Morgunblaðið - 17.03.1960, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 17. marz 1960.
Reist tallib merki
UNUHÚS liggur rétt við miðbae
inn. Þangað eiga allir leið, þvl
í litlu kompunni þar er fleira
þeirra hluta sem vitur maður
girnist en annars staðar og
til sölu þær gersemar sem henta
sem gjafir, vinsælar hjá þeim
sem gjafimar fá og veitir gef-
endunum góða samvizku. Hér eru
þær bækur sem bezt hafa verið
skrifaðar í landinu og málverk,
er bera af öðrum. Fastir við-
skiptamenn Unuhúss fá bækur
Helgafells með nokkrum af-
slætti í Unuhúsi, og allir lands-
menn eiga þess kost að verða
fastir viðskiptavinir. — Ef um
stærri kaup er að ræða er hent-
ugt að hafa þar afborgunarsamn
inga. —
Hér skulu nefndar nokkrar
bækur, nýjar af nálinni.
......Bók ársins 1959........
„1 sumardölum“, Ijóðabók
Hannesar Péturssonar er hlaut
bókmenntaverðlaun A. B. Ljóð,
sem heilla. Ljóð sem lifa. Helga-
fellsbók. —
„Undir gerfitungli", ferðabók
Thors Vilhjálmssonar, frá Sovét-
ríkjunum. Mest umtalaða bókin
um þessar mundir. Talin áreiðan
legasta bók, sem skrifuð hefur
verið um nútímalíf í Sovét. —
Snilldarlega haldið á penna. —
Helgafellsbók.
„Hólmgön gul jóð“ Matthíasar
Johannessen. Frumleg og djarf-
leg að hugsun og formi. Ljóð sem
marka tímamót í ísl. nútímaljóð-
list. Myndskreytt af frægri ís-
lenzkri listakonu, Louise Matt-
hiasdóttur. Helgafellsbók.
„Kirkjan á hafsbotni“ eftir
Arniiða Álfgeir. Þetta ágæta
ljóðskáld sem í svipinn felur sig
að baki dulnefnis, á áreiðanlega
eftir að minna rækilega á nafn
sitt. — Helgafellsbók.
Kaupið bækurnar og málverka-
prentanir Helgafells í Unuhúsi.
Laugavegi 92.
Sími 10650 og 13146.
Til sýnis í dag
Ford Orginal Station, 4ra
dyra 1957 og 1958
Skipti á ódýrari bílum
koma til greina.
Plymouth Station 1949
fæst með góðum greiðslu-
skilmálum. Skipti koma
einnig til greina á ódýrari
bíl. —
Dodg® 1940
Fæst án útborgunar. —
Vauxhall 1950
I mjög góðu standi. Skipti
á ódýrari bíl koma til
greina.
Hillman 1955
Skipti koma til greina á
ódýrari bíl.
Skoda 440 1957
í góðu standi. — Góðir
greiðsluskilmálar.
Morris 1947
Skipti koma til greina á
yngri bíl.
Volsley 1947
5 manna, fæst án útb. —
Austin vörubíl
minni gerð, 1947, fæst án
útborgunar.
Ford 1942
fæst án útborgunar.
Verzlið þar sem úrvalið
er mest og þjónustan bezt
Laugavegi 92.
Sími 10650 og 13146.
Peningalán
Útvega hagkvæmt peningalán
til 3ja og 6 mánaða, gegn ör-
uggum tryggingum. Uppl. kl.
11—12 f.h. og 8—9 e.h.
Margeir J. Magnússon.
Stýrimannastíg 9. Simi 15385.
Sparifjáreigendur
Avaxta sparifé á vinsælan og
öruggan hátt. Uppl. kl. 11—12
f.h. og 8—9
Margeir J. Magnússon.
Stýrimannastíg 9. Sími 15385.
Færanlegar, veggfastar
bókahillur
ilagkvæmir greiðsluskilmálar
Kristján Siggeirsson h.f.
Laugavegi 13. — Simi 13879.
