Morgunblaðið - 18.03.1961, Blaðsíða 10
10
MORGUlSBLAÐlb
Laugardagur 18. marz 1961
Samkvæmt fréttaskeyti Reut-
ers hafði hann lýst því yfir,
að „samtök verða ætíð sterk-
ari við það að stíga skref
fram á við“ og ennfremur:
„Að brezka samveldið væri
sterkara og andrúmsloftið
hreinna eftir að Suður-Afríka
er á brott gengin.“, eins og
hann hafði komizt að orði í
Lundúnum.
Fréttir höfðu sem sagt verið
á þá leið, að Diefenbaker hefði
verið meðal ákveðnustu and-
stæðinga Verwoerds á sam-
veldisfundinum. Hann hefði
gengið í lið með þeim þjóðum,
sem krafizt höfðu breytinga
á kynþáttastefnu Suður-Afríku
i og raunar gerzt talsmaður
* þeirra ásamt Ifkrumah frá
1 Ghana.
\ Það var því mikill hugur í
Íokkur að hitta þennan mið-
depill heimsfréttanna suður á
IKeflavíkiurflugvelli, en það
er bezt að taka fram nú þeg-
| ar, að sú von brást: forsætis-
ráðherrann svaf í flugvél sinni
allan tímann meðan hún stóð
við. Þegar við hittum Deacey,
einkaritara hans, í flugvallar-
hótelinu og spurðum um ferð-
ir ráðherrans, svaraði hann
ofurrólega:
„Herra Diefenbaker sefur.
Hann er þreyttur. Hann borð-
aði kvöldverð með drottning-
lunni í Buckingham Palace
skömmu áður en hann lagði
af stað.“
Auðvitað vissum við. ekki,
þegar við vorum á leiðinni
suður á Völl, að við mundum
fara erindisleysu. Starf blaða-
mannsins ber oft og tíðum
lítinn árangur og svo var í
þetta skipti, Honum getur
i því verið nauðsynlegt að gera
úlfalda úr mýflugu og það er
einmitt það sem við ætlum
að reyna hér á eftir.
Það var fátt um manninn
í flugvallarhótelinu, þegar
þangað kom. Einn eða tveir
lögregluþjónar voru á stjái í
farþegasalnum og virtust ráða
þar húsum, en skyndilega
fengu þeir harða samkeppni,
því tveir tollverðir gengu
inn með mikilli reisn og
mátti ekki á milli sjá hverj-
ir voru alvörugefnari framan
í andlitinu, lögreglan eða þeir.
En það var lika mikið í húfi,
því ekki mátti láta það við-
gangast að Kanadamönnum
tækist að smygla þorskalýsi
eða öðru verðmætu góssi úr
landi.
Við vorum ekki fyrr komin
inn úr dyrunum en Edward
Frederiksen gekk til okkar,
heilsaði af mikilli kurteisi og
bauð okkur heitt kaffi. Faðir
hans, hann Ebbi Frederiksen
setti fallegan svip á bæinn í
gamla daga. Hann var ein-
hver , allra skemmtilegasti
maður sem ég hef kynnzt,
fjölfróður og hnyttinn, bók-
elskur og barnigóður. Hann
hafði alla tíð sæmilega brenni
vinsheilsu, eins og þeir segja
í Mosfellssveitinni.
Edward gaf okkur kaffi og
við röbbuðum stundarlangt
um föður hans. Hann sagði, að
hann hefði átt afargott bóka-
safn. Og svo fékkst hann við
að yrkja dálítið „en þetta
brann allt sáman, þegar íbúð-
in hans á Skólavörðustíg
fuðraði upp á sínum tíma,“
sagði hann.
,,Hann tók það mjög sárt,
sagði ég, það mátti stundum
finna.“
„Já, hann tók sér það nærri“
sagði Eðward. „Hann var
kominn í vinnuna, þegar
kviknaði í húsinu. Og eftir
brunann átti hann ekki ann-
að en bakarafötin sem hann
stóð í“.
„Og sitt hlýja hjarta," skaut
ég inn.
„En hann missti öll ljóðin
og bækurnar sínar,“ sagði
Edward.
„Já, og hann sagði mér að
hann hefði aldrei langað til
að yrkja eftir það.“
Og ég bætti við:
„Mikið eru sumir annars
lánsamir: að haía aðeins ort
fyrir eldinn. Beztu ijóðin eru
þau sem aldrei koma út.“
„Vissirðu hvað hann sagði,
þegar hann stóð og horfði á
húsið brenna?" spurði Edward.
„Nei,“ svaraði ég.
„Hjá honiun stóð kona og
benti á gardínuna sem fauk
brennandi út um gluggann.
„Hún brennur", hrópaði hún.
„Já, og þykir þér ekki loga
vel i henni?“ sagði gamli mað-
urinn.
„Þegar hann minntist síðar
á brunann, sagði hann: „það
brann allt nema eldfastur
leir.“
Með þessari setningu ætlaði
Ebbi Frederiksen að kveðja
sársauka sinn. En tókst ekki.
Nú hafði móttökunefndin
slegizt í okkar hóp, fulltrúar
íslenzku ríkisstjórnarinnar:
fulltrúi lögreglustjóra og flug-
vallarstjóri. Þeir léku á als
oddi. Við sögðum það væri
óviðeigandi, að þeir væru
ekki í einkennisfötum þegar
þeir tækju á móti stórhöfð-
ingjum. Þeir mótmæltu ekki
og voru líklