Morgunblaðið - 03.02.1961, Blaðsíða 8

8
MORCUNBIAfílÐ
Föstudagur 3. febr. 196!.
Stjórnin verður oð ráða
stefnunni / peningamálurri
Bankalöggjöfin rœdd á Alþingi
FRUMVARP ríkisstjórnar-
innar um Seðlabankann kom
tíi fyrstu umræðu í neðri
deild Alþingis í gær. Gylfi
Þ. Gíslason, viðskiptamála-
ráðherra, gerði grein fyrir
frumvarpinu, en auk hans
töluðu Eysteinn Jónsson og
Einar Olgeirsson. — Taldi
Eysteinn að frumvarpið væri
umbúðir um þann megin-
kjarna, að ráðstafa nokkrum
embættum við bankann. —
Einar Olgeirsson sagði, að
með frumvarpinu væri í meg
inatriðum stefnt í rétta átt,
enda þótt ýmislegt mætti
finna því til foráttu.
Styrkur til Vísindasjóðs
Gylfi Þ. Gíslason ræddi í upp-
hafi rnáls síns um sögu banka-
mála á Islandi og nefndi fyrstu
bankana, sem hér var komið á
fót. Þá rakti hann ítarlega hvert
hlutverk Seðlabankanum væri
ætlað sam-
kvæmt hinni
nýju löggjöf, en
þau atriði voru
rakin hér í blað-
inu í gær. Þá
gerði hann grein
fyrir nýmælum
frumvarpsins m.
a. þeim styrk,
sem Seðlabank-
anum er ætlað að veita Vísinda-
sjóði.
Ekki kostnaðarauki
Ráðherrann sagði, að það hefði
sýnt sig á undanförnum árum, að
Landsbankinn og Seðlabankinn
faefðu starfað í tveimur aðskild-
um deildum og því væri enginn
sparnaður í því fólginn að halda
þeim sameinuðum. Kostnaðar-
a-uki mundi ekki verða af þessari
breytingu, nema sá aukni kostn-
aður, sem fylgdi auknum verk-
efnum, sem Seðlabankanum
væru fengin. Fellt yrði niður
starf tveggja meðstjórnenda, en
einum bankastjóra fengin þeirra
störf.
Viðskiptamálaráðherra sagði
að lokum, að með þessu frum-
varpi væri lögð áherzla á, að
koma bankamálunum í það horf,
að ekki þyrfti að breyta banka-
löggjöfinni á fárra ára fresti í
framtíðinni, sem væri allt ann-
að en heppilegt.
Ekki samræmi í orðum
•g gerðum
Eysteinn Jónsson vitnaði til
lokaorða viðskiptamálaráðherra
um að tíðar breytingar á banka-
löggjöfinni værú
ekki heppilegar.
Sagði hann, að
tæpast væri
hægt að tala um
samræmi í því
sem þessi ráð-
herra segði og
gerði. Fyrir fá-
um árum hefði
hann átt þátt í
því að breyta bankalöggjöfinni,
og nú, er þessi ráðherra sæti í
stjórn með öðrum flokki, væri
þeirri bankalöggjöf, sem hann
átti þátt í að setja, umturnað.
Umbúðir
Þetta frumvarp er stórkostleg-
ar umbúðir utan um fá megin-
atriði, hélt ræðumaður áfram.
Aðalatriði frv. er að fjölga í
stjórn bankans úr fimm í átta.
Svo heldur ráðherra hátíðaræðu
um vandasamt, vísindalega unn-
ið undirbúningsverk. En allt
þetta tilstand er gert til að fá
þrjú ný embætti til að ráðstafa.
Ræðumaður kvaðst sammála
því atriði frv., að ríkisstjórnin
réði stefnunni í peningamálum
þjóðarinnar. Hins vegar mót-
mælti hann því, að sett yrði inn
í Seðlabankalöggjöfina ákvæði
um að Seðlabankinn tæki hluta
af fé innlánsdeilda kaupfélag-
anna.
Eysteinn Jónsson sagði að lok-
um, að í frumvarpinu væru eng-
in þau ákvæði til bóta, sem gterðu
rétt, að ljá því fylgi. Eina á-
kvæðið, sem væri verulega til
bóta, væri um framlagið til Vis-
indasjóðs, en um það hefði mátt
setja sérstaka löggjöf.