5
LIND/ tRGÖTU 25 -5ÍMI 1574 5 |
HAUSTIÐ 1906 hóf göngu sína á
Akureyri tímaritið NÝJAR
KVÖLDVÖKUR. í ávarpi á
fyrstu blaðsíðu ritsins segist það
ekki ætla að barast mikið á, en
vilji ástunda friðsemi og hátt-
prýði. Þær kröfur gera útgefend-
urnir til sjálfra sín, að riti þeirra
þurfi ekki að jafna til óþarfa
varnings eða einskis nýtra hús-
ganga. Það á að verða í senn
skemmtandi og menntandi.
NÝJAR KVÖLDVÖKUR hafa
staðið furðuvel við þessi fyrir-
heit. Þær hafa alrdei lagt neitt
teljandi í ytri glæsileik. Þær
hafa alltaf verið mjög ódýrt rit,
en þó haft upp á að bjóða fjöl-
breytt og vinsælt lesefni. Útgáf-
an hefur engum orðið fjárgróða-
fyrirtæki, kaupendahópurinn
fremur smár, enda aldrei slegið
um sig með skrumi og auglýsing-
um.
Á síðustu árum, eftir að kapp-
hlaupið milli blaða og tímarita
hófst og fjöldi þeirra margfald-
aðist, munu margir hafa hugsað
sem svo, að Kvöldvökumar ættu
lítið annað eftir en taka andvörp-
in, þar sem þær gerðu ekkert til
að tolla í tízkunni, en héldu
dauðahaldi í gamaldags form og
efnisval. Fjöldi nýrra tímarita
spratt upp eins og gorkúlur á
mykjuhaugum, hlaðinn skop-
myndaþáttum, auglýsingapírum-
pári, óendanlegu tízkukjaftæði
og hvers kyns nýjabrumi, æsi-
sögum og klámþáttum. Gömul og
gróin menningar- og félagsmála-
tímarit stóðust ekki mátið og
hoppuðu á eftir. Auglýsingar
lögðu undir sig heilar og hálfar
síður, og nú var tekinn upp sá
háttur að dreifa þeim hvar
vetna innan um lesmálið. Kvöld
vökurnar héldu si'tt strik, tóku
að sönnu auglýsingar, en komu
þeim þannig fyrir, að auðvelt er
að fjarlægja þær, án þess að
skemma ritið.
En loksins stóðust útgefendur
N. KV. ekki mátið og breyttu
þessu riti sínu, — og hér fyrir
framan mig liggur 1. hefti þess
í nýjum fötum. Ytra útlitið er
enn látlaust, dregið reglubundn-
um línum og litum, sem höfða
til hófsemi og háttprýði. Aug-
iýsingarnar eru á sínum gamla
stað. Brotið er hið sama. En nýr
undirtitill leiðir mann í allan
sannleika: TÍMARIT UM ÆTT-
VÍSI OG ÞJÓÐLEG FRÆÐI. Við
hlið hinna fyrri ritstjóra, Jónas-
ar Rafnars og Gísla Jónssonar,
hafa nú bætzt fræðimennirnir
Einar Bjarnason og Jón Gísla-
son. í ávarpsorðum er tilkynnt,
að hér sé á ferðinni eins konar
nýr ÓÐINN eða SUNNANFARI,
en þau rit helguðu sig persónu-
sögu og ættfræði.en höfðu þó upp
á fleira að bjóða til fróðleiks og
skemmtunar. Ekkert slíkt tíma-
rit hefur komið út um langt
skeið, svo að hér var um alger-
lega ófyllt skarð að ræða á vett-
vangi íslenzkra bókmennta.
Jæja. Enn hafa útgefendur
N. KV. staðizt mátið, gert að vísu
mikla breytingu á sínu gamla og
góða tímariti, en í stað þess að
elta tízkuna og hugsa um það,
sem líklegast væri til fjárhags-
legs ávinnings, reisa þeir við
fallið merki þeirra, er sóru sig
í ætt elztu greinar íslenzkrar bók
menningar, ættvísina. Þessa holl-
ustu við íslenzka menningu ætti
þjóðin að meta að verðleikum og
bjóða NÝJU KVÖLDVÖKUNUM
inn á hvert heimili í landinu.
