Morgunblaðið - 26.02.1961, Qupperneq 6

6
MORGUN3LAÐ1Ð
Sunnudagur 26. febr. 1961
„Trésmiðir hlæja"
f’JÓÐVILJINN sýnir í gær, 25.
þ.m., mér undirrituðum þá virð-
ingu að tileinka mér ramma-
grein á öftustu síðu, með yfir-
skriftinni Trésmiðir hlæja.
I tilefni af klausu þessari og
öðru því sem tileinkað er tré-
smiðum í nefndu blaði vil ég
gera eftirfarandi athugasemdir.
Á síðasta félagsfundi T.R. sem
að er vikið í Þjóðviljanum gerði
ég skýra grein fyrir þeim rök-
um sem leiddu til þess að B-list-
inn við stjórnarkjör félagsins í
ár er borinn fram á breiðari
grundvelli en áður, og um mína
persónulegu afstöðu gat ég þess
að hún byggðist fyrst og fremst
á andstöðu minni við tvö stór-
mál sem núverandi félagsstjórn
hefur tekið upp á sína arma sam
kvæmt fyrirmælum húsbænda
sinna i Alþýðusambandsstjórn og
svonefndu Alþýðubandalagi.
Þessi mál eru:
Hættulegur leikur
HÚSAVÍK, 24. febr. — f fyrradag
voru drengir að leik úti við hafn
argarð. Leikurinn var sá, að
drengirnir skiptu liði til bardaga
og voru þeir „vopnaðir" trésverð
um. Annar flokkurinn hafðist
við uppi á allháu steinkeri, sem
stendur í slipp. Hinn flokkurinn
átti að ráðast þar til uppgöngu.
En leiknum lauk með því, að 13
ára drengur, Víkingur Víkings-
son, féll út af kerinu og niður
í fjöru, 5—6 metra fall. Hann er
illa handleggsbrotinn, einnig
mun hann hafa fengið heilahrist
ing. Annars eru meiðsli hans enn
ekki fullkönnuð, þó virðast þau
minni en búast hefði mátt við eft-
ir slíkt fall. — Hann er nú í
sjúkrahúsi. — Fréttaritari.
* Maður veit aldrei
Fyrir skömmu heyrið ég á
tal nokkurra ungra mæðra.
Einni þeirra varð að orði:
— Ég er alvarlega að hugsa
um að hætta að vinna úti
meðan krakkarnir eru að
vaxa upp, jafnvel þó ég vilji
leggja það á mig meðan við
erum að reyna að eignast
eitthvað. Maður veit ekki
favað maður er að gera börn-
unum sínum með því, jafnvel
þó þem sé sómasamlega séð
fyrir fæðu og fatnaði.
Tilefni þessara ummæla
ungu konunnar voru þau, að
hún er nýbúin að lesa bók
Karls Strands, læknis ,,Hugur
einn það veit“, og hafði farið
að hugleiða hvílík áhrif smá-
atvik í lífi bamsins getur haft
á velferð þess á lífsleiðinni,
og hve móðir, sem alltaf er til
staðar til að „taka af stuðið“
og veita öryggi, kann að
forða sálarlífi hinnar verð-
andi persónu frá óbætanlegu
hnjaski.
f fyrsta lagi sú skipulagsbreyt
ing sem rædd hefur verið á síð-
ustu Alþýðusambandsþingum og
kynnt var og hafinn sérstakur
áróður fyrir allmörgum sam-
bandsfélögum á síðasta hausti.
Trésmiðir hafa átt þess kost að
kynna sér þesar tillögur og þurfa
ekki annarra vitna við en sinnar
eigin dómgreindar og félags-
byggju um höfuðtilgang þeirra og
markmið, sem sé það að leggja
niður stéttarfélögin í núv. mynd
og hræra saman í fjölmenna
sundurleitar fylkingar hinum
ýmsu starfsstéttum, en slíkt hlyti
fyrir okkur iðnaðarmenn að vera,
vægast sagt, mjög varhugaverð
ráðstöfun, og yrði skrefið til full
gildingar þessum tillögum eitt
sinn stigið áfram yrði það
trauðla gengið til baka aftur. Við
B-lista menn leggjum til að þess
ar tillögur verði rækilega endur-
skoðaðar og þeim algerlega hafn
að í núverandi mynd.
f öðru lagi lýsti ég andstöðu
minni við þær kröfur sem nú-
verandi félagsstjóm hefur gert
í kjaramálum stéttarinnar sam-
kvæmt fyrirmælum Hannibals
Valdimarssonar og Co. Eins og
trésmiðir vita miða þessar kröf-
ur til lækkunar á vikukaupi okk
ar í krónutölu miðað við þá hefð
sem skapast hefur í kjaramálum
stéttarinnar á síðustu árum. Það
skal viðurkennt að í nýju kröf-
unum er stefnt að hærra tíma-
kaupi og styttum vinnutima, en
staðreyndirnar í sambandi við
kjaramál okkar hljóta að vera
þær að við verðum að kaupa
nauðsynjar okkar fyrir þá upp-
hæð sem er í umslaginu okkar við
endaða vinnuviku.
