Morgunblaðið - 02.04.1960, Qupperneq 17

Laugardagur 2. apríl 1960
MORGUNBLAÐIB
17
Þessi mynd var tekin í
Frakklandsferð Krúsjeffs.
Heldur hann þar á hvítu
lambi, sem honum var gef-
ið og virðist hinn ánægð-
asti.
að endurvekja hatur stríðsár-
anna, jafnvel þó að það hefði
verið tilgangur Krúsjeffs, hann
veit vel, að honum mun ekki tak
ast að veikja það traust, sem
Frakkar hafa nú fengið aftur á
Þjóðverjum, með því að tala um
sprengjur, sem ekki hafi sprung
ið. Ef honum hefir ekki blátt
áfram fatazt, hefir hann verið að
tala í líkingum; raunverulega var
þetta ákall: „Ég er að reyna að
eyða úr mínu eigin landi hinum
myrku ummerkjum liðna tímans;
ég þarf á hjálp ykkar að halda,
og þið verðið að gera hið sama“.
Rússar eru reyndari í því en
við að lesa milli línanna. Það
orðbragð, sem venjulega er á
yfirlýsingum Sovétstjórnarinnar
getur verið ærið þreytandi, þegar
að því kemur að túlka þær ljóst.
Þegar við verðum auk þessa að
kunna merkjamál Krúsjeffs og
taka Freud með í reikninginn,
verður það mjög freistandi að
gefast alveg upp. Sannarlega
getur enginn vestrænn stjórn-
— Alþingi
Framh. af bls. 1
skapa óánægju með þetta fyrir-
komulag.
Ranglætið á enda
Þegar Gunnar Thoroddsen
fjármálaráðherra hafði gert
grein fyrir einstökum atriðum
frumvarpsins, mælti hann nokk-
ur orð um skattlagninguna al-
mennt. Háir beinir skattar
drægju jafnan úr framtaki og
vinnusemi manna. Um það
þekktu landsmenn mörg dæmi.
Þegar svo væri komið að t. d.
70% tekna, 7 krónur af hverjum
10, færu í tekjuskatt og útsvar,
minnkaði áhugi mjög margra ef
ekki flestra á að halda áfram
störfum. Fiskimenn gengju í
land af skipum sínum og fólk
í landi fengist ekki til að vinna
ýmis þjóðnýt og nauðsynleg
störf.
Þá sagði ráðherrann, að skatt-
ar væru varasamir, þegar þorri
fólks teldi þá rangláta. Miklar
fjárhæðir væru ekki taldar fram
og sú skoðun útbreidd, að sjálf-
sagt og eðlilegt væri að draga
undan eftir fremsta megni. Þeir
sem ekki ættu þess kost, að
skjóta tekjum sínum undan yrðu
síðan að horfa upp á það, að ná-
granni þeirra, sem þeir vissu að
hefði mun meiri tekjur, slyppi
með jafnvel lægri skatta. Það
skattkerfi, sem leiðir af sér og
þolir slíkt ranglæti, fær ekki
staðist sagði Gunnar Thorodd-
sen. Loks gat hann þess, að at-
huganir hefðu leitt í ljós, að
beinir skattar væru dýrari í á-
lagningu, eftirliti og innheimtu-
— en óbeinir.
Eðlileg ráðstöfun
Karl Kristjánsson ræddi nokk-
uð um þá stefnubreytingu ískatta
málum, sem átt hefði sér stað
hjá Alþýðuflokknum. Hann taldi
frumvarpið ekki fela í sér nægi-
legar kjarabætur fyrir láglauna-
fólk og óskaði eftir að það yrði
athugað betur.
Björn Jónsson komst m. a. svo
að orði, að vofa neyðarinnar
hefði verið leidd að dyrum al-
mennings og taldi ákvæði þessa
frumvarps ekki nægja til úrbóta
í því efni. Að því leyti sem tekju
skatturinn væri afnuminn með
frv., yrði að telja að um eðlilega
ráðstöfun væri að ræða. Hann
andmælti afnámi fríðinda vegna
starfa við útflutningsframleiðsl-
una og sagði að sér þætti ólík-
legt að ekki hefði mátt semja
viðunandi reglugerð um fram-
kvæmd þeirra.