Eigi er ætlunin að vísa á bug
framhaldssögum, ljóðum, vísna-
þáttum og getraunum, þó að hin
þjóðlegu fræði séu leidd til önd-
vegis. Eigi verður heldur um að
ræða einar saman ættartölur,
heldur alls konar minningaþætti,
ævisagnabrot, afmælisgreinar og
annað skylt efni, skreytt við-
eigandi myndum. Verður reynt
að viða að efni hvaðanæva af
landinu og gefa mönnum, eins og
<rúmið leyfir, kost á að koma í
þetta safn greinum um ættmenn
sína og vini. Ritstjórnin mun svo
auka við slíka þætti ættfræði-
legum köflum, er byggðir verða
upp eftir traustustu heimildum.
Verða þeir kaflar með smærra
letri, eins og sjá má þegar í
fyrsta heftinu. Þar er fyrst ætt-
artala forsetans, herra Ásgeirs
Ásgeirssonar, sem eins konar
„motto“. Á næstu 16 síðum er
æviágrip séra Friðriks J. Rafn-
ars, vígslubiskups, eftir stað-
gengil hans, séra Sigurð Stefáns-
son, — hin prýðilegasta ritgerð,
prýdd mörgum myndum. Þar á
eftir hefst mjög merkileg fram-
haldsritgerð eftir Einar Bjarna-
son er nefnist ÍSLENZKIR ÆTT-
STUÐLAR. Séra Sigurður Ein-
arsson í Holti ritar um Friðrik
Magnússon útvegsbónda frá Að-
alvík, Bergsveinn Skúlason um
Valborgu Sigrúnu Jónsdóttur frá
Flatey og Hólmgeir Þorsteins-
son um Ingimar Eydal ritstjóra.
Sjálfsævisaga Jónasar frá Hof-
dölum hefst í þessu hefti, og lít-
ur út fyrir að hún muni verða
bráðskemmtileg, enda krydduð
mörgum kviðlingum, eins og
nærri má geta. Þá heldur fram-
haldssagan áfram, og ónefndir
ÞANN 18. febrúar síðastliðinn
andaðist Snælaugur Stefónsson
frá Árbakka í Árskógshreppi, á
frá Árbakka í Árskógshreppi,
Sjúkrahúsi Keflavíkur, og fór
jarðarförin fram frá Njarðvíkur-
kirkju, 26. s. m.
Fáum sem til þekktu mun hafa
komið á óvart þau málalok, svo
lengi sem ólæknandi sjúkdómur
með dauðann í fylgd sinni hafði
sótt á þenna óvenju harðgerða
mann.
Dauðinn, þessi erkióvinur allr-
ar lífsorku og lífslöngunar lætur
víst engum haldast það uppi til
lengdar að pretta sig um feng
sinn þegar hann hefur hafið sinn
óhugnanlega eltingaleik til tor-
tímingar hérvistarlífi mannfólks-
ins.
Stundum er sagt um þenna eða
hinn, að hann hafi dáið saddur
lífdaga og mátt verða hvíldinni
feginn, og víst er að lífið leikur
margan hart á langri ævi, og
veltur þá gjarna á manndómi
þess er fyrir verður hvernig
hann bregzt við.
Snælaugur heitinn fór ekki
varhluta af grályndi lífsins og
þeim ofurþunga sorgar, er ást-
vinamissi fylgir, og mun síðar
sagt frá því.
Snælaugur Sefánsson var
fæddur 18. desember 1891 á
Hauganesi á Árskógsströnd, son-
ur hjónanna Kristínar Jónsdótt-
ur og ’Stefáns Hanssonar, er bæði
voru ættuð úr Svarfaðardal.
Systkinin voru mörg og vafa-
laust full þörf á að allir gerðu
eins og þeir gætu, enda mun
Snælaugur hafa shemma byrjað
að vinna og varð þess fljótt vart
að hann var óhlífinn við sjálfan
sig og hin mesta hamhleypa til
allra verka og er ekki ofmælt
að svo hafi hann verið meðan
hann gat staðið á fótunum. Þá
var trúmennsku hans og skyldu-
rækni við þrugðið að hverju sem
hann vann, og munu þær dyggð-
ir ekki hvað sízt hafa átt þátt
í því hversu eftirs'óttur hann var
il allra starfa.