Stefnt í rétta átt
Einar Olgeirsson sagði, að hvað
sem kynni að vaka fyrir ríkis-
stjórninni með frumvarpinu,
teldi hann í 'höfuðatriðum stefnt
í rétta átt með því, einkum með
viðskilnaði Seðlabankans og
Landsbankans, sem hefði átt að
koma á miklu
fyrr. Hlutverk
bankans kvað
ræðumaður of
litast af stefnu
núverandi ríkis-
stjórnar og
mundi hann
gera breytingar-
tillögur við þá
grein frv. Þá
taldi hann það rétt, að ríkisstjórn
in réði stefnunni í peningamál-
um.
Leggja Framkvæmda-
bankann niður
Þá vék ræðumaður að hag-
fræðideild Seðlabankans, sem
hann taldi að bæri að efla enn
frekar en í frumvarpinu segir
og lagði til, að Framkvæmda-
bankinn yrði lagður niður, eða
lagður inn í Seðlabankann og
yrði bagfræðideild hans. Myndu
þeir góðu kraftar ,sem storfuðu
í Framkvæmdabankanum njóta
sín betur í slíkri hagdeild.
Vantar áætlunarráð
Einar Olgeirsson sagði að lok-
um, að hann vildi gjarnan vinna
að því, að föst skipan kæmist á
bankamálin, svo ekki þyrfti allt-
af að vera að breyta bankalög-
gjöfinni. En það sem fyrst og
fremst vantaði í þetta frv., væri,
að þegar Seðlabankinn yrði sjálf
stæð stofnun, hefði hann jafn-
framt átt að verða áætlunarráð
íslenzka ríkisins.
Að ræðu Einars Olgeirssonar
lokinni sagði Jóhann Hafstein
nókkur orð, sem er getið annars
staðar í blaðinu.
Landsbankinn og
Framkvæmdabankinn
Viðskiptamálaráðherra fylgdi
frumvarpinu um Landsbankann
úr hlaði með örfáum orðum, en
aðrar umræður urðu ekki um
það frumvarp. Þá talaði fjármála
ráðherra fyrir frumvarpinu um
breytingu á lögum um Fram-
kvæmdakankann og skýrði þær
breytingar, sem fyrirhugað er að
gera á bankaráði þess banka eins
og sagt var í blaðinu í gær. Ein-
ar Olgeirsson kvaddi sér hljóðs
og ítrekaði þá skoðun sína, að
leggja bæri Framkvæmdabank-
ann niður og fella starfsemi hans
inn í Seðlabankann. Eysteinn
Jónsson kvaddi sér einnig hljóðs
og sagði, að stofnun Fram-
kvæmdabankans hefði á sínum
tíma verið sérstakt heillaspor.
Hins vegar teldi hann fyrirhug-
aða breytingu á bankaráðinu
ekki til bóta, því eftir breyting-
una yrði ekki eins náið sam-
band milli Framkvæmdabankans
og fjármálaráðuneytisins og fyrr.
Björn í Bce segir fréttir
norSan af Höfðaströnd
BJORN hreppstjóri Jónsson í Bæ
á Höfðaströnd, er staddur í bæn-
um og leit hann sem snöggvast
inn á ritstjórn Mbl. í gær. Hefur
Björn verið fréttaritari Mbl. um
árabil.
Björn sagði tíðarfar hafa verið
ágætt. Svellalög hafi verið mikil
fyripart janúar og var flughálka
á vegum, en alvarleg slys urðu
ekki. Víða er nú fénaði gefið inni
en þó munu bændur á nokkrum
bæjum beita sauðfé sínu og gefa
því síld eða annan fóðurbæti.
Jörð er alauð. Heyforði er svo
mikill að hann mun allsstaðar
nægur og heilsufar fénaðar með
albezta móti.
* * *
Eins og undanfarin ár leitar
fólkið mikið til atvinnu á Suður
landi. Margt er farið, en fleiri
munu þó enn heima vera og bíða
þar lausn verkfalla í verstöðv-
unum.
Þegar fólkinu svo fækkar, og
ef annir eru þá ekki því meiri
á fámennum heimilum sveitar-
innar, eru mannamót tíð, spila-
mennska, hjónaböll, kaffikvöid
og þess háttar og eru þetta hinar
mestu ánægjustundir fyrir fólk-
ið.
Björn sagði að heilsufar hefði
verið með lakara móti, kvilla-
samt væri.
