Morgunblaðið - 17.03.1960, Blaðsíða 1

20 síður
47. árgangur
64. tbl. — Fimmtudagur 17. marz 1960
Prentsmiðja Morgunb'Iaðsins
Fjölmennasta
ráöstefnan
SJÓRÉTTARRÁÐSTEFNAN
sem hefst í Genf í dag verður
hin fjölmennasta, sem haldin
hefur verið á vegum Samein-
uðu þjóðanna frá stofnun
Létust 20-
25,000
í Agadir?
RABAT — Talið er að
tölur þær, sem hingað til
hafa verið upp gefnar um
þá, er létu lífið í jarðskjálft
unum í Agadir, séu alltof
lágar. Hefir danska blaðið
„Dagens Nyheder“ það eft-
ir fréttamanni í Rabat, að
nú sé álitið að 20—25 þús-
und manns hafi látið lífið í
Agadir. Hafa menn ekki
fyllilega áttað sig á tölu
hinna látnu fyrr en síðustu
daga, því að manntal í Mar-
okkó er í miklum ólestri.
En nú er fullyrt, að mann-
tjónið sé miklu meira en
sagt hefir verið hingað til.
Hjálparstöðvum hefir
verið komið fyrir allt í
kringrum Agadir, þar sem
mcðal annars dveljast þús
undir foreldralausra barna.
Eru biöðin í Marokko dag
hvern full af myndum af
börnum, sem leita foreldra
sinna.
þeirra. Verða þar saman-
komnir yfir 1000 fulltrúar frá
um 90 löndurm
Gert er ráð fyrir, að ráð-
stefna þessi standi a. m. k.
um það bil mánuð — og sjálf-
sagt verða þar hörð átök um
ýmis atriði. En allir horfa
vonaraugum til hennar, að
þar megi takast samkomulag,
sérstaklega um hin við-
kvæmu deiluefni, lögsögu-
landhelgi og " fiskveiðitak-
mörk. Segja má, að bilið í
þessum málum sé nokkuð
stórt, því að kröfurnar, sem
fjallað verður um, eru um
allt frá 3 mílna landhelgi —
upp í 200 mílur. —
Þessir brezku sjómenn frá Grimsby komu til landsins í fyrra-
dag, en þeir voru ráðnir á Fylki frá Hafnarfirði. Nash (til
hægri) hefur verið 30 ár stýrimaður á brezkum fiskiskipum.
Shane (til vinstri) hefur alltaf verið háseti og hefur haft örlítil
kynni af varðskipi innan 12 mílnanna. Á Fylki eru líka tveir
Pólverjar, fyrstu pólsku fiskimennirnir hér. Sjá nánar bls. 3.
Afvopnunarráðstefnan i Genf:
Vestrœnu tHlögurnar
illframkvœmaniegar
— segír Zorín,
Genf, 16. marz.
(NTB-Reuter)
ANNAR fundur afvopnunar-
ráðstefnu austurs og vesturs
var haldinn í morgun og
stóð IV2 klst. — Fyrst talaði
David Ormsby-Gore, brezki
fulltrúinn, og lagði formlega
fram afvopnunartillögur vest-
fulltrúi Rússa
rænu ríkjanna, og Valerian
Zorin, fulltrúi Rússa, kom
fram með sundurliðaða tíma-
áætlun til framkvæmdar til-
lögum Krúsjeffs um allsherj-
arafvopnun á 4 árum. — Það
vakti nokkra furðu, að Zor-
in kvað afvopnunaráætlun
Rússa við það miðaða, að áð-
ur hefði náðst samkomulag
um bann við kjarnorkuvopna-
tilraunum.
skal því upplýsingar um fjár-
veitingar til hernaðarþarfa. —
4) Takmarka skal herstyrk
Bandaríkjanna og Sovétrikjanna
þannig, að þau hafi hvort um
sig 2,5 milljónir manna undir
vopnum og önnur ríki tilsvar-
andi. — 5) Afvopnunarráðið skal
Framh. á bls. 2
Hvað gera
Loftleiðir?
Fargjöld á Atlants-
hafsleiðinni lækka
til muna
París, 16. marz.
FLUGFARGJÖLD á Norður-
Atlantshafsleiðunum munu
lækka verulega í vor og verða
lægri en skipafargjöld yfir
Atlantshafið. Alþjóðasamtök
flugfélaga (IATA) tilkynntu
í dag, að náðst hefði sam-
komulag um lækkun, ekki að-
eins á N-Atlantshafsleiðum,
heldur og víðar um heim. —
Þessi lækkun mun m. a. hafa
í för með sér, að lægsta far-
gjald fram og til baka milli
London og New York verður
320 dollarar í stað 462,60 doll-
ara, eins og það er nú lægst
samkvæmt IATA-gjaldskrá.
Nú breytist aðstaða Loftleiða.
Fargjald þeirra hefur verið
447,20 dollarar á þessari leið.
Farrýmin aðeins tvö
Undanfarnar þrjár vikur hef*
ur staðið í París fundur IATA,
sem sérlega var boðaður til þess
að ræða fargjaldamálið, en sem
kunnugt er náðist ekkert sam-
komulag um fargjöldin á haust-
fundi IATA. Þennan síðasta
fund sóttu fulltrúar um 80 flug-
félaga, því að IATA standa vel-
flest flugfélög utan járntjalds.
Samkvæmt samkomulaginu
munu farrými verða einungis tvö
í millilandaflugi framvegis og
mun ódýrara farrýmið samsvara
Framh. á bls. 19.
