Morgunblaðið - 26.01.1961, Blaðsíða 6

6
MORGTJISBLAÐjÐ
Fimmtudagur 26. jan. 1961
Frá Alþingi;
101 millj. kr. varið til fram-
leiðsluaukningar s.l. 10 ár
Nauðsynlegt að setja fastar reglur um
fjáröflun og úthlutun
fremst vera sá, að stuðla að hag-
nýtingu góðra framleiðsluskil-
yrða um land allt, auknu atvinnu
öryggi og vaxandi fr.amleiðslu.
Ennfremur þarf að tryggja að
það fjármagn, sem lánað hefur
verið á undanförnum árum til at-
vinnu- og framleiðslubóta verði
framvegis notað í sama skyni,
eftir því sem einstök lán endur-
greiðast. Verður að vænta þess,
að allstór hluti þeirra rúmlega
100 millj. kr., sem veittar hafa
verið í þessu skyni munj endur-
greiðast með batnandi afkomu
bjargræðisvega þjóðarinnar. All
mikið fjármagn ætti því að vera
fyrir hendi til þess að stuðla að
atvinnulífsuppbyggingu á ein-
stökum stöðum á næstu árum,
þar sem um þörf fyrir slíkan
stuðning er að ræða.
Mjög áríðandi
Það er skoðun okkar flm., að
það sé mjög áríðandi einmitt
nú, að lögð verði áherzla á, að
auka framleiðsluna og hagnýta
starfskrafta landsmanna, eins
vel og frekast er kostur. Hag-
nýta verður góð framleiðslu-
skilyrði, hvar sem þau eru á land
inu. Það væri hin mesta ógæfa,
ef stórfeldir fólksflutningar hæf
ust nú frá stöðum, þar sem fram
leiðsluskilyrði eru góð, hingað til
höfuðborgarinnar, sem ekki hef-
ur skilyrði til þess að taka við
nema eðlilegri fjölgun sinna eig-
in íbúa.
>að er hins vegar skoðun
margra, að æskilegt sé að at-
hafnamiðstöðvar og þéttbýli skap
izt í sem flestum landshlutum.
Er líklegt að það myndi stuðla
að bættri aðstöðu strjálbýlisins
á ýmsa lund. Landbúnaðurinn
fengi tii dæmis betri og öruggari
maikeð og væri það ekki sízt
mikilvægt fyrir mjólkurframleið-
endur. Einnig veita bæir og þétt-
býli ýmiss konar þjónustu, sem
mikilvæg er fyrir þá sem land-
búnað stunda.
Myndun þéttbýlis
A undanförnum áratugum hafa
stórfeldir fólksflutningar átt sér
stað úr strjálbýlinu í þéttbýlið
hér á landi. Þessi þróun hefur
þó ekki aðeins gerzt á Islandi.
I flestum löndum heims hefur
þróunin gengið í sömu átt. Það
sem gerir ástandið sérstætt hér,
er það að segja má að aðeins
ein borg hafi myndazt í landinu.
En af því leiðir margvísleg vanda
mál, sem munu fara vaxandi, ef
sama þróun heldur áfram. Það
er þess vegna nauðsynlegt að
stuðla að því að þéttbýli myndist
sem víðast um landið. Með kerf-
isbundnum og markvissum ráð-
stöfunum til atvinnu- og fram-
leiðsuaukningar er óhætt að full-
yrða að mögulegt sé að stuðla að
slíkri þéttbýlismyndun og þar
með að raunverulegu jafnvægi í
byggð landsins sagði Sigurður
Bjarnason.
Heilbrigðt efnahagslíf
frumskilyrði uppbyggingar
Sigurvin Einarsson tók næstur
til máls og kvað tillögu þessa
ekki vera í samræmi við viðreisn
arstefnu ríkisstjórnarinnar.
Sigurður Bjarnason benti á að
frumskilyrði allrar atvinnulífs-
uppbyggingar í landinu væri að
frameiðslutækin væru rekin
hallalaust og á heilbrigðum
grundvelli. Framkvæmd viðreisn
arstefnunnar væri því forsenda
þeirra ráðstafana, sem þessi til-
laga legði til að gerðar yrðu.
Gísli Jónsson kvað Framsókn-
armenn hafa brugðizt strjálbýl-
inu er þeir stöðvuðu frumvarp,
sem flutt var árið 1956 um nauð
synlegar jafnvægisráðstafanir.
Gísli Guðmundsson taldi að
Framsóknarmenn væru saklausir
af því verki en kenndi kommún-
istum og Alþýðuflokksmönnum
um það.
Hannibal ValdemarsSon tók
einnig til máls og kvað tillögur
ríkisstjórnarinnar árið 1956 hafa
verið kák eitt.
Tillögunni var síðan vísað til
allsherjarnefndar með S'amhljóða
atkvæðum.
