Morgunblaðið - 04.10.1960, Qupperneq 12

12
MORCUNRLAÐ1Ð
Þriðjudagur 4. okt. 1960

Utg.: H.f. Arvakur Reykjavlk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar' Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók.: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 2X480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
VERÐA
VERKFÖLL?
¥ VOR og í sumar mátti skilja
* á stjómarandstöðunni, að
tilraunir yrðu gerðar til að
kollvarpa hinni nýju og frjáls
lyndu efnahagsstefnu með
verkföllum nú í haust. Þess
vegna spyrja menn spurning-
arinnar: Verða verkföll? Svar
flestra er, að það sé harla
ólíklegt af eftirfarandi ástæð-
um:
1. Byrðar viðreisnarinnar
eru léttbærari en menn gerðu
upphaflega ráð fyrir, enda
hafa fjölskyldubætur og
skattalækkanir létt undir
með þeim, sem erfiðast eiga
uppdráttar.
2. Menn gera sér grein
fyrir því, að þegar 7% rýrn-
un verður á verðmæti útflutn
ingsafurðanna, má almenn-
ingur þakka fyrir að halda
óskertum kjörum og væntir
sér ekki kjarabóta það ár-
ið. —
3. Almenningi er það bg
ljóst, að atvinnuvegirnir hafa
ekki rétt nægilega við eftir
óstjórnartímabil vinstri stefn-
unnar til þess að geta nú
strax staðið undir hækkuðum
launum. Ríkisstjórnin hefur
lýst því yfir að hún muni
vinna gegn því að atvinnu-
rekendur geti velt útgjöldum
af nýjum kauphækkunum
aftur yfir á almenning. Af því
leiðir að vinnuveitendur
munu standa gegn kauphækk
unum og því líklegt að verk-
föll, sem nú yrði efnt til, færu
út um þúfur, og yrðu öllum
til tjóns.
4. Og loks er þess að gæta,
að jafnvel þótt einhverjar
kauphækkanir fengjust við
þessar aðstæður þá gætu þær
ekki leitt til annars en sam-
dráttar í atvinnulífinu og þar
með atvinnuleysis, ef þá ekki
yrði um leið gripið til nýrrar
gengisfellingar.
Að öllu þessu athuguðu
verður að telja harla ólíklegt,
að kommúnistar treysti sér
til þess að reyna nú pólitísk
verkföll, sem ekki mundu
njóta mikillar samúðar eða
stuðnings almennings.
Enginn vafi er á því, að þeir
sem við verst launakjör búa,
eiga nú sem fyrr erfitt með
að láta endana ná saman. Er
hörmulegt til þess að vita, að
vinstri stefnan, serri hér hef-
ur ríkt, hefur leixið lands-
menn svo grátt, að kjör þeirra
hafa ekkert batnað um langt
skeið, meðan aðrar lýðræðis-
þjóðir hafa jafnt og þétt bætt
kjör sín.
Hagfræðingur norska Al-
þýðusambandsins, sem hér
var á vegum launþegasam-
takanna, lýsti því, hvernig
norskir verkamenn hefðu
bætt kjör sín með samstarfs-
nefndum við vinnuveitendur,
ákvæðisvinnufyrirkomulagi
og styttingu vinnutímans. En'
þar í landi hefðu menn nú
orðið takmarkaða trú á hinni
gömlu og úreltu verkfallsbar-
áttu. Ef launþegar hér bæru
gæfu til að reka af höndum
sér yfirráð kommúnista í
verkalýðsfélögunum, manna,
sem engan áhuga hafa á því
að bæta kjör launþega, held-
ur eingöngu að nota samtök
þeirra í pólitískum tilgangi,
þá er ekki ólíklegt að hægt
væri að finna leiðir til nokk-
urra kjarabóta nú þegar, án
þess að skerða hag atvinnu-
veganna.
Líklegt verður að telja, að
með samstarfi launþega og
vinnuveitenda og gagnkvæm-
um skilningi á þörfum fyrir-
tækjanna, mætti bæta vinnu-
tilhögun á mörgum sviðum.
Með meira ákvæðisvinnu-
fyrirkomulagi mundu fjöl-
margir verkamenn einnig
geta fengið bætt kjör. Víða
mætti taka upp viku- og
mánaðarlaunafyrirkomulag.
Og loks mætti gera á því
rannsókn, hvort ekki væri
jafn hagkvæmt að hækka
nokkuð dagvinnukaupið en
minnka jafnframt muninn á
milli þess og eftirvinnu og
næturvinnukaups, til þess að
reyna á þann hátt að stytta
nokkuð hinn langa vinnudag
íslenzkra verkamanna. Allt
eru þetta mjög þýðingarmikil
atriði, sem gætu haft áhrif
til kjarabóta fyrr og í ríkara
mæli en ella getur orðið.
Á því er enginn vafi, að
vinnuveitendur væru fúsir til
að ræða slík málefni, enda
ekki síður þeirra hagur en
verkalýðsins að gott samstarf
geti ríkt innan fyrirtækjanna.
Gallinn er bara sá, að hinir
kommúnísku ráðamenn verka
lýðsfélaganna hafa ekki
áhuga á því að bæta kjörin á
þennan hátt. Þeirra ær og kýr
er ófriður á milli stéttanna,
þar sem pólitísk sjónarmið
ein ráða, en enginn áhugi er
á að bæta kjör launþeganna.
Vonandi verður þess
skammt að bíða að veldi
kommúnista í verkalýðsfélög-
um verði hnekkt, svo að í
einlægni verði unnið að batn-
andi kjörum launþega.
UTAN UR HEIMI
Á R IÐ 1945 leystu Banda-
menn upp hersveitir, flugher
og flota Þjóðverja og sömu-
leiðis hið geigvænlega her-
foringjaráð, sem gegnt hafði
svo áhrifamiklu hlutverki í
stefnu Þjóðverja.
