Morgunblaðið - 08.02.1961, Blaðsíða 10

1C
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagurr 8. febrúar 1961'
CWW MWr.lTUDiXAtB M
Húsin eiga að faila
inn í landslagið
EKKI alls fyrir löngu hitti sem „öllum kunningjunum
fréttamaður blaðsins á förnum | Frakklandi finnst svo gott“, og
vegi ung hjón, sem ekki sjást kveðja nýfædda dóttur sína.
oft á götum Reykjavíkur, og „Hún heitir Sólveig, eins og all-
Þótti sjálfsagt að taka þau talí. ar litlar dætur íslendinga, sem
Hann er frá New York og heitir hafa búið í París, segir hann.
Gerald Anspach, hún frá Vest-1 Og það nafn hefur þann mikla
mannaeyjum og heitir Högna kost að útlendingar geta borið
Sigurðardóttir. Undanfarin ár það fram. Jæja, ég kem aftur til
hafa þau verið búsett í Frakk- íslands í júní og hlakka til að
landi, þar sem Högna lauk prófi
í byggingarlist sl. vor, með slík-
um ágætum að hún hlaut bæði
verðlaun Beaux Arts skólans og
auk þess sérstök verðlaun frá
arkitektafélaginu franska.
— Og hvar ætlið þið nú að
setjast að? var auðvitað fyrsta
spurningin.
— Nú get ég ekki svarað,
sagði Gerald. Með verðlaunum
arkitektafélagsins hefur Högna
tryggt sér atvinnuleyfi í Frakk-
landi, sem annars er erfitt fyrir
útlendinga að fá. Hún hefur því
ágæt starfsskilyrði þar. En hún
vill vinna á íslandi.
— Já, það hefur alltaf setið
fast í mér síðan ég fór út til
náms haustið 1949 að hér ætlaði
ég að starfa, grípur Högna fram
i Og nú er bara að vita hvort
ég fæ nóg að gera hér heima.
— Mér líkar reyndar ákaf-
lega vel á íslandi, segir Gerald,
fólk lifir hér ákaflega vel. En
ég hefi starfað í Frakkandi
meira og minna síðan á stríðs-
árunum við að kaupa inn gamla
muni og senda til Bandaríkj-
anna.
— Haldið þið að grundvöllur
sé fyrir verzlun með gamla dýr.
mæta muni á fslandi, þar sem
heimilin eru svo nýtízkuleg?
— Já, því ekki það. Maður
notar aldrei eingöngu gamlan
húsbúnað í innanhússkreytingar
nú til dags, heldur nýtízkuleg
húsgögn og fáa sérstaklega valda
gamla muni, sem fara þar vel.
Samtalið verður ekki lengra
þarna á götunni. Gerald á að
leggja af stað til Parísar eftir
klukkutíma, og hann kveðst
eiga eftir að kaupa hangikjötið,
mála hér í sumarbirtunni“, seg-
ir hann að lokum.
Gróðrastöð í Hveragerði
En Högna varð eftir á íslandi
og nokkrum dögum seinna mælt
því að íbúarnir séu í sem nán-
ustu sambandi við gróðurinn.
Yfirbyggður inngangur í húsið
liggur með gróðurhúsinu og sér
þar yfir þann gróður sem inni fyr
ir er. Yfir innigörðunum eru gler
hvelfingar, sem standa upp úr
þakinu og lífga upp útlitið. Á
þakinu er einnig gert ráð fyrir
að ræktaðar séu ýmsar útiplönt-
ur og gras, og er hægt að ganga
þar upp. Úr íbúðarhúsinu sjálfu
er líka gengið í niðurgrafinn
garð með hvelfingu yfir. Bygg-
ingin er öll úr tilhöggnum steini,
steinsteypu, viði og gleri. Ann-
ars er tæplega hægt að gefa
nokkra hugmynd um þetta nema
vinnuteikningar fylgi.
— Þetta hefur þótt æði frum-
leg hugmynd, úr því þú hlauzt
verðlaunin. Hvað tóku margir
prófið núna?
