Morgunblaðið - 12.03.1961, Page 2
2
MORCVNBLAÐIÐ
Surmudagur 12. marz 1961
Vaxandi ólga
í portúgölsku nýlendunn! Angola
LISSABON, 11. marz (Reuter).
— Portugalska stjórnin tilkynnrir
aS óeirðir hafi brotizt út að nýju
f nýlendunni Angóla á vestur-
strönd Afríku. Hún kennir
kommúniskum undirróðursmönn
nm um að hafa kveikt eldimi.
Óeirðir þessar brjótast út um
sama Ieyti og umræður áttu að
hefjast í Öryggisráðinu um á-
standið í þessari nýlendu.
I Portugalar segja að óeirðimar
hafi orðið milli ættflokka í norð-
austurhluta nýlendunnar skammt
frá landamærum Kongó. Örygg-
islið var þegar í stað sent til
óeirðasvæðisins og hefur því tek-
izt með aðstoð íbúanna að friða
landið. Ekki er vitað hve margir
féllu, þar sem það er siður íbú-
anna að fela lík.
í tilkynningunni er staðhæft
að erlendir kommúnískir erin-
drekar hafi kynt undir og komið
illindum af stað. Rannsóknar-
nefnd hefur verið skipuð til að
Dagur
Ekknasjóðs Islands
1 DAG verða seld á götum bæj-
arins merki Ekknasjóðs íslands.
Merkin verða afhent sölubörnum
í dag kl. 9 árd. í Sjálfstæðishús-
inu (litla salnum)
Foreldrar eru beðnir um að
ieyfa börnum sínum að selja
merki. Jafnframt er minnt á
samkomu í Dómkirkjunni í
kvöld kl. 8.30.
kanna orsakir illdeilnanna. Hún
hefur þegar sannprófað að und-
irróðursmennirnir komu á laun
yfir landamærin og höfðu sam-
band við kommúnistahreyfingu
utan nýlendunnar, að nokkrir
óeirðarseggjanna voru vopnaðir
tékkneskum byssum og að inn-
fæddum mönnum var veitt á-
fengj til að örva þá og æsa þá
upp.
Upp á síðkastið verður æ erju-
samara í portugölsku nýlendunni
Angóla. í byrjun febrúar s. 1.
urðu óeirðir í höfuðborg nýlend-
unnar Luanda og herma opin-
berar tilkynningar, að 41 maður
hafi fallið í vopnaviðskiptum þá,
þar á meðal sjö lögreglumenn.
Munu um 100 menn enn sitja í
fangelsi fyrir þátttöku í þeim
óeirðum.
Félagar (no. 49) eftir Kristinn Sigurjónsson.
Grípa brezkir iogara-
menn til hefndaraðgerða?
Grimsby, 11. marz (Reuter)
YFIRMENN á togurum í
Grimsby, skipstjórar, stýri-
menn og vélstjórar, sam-
þykktu í dag ályktun þess
efnis, að þeir muni gera
verkfall, ef einhver íslenzk-
Sfefna Bandaríkja-
stjórnar óhreytt í
Berlmarmálinu
Sameinuðu þjóðunum, en For-
mósustjórnin hstfi bar engan
fulltrúa, væri fyrir höndum al-
- , varlegt mál, sem kæmi inn á
ríkjanna, Dean Rusk, sagði a mgrg 5nnur vandamál, sem biðu
Washington, 9. marz.
(NTB-Reuter)
UTANRÍKISRÁÐHERRA Banda
fundi með fréttamönnum í dag,
að stefna Bandaríkjastjórnar í
Berlínarmálinu væri óbreytt frá
því sem verið hefði. Bandaríkja-
menn mundu leggja áherzlu á
að varðveita frelsi Berlínar og í
engu að gefa eftir í þeim efnum.
Sagði Rusk að Berlínarmálið
væri nú í gaumgæfilegri athug-
un hjá ríkisstjórninni, en gengið
væri út frg því að frelsi Vestur-
Berlínar yrði varðveitt.
Ennfremur sagði Rusk, að
yrði svo ákveðið að Peking-
stjórnin fengi sæti Kína hjá
Dagskrá Alþingis
DAGSKRA sameinaðs Alþingis 13.
marz kl. 1,30: Rannsókn kjörbréfs.
Dagskrá efri deildar: 1. Matreiðslu-
menn á skipum, frv. 1. umr. 2. Almenn
hegningarlög, frv. 3 umr. 4. Sóknar-
nefndir og héraðsnefndir, 3. umr. 5.
Dómtúlkar og skjalaþýðendur, 3. umr,
«. Lífeyrissjóður embættismanna, 3.
umr. 7. Hlutafélög, 3. umr. 8. Verzlun-
aratvinna, 3. umr. 9. Veitingasala o#
fl., 3. umr. 10. Iðja og iðnaður, 3. umr,
11. Tannlækningar, 3. umr_ 12. Lækn-
ingaleyfi, 3. umr. 13. Leiðsaga skipa,
3. umr. 14 Fasteignasala, 3. umr. 15.