* * *
Lítil umferð er um fjallalönd
Aftur á móti taldi Björn augljóst
mál að mjög fjölgaði minkum.
og því fátt fregna af refum.
Það er dálítið einkennilegt
hvernig minkurinn gýs upp á tak
mörkuðu svæði, en á þá til að
hverfa samtímis af öðrum. Björn
kvaðst vita um einn mann sem
á síðastl. ári hefði unnið 80
minka. I einu minkagreni hafði
annar sveitungi hans drepið 9
kettlinga, svo af því má ráða að
viðkoman er ekki lítil hjá þess-
Hvort má ræða þingmál
víð kjósendur ?
f MORGUNBLAÐINU í fyrra
dag var skýrt frá orðaskipt-
um Bjarna Benediktssonar,
dómsmálaráð-
herra og Ólafs
> Jóhannessonar,
3. þ.m. Norðv.-
lands, vegna
á d e i I u hins
síðarnefnda á
það atriði, er
J ó h a n n Haf-
s t e i n skýrði
frá frumvarp.
um Seðlabankann á fundi
Varðarfélagsins. Er Seðia-
bankafrv. var til fyrstu um-
ræðu á fundi í neðri deild Al-
þingis í gær kvaddi Jóhann
Hafstein sér hljóðs og mælti á
þessa leið:
★
— Þar sem ég ei* forseti
þessarar deildar vil ég í sam-
bandi við þetta mái segja
nokkur orð. Ég hefi, í efri
deild, verið ásakaður af 3.
þm. Norðvesturlands fyrir að
ræða efni þessa frumvarps áð-
ur en það var lagt fyrir þing-
ið, og taldi hann, að með því
hefði ég gerzt sekur um trún-
aðarbrot við Alþingi.
★
f frásögn Tímans í gær um
þessar umræður í efri deild
er m. a. sagt, að með fram-
komu minni væri ,Jiöggvið
nærri virðingu AJþingis og
því misboðið“. Ennfremur,
að „með slíku væri verið að
draga vald úr höndum Al-
þingis.“
★
Ég hef gert kjósendum í
stjórnmálafélagi grein fyrir
því í aðalatriðum hvað ríkis-
stjórnin myndi leggja fyrir
Alþingi til lögfestingar um
bankamál. Þetta gerði ég með
vitund ríkisstjórnarinnar.
★
Ég leyfi mér að vænta þess,
að í þessari deild, sem ég nýt
þess trausts að vera forseti í,
sé ekki átalið, að mái, sem
vitað er að lögð verði fram á
Alþingi, séu rædd áður við
kjósendur.
★
Enginn þingdeildarmanna
neðri deiidar kvaddi sér
hljóðs að máli Jóhanns Haf-
steins loknu.
ari barðgerðu skepnu.
Heita má að lítið sé litið til
sjávar á þessum árstíma, en
menn búa sig undir vertíð, setja
upp línu og net og annað sem til
heyrir. Nýlega hafði bátur einn
úr Sléttuhlíð farið í róður og
fengið sæmilegan afla og komu
einnig að með þrjá seli úr þess-
um róðri.
Menn ræða eðlilega mikið um
framtíð bændaskólans á Hólum.
Vonandi tekst vel til um val
skólastjórans. Það ætti að vera
kappsmál Norðlendinga að þeir
búi sem bezt að sínum bænda-
skóla. Verkefnin eru mörg sem
vinna þarf fyrir þennan gamla
norðlenzka bændaskóla, sagði
Bjéörn í Bæ.
Þorrablót í N-ís.
ÞUFUM, 1. feb. — Mjög storma-
samt hefir verið undanfarið, eix
alltaf fryst vægt. Snjór er lítill,
Mikð ofsaveður gerði 26. f.m. a|
norðri, en olli ekki skemmdum.
Vegir allir eru greiðíærir.