— Um 300 gengu undir próf,
Högna Sigurðardóttir, og maður hennar, Gerald Ansjoach.
um við okkur mót við hana, til
að spyrja hana nánar um próf-
verkefnið hennar, sem vakti svo
mikla athygli franskra arki.
tekta, og um sérkennilegt hús,
sem verið er að byggja eftir
teikningu hennar í Vestmanna-
eyjum.
— Já, prófteikningin, segir
hún. Það er garðyrkjustöð með
íbúðarhúsi og gróðurhúsum, sem
ég hugsaði mér að stæði utan í
fjallshlíðinni við Hveragerði, og
að jarðhitinn yrði þar notaður
eftir föngum. Húsin eru öll ein
samfelld bygging, innangengt
alls staðar á milli, og miðað að
en margir féllu. Já, prófhug-
myndin mín þótti víst óvenju-
legri en flestra hinna. Auðvitað
reyndu prófessorarnir og arki-
tektarnir tíu í dómnefndinni að
rífa niður það sem þeim fannst
aðfinnsluvert og ég að vgrja
það sem ég hafði gert, eins og
venjan er.
Garður á 2. hæð
— Og þetta verkefni þitt gef-
ur auðvitað hugmynd um hvað
þér finnst máli skipta þegar
reisa skal hús?
— Já, að vissu leyti. Mér
finnst t. d. að í byggingarlist
eigi að leitast við að láta bygg-
ingar falla sem bezt inn í um-
hverfið. Þar má finna lausn bæði
með formi og efni. Nota má eft-
ir föngum efni, sem til eru á
staðnum og leyfa byggingarefn-
unum að koma fram í sem ó-
breyttastri mynd.
— En í garðyrkjustöðinni hef-
urðu við. Enn sem komið er,
setja skógar ekki svip á íslenzkt
landslag.
— Að vísu ekki. En viður set-
ur svo miklu hlýlegri svip á hý-
býlin, og ekki veitir af því þeg-
ar byggt er úr steinsteypu og
grjóti. Eins finnst mér að stefna
eigi að því að láta það sem er
innanhúss og utan falla sem
mest saman. Náttúran hér er
svo stórkostleg, að maður má til
með að lifa í sem nánustu sam-
bandi við hana. Blóm og jurtir
veita svo mikla ánægju, að mér
finnst að við ættum að reyna að
ná gróðrinum eftir föngum inn
í húsin — ekki sízt hér, þar sem
lítið er hægt að vera úti vegna
veðráttunnar.
— Og einnig í þéttbýlinu, þar
sem stutt er á milli húsa?
— Þar koma erfiðleikar í ljós.
En þá má leysa á ýmsan hátt.
— Hvernig er t. d. húsið í
Segir Hogna
Sigurðardótlir
ar -dSfii | l&kt
Vestmannaeyjum, sem þú hefur
teiknað?
— Það hús á ungur skipstjóri
og það er enn í byggingu. Bygg-
ingarefnið er að mestu stein-
steypa, en hluti þess hlaðinn
úr Vestmannaeyjagrjóti. Hug-
myndin er fengin frá fallegu
varnargörðunum, sem lengi
voru hlaðnir í Eyjum og standa
enn. íbúðin sjálf er á efri hæð-
inni, til að íbúarnir geti notið
Útsýnisins. Norður- og suður-
hlíðarnar eru gluggahliðar af
sömu ástæðu, en vestur- og
austurhliðar gluggalausar, því
þar eru önnur hús of nálægt.
Neðri hæðin er að nokkru leyti
á súlum, en þar eru annars
geymslur og svo anddyrið. Frá
útidyrunum er hlaðinn skjól-
veggur vegna austanáttarinnar,
sem er slæm þarna. Uppi í stof.
unni á 2. hæð er dálítill garður,
sem gengur upp í gegnum húsið.
Þetta þykir sumum sjálfsagt all-
ifurðulegt. En eigendurnir eru
ungt fólk, sem ekki er hrætt við
nýjungar.
Teikning af gróðrarstöð-
inni í Hveragerði, sem
var prófverkefni Högnu,
og færði henni verðlaun
Beaux Arts skólans og
franska arkitektafélagsins.
Kúplarnir, sem standa
upp úr byggingunni eru
yfir gróðurhúsunum, og
íbúðin er svo innan um
þau.