Svipmynd úr Galdra-
Lofti
Leikfélag
Self oss :
rit. Steinunn er fullkomlega samw
boðin eldri systur sinni Höllu
(í Fjalla-Eyvindi), þessari hreinu
og góðu og heilbrigðu sveita-
stúlku, er lýst með einstakri var-
kárni og fínleik. Slíkt hið sama
er um ráðsmanninn, — hann er
karmannlegasti maðurinn í skáld
skap Jóhanns. í samræðum hans
við Loft koma fram rólegir yfir-
burðir, óvenjulegt veraldarvit og
sterk föðurást. En minnisstæð-
asta atriðið úr þessum leik verð-
ur manni’ þó bónorð Lofts til
Dísu, þegar þau fljúga á klæðinu.
Þar er hrein og töfrandi ævin-
týrafegurð, svo kunna stórskáld
ein að yrkja!“---
Við þessa snjöllu lýsingu Arna
Pálssonar á Galdra-Lofti er engu
að bæta, en þökk sé Leikfélagi
Selfoss fyrir þá dirfsku að taka
Caldra-Loftur
VAFALAUST er áhugi á leiklist
meiri hér á landi en víðast annars
staðar.
Víðs vegar um landið hafa leik
félög verið starfandi um árabil.
Flest hafa þau starfað við ófull-
komnar aðstæður og öll undir
búningsvinna, æfingar og sýning-
ar verið tómstundavinna áhuga-
fólks.
Eitt hið yngsta í hópi íslenzkra
leikfélaga er Leikfélag Selfoss.
A þriðja leikóri sínu hefir það
ráðizt í að taka til meðferðar hið
kunna leikrit Jóhanns Sigur-
jónssonar Galdra-Loft, og félagið
hefur verið svo heppið að njóta
þar leiðsagnar hins mikilhæfa
leiklistarmanns, Haraldar Björns
sonar.
Jóhann Sigurjónsson gat sér
fyrstur íslenzkra skálda frægð
meðal framandi þjóða. — Beztu
leikrit hans, Fjalla-Eyvindur og
Galdra-Loftur hafa verið sýnd á
leiksviðum víða um heim, og
Fjalla-Eyvindur auk þess verið
kvikmyndaður. — Galdra-Loftur
hefir aldrei náð sömu hylli sem
Fjalla-Eyvindur.
Arið 1920 birtist í Eimreiðinni
snjöll ritgerð eftir próf. Arna
Pálsson um Jóhann Sigurjóns-
son og verk hans, þar segir m.a.:
Það (leikritið) mun alltaf verða
talið fagurt og merkilegt skáld-
þetta stórbrotna verk til sýn-
ingar, en það var frumsýnt á
Selfossi hinn 17. þ.m. við ágætar
undirtektir.
Aðalhlutverkið, Galdra-Loft,
leikur Oli Þ. Guðbjartsson af
hreinni snilld. Leikur hans er
traustur, hreyfingar allar ör-
uggar, framsögnin oft af'burða-
snjöll.
Dísu biskupsdóttur leikur Elín
Arnoldsdóttir ágæta vel. Leikur
hennar er eðlilegur og sannfær-
andi, og sýnilega er Elín sviðinu
vön.
Steinunn er leikin af Erlu
Jakobsdóttur. Leikur Erlu er
ágætur, einkum tekst henni vel
að sýna sálarstríð Steinunnar,-
Hlutverk Olafs er fremur ris-
lítið, enda hækkaði það ekki i
meðförum Halldórs Magnús-
sonar.
Ráðsmanninn á Hólum leikur
Sig. Símon Sigurðsson af hóf-
semi, en tæpast nægum myndug-
leik.
Þau Daníel Þorsteinsson og
Lovísa Þórðardóttir eru hátíðleg
og virðuleg sem biskupshjónin.
Athyglisverður var leikur
þeirra Unnar Hjaltadóttur og
Halldórs Arnasonar í þeirra litlu
hlutverkum, blinda ölmusu-
manninum og dótturdóttur hans.
Framh. á ois. 13.
TILLAGA Sjálfstæðismanna um
ráðstafanir til framleiðsluaukn-
ingar og jafnvægi í byggð lands-
ins kom til umræðu á Alþingi í
gær og urðu um hana töluverð-
ar umræður. Sigurður Bjarna-
son fyrsti ílutningsmaður henn-
ar ílutti íramsöguræðu og komst
iþar m. a. að orði á þessa Ieið:
Með þingsályktunartillögu
þeirri, sem hér liggur fyrir, er
lagt til að Alþingi skori á ríkis-
stjómina að undirbúa og leggjá
fyrir næsta Alþingi frv. til laga
um ráðstafanir til framleiðslu-
aukningar og jafnvægi í byggð
landsins, m. a. með ákvæðum um
fjárframlög í því skyni og út-
hlutun þess fjár. Skal tilgangur
þessarar löggjafar fyrst og fremst
vera sá, að stuðla að hagnýtingu
góðra framleiðsluskilyrða í öll-
um landshlutum.
101 millj. kr.
A árunum 1951—1961, þ.e.a.s.
s.l. 10 ár hafa eftirfarandi fjár-
hæðir verið veittar úr ríkissjóði
til atvnnu og framleiðsluaukn-
ingar í landnu:
1951 2 millj. kr., 1952 4,5 millj.
kr., 1953 3,9 millj. kr., 1954 3,8
miílj. kr„ 1955 6,9 millj. kr.,
1956 7,9 millj. kr., 1957 15,2 millj.
kr., 1958 13,5 millj. kr., 1959 14,2
millj. kr., 1960 14,5 millj. kr. og
á fjárlögum yfirstandandi árs eru
veittar 10 millj. kr. í þessu skyni.
