Morgunblaðið - 21.12.1960, Blaðsíða 10

10
MORCIllVPT 4nt Ð
Miðvikudagur 21. des. 1960
fllWðWttMflfrÍfe
Útg.: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
BÆTT VINNU
BRÖGÐ
ALÞINGI lauk í fyrradag,
hinn 19. desember, af-
greiðslu fjárlaga fyrir árið
1961. Verður að telja það ný-
lundu að fjárlög skuli af-
greidd fyrir áramót. Undan-
farin ár hafa fjárlög oftast
ekki verið samþykkt fyrr en
eftir áramót, stundum ekki
fyrr en töluverður hluti
reikningsársins hefur verið
liðinn.
Þá verður það einnig að
teljast til umbóta að ríkis-
reikningur ársins 1959 hefur
viyrið lagður f yrir Aljúnpi..
Mðrg undáhxarTn ár fiafa rík-
isreikningar verið á ferðinni
á Alþingi margra ára gamlir.
Hefur það haft þau áhrif að
Alþingi hefur átt stórum ó-
hægra að fylgjast með fjár-
reiðum ríkisins.
Ýmsu kippt í lag
Þetta tvennt, afgreiðsla
fjárlaga fyrir áramót og fram
lagning ríkisreigningsins fyr-
ir síðasta ár, sýnir greinilega
að um mjög bætt vinnubrögð
er að ræða af hálfu fjár-
málastjórnar ríkisins. Ríkis-
stjórnin og fjármálaráðherra
hafa lagt kapp á að kippa
ýmsu í lag sem miður hefur
farið. Hér eftir ætti það að
vera meginregla að fjárlög
séu jafnan afgreidd fyrir ára
mót, og að ríkisreikning-
ur næsta árs á undan sé jafn-
an lagður fyrir hvert þing.
Um fjárlög ársins 1961 er
annars það að segja, að þar
eru gerðar tilraunir til þess
að færa nokkuð saman í
rekstri ríkisins og fram-
kvæma sparnað þar sem
hægt er að koma því við.
Hækkun niðurstöðutalna fjár
laga sprettur fýrst og fremst
af stórauknum útgjöldum
til félagsmála.
Efling trygginganna
Núverandi ríkisstjórn hef-
ur beitt sér fyrir mikilli efl-
ingu almannatrygginganna,
tekið upp víðtækari fjöl-
skyldubætur en nokkru sinni
hafa tíðkazt fyrr, og hækk-
að bætur og lífeyrisgreiðsl-
ur í öllum greinum trygging-
anna. Er hér um að ræða
stórmiklar umbætur í þágu
rldraðs fólks, sjúklinga, ör-
yrkja, barnmargra fjöl-
skyldna og annarra þeirra,
sem njóta almanna trygg-
inganna.
Frá áramótum fær
gamla fólkið greidd elli-
laun sín óskert, þó það
leggi sig fram um að vinna
sér eitthvað inn.
MÁRITANÍA
OG RÚSSAR
NÝLEGA er lokið ráðstefnu
þjóðhöfðingja 12 Afríku-
ríkja, sem fyrir skömmuhafa
öðlazt sjálfstæði sitt og gerzt
aðilar að samtökum hinna
Sameinuðu þjóða. í tilkynn-
ingu, sem þjóðhöfðingjarnir
birtu að lokinni ráðstefnu
sinni, láta þeir í ljós undr-
un sína yfir þeirri afstöðu
Sovétríkjanna að beita sér
gegn upptöku Máritaníu í
Sameinuðu þjóðirnar. En
Máritanía er eins og kunn-
ugt er yngsta sjálfstæða rík-
ið í Afríku. Hlaut hún sjálf
stæði fyrir nokkrum vikum.
Ibúar þessa unga ríkis eru
um 600 þúsund.
Vonbrigði
Það olli Máritaníumönnum
miklum vonbrigðum að Rúss
ar skyldu beita neitunarvaldi
sínu til þess að hindra upp-
töku þeirra í hin víðtæku
alþjóðasamtök. Hinar gömlu
nýlenduþjóðir Afríku byggja
miklar vonir á þácttöku sinni
í Sameinuðu þjóðunum.