Bandamenn hétu því að
herstyrkur Þjóðverja skyldi
aldrei aftur geta ógnað frið-
inum í heiminum. Aldrei aft-
ur skyldi herforingjaráðið
skipað á ný.
• Á GÚMMÍHÆLUM
Árið 1949 ritaði dr. Adenauer
Truman þáverandi Bandaríkja-
forseta bréf varðandi varnir V.-
Evrópu og bauðst til að Þjóðverj-
ar leggðu þar eitthvað af mörk-
um.
En málið var of viðkvæmt og
það var ekki fyrr en 1953 að
þýzka þingið samþykkti fyrstu
lögin varðandi stofnun hersins.
Var að því miðað að herinn yrði
algjörlega undir stjórn Atlants-
hafsbandalagsins. Sá var munur
á hinum nýja her að hann gekk
ekki á járnhælum eins og Hitlers-
herinn, heldur gúmmí. Þegar
Mendes-France, þáverandi for-
sætisráðherra Frakka frétti þetta
varð_ honum að orði: „Ah, til
rinn
• HEUSINGER
Þýzki flotinn er lítill, en vax-
andi. Hefir hann. til umráða
smærri skip eins og duflaslæðara,
hraðbáta og tundurspilla. Alls
eru 24.000 menn í flotanum. Her-
gögn þýzka hersins koma aðal-
lega frá Bandaríkjunum, þar á
meðal skriðdrekar af gerðinni
M48.
Yfirmaður þýzka hersins er.
Adolf Heusinger hershöfðingi,
sem var háttsettur í herforingja-
ráði Hitlers, var trúr foringjan-
um og tók engan þátt í tilraun-
um herforingjanna til að drepa
Hitler árið 1944.
• NATO STJÓRNAR
Varnarmálaráðherra Þýzka-
lands er Franz-Josef Strauss.
Stefna hans í varnarmálum er
þessi: Einihliða varnir ríkis eru
ekki lengur mögulegar. Þess
vegna ákváðu Þjóðverjar að her
styrkur sá er þeir leggja af
mörkum til sameiginlegra varna
Vestur-Evrópu, verði algjörlega
undir yfirstjórn NATO.
Vestur-Þýzkaland er eini með-
limur Atlantshafsbandalagsins,
sem hefur falið bandalaginu yf-
irstjórn herafla síns á friðartím-
um.
• SJÖ HERFYLKI
Þetta gera Þjóðverjar vegna
Á heræfingu
þess að þeir eiga enga einka-
hagsmuna að gæta á sviði hern-
aðar eða stjórnmála og vegna
þess að ekki er unt að aðskilja
öryggi þeirra frá öryggi Vestur-
Evrópu í heild. Af þessu leiðir
að Vestur-Þýzkaland hefur eng-
an einkaher og ekkert þýzkt her
foringjaráð.
Sjö þýzk herfylki eru nú þegar
undir stjórn NATO. Bandalagið
ákveður hvaða vopnum herinn er
búinn. Á þennan hátt getum við
sannfært sambandsríki okkar um
áreiðanleik okkar sem banda-'
þess að við heyrum ekki til þeirra
næ,st þegar þ«ir koma.“
• Á FIMM ÁRUM
Herstyrkur Þjóðverja í dag er
samtals 269.000 menn og auk þess
100.000 manna varalið. Fyrstu
■hermennirnir komu til þjónustu
á árinu 1955, og á þessum fimm
árum sem liðin eru, hafa Þjóð-
verjar komið upp vel búnum og
vel æfðum her og vísi að flug-
her, sem eftir tvö ár verður orð-
inn að öflugum flugflota með
nærri 1.000 flugvélar. I Vaxandi flot:
manns.
Öflugur her
Fastar reglur um
notkun snjóbarða
FUNDUR Reykjavíkurdeildar
Bindindisfélags ökumanna var ný
lega haldinn. Þar skýrði formað-
ur deildarinnar frá því, að náðst
hefði samvinna við samtök bíi-
stjóra og aðra aðila um að fá
settar reglur um notkun snjó-
barða hér á landi. Þá hefðu við-
komandi yfirvöld lofað að málið
yrði afgreitt mjög bráðlega.
Þá var rætt um óáfeng vín, sem
BFÖ á Norðurlöndum framleiða
í stórum stíl. Sagði formaður
deildarinnar, að kunnur bindind-
ismaður væri að athuga innflutn-
ingsmöguleika á þessum drykkj-
um.
Borin var upp á fundinum til-
laga um að fá hámarkshraða
nokkurra helztu samgöngu- og
tengigatna milli bæjarhluta auk-
inn upp í 45 km. Lagði fundur-
inn áherzlu á að þeslu yrði
breytt.
Heilsuvernd
á Akranesi
AKRANESI, 1. okt.: — Á bæjar-
stjórnarfundinum hér í gær var
samþykkt að stofna til heilsu-
verndar meðal bæjarbúa, sem
rekin sé í tvennu lagi, sem mæðra
deild og berklavarnardeild. Er
það ekki vonum fyrr, þar sem
vitað er að mánuður er liðinn
síðan héraðslæknirinh fyrirskip-
aði berklarannsókn meðal starfs-
manna eins iðnfyrirtækis hér 1
bænum af þeim sökum að einn
starfsmannanna hafði fengið
snert af veikinni.
Á sama fundi var bæjarráði
falið að athuga hvort ekki væru
tök á að steypa slitlag á Kirkju-
brautina frá Silfurtorgi að Merki
gerði. Þessi gata á að verða 27 m
breið milli húsa og er tilvonandi
Austurstræti Akraness. — Oddur.