Fleiri kvöddu sér ekki hljóðs
og var málinu vísað til 2. um-
ræðu og fjárhagsnefndar með
15 samhljóða atkvæðum.
Sprengjur Hitlerssinna
enn í jðrðu
ýmislegt um Kína, og ef til vill
hefir hann gefið Vesturveldunum
hvað greinilegasta vísbendingu,
er Rússar fóru skyndilega — og
allt að því óttaslegnir — fram á
fund æðstu manna, þegar ástand-
ið var sem hættulegast fyrir
botni Miðjarðarhafsins sumarið
1958 og her Rokossovskys mar-
skálks þokaðist suður á bóginn
að landamærum Persiu.
Nú liggja sprengjurnar, ryðg-
aðar en lífshættulegar, grafnar £
jörðu undir korninu, sem bylgj-
ast á ökrunum. Þær eru leifar
andstyggilegrar fortíðar, það er
hættulegt að taka þær burtu, og
enn hættulegra að láta þær
liggja kyrrar. Að hve miklu leyti
var þetta líkingamál Krilsjeffs
lifandi mynd af andstöðu hans
sjálfs við stalínismann (einnig
af ýmsu í ástandinu á Vestur-
löndum, sem ekki á allt við um
Þýzkaland), dæmisaga, sögð af
ásettu ráði? Að hve miklu leyti
var þetta -ósjálfráð tjáning á
djúpstæðum áhyggjum hans
sjálfs?
Án þess að ég ætli mér þá dul
að skilja einstök atriði þeirrar
stefnu, sem mörkuð er í Kreml,
er það deginum ljósara, að So-
vétstjórnin er engu síður sundur
þykk um innanríkis- og utan-
ríkismál en Bandaríkjastjórn —
og að Krúsjeff fær aðeins að
framfylgja stefnu sinni, meðan
árangurinn verður einhver.
Þar sem grundvallarstefna
hans í utanríkismálum virðist
beinast í þá átt að tryggja bætta
sambúð ríkja í heimi eldflauga
og vetnissprengja, er það okkar
hutverk að styðja hann, að svo
— eftir Edward Crankshaw
ÞEGAR Krúsjeff steig út úr flug
vél sinni á Orlyflugvellinum sl.
miðvikudag, var fyrsta verk hans
að lesa upp alllanga, skrifaða
ræðu. Þetta var svar við nokkr-
um orðum, sem de Gaulle hers-
höfðingi flutti blaðalaust til að
bjóða Krúsjeff velkominn. Þegar
Krúsjeff hafði lokið ræðu sinni,
sneri hann sér að gestgjafa sín-
um og sagði: „Ég get líka talað
blaðalaust. Ég geymi mér það
þangað til síðar“.
Allir vita, að við ákveðin tæki-
færi yerða æðstu menn lýðræðis
þjóðanna og segja að meira eða
minna leyti það, sem stuðnings-
menn þeirra ætlast til, að þeir
segi. Það er ekki auðvelt íyrir
okkur að skilja, að Krúsjeff á
einnig áheyrendur í Moskvu, sem
sífellt þarf að friða; en með fyrr-
greindri athugasemd sinni lét
Krúsjeff þetta eins skýrt í ljós og
hægt er að óska sér. Aheyrendur
Krúsjeffs eru í vissum skilningi
kröfuharðir.
En þó að ræðan, sem Krúsjeff
flutti, væri að mínu áliti framar
öllu til þess ætluð að gera afbrýði
sama félaga, sem heima sátu,
ánægða, virtist mér hún fela í sér
meira en bókstaflega merkingu
orðanna. Að vissu leyti var ræð-
an sannarlega mjög undarleg.