Rússar hafa á þessu alls-
herjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna talað mikið um áhuga
sinn fyrir rétti hinna ungu
lýðvelda í Afríku. Þeir hafa
flutt tillögur um það, að öll-
um nýlendum skuli þegar í
stað gefið frelsi, án tillits til
þess hvort þær sjálfar telja
sig viðbúnar til þess að
stofna sjálfstæð ríki. En Af-
ríku- og Asíuþjóðirnar fluttu
sjálfar aðra tillögu, sem þær
töldu raunhæfari en tillögu
Rússa. Var þar lýst yfir
þeirri skoðun, að stefna bæri
að því að allar þjóðir, sem
lotið hefðu nýlenduskipulagi
fengju á næstunni frelsi og
sjálfstæði, þegar þær sjálfar
væru þess viðbúnar að taka
stiórn allra sinna mála í eig-
in hendur. Hefur sú tillaga
nú verið samþykkt.
UTAN UR HEIMI
inkaSé til íbúða
•HÁR BYGGINGAR-
KOSTNAÐUR
í mörgum Evrópulöndum hef-
ur hið opinbera dregið úr fjár-
veitingu til íbúðabygginga, en
einkafjármagn komið í staðinn.
í Bandaríkjunum er einkafjár-
magnið yfirgnæfandi.
Undanfarin ár hefur bygging-
arkostnaður aukizt mjög ört, en
á síðasta ári stóð hann í stað í
mörgum löndum V-Evrópu. Samt
var byggingarkostnaður enn hár,
þegar miðað er við meðaltekjur
og verðlag á nauðsynjavarningi.
Tilraunir hinna ýmsu ríkja til
að stöðva hækkandi verðlag virð-
ist víða hafa borið harla lítinn
árangur.
Það er einkennandi fyrir hús-
næðismálin í V-Evrópu, að hið
opinbera leitast við að samræma
þau öðrum greinum efnahagslífs
ins. Það er því algengt, að oíkis-
stjórnir skeri niður framlög til
íbúðarbygginga. En í A-Evrópu
er það hið opinbera, sem stend-
ur straum af öllum slíkum fram-
kvæmdum — og þar var um auk-
ið framlag að ræða á síðasta ári.
Þó eru þess merki, að stjórnir A-
Evrópulandanna reyni að færa
hluta ábyrgðarinnar yfir á aðra,
m. a. stjórnendur iðnaðarins. Og
þar eystra er töluvert farið að
bera á því, að stjórnarvöldin
reyni að vekja áhuga fólksins
sjálfs á íbúðarbyggingum.
• 1/6 ÁRSTEKNA
Útgjöld vegna húsnæðis —
húsaleiga, hitun, ljós og húsgögn
eru næst mikilvægasti útgjalda-
Nýjar fréttír ai
tíóttamönnum
EIN af nefndum Allsherjar- |
þingsins tók flóttamanna-
vandamálið til meðferðar á
dögunum og þar var sam-
þykkt ályktun þess efnis^ að
nauðsyn væri á sameiginlegu
átaki allra þjóða í nafni
mannúðarinnar — til hjálpar
flóttafólki. Fulltrúar 64 ríkja
greiddu ályktunartillögunni
atkvæði, enginn á móti, en
fulltrúar 12 ríkja sátu hjá.
Austurríki: Hægt verður að
leggja flóttamannabúðirnar þar
niður á þremur næstu árum, en
starfræksla þeirra þann tíma
mun kosta 13 millj. dollara. Aust
urríki mun greiða 10 millj. af
upphæðinni. Samtals hefur hálf
önnur millj. flóttamanna leitað
til Austurríkis, en aðeins 52 þús-
undir eru enn í lándmu og þar af
15 þúsundir Ungverja.
Frakkland: Enn eru 300 þús-
und flóttamenn þar, meira en í
nokkru öðru Evrópulandi.
ttalía: Fyrir fjórum árum voru
samtals 250 þúsundir flótta
manna þar í landi, en nú hefur
175 þús. þeirra verið gert kleift
að bjarga sér sjálfir. Aðeins 10
þús. eru enn í flóttamannabúð-
um.
’ Túnis: Yfir 150 þús. flóttamenn
frá Alsír hafa leitað á náðir Tun-
isstjórnar og hún ver nú árlega
hálfri annarri millj. dollara þeim
til hjálpar.
