Morgunblaðið - 23.04.1960, Blaðsíða 12

12
M ORGVNBL AÐIÐ
Laugardagur 23. apríl 1960

Utg.: H.f Arvakur Reykjavík
framkvæmdastjóri: Sigíús Jónsson.
Ritstjorar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar tCristinssor,
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Asknftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 3.00 eintakið.
DÓMUR
REYNSLUNNAR
AÐ sætir vissulega engri
furðu þótt skoðanir manna
séu nokkuð skiptar um þær
leiðir, sem núverandi ríkis-
stjórn hefur farið til viðreisn-
ar í efnahagsmálum þjóðar-
innar. Hitt munu flestir hafa
verið sammála um, að nauð-
syn hafi borið til róttækra
ráðstafana. Þjóðin gerði sér
það yfirleitt ljóst, þegar
vinstri stjórnin lét af völd-
um, að algert öngþveiti hafði
skapazt í efnahagsmálum
hennar. Óhjákvæmilegt var
að gera víðtækar ráðstafanir
til þess að koma í veg fyrir
hrun x>g fullkomna upplausn
í efnahags- og atvinnumáium
landsmanna.
Glapræði
En þótt menn greini nokk-
uð á um þær leiðir, sem nú
hafa verið farnar, verður sú
skoðun stöðugt almennari
meðal þjóðarinnar að núver-
andi ríkisstjórn verði að fá
tækifæri til þess að fram-
kvæma þessar ráðstafanir, og
láta dóm reynslunnar ganga
um gagnsemi þeirra.
Þessi afstaða þjóðarinnar
er í senn skynsamleg og eðli-
leg. Það væri hið mesta
glapræði að ætla sér nú að
brjóta þessa viðreisnarvið-
leitni niður, áður en tæki-
færi hefur gefizt til þess að
sjá, hvernig hún reynist í
framkvæmd. Slíkt framferði
getur enginn ábyrgur ein-
staklingur leyft sér. Komm-
únistar hafa að vísu gert allt
sem þeir geta til þess að
brjóta viðreisnarráðstafanir
ríkisstjórnarinnar niður nú
þegar. En sjónarmið þeirra,
og margra leiðtoga Fram-
sóknarflokksins, er fyrst og
fremst það að sú tilraun til
viðreisnar, sem gerð hefur
verið, verði að mistakast. Þeir
geta ekki hugsað sér að nú-
verandi ríkisstjórn hafi heið-
urinn af því að ráða fram úr
því öngþveiti, sem vinstri
stjórnin leiddi yfir efnahags-
líf landsmanna.
Ekki þjóðholl afstaða
Það verður vissulega ekki
með sanni sagt að þessi af-
staða kommúnista og Fram-
sóknarmanna mótist af trún-
aði við þjóðarhag. Hún mót-
ast þvert á móti af nakinni
eigingirni og ábyrgðarleysi.
Vinstri stjórnin hafði
aldrei manndóm til þess að
koma fram fyrir þjóðina og
segja henni sannleikann um
eðli vandamála hennar. Þess
vegna mörkuðust allar að-
gerðir hennar í efnahagsmál-
um af káki og yfirborðshætti.
Núverandi ríkisstjórn hef-
ur haft allt annan hátt á. Hún
hefur krufið vandamálin til
mergjar, látið þá „úttekt“
fara fram á þjóðarbúskapn-
um, sem vinstri stjórnin lof-
aði, en hafði ekki kjark eða
manndóm til þess að fram-
kvæma.
Dómur reynslunnar mun
svo ganga um það, hvort
aðgerðir núverandi ríkis-
stjórnar reynast þess megn
ugar að skapa jafnvægi í
íslenzkum efnahags- og
atvinnumálum. Allir hugs-
andi og ábyrgir menn
verða að stuðla að því að
það takist. — Ella er
mikill og margþættur voði
fyrir stafni.
Á FLÓTTA
AÐ hefur vakið athygli um
heim allan, að á undan-
förnum mánuðum hefur
stöðugur og vaxandi straum-
ur þýzkra bænda legið frá
Austur-Þýzkalandi til Vest-
ur-Þýzkalands. Ástæða þessa
mikla flóttamannastraums úr
sveitum Austur-Þýzkalands
er fyrst og fremst sú, að
kommúnistastjórnin, sem er
leppstjórn Rússa, hefur beitt
bændurna margs konar harð-
ræðum. Reynt hefur verið
að kúga upp á þá hinu komm-
úniska skipulagi, þvert gegn
vilja bændanna sjálfra. Þús-
undir austur-þýzkra bænda
hafa tekið þann kost að flýja
jarðir sínar og land og leita
til þess hluta Þýzkalands,
sem er frjáls og lýtur lýð-
ræðislegri stjórn.
Þessi herferð kommúnista
gegn austur-þýzkum bænd-
um hefur sætt mótmælum
meðal stéttarbræðra þeirra
víða um heim. Meðal annars
hafa sænskir bændur nýlega
mótmælt harðlega þeim of-
beldisaðgerðum, sem stéttar-
bræður þeirra í Austur-
Þýzkalandi hafa verið beittir.