Eitt af því, sem er heillandi í
fari Krúsjeffs (þess ber að gæta,
að í mörg ár varð ég að flytja
fréttir af þögn Stalíns), er það,
að auk þess sem hann talar mjög
mikið, er honum gjarnt að haga
þannig orðum sínum að skilja
megi á tvo eða þrjá vegu. Að svo
miklu leyti sem hægt er að greina
þetta skipulag í sundur, verðum
við í öllum ræðum hans að gefa
gaum ekki aðeins að dulinni eða
hálfdulinni aukamerkingu (sem
ef til vill er mikilvægari en bók-
staflega merkingin) og ógætileg-
um yfirlýsingum, sem hann læt-
ur falla af ásettu ráði, heldur og
að einkennilegum, óvæntum og
ósjálfráðum hugsunum, sem hon-
um koma skyndilega í hug. Þetta
orkar stundum skringilega. Hvað
gæti t.d. verið súrrealískara en
athugasemd, sem hann lét út úr
sér fyrir nokkrum mánuðum, og
hljóðaði á þá leið, að hugsunina
væri bezt að láta hestunum eft-
ir, af því að þeir hefðu svo stór-
an haus?
Það úði og grúði af dæmum á
borð við þetta í „leynilegu" ræð-
unni um Stalín; en jafnvel þegar
hann er að flytja ósköp venju-
legar ræður yfir forstöðumönn-
um á samyrkjubúum í Voronezh
eða Ryazan, bregst það varla
nokkurn tíma, að hann geri
nokkrar athugasemdir, sem eru
alls óskyldar efninu, að ómögu-
legt er að segja, hvort hann er af
ásettu ráði að gefa leynilegtmerki
eða iivort hann er ósjálfrátt að
eyða áhyggjum, sem sækja að
honum þá stundina.
1 ræðunni á Orlyflugvellinum,
sem í orði kveðnu var um nætí-
una, sem stafaði af Þjóðverjum
(Krúsjeff nefndi ekki, hvaða
Þjóðverja hann ætti við), var at
hyglisverður kafli um sprengjur,
sem ekki hefðu sprungið:
„Ég skal taka dæmi, sem ég
held, að verði Frökkum og Rúss-
um jafn auðskilið“, sagði Krú-
sjeff. „1 Sovétríkjunum, eins og í
Frakklandi, finnum við enn í
jörðu heilar sprengjur og sprengi
kúlur, stundum jafnvel hauga af
vopnum og skotfærum, sem Hitl-
erssinnar skildu eftir í síðari
heimsstyrjöldinni. Þær hafa
ryðgað, en þær eru enn í jörðu,
og okkur stafar mjög mikil hætta
af þeim.
Hermenn okkar ganga hugrakk
ir til verks og gera þessar hættu-
legu menjar styrjaldaráranna
skaðlausar. Þannig verðum við
að vinna saman að því að eyða
verksummerkjum þrautatíma úr
hinum fornfrægu fögru löndum
okkar.
Þessi litla prédikun væri kjána
leg og málinu óviðkomandi, ef
engin dýpri merking væri lögð í
hana. Krúsjeff á það til að láta
þannig, þegar það hentar, en ekki
þegar hann er að lesa skrifaða
ræðu frammi fyrir de Gaulle
hershöfðingja. Það, sem hann
sagði, var fljótt á litið tilganga-
laust. Það gat engu áorkað um
málamaður, sem er með öllum
mjalla, byggt stefnu sína á þess
um undarlegu, samhengislausu
merkjum, en það er ekki of mik-
ið að fara fram á það við þá, sem
hér eiga hlut að máli, að þeim sé
kunnugt um þau og þeir hafi
hliðsjón af þeim í vangaveltum
sínum yfir því, hvert sé hið rétta
eðli Kriisjeffs og hver sé afstaða
hans auglitis til auglitis við starfs
bræður sína.