Þjdðverjar geta iengið æfinga-
stöðvar ó Hebrideseyjum
Fjórlög rædd í gær og dag
FJÁRLAGAFRUMVARP yfir-
standandi árs var tekið til 2. um-
ræðu í sameinuðu Alþingi í gær.
Eins og áður er getið klofnaði
fjárveitinganefnd um málið. Full
trúar Sjálfstæðisflokksins og A1—
þýðuflokksins skiluðu sameigin-
legu áliti, en fulltrúar Framsókn
arflokksins og fulltrúi Alþýðu-
andalagsins sérálitum. b
Frjólsor land-
anir 1 Bretlandi
Grimsby, 16. marz. — (Reuter)
TOGARASJÓMENN reyndu
enn að fá því framgengt í dag,
að takmarkaðar yrðu fisk-
landanir Islendinga hér með-
an á Genfarráðstefnunni
stendur. — Togaraeigendur
komu saman á fund til þess
að ræða málið — og höfnuðu
kröfum sjómanna.
Formaður fjárveitinganefndar,
Magnús Jónsson, hafði framsögu
af hálfu meiri hlutans. Er hans
ítarlegu ræðu getið nánar á- 11.
síðu blaðsins. Halldór E. Sigurðs-
son hafði framsögu af hálfu 1.
minnihluta, en Karl Guðjónsson
af hálfu 2. minni hluta.
Miklar umræður urðu að lokn-
um framsöguræðum og tóku þátt
í þeim m. a. Gunnar Thoroddsen,
fj ármálaráðherra, Eysteinn Jóns-
son, Alfreð Gíslason og Ólafur
Jóhannesson. Var umræðu frest-
að laust eftir kl. 11 í gærkvöldi.
Verður umræðunni fram hald-
ið í dag og væntanlega lokið síð-
degis. Atkvæðagreiðsla mun þó
ekki fara fram í dag.
Styður Nixon
WASHINGTON, 16. marz. — Eis-
enhower forseti lýsti því yfir á
blaðamannafundi í dag, að hann
myndi styðja Nixon varaforseta
sem forsetaefni Republikana
flokksins við kosningarnar á
hausti komanda. — Vakti þessi
yfirlýsing mikla athygli.
* VESTRÆNU
TILLÖGURNAR
1 tillögum Vesturveldanna
er gert ráð fyrir afvopnun í
þrem áföngum, án sérstakrar
tímaákvörðunar. — Fyrsta áfang-
anum má í stórum dráttum skipta
í 5 liði: 1) Komið verði á fót al-
þjóðlegu afvopnunarráði, sem
fylgist með framkvæmd afvopn-
unarinnar. — 2) Tilkynna skal
ráðinu, áður en eldflaugum er
skotið á loft eða gervihnettir
sendir út í geiminn. — 3) Senda
London, 16. marz. (Reuter)
LEIÐTOGAR Verkamanna-
flokksins brezka ákváðu á
fundi í dag, að flokkurinn
skyldi fara nokkru hægar í
sakirnar en stefnuskráin hef-
ur sagt til um, að því er várð-
ar þjóðnýtingarstefnuna. Er
London, 16. marz. (NTB-Reuter)
BREZKA stjórnin mundi taka
það til velviljaðrar athugunar, ef
Vestur-Þýzkaland færi fram á að
fá afnot af eldflaugastöðvunum
á Suður-Uist 1 Hebrideseyjaklas-
anum, sagði brezki flugmálaráð-
herrann, George Ward, í fyrir-
spurnatíma í neðri deild þingsins
í dag.
— 'k —
Hann sagði, að brezka stjórnin
hefði tjáð NATO í fyrra að hún
væri reiðubúin að veita öðrum
NATO-löndum slíka aðstöðu á
eyjunni, en ekkert þeirra hefði
hér um að ræða tilraun til að
sætta hægri og vinstri arm
flokksins og koma í veg fyrir
algeran klofning í honum.
Á „Sameign í ýmsum formum“
Gaitskell, leiðtogi flokksins,
hefur viljað breyta 4. kafla I
stefnuskrárinnar, þar sem kveðið j
enn óskað eftir því. Ward undir-
strikaði, að hér yrði ekki um það
að ræða að setja upp neins konar
þýzka herstöð þarna — aðeins
yrði veitt æfingaaðstaða, og þá
til skamms tíma í senn.
— 'k —
Þá sagði Ward, að Franz-Josef
Strauss, varnarmálaráðherra V-
Þýzkalands, hefði í fyrra tjáð
brezku stjórninni, að V-Þjóð-
verjar hefðu hug á að fá hern-
aðarbirgðastöðvar í brezkum
höfnum, innan „ramma“ NATO.
Hins vegar hefðu ekki borizt nein
ný tilmæli um slíkt.
foringja ?
er á um þjóðnýtingarstefnuna.
Hann fékk því þó ekki fram-
gengt, en hins vegar var sam-
þykkt viðbótargrein við kaflann,
þar sem rætt er um „sameign í
ýmsum formum“, sem nánar
verði kveðið á um „hverju sinni,
eftir aðstæðum“. x
Enda þótt þetta muni að lík-
indum koma í veg fyrir fullkom-
inn klofning í flokknum, a. m. k.
að sinni, er þessi niðurstaða talin
lítill sigur fyrir Gaitskell og
Framhald á bls. 19.
Er Caitskell hœtt sem
Reynt að draga úr misklíðinni
i Verkamannaflokknum