UTAN ÚR HEIMI \
Á þessari mynd sést dr. Kershner með nákvæma eftirlíkingu af Transit I-B gervitunglinu, bæði
í heilu lagi og eins öðrum helmingi þess.
Leiðsögn frá háloftum
Merkileg tilraun Bandaríkja-
manna með nýjan gervihnötl
DANDARÍKJAMENN hafa
” enn unnið eitt „stig“ í
kapphlaupinu við Rússa um
geiminn — „geimkapphlaup-
inu“, sem svo oft heyrist nú
nefnt. Þeir hafa unnið ofur-
| Hinn 13. þ.m. \
\ skutu Banda- \
I ríkjamenn á \
loft gervi-
| hnetti, sem er \
| talinn boða
tímamót í leið-i
|sögutækni fyr- \
;ir skip og flug-|
! vélar. — Þeir I
' - • *■ ■
\ spjara sig nú j
1 mjög í „geim- j
kapphlaupinu66!
lítið af því forskoti, sem
Rússar hafa náð á þessu sviði.
- Hinn 13. þ. m. var skotið
á loft í Bandaríkjunum enn
einum gervihnettinum. Er
hann eins konar fljúgandi
miðunarstöð — og ætla menn,
að þarna hilli undir tímamót
að því er varðar leiðarstjórn
skipa og flugvéla um gervalla
j ar ðarkringluna.
Þrisvar „í mark“
Þetta var þriðja „geimskotið",
sem heppnazt hefir hjá Banda-
ríkjamönnum á rúmum mánuði.
— Hinn 11. marz var Frumherja
V, sem nú er orðinn fylgihnöttur
sólar, skotið á loft, en útbúnaður
hans allur, senditæki og annað,
er með svo fullkomnum hætti, að
menn vonast eftir að fá mjög
mikla vísindalega vitnéskju frá
honum á næstu árum. — Næst
kom svo „veðurhnötturinn“ Tir-
os hinn 1. þ. m. Búast margir við,
að með honum séu mörkuð tíma-
mót í veðurfræðinni, og þá eink-
um að því er varðar veðurspár
nokkuð fram í tímann, er treysta
megi. — Og nú er hin nýja „leið-
arstjarna", sem nefnist Transit
I-B, komin á braut um jörðu.
Fyrirrennari 4 slíkra
Þetta nýja gervitungl, sem er
kúla að lögun, er 119 kg að þyngd
og búið margs konar vísinda- og
mælitækjum. Það sendir út hljóð
merki sin á fjórum bylgjulengd-
um — 54, 324, 162 og 216 mega-
riðum — og fylgjast fjórar stöðv-
ar í Bandaríkjunum með ferðum
þess. svo og stöðvar á Nýfundna-
landi og Bretlandi. — Umferðar-
braut Transit TB er nær hring-
laga, í ca. 720—800 km fjarlægð
frá jörðu. — Varnarmálaráðu-
neyti Bandaríkjanna lýsti því
yfir, þegar gervihnötturinn var
kominn á braut sína, að hér væri
um að ræða tilraun í sambandi
við áætlun um að koma á loft
fjórum gervihnöttum á næstu ár-
um — sennilega yrðu þeir komn-
ir á braut árið 1962, ef allt gengi
að óskum — sem myndað gætu
leiðsögukerfi fyrir siglingar og
flug um heim allan, miklum mun
nákvæmara en nokkurt annað
kerfi, sem nú þekktist. Öllum
þjóðum yrðu veitt afnot af hin-
um nýju „leiðarstjörnum“
Hernaðarlega mikilvægt
Transit I-B var smíðaður af
vísindamönnum við John Hop-
kins-háskólann, undir yfirum.
sjón dr. Richards B. Kershners,
sem m. a. hefir unnið mikið við
Polaris-eldflaugarnar, en þaer eru
sem kunnugt er einkum ætlaðar
fyrir kafbáta og eru meðallang-
drægar, sem kallað er. — Verkið
var að nokkru unnið í samvinnu
við bandaríska flotann. Hafa
flotayfirvöldin sýnt þessu máli
mikinn áhuga, enda er það ekk-
Framh. á bls. 14
Á teikningunni sjást þrjú skip, sem á sama tíma taka við
merkjum frá gervitunglinu. Merkin, sem berast til skipsins til
vinstri, gerast æ veikari, en hins vegar berast þau með vaxandi
styrkleika til skipsins til hægri. Það, sem er í miðjunni, tekur
við merkjunum einmitt á því andartaki, þegar öldutíðnibreyt-
ingin nær hámarki. — Öll geta skipin þó, með hjálp móttöku-
tækja sinna og annars nauðsynlegs útbúnaðar, gert nákvæma
staðarákvörðun eftir merkjunum frá gervitunglinu.