Hann hefir þegar sagt okkur
miklu leyti sem við getum — án
þess að láta okkur nokkurn tíma
sjást yfir þá staðreynd, að auk
þessarar stefnu hefir Krúsjeff í
huga, eins og allir aðrir sovézkir
leiðtogar, önnur markmið, sem
eru fjandsamleg okkur. Hann er
að vísu í bili önnum kafinn við
að hreinsa sprengjur, sem ekki
hafa sprungið úr sínu víðlenda
ríki. Þetta er gott svo langt sem
það nær; og við getum hjálpað
honum með því að gera nokkrar
af okkar sprengjum skaðlausar.
(Observer — einkaréttur Mbl.)
H estamannafélagiS
Hörður 10 ára
f DAG heldur Hestamannafélag-
ið Hörður í Kjósársýslu upp á 10
ára afmæli sitt, en það var stofn
að laust eftir áramót 1950.
Þetta hestamannafélag hefir
frá stofnun sinni verið mjög
virkur þátttakandi í öllum hesta
þingum. Nægir þar að nefna sem
dæmi hina mörgu þekktu kapp-
reiðahesta Þorgeirs í Gufunesi og
Jóns bróður hans í Varmadal, er
hefir náð mjög góðum árangri
með skeiðhesta sina ,en í sl. 20—
30 ár hefir hann verið meðal
fremstu manna í iðkun þeirra í-
þróttar.
Félagið hefir komið sér upp
ágætum skeiðvelli við Arnar-
hamar á Kjalarnesi og hafa þar
verið háðar árlegar kappreiðar í
sl. 10 ár. Bezti árangur, sem náðst
hefir á þeim velli er þegar Garp-
ur Jóhanns í Dalsgarði jafnaði
íslandsmetið í 300 m. stökki í
ágúst 1958, en það á sem kunn-
ugt er Kolbakur úr Reykjavík og
hefir staðið um fjölda ára og
þótti á sínum tíma ótrúlegt af-
rek.
Þá hefir félagið rekið tamn-
ingastöð nokkur undanfarin sum
ur og hafa félagsmenn þar getað
fengið hross frumtamin gegn
vægu gjaldi. Gunnar Tryggva-
son í Skrauthólum hefir haft á
hendi forstöðu þessarar tamn-
ingastöðvar í samstarfi við stjórn
ina. Félagslíf hefir staðið með
miklum blóma öll þessi ár og
mikil og almenn þátttaka hefir
verið í skemmtiferðum félagsins,
sem hafa verið farnar um félags-
svæðið og nágrenni þess. Sennl-
lega hefir áhuginn fyrir hesta-
mennskunni aldrei verið almenn
ari en nú og má nefna sem dæmi
að í Mosfellssveit einni eru nú
um 50 hestar á járnum í vetur.
Fyrsti formaður félagsins var
Gísli Jónsson í Arnarholti og nú-
verandi formaður er Kristján
Þorgeirsson í Bergvík. Með hon
um í stjórn eru Guðmundur Þor-
láksson Seljabrekku, Gísli Ell-
ertsson Meðalfelli, Hjörtur Þor-
steinsson Eyri, Jón Tryggvason
Skrauthólum, Pétur Hjálmsson,
ráðunautur og Jón Guðmunds-
son, Reykjum.
Hátíðahöld Harðar hefjast í Hlé
garði í kvöld kl. 9 og er ekki að
efa að fjöldi hestavina mun sam-
gleðjast Harðarfélögum í tilefni
afmælisins.
— Ameriskur
prófessor
Frh. af bls. 3.
Annars gæti hann bent á tvær
ágætar yfirlitsbækur um þetta
efni, sem vafalaust væru til á
safninu, eins og „Cavalcade of
American Novel“ eftir Wagoa
Knacht.
Á þeim fá mínútum, sem pró-
fessor Cowie hafði til umráða,
var að sjálfsögðu ekki hægt að
gera spurningunni nein skil,
önnur en þessa lauslegu upp-
talningu, en hann var á leið suð-
ur á Keflavíkurflugvöll og það-
an af landi burt, er blaðamaður-
inn náði tali af honum, eins og
áður er sagt.