Frávik ffá beirru köldu línunum
— Hvernig er náminu hagað
í þessum fræga gamla Beaux
Arts skóla?
— Já, hann er vissulega gam-
all, stofnsettur á 17. öld, og var
lengi eini byggingarlistaskólinn
í Frakklandi. Á 19. öld var svo
stofnsettur einkaskóli, sem enn
er rekinn og þykir einnig mjög
gróður. Beaux Arts er einkum
frægur fyrir byggingalistadeild.
ina, en þar er einnig kennd nögg
myndalist og málaralist. Geysx-
leg aðsókn er að byggingalista-
deilíinni, þykir eðlilegt að það
taki 3—4_ ár að komast inn í
skólann. Á meðan er nemandinn
í undirbúningsdeild, vinnur við
teikningar og reynir við próf á
hverju ári. Þetta vissi ég ekkei’t
um, þegar ég fór út haustið
1949, enda hefur enginn fslend-
ingur stundað þarna nám fyrr.
Nú er þar einn piltur við nárn
og ein stúlka byrjaði í haust.
Skólinn er ákaflega líflegur og
skemmtilegur. Þar eru alls kon-
ar gamlir siðir í heiðri hafðir
og strákapör þykja sjálfsögð. En
námið er líka nokkuð erfitt og
veitir ekki af að haída sig að
því. Áður en gengið er undir
lokapróf verður nemandinn að
hafa unnið samanlagt 2 ár hjá
viðurkenndum arkitekt utan
skólans.
— Hver er nýjasta stefnan í
byggingarlist í Frakklandi?
spyrjum við að lokum.
— f Frakklandi, eins og reynd
ar víðast annars staðar, eru
arkitektar að byrja að víkja frá
þessum beinu köldu línum, sem
hafa ríkt að undanförnu, og
gera hýbýlin hlýlegri með því
að gefa hugmyndafluginu ofur.
lítið lausan tauminn. Franskir
arkitektar eru ákaflega hrifnir
af finnskri byggingarlist, en það
virðist vera komin alménn til-
hneiging til að brjóta út af
þessu allra einfaldasta. Það er
heldur ekki nema eðlilegt að
alltaf komi eitthvað nýtt fram í
byggingarstíl eins og öðru, svo
ekki sé staðið £ stað eða jafnvel
haldið aftur á bak. — E. Pá.
Fréttabréf fró
Skiiðuklaustri
Skriðuklaustri 13. jan.
SNJOLAUST er nú um láglendið
hér í dal og talsvert upp í hlíðar.
Hefir ekki enn komið hér teljandi
snjór á þessum vetri. En um
jólin gerði storku og svellklístur
til dalanna og var haglítið fram
yfir áramótin og t. d. alveg hag-
laust innst í Suðurdal. En nú hef
ir hlánað þar allvel.
Veðrátta var leiðinleg um jól-
in, rigning eða krapaslydda flesta
daga og norðaustan þokuloft.
Talsvert frost gerði svo þegar
ÖRN CLAUSEN
héraðsdómslögmaður
Málf1 utning iskrifstofa.
Bánkastræti 12. — Sími 18499
létti til fyrir rúmri viku, en hlýn
aði svo snögglega hinn 11. jan.
I gær og í dag er suðvestan frost-
stormur.
Fé var að heimtast hér af heið-
unum fram undir jól. Vegir eru
sæmilega greiðfærir nú' hér á
upphéraði, en umferð er annars
lítil. Þorrablót er nú í undirbún-
ingi og Fellamenn hafa sitt þorra
blót annað kvöld.
Góðar minningar eru um ár-
ferði hins nýliðna árs. Vetur frá
nýári ágætur og vorið maí og
júní, eitt hið bezta er komið get-
ur. Júlímánuður var hinsvegar sá
versti hér í dal, sem komið hef-
ur frá 1950. Frá höfuðdegi var
svo samfelld ágætistíð að heita
mátti.
Hey reynast nú betur til gjafar
en frá sumrinu 1959, enda þau
hey einhver þau lélegustu, er
fengizt hafa, þrátt fyrir góða
verkun. — J. P.
Þetta hús, sem Högna hefur teiknað, er í byggingu í Vestmannaeyjum. ei i
stofunní ' ", hæð og sést gegnum gluggann.