Samtals nema þessar fjárveit-
ingar sem veittar hafa verið til
atvinnuaukningar og framleiðslu
bóta í landinu á s.l. áratug rúm-
lega 101 millj. kr. Hér er því
um allmikið fjármagn að ræða.
Leyfi ég mér að fullyrða að það
hafi víða komið að góðum not-
um, orði atvinnulífi einstakra
byggarlaga til mikils stuðnings
og átt þátt í því að auka fram-
leiðslu þjóðarinnar í heild.
Engar fastar reglur
En engar fastar reglur hafa
verið um úthlutun þessa fjár. Því
hefur ýmist verið skipt af ríkis-
stjórninni á hverjum tíma, eða
af þingkjörnum úthlutunarnefnd
um. Enda þótt þessir aðilar hafi
vafalaust reynt að framkvæma
skiptingu fjárins af réttsýni og
þannig, að þau kæmi atvinnulífi
þjóðarinnar að sem mestu gagni,
er þó auðsætt að slíkt fyrirkomu
lag á úthlutun atvinnuauknar-
fjár, hlýtur að vera nokkuð
handahófskennt.
Það er skoðun okkar flm. þess-
arar þáltill. að nauðsyn beri til
þess að koma þessum málum á
traustari grundvöll, setja lög-
gjöf, sem bæði kveði á um fjár-
öflun og fjárframlög í fyrr-
greindu skyni og jafnframt setji
reglur um úthlutun í>ess fjár,
sem á hverjum tíma er fyrir
hendi til atvinnu og framleiðslu-
aukningar. Tilgangur slíkrar lög
gjafar skal, eins og bent er á í
greinargerð tillögunnar fyrst og
* Miðar nú vel áfram
Hér kom um daginn gamall
trésmiður. Það sem honum
liggur á hjarta, er að hvetja
til átaks til að Ijúka Sundlaug
Vesturbæjar sem fyrst. Hann
kveðst nota sínar frístundir til
sundiðkana og finnst það ákaf
lega hressandi og góð íþrótt og
mikil heilsulind.
En þegar hann fær sér
„göngu eftir góðan svefn og
ánægjulega nótt og er fersk-
ur og frískur, svo er guði fyr-
ir að þakka“, leggur hann
gjarna leið sína að Sundlaug
Vesturbæjar og finnst æði
hægt ganga að koma henni
upp.
Satt er það, að sundlaugar-
byggingin hefur gengið hæg-
ara en menn hefðu viljað, allt-
af staðið á fjárframlögum í
þetta verk eins og flest önn-
ur hér hjá þessari fámennu og
fátæku þjóð.
En nú hafa bæjaryfirvöldin
lagt til stærri upphæð en
nokkru sinni, kr. 2 millj. á
árinu 1961. Eftir að sú fjár-
hagsáætlun var samþykkt fyr
ir skömmu, hefur þetta farið
að ganga og er nú unnið af
fullum krafti. Ætti verkinu
því að skila verulega áfram
núna og vonandi að gamli mað
urinn geti farið að synda
þarna þegar fer að líða á sum-
arið.
• Sein afgreiðsla
niður Reykjavíkurflugvöll og
flytja allt til Keflavíkur. Það
er sjálfsagt ágætt, en margt
þyrfti að breytast á Keflavík-
urvelli áður en svo yrði. Eg
fór nótt eina fyrir skemmstu
suður eftir til að taka á móti
farþega, sem þangað var að
koma. Flugvélin var orðin,
hálfum sólarhringi á eftir áæcl
un — og e. t. v. er það þess
vegna, að ég var orðinn svona
óþolinmóður að sjá konuna
mína, sem þarna var að ko:r,a.
En viti menn. Þegar flugvél-
in er loksins setzt og farþeg-
arnir ganga út — þá komast
þeir ekki inn í flugvailarbygg-
ii guna. Þeir stóðj þarna, nú-
v,*knaðir eins og iha gerðir
hjutii við dyrnar að tollaf-
greiðslunni og lömdu á dyrn-
ar. Uti var leiðindaveður og
kuldi. Það var ekki fyrr en
seint og síðar meir, að toil-
verðirnir rumskuðu við sér
og opnuðu. En það var ekki
allt búið. Svo tók það 40 mln.
að koma farangrinum úr flug-
véinni inn í tollafgreiðsluna.
Slík afgreiðsla þekkist senni-
lega hvergi nema þar og von-
andi verður Reykjavíkurvöil-
ru- ekki lagður niður fyrr en
tollverðirnir á Keflavíkur-
flugvelli fá vekjaraklukkur.
Það verður að segja, að toll-
afgreiðslan á Reykjavíkurflug
velli er til fyrirmyndar, a. m.
k. hef ég aldrei kynnzt öðru
— og ferðast þó mikið miili
landa. — A.
A. skrifar:
Ymsir ræða um að leggja
41