel að sér í hern-
aðarlist; Wang Chin-Sheng, sem
er sérfræðingur í að leika gam-
almenni með skegg og hefur ó-
venjuskæra og bjarta rödd og
talinn með helztu söngvurum
Pekingóperunnar; Chin Shao-
Chen, sem er sérstaklega frægur
fyrir að leika ungmenni; Chao
Yun-Ho„ ágætur hermannaleik-
ari; Yan Hsíao-Ching, sem er
mjög tilfinninganæmur leikari
og hefur ágæta söngkunnáttu;
Chang Shíh-Lan, sem leikur sér-
lega vel unga herra; Chang Chun
Hsíao, sem þykir leika mjög vel
í „Tvískoti og villigæs" og Chu
Hung-Fa, sem ku leika loddara
af mikilli snilld bæði í ljóðræn-
um og hermannlegum sjónleik-
um.
Þess má að lokum geta, að svo
mikil hefur aðsókn verið að þess
um kínversku leiksýningum, að
uppselt er á allar sýningar, en
ákveðið að efna til aukasýningar
á sunnudaginn kl. 3. Aðgöngu-
miðar verða seldir á föstudag.
Sjóslysasöfnunin
AF ALHUG þökkum við öllum þeim, sem lagt hafa
fram gjafir til fjársöfnunarinnar vegna sjóslysanna á
síðastliðnum vetri. Hefur þátttakan orðið svo mikil og
almenn, að aðdáun vekur.
Guð blessi gefendurna og þá, sem gjafirnar þiggja.
Ásmundur Guðmundsson,
Aðalsteinn Júlíusson, Adolf Björnsson,
Garðar Þorsteinsson, Pétur Sigurðsson.
Þjófurinn skilaði
veskjuniun
ÞJÓFURINN sem sagt var frá í
blaðinu í gær, að farið hefði úr
stiga inn í mannlaust herbergi og
stolið dömuveskjum, hefur gefið
sig fram. Var þetta kunningi
stúlkunnar, sem býr í herberg-
inu. Hann hafði raunar ætlað að
heimsækja hana. í ölæðinu, er
hann greip í tómt, hafði hann
tekið dömuveskin. Kom hann
með þau sjálfur til stúlkunnar
og skilaði þeim.
skrifar ur
daglegq iifimi
D
• „Tengdasonur
óskast“ út á land.
SVEÍTAMAÐUR hefur sent
Velvakanda eftirfarandi bréf:
„Þjóðleikhúsið hefir undan-
farin ár sýnt mörg ágæt leik-
rit á ýmsum stöðum úti á lancti
— og fyrir hlotið beztu þakkir
þeirra, er út á landsbyggðinni
búa.
Þau leikrit, sem Þjóðleik-
húsið hefur flutt út um land
til þessa, hafa verið alvarlegs
efnis, og væri nú gott aðbreyta
til.
Eftir að hafa séð leikritið
„Tengdasonur óskast", vildi
ég óska þess, að næst verði
farið með það út á land. Efa
ég ekki, að „tengdasonurinn"
mundi hljóta góðar viðtökur
úti á landsbyggðinni.
Sveitamaður".
• „í blíðu og stríðu“
H. E. skrifar:
„Kæri Velvakandi!
„Miklir menn erum við,
Hrólfur minn“, datt mér í hug,
er ég las í blaði, sem kemur
út í Reykjavík, að utanbæjar-
mönnum var bent á að vera
ekki að koma með leiksýning-
ar til Reykjavkur. Slíkt væri
fásinna, því þó að hægt væri
að notast við þessar leiksýn-
ingar úti á landi, þá væri
Reykvíkingum ekki bjóðandi
upp á slíkt.
Um sömu mundir fór ég á
leiksýningu utanbæjarmanna
í Iðnó ásamt fjölda Reykvík-
inga og sá ekki betur en menn
skemmtu sér hið bezta við að
horfa á leiksýningu utanbæj-
armanna, en þar sýndi Leik-
félag Akraness gamanleikinn
',,í blíðu og stríðu“. Virtust
mér leikararnir fara vel með
hlutverk sín og sumir prýði-
lega.
Ég vil því þakka Leikfélagi
Akraness og leikstjóra þess
fyrir komuna og segja að lok-
um við þá og aðra úti á lands-
byggðinni, er kynnu að hafa
eitthvað skemmtilegt í fórum
sínum, er gæti stytt okkur
stundir hér í Reykjavík: —
Komið bara ósmeik með það,
því við erum ekki öll sama
sinnis og sá, sem sendi ykkur
kveðjuna í blaðinu, sem ég
minntist á í upphafi máls míns.
H. E.“
• Hví þarf hún að
borga tvöfalt gjald?
Um daginn hringdi kona til
Velvakanda og sagði frá erfið-
leikum vinkonu sinnar í sam-
bandi við strætisvagnaferðir.
Kona þessi er fötluð og þarf á
hverjum degi að komast frá
Laugavegi, neðst, og að loft»
skeytastöðinni. Konan tekur
því strætisvagn neðst á Lauga-
veginum eða skömmu áður
en hann rennur inn á biðstöð-
ina í Lækjargötu. Fyrir þessa
ferð verður hún svo að borga
tvöfalt gjald vegna þess, að
staðnæmzt er í Lækjargöt-
unni.
Ef konan gengi heil til skóg-
ar mundi hún að sjálfsögðu
ganga þennan stutta spöl frá
Laugaveginum niður í Lækjar
götu, en henni þykir að vonum
hart að þurfa að borga sér-
gjald fyrir að taka vagninn
einni stöð ofar vegna fötlunar
sinnar.
Björgunar-
. báfur í
grindum
MENN eru almennt fljótir að
gleyma slysum, sem verða bæði á
sjó og landi. Það er e. t. v. gott,
að tíminn lækni sárin og tárin
þorni. En viljum við læra nokk-
uð af þeirri reynslu, sem þessi
tíðu slys færa okkur?
Man nokkur eftir bát, sem fór
í róður eða mönnunum sem fór-
ust á honum
Jú, vinir og ættingjar, en er
það nóg? Þjóðin öll mætti muna
mannskaða þann og annan. Það
eru 7—8 vindstig og stórsjór.
Gúmmíbjörgunarbáturinn er
bundinn uppi á stýrishúsi. Ólag
skellur á bátinn og hvolfir hon-
um. Hann sekkur og lífbáturinn
með.
Ef björgunarbáturinn hefði
verið laus í grindum, þannig að
hann hefði flotið upp, þegar vél-
báturinn sökk, má telja líklegt,
að sæmilega syndir menn hefðu
náð honum og bjargazt. Er þetta
ekki eitt athyglisvert dæmi um
orsök og afleiðingar?
í októberlok 1959,
Júlíus Þórðarson
Akranesi
Blom frá Kína