Ungur kynntist hann konunni,
er hann valdi sér að lífsförunaut.
Var það Kristín Ágústsdóttir frá
Brattvöllum, góð og hugljúf kona
og gengu þau í hjónaband árið
1915.
Nokkru síðar fluttu þau ásamt
fjölskyldu Kristínar að Árbakka,
en þar átti framtíðarheimili
þeirra að vera. En hér fór sem
oftar áðux, á annan veg en ætlað
eru nokkrir smærri þættir. Ritið
á að koma út reglulega, fjórum
sinnum á ári, stækkar mikið frá
því sem það var, en hækkar ótrú-
lega lítið í verði. Sýnir hið síð-
astnefnda ótvírætt, hvert traust
útgefendur bera til þjóðar sinnar,
um að hún kunni að meta við-
leitni þeirra og hollustu við þjóð-
leg verðmæti. Verðið er aðeins 70
kr. á ári
Ég óska Kvöldvökuútgáfunni
til hamingju með þetta fyrirtæki
og veit, að þeir verða margir,
sem taka breytingunni tveim
höndum.
Jóhannes ÓIi Sæmundsson,
námsstjóri.
var, þau áttu að vísu nokkur
hamingjurík ár á hinu nýja
heimili þrátt fyrir það að lífsbar-
áttan var erfið og laun verka-
mannsins léleg.
Þau Snælaugur og Kristín
eignuðust fimm börn, þrjá syni
og tvær dætur, og var elzta barn-
ið aðeins 13 ára, þegar ógæfan
skall yfir.
Konan veiktist og var flutt í
sjúkrahús og fór ekki þaðan fyrr
en þrem árum liðnum, þá liðið
lík.
Heimilið var að sjálfsögðu
leyst upp og börnin fóru sitt í
hverja áttina.
Hinn bugaði eiginmaður leit-
aði huggunar harma sinna í þrot-
lausu starfi og striti, en það varð
hans fylgikona upp frá því.
Mikil raunabót var honum það
að börnin hans lentu hjá ^oSu
fólki, sem skildi ástæður hans, og
hafði drjúga samúð með honum.
En ekki mun lífinu hafa þótt
nóg á hann lagt með missi kon-
unnar og þeim straumhvörfum
í lfi hans sem það olli. Sum af
börnum hans áttu í strði við lang
varandi sjúkdóma, og er þess
skemmst að minnast, að fyrir
nálega tveim. árum lézt önnur
dóttir hans eftir margra ára sjúk
dómslegu.
Þrátt fyrir þetta allt reyndi
Snælaugur að láta sem minnst
bera á tilfinningum sínum, var
ætíð sama ljúfmennið hvenær,
sem á hann var yrt og ávallt
boðinn og búinn til að gera öðr-
um greiða þó hann tæki sér oft
í mein við það.
Mér er Ijóst að þessi fátæk-
legu orð mín segja fátt eitt af
kostum þessa góða drengs. En
þó sagan sé aðeins hálfsögð,
varpar hún e. t. v. nokkru ljósi
á lífsferil hans og kann að rifja
upp fyrir samferðamönnunum
þau sannindi að með góðum
mönnum er gott að vera.
Börnunum hans og öðrum nán-
um ættingjum votta ég dýpstu
samúð við fráfall hans. Ég trúi
því að ástvinimir, sem farnir
eru á undan honum, til æðri
heima, taki fagnandi á móti hon-
um og búi honum bjarta heim-
komu í ríkið eilífa.
Valves Kárason.
Sigurður ölason
Hæstaréttarlögmaður
Þorvaldur Lúðvíksson
Héraðsdómslögniaður
Málflutningsskrifstofa
Auslurstræti 14. Simi 1-55-35
Snœlaugur Stefánsson
Minningarorð.