Ég hef áður unnið í stjórn
T. R. með kommúnistum og hlot-
• Rúnir ristar í bók
persónuleikans
f umræddri bók lýsir Karl
Strand m. a. hvernig rekja
má uppruna ýmissa sálrænna
kvilla til umhverfis barnsins
og þess sem það reynir á
æskuárunum, atvik, sem full-
orðnir taka varla eftir. T. d.
segir í kaflanum um „fyrstu
sporin":
Kviðni er höfuðþáttur í
flestum huglægum vandamál-
um og kvillum og hefir víð-
tæk áfarif á hátterni manna.
f tilfinningalífi ungbarnsins
birtist kvíðnin venjulega í
tveimur höfuðatriðum, ótta
við líkamlegan sársauka og
ótta við ástarmissi. Bæði
þessi atriði eru margþætt og
margvíslega slungin umhverf
isaðstæðum barnsins, þótt að-
alpersónurnar í leiknum séu
venjulega foreldrarnir eða
þeir, sem ganga því í foreldra
stað. Löngu áður en barnið
ið af því reynslu sem Ieiðir til
þess að sú samvinna verður ekki
endurtekin, og hefði raunar
aldrei verið til hennar stofnað ef
ekki hefði verið á þeím tíma
þegar kommúnistar í T. R. töldu
sig ekki hafa styrkleika til að
opinbera innræti sitt en sveipuðu
um sig blæju lýðræðis og stétt-
visra sjónarmiða. En nú telja
þeir sinn dag vera að renna upp,
nú þurfi þeir ekki að fela sig
lengur. Það kom fram á síðasta
félagsfundi að jafnvel Jón Snorri
telur nú á miöjum vetri tíma-
bært að skríða úr framsóknar-
reifinu og sýna sinn sannrauða
pels.
Ég vil að endingu biðja ykkur
félagar að hugleiða hvað raun-
verulega felst í kjarakröfum fé-
lags okkar í dag. Ég fæ ekki
betur séð en það sé þetta: í þeim
felast óneitanlega breytingar á
kjarasamningum sem líklegt er
að allmargir vildu fylgja fast
eftir með verkföllum og öðru því
sem leiddi til vandræða fyrir rík
isstjórn okkar og íslenzkt hag-
kerfi. Hins vegar er líka fyrir því
séð, að þær feli ekki í sér raun-
hæfar kjarabætur fyrir launþega,
og með því hyggjast kommún-
istar tryggja fylgi sitt í framtíð-
inni, því þar sem velmegun ríkir
er ekki jarðvegur fyrir kommún-
ista.
B-listi T. R. í ár er skipaður
mönnum úr öllum íslenzkum
stjórnmálaflokkum nema komm-
únistafl. Verði okkur falin for
sjá félagsmála á komandi ári höf
um við fullan hug á að vinna að
raunhæfum kjarabótum stéttar-
innar og hverju því máli öðru
sem miðar að því að efla hag og
treysta framtíð Trésmíðafél. R.
Sigurður Pétursson.
er fært um að nota hugtökin
ást og öryggi, hefir afstaða
þess gagnvart þessum fyrir-
bærum mannlegs sálarlífs
tekið að skapast. Þegar þau
atvik gerast, er hafa í för
með sér líkamlegan sársauka
eða sviptingu ástaratlota á
ungbamið þess engan kost að
skýra fyrir sér orsakirnar á
vitrænan hátt, og allar svar-
anir þess verða tilfinninga-
legar. Sárt minnisspor verður
til, er heilabörkurinn geymir,
og er sami atburður eða hlið-
stæður endurtekur sig, verð-
ur slíkt upphaf að sérstöku
tilfinningaástandi, tilfinninga
hnút, sem geymist í dulvit-
und barnsins og hefir þaðan
áhrif á tilfinningaafstöðu þess
síðar á ævi.“
Á öðrum stað er tekið eftir-
farandi dæmi um það hvern-
ig viðhorf barnsins taka strax
frá fyrsta degi að skapast
gagnvart umfaverfi sínu:
,,Bam, sem er óreglulega
nært á óheppilegri fæðu,
FERDIIM AIMR
T^Hcflué HXouAahS:
Stilling
EF ÞÚ dregur saman vöðvana, áður en þú byrjar að
leika tennis eða reynir að stökkva, þá taparðu senni-
lega leiknum eða kemst ekki yfir hindrunina. Of
mikil athygli, samdráttur líkama þíns, sviptir þig
hinni nauðsynlegu mýkt á sveigjanleika. í gærkvöldi
sá ég í sjónvarpinu tvo stúdenta, sem voru að keppa
í hástökki. Annar þeirra nálgaðist hindrunina rólega
og með allt að því kæruleysi og lyfti sér yfir slána
með kattarlegri mýkt og léttleika. Hann vann. í
æsku minni iðkaði ég leikfimi. Ég uppgötvaði brátt,
að náttúrlegt afl, stilling og hófsemi, sjá um flestar
hreyfingar, með því skilyrði að maður gefi þessum
eiginleikum tækifæri til þess. Ef maður er hinsvegar
með alla líkamsvöðva samanherpta, þá gegnir alveg
gagnstæðu máli.