Konur í Reykjafjarðarhreppi
hafa undirbúið þorrablót I
Reykjanesi og mun það vera sótt
af hreppsbúum almennt. Verður
þar rausnarlegt matborð, svo og
ýms önnur skemmtiatriði, kviic
myndir, spilað o. fl. Fyrir mörg.
um árum voru haldin hér þorra-
blót áriega og þóttu góð tilbreyt.
ing, en lögðust niður. Er því vel
fagnað að konurnar taka nú upp
þennan gamla þjóðlega sið og
eiga þær þakkir fyrir. — P.P,

skrifar um:
KVIKMYNDIR
GAMLA BÍÓ: Svanurinn
ÞAÐ er orðið sjaldgæft að sjá
hina glæsilegu furstafrú af Mon
akkó á „hvíta tjaldinu", enda
vekur það jafnan mikla athygli,
ef það ber við. í þessari amer-
ísku mynd, sem tekin er í litum
og Cinemascope og byggð er á
samnefndu leikriti eftir Molar,
leikur Grace Kelly tiginborna og
fagra unga stúlku, sem ætlað er
það hlutskifti að verða drottning
á sínum tíma. Minnir þetta óhjá-
kvæmilega á hinn raunverulega
lífsferil leikkonunnar sjálfrar,
sem öllum er kunnur. Myndin
1 gerist í einu af konungsríkjum
Mið-Evrópu árið 1910. Krón-
prinsinn, Albert, er kominn á
þann aldur, að drottningunni,
móður hans þykir tími til kom
inn að hann fari að litast um
eftir kvonfangi. í þeim erindum
kemur hann í heimsókn til
þeirra mæðgnanna frú Beatrix
og Alexandru dóttur hennar,
sem eru af gamalli aðalsætt og í
nánum tengslum við konungs-
ættina. Frú Beatrix bindur mikl-
ar vonir, vegna dóttur sinnar,
við þessa heimsókn krónprins-
ins, en verður fyrir miklum von-
brigðum því að prinsinn virðist
hafa áhuga á flestu öðru en
hinni fögru Alexöndru. Grípur
þá Beatrix til þess gamla her-
bragðs að reyna að vekja áhuga
prinsins með því að gera hann
afbrýðisaman. Hún efnir til dans
leiks til heiðurs prinsinum, en
býður þangað dr. Nicholas Agi,
sem er heimiliskennari hennar,
ungur maður og glæsilegur. En
þá tekst svo til, sem Beatrix
hafði ekki gert ráð fyrir, að á
dansleiknum verða þau Alex-
andra og dr. Agi ástfangin hvort
af öðru. Veldur þetta miklu upp
námi í höllinni, og táraflóði, en
ekki verður hér haldið áfram
söguþræðinum.
Mynd þessi er býsna skemmti
leg enda er hún gerð undir
stjórn hins mikilhæfa leikstjóra
Charles Vidor, auk þess sem
segja má um hlutverkaskipun-
ina að þar sé valin maður í
hverju rúmi. Grace Kelly leikur
Alexöndru með máklum yndis-
þokka, Alex Guinnes, snilling-
urinn enski leikur Albert krón-
prins og Louis Jourdan dr. Agi,
og fleiri ágætir leikarar fara
þana með hlutverk.
TJARNARBÍÓ:
Örlagaþrungin nótt
Uppistaðan og spennan í þess-
ari mynd er bankarán, sem fram-
ið hefur verið í Venice í Kali-
forníu. Tveir unglingar, Frank
og Ellie vinkona hans eru á leið
heim til sín úr skemmtigarði borg
arinnar, en verða áhorfendur að
því er lögreglubílarnir elta bóf.
ana. Þau heyra að einhverju er
hent í skurð skammt frá þeim og
þegar lögreglan er farin í burtu
leita þau í skurðinum og finna
þar lokaðan kassa. f kassanum
er mikil fjárupphæð o,g Frank
tekst að fela hann, enda hyggst
hann, þrátt fyrir mótmæli Ellie,
að slá eign sinni á peningana. En
nú koma til sögunar tveir dular.
fullir náungar, sem eru á hnot.
skógi eftir peningunum, sem þeir
hafa hugboð um að séu í vörzlu
Franks. Þeir sitja því jafnan um
hann og loks ræðst annar þeirra
á hann en honum tekst að koma
peningunum undan og afhenda
þá lögreglunni. Hér er farið fljótt
yfir sögu því að margt gerist I
myndinni, sem ekki verður rakið
hér. En þó að spenna myndarinn-
ar sé allmikil, þá er hún þó hvað
athyglisverðust fyrir hið mikla
vandamál, sem þar er tekið nokk.
uð til meðferðar, þ.e. afstöðu
unglinga til foreldra sinna og for
eldranna til barnanna.
Mjög er athyglisverður leikur
unglinganna Randy’s Sparks, er
leikur Frank og Venetiu Steven-
son, er leikur Ellie.