Niðurjöfnunarmenn sjótjóns, 3. umr.
16. Atvinna við siglingar, 3. umr. 17.
Löggiltir endurskoðendur, 3. umr. 18.
Réttindi og skyldur starfsmanna rík-
isins, 3. umr. 19. Kosningar tU Alþing-
is, 3. umr. 20. Iðnaðarmálastofnun ís-
lands, 2. umr.
Dagskrá neðri deildar: 1. Meðferð
opinberra mála, 1. umr. 2. Listasafn
Islands, 1. umr. 3. Ríkisábyrgðir, 1 umr.
4. Seðlabanki íslands, 3. umr. 5. Lands
banki islands, 3 umr. 6. Framkvæmda-
banki íslands, 3. umr. 7. Útvegsbanki
tslands, 3. umr. 8. Stofnlánadeild sjáv-
arútvegsins, 2. umr. 9 Lánasjóður ís-
lenzkra námsmanna, 3. umr. 10. Lög-
reglumenn, 2. umr. 11 # Sóknargjöld, 3.
umr.
Dagskrá sameinaðs Alþingis kl. 8
síðdegis 13. marz: Vantraust á ríkis-
stjórnina, (Útvarpsumræður).
úrlausnar.
Sagði Rusk brýna nauðsýn á
því að Bandaríkjastjórn ætti
viðræður við aðrar ríkisstjórnir
vegna þessa áður en Allsherjar-
þingið kæmi saman til fundar í
september nk.
Holtavörðuheiði
HOLTAVÖRÐUHEIÐI var rudd í
gær, og er því gert ráð fyrir, að
hún verði fær stórum bifreiðum
um helgina, bæði norður og suð-
ur. Heiðin verður ekki rudd aft-
ur fyrr en á þriðjudag. »-
ur fogari landar eða gerir
tilraun til að landa fiski í
höfninni.
Við ályktunina er hætt,
að ef þeir hefji slíkt verk-
fall muni þeir ekki snúa aft-
ur til vinnu fyrr en allar
ákærur gegn brezkum skip-
stjórum fyrir ólöglegar veið-
ar við ísland hafa verið
felldar niður og samkomulag
hefur náðst um allan ágrein
ing milli þeirra og brezku
stjórnarinnar.
Sameiginleg tilkynning var gef
in út um ályktun þessa af þeim
Dennis Welch forseta félags yfir
manna á togurum í Grimsby og
Harold Harker framkvæmda-
stjóra félags vélstjóra og slökkvi
liðsmanna í Grimsby. í félögum
þeirra eru samtals um 2500 með-
limir.
Þeir lýstu því yfir, að félags-
menn þeirra teldu samkomulag
Bretlands við ísland geigvænlegt
áfall fyrir brezka fiskimenn.
Þeir segjast ekki geta fallizt á
þá staðhæfingu brezku stjórnar-
innar, að með samkomulaginu
komist festa á þessi mál um alla
framtíð.
I yfirlýsingu þeirna segir enn
fremur: — Ef stjórnarskipti yrðu
á íslandi óttumst við að það yrði
fyrsta verk nýrrar íslenzkrar
ríkisstjórnar, að rífta samningn-
um og lýsa einhliða yfir stækkun
islenzku fiskveiðilandhelginnar
svo hún nái yfir allt landgrunnið.
Ennfremur segja þeir Weloh
og Harker að í samkomulagi
Breta og íslendinga sé ekkert
ákvæðj um það að sakir verði
gefnar upp fyrir ólöglegar veiðar
innan tólf mílnanna. Við teljum,
segja þeir, að brezka stjórnin
hefði ekki átt að fallazt á sam-
komulagið fyrr en íslendingar
hefðu ábyrgst slíka sakaruppgjöf.
Stirð
veðrátta
Valdastöðum 9. marz,
UNDANFARNA daga hefir verið
stirð veðrátta. Ýmist skipzt á
með stórfeldri rigningu og snjó-
komu, sitt dægrið 'hvað. Sl. þriðju
dag var stórfeld rigning, en í
gær og í lag, snjóaði. Svo að nú
er hér alhvít jörð.
í gær söng kirkjukór Reynl-
vallasóknar, undir stjórn Odds
Andréssonar við föstuguðsþjón-
ustu að Lágafelli. — St. G.
NA /5 hnútor
SV 50 hnútor
X SnjHomo
• Útn---
V Skúrir
R Þrumur
•n•
ýxKÍJ/
KuUaski/
Hitosh1
LWLagi
Lægðin sem olli hinum ill- frost er í Scoresbysundi, en 0
víga útsynningi á föstudaginn st a Akureyri. Nýjar lægðir
er yfir Norðux-Noregi á kort- eru - UppS;giingu bæði suður
inu og veldur einnig v-stormj
með hörðum éljum í Lófóten.