Bandaríkin: Síðan síðari heims
styrjöldinni lauk hafa Bandarík-
in tekið við 750 þús. flóttamönn-
um og varið 1.000 millj. dollara
til flóttamannahjálpar.
Kanada: Yfir 250 þús. flótta-
menn hafa fengið vegabréfsárit-
un þangað frá styrjaldarlokum.
Martin kvæntur
rússneskri
stúiku
MOSKVU, 19. des. (Reut-
er) — Bandarísku leyni-
þjónustumennirnir fyrrver-
andi, William Martin og
Bernon Mitchell, sem sett-
ust að í Rússlandi í sum-
ar, áttu í dag fund með
fréttamönnum Tass-frétta-
stofunnar og birtir blaðið
Isvestia viðtalið við þá und
ir fyrirsögninni: Njósnir
Bandaríkjama'- óena
friðnum.
Þar segja þeir félagar,
að ekkert bendi til þess að
Bandaríkjamenn muni láta
af njósnum, þrátt fyrir
mistök. —• Jafnframt muni
þeir halda áfram að blanda
sér í innanrikismál annarra
þjóða, jafnt bandalagsþjóða
sinna sem óvinaþjóða.
Martin sagði, að þeir fé-
lágar ynnu nú við stærð-
fræðileg verkefni. — Hann
kvaðst vera kvæntur rúss-
neskri stúlku — hinni
prýðilegustu húsmóður og
ynni hún einnig við vís-
indastörf.
Þeir félagar kváðust ekki
vera kommúnistar — en
sögðust taka ýmsa þætti í
lífi Rússa —• einkum stjóm
arfarið' og efnahagskerfið
— fram yfir það sem ger-
ist i Bandaríkjunum.
ENN er töluverður skortur á
íbúðarhúsnæði í V-Evrópu og
jafnframt eru lóðir til ný-
bygginga af skornum
skammti. — V-Evrópulönd
vinna stöðugt að því að koma
þessum málum í það horf, að
hægt verði að slaka á ýmsum
ákvæðum í sambandi við
húsaleigu og einnig að draga
úr opinberum fjárveitingum
til íbúðabygginga. Miðar
þetta að auknu jafnvægi í
húsnæðismálunum. Á síðari
árum hefur einkafjármagni
verið varið til íbúðabygg-
inga í æ stærri stíl, en í
löndum A-Evrópu eru húsa-
leiga og íbúðabyggingar stöð-
ug vandamál stjórnarvald-
anna.
• S-EVRÓPA Á EFTIR
Þessar upplýsingar og margt
fleira varðandi íbúðarbyggingar
bæði í
er að fÍTnTS í
— ,,European Housing Trends
and Politics in 1959“. Það er
efnahagsstofnunin, ECE, sem
annast útgáfuna. Á síðasta ári
batnaði ástandið í húsnæðismál-
um V-Evrópu verulega. Þá voru
byggðar 8% fleiri íbúðir en árið
áður (Ráðstjórnarríkin ekki með-
talip). En samanburður húsnæð-
isástandsins í S-Evrópu og öðr-
um V-Evrópulöndum leiðir í ljós,
að bilið hefur ekki minnkað. Hag-
ur S-Evrópubúa er mun lakari
en hinna hvað þetta snertir.
Húsnæðisskorturinn er meiri
í A-Evrópulöndum en í V-
Evrópu, segir í skýrslunni, því
þar eystra er helmingi fleira fólk
á hverja íbúð en að vestan verðu.
í Bandaríkjunum er ástandið
miklu betra en í Evrópu, bæði
hvað viðvíkur íbúðafjölda og
þægindum í híbýlum manna.
íbúðarbyggingar hafa og verið
meiri vestan hafs en austan.
Sambygging
liður fjölskyldna í V-Evrópu.
Húsnæðið, ljós, hiti o. s. frv. með-
talið, er að meðaltali sjötti hluti
árstekna fólksins í V-Evrópu, þó
ekki í Finnlandi, Frakklandi,
Grikklandi og Ítalíu þar sem
húsaleigunni hefur verið haldið
meira niðri en í öðrum Evrópu-
löndum.