Sama máli gegnir um erfiðar samræður. Ef þú
ætlar að ræða við þýðingarmikinn mann um fram-
tíð þína, eða við stúlku, sem þú elskar, um hjóna-
band, þá skaltu ekki undirbúa þig of mikið. Ef þú
ályktar sem svo: „Hún mun segja þetta og þá svara
ég þessu“, mun raunin sennilega verða sú, að hún
segir ekki það, sem þú bjóst við og hið undirbúna
svar þitt kemur þá ekki að neinum notum.
Ef þú undirbýrð hinsvegar ekki neitt og heldur
huga þínum rólegum og skírum, þá gengur allt vel.
í>ú verður tilbúihn að grípa tækifæriði, sem óvænt
setning veitir þér. Vegna þess að þú virðist rólegur,
verður hinn aðilinn það líka. Feiminn maður gerir
stúlku feimna. Öll mannleg framkoma: óþolinmæði,
áhyggjur, er smitandi. Stendhal, franski rithöfundur-
inn, sem hafði svo djúpa þekkingu á mannlegu eðli,
var vanur að segja, að* maður ætti að kasta sér út
í erfiðar samræður, eins og maður kastar sér út í
kalt vatn.
Sama gildir um milliþjóðasamninga. Ef báðir
aðilar mæta með undirbúnar og æsandi ræður, ef
báðir hafa tekið saman heilan lista af umkvörtunar-
efnum, þá verður enginn skilningur mögulegur,
ekkert samkomulag. Samningsa&ilarnir verða svo
spenntir, að þeir hlusta jafnvel ekki á það, sem mót-
stöðumaðurinn hefur að segja. Þeir munu endurtaka
þeirra eigin ræðu, meðan hann flytur sína. Og hér
verður ástand sálar og líkama einnig smitandi. Ef
fyrri ræðumaðurinn hrópar ofsalega, þá mun sá síð-
ari reyna að hrópa enn hærra. Slík samkeppni getur
ekki endað nema á einn veg: með algerri útilokun á
samningum, gagnstætt raunverulegum vilja beggja
aðila.
Slakaðu heldur á taugunum, hlustaðu og brostu.
Þá verður andrúmsloftið hreint og létt. Góðfýsi er
alveg eins smitandi og reiði.
kaldri og súrri og þungri eða
ónógri eða vanið af brjósti
með sulti og offorsi, fær melt
ingarörðugleika og verður ó-
hamingjusamt. Öll minnis-
spor þess í sambandi við meit
ingarfæri og máltiðir verður
sársaukaþrunginn tilfinninga-
fanútur 1 dulvitund þess. Ótrú
lega oft má rekja meltingar-
kvilla og andlegar næringar-
kreppur til þessarar fyrstu
dýrkeyptu bernzkureynslu. —
Til eru karlar og konur, sem
standa í ævilöngu taugastríði
við meltingarveg sinn, sjálf-
um sér og öðrum til kval-
ræðis, hægðapilluframleiðend
um til auðsöfnunar, en þjóð-
félaginu til tjóns, þar sem
undirrótin er bernskulæg.**
Og ef við tökum enn eina
glefsu (úr samhengi) til að
gefa þeim sem ekki hafa les-
ið bókina hugmynd um hvað
kom ungu móðurinni til fyrr-
nefndra hugleiðinga: „En
mestu máli skipta þær byrj-
unarrúnir, sem þessir atburð-
ir rista í í óskráða persónu-
leikabók barnsins, rúnir sem
seint eða aldrei verða brott
máðar. Einu gildir hvort við
hugsum okkur slíkar rúnir
sem viðkvæman tilfinninga-
fanút í dulvitund bamsins eða
vanafesta rafmagnssveiflu í
ákveðnum frumum heila-
barkarins, hvort tveggja er
eitt og hið sama, nýr steinn,
hrjúfur eða fágaður, sterkur
eða gljúpur, hefir hlaðizt í
undirstöðu þeirrar hallar, sem
við nefnum persónuleika.“
• Hvaða máli skiptir . .
— Hvaða máli skiptir hvort
við getum komist yfir íbúð
eða bíl, sagði unga móðirin i
samtalinu við vinkonur sínar,
ef maður hefur ekki verið til
staðar á því augnabliki, sem
e. t. v. var hægt að koma i
veg fyrir tilfinningahnút í sál
barnsins síns, er á eftir að
breyta lífi þess til hins verra
alla ævina, jafnvel þó hvorki
maður sjálfur né barnið eigi
nokkum tíma eftir að gera
sér grein fyrir hvað olli.