í hafi og yfir Labrador og lít-
Nokkrar leifar af lægðinni ur út fyrir S eða SA-átt innan
sjást yfir Grænlandshafi og skamms og óstöðugt tíðarfar
hlífa okkur við kuldaflóði frá eins og verið hefur að undan-
Grænlandi, því að 26 stiga förnu.
Liz þyngir
nitur
Cat þó talað og
brosað til Eddies
London, 11. marz (Reuter)
BANDARÍSKA leikkonunni
Elisabeth Taylor þyngdi enn í
nótt, svo að læknar hafa ákveð
ir að fresta því að færa hana
úr gervilungnum, en það ætl
uðu þeir annars að gera í dag.
Áður en læknar gáfu út til
kynningu um þetta var al-
mennt álitið að leikkonan væri
á öruggum batavegi. Það var
jafnvel talið að hún væri úr
allri hættu. Blaðafulltrúi henn'
ar sagði í morgun, að engin
vissa væri fyrir því, að hún
væri úr hættu.
Hann skýrði þó frá því, að
súrefnisgjöf til hennar hefði
verið hætt og ekki þyrfti íeng
ur að sprauta næringu inn í
æðar hennar, hún nærðist nú
með venjulegum hætti. í gær
kvöldi gat hún talað stutta
stund við Eddie Fisher eigin-
mann sinn og sagt er að hún
hafi brosað til hans.
Aðallæknir hennar, dr.
Hfsvilji hennar, sem
henni frá bana.
Óveirjuleg
sýrting
f BOGASAL Þjóðminjasafnsins
sýna fjórir ungir menn óvenju-
legar ljósmyndir þessa viku, þeir
Rafn Hafnfjörð, G. W. Vilhjálms-
son, Óttar Kjartansson og KrisU
inn Sigurjónsson.
Þegar að því er hugað hvað
það eiginlega er, sem skapar góða
ljósmynd, verður fljótt ljóst, aS
óteljandi atriði koma þar vi8
sögu. Burtséð frá innihaldi mynd-
arinnar, sem að sjálfsögðu er aðal
áhugamál allra byrjenda í ljós-
myndun, er hægt að nota ljós-
mynd eigi síður en aðrar aðferð-
ir til myndrænnar sköpunar. Þá
er hægt að byggja ljósmynd upp
með því að leggja megináherzlu
á ýms einstök atriði, t.d. línur,
fleti, form, mynztur, andstæður
bæði í tónum flata og efnis, svo
nokkuð sé nefnt.
Á þessari sýningu ber að lita
ýms þessara atriða, og sýnir það
eitt, að höfundar myndnnna eru
að glíma við grundvöll grafiskrar
listar, og sýna margar myndanna
skemmtilegan árangur.
Af myndum Rafns Hafnfjörð
skal sérstaklega minnst á nr. 5
Börkur, nr. 10 Figura og nr. 11
Flæðisker. Myndir Rafns eru,' ef
svo má segja, byggðar í tvívídd,
þ. e. a. s. í fleti, án dýptar, og
minnir því mest á nútíma ab-
strakt málaralist.
Af myndur G. W. Vilhjálms-
sonar má'nefna nr. 17 Strá, nr.
25 Form og nr. 27 Trúður. Sum-
ar þessara mynda eru mjög kon-
trast-miklar, og meira í rýmd en
myndir Rafns. Þó er einnig hér
mjög mikið unnið í einföldum en
þýðingarmiklum formum, og
Svipar sumstaðar til kínverskrar
listar.
Óttar Kjartansson myndar
meira hið daglega lifandi líf, þó
hann líka noti skemmtileg og ein.
föld form til tjáningar huglægra
verkefna, sbr. sérstaklega mynd-
irnar af drengjum að leik t.d. nr.
28, mynd nr. 33 Veggur og nr. 40
Lending, sem er andstæða kyrr-
stöðu og hreyfingar
Kristinn Sigurjónsson hefir á-
huga á fallegum formum nátt«
úrunnar, t.d. nr. 43 Landnyrðing*
ur, endurtekning með tilbreyting
um, nr. 47 Gróður og nr. 49 Fé-
lagar. Kristinn notar nokkuð sam
setningu mynda, negativar mynd
ir og ýmsar skyldar aðferðir, sem
ekki eru daglega notaðar í ljós-
myndun.
í stuttu máli er / sýning þessi
hressandi, einkanlega fyrir ljós-
myndaáhugamenn, sem farnir
eru að 'hugsa lengra en til venju-
legra fjölskyldumynda.
Uppsetning sýningarinnar er
með afbrigðum góð, og er greini-
legt að mikil hugsun og vinna er
fólgin í undirbúningi þessarar
sýnngar, sömuleiðis ber frágang-
-
Goldman segir að það haíi
fyrst og fremst verið^sterkur uf myndskrárinn,ar þess glögg
merki, að hér eru listrænir menn
að verki.
H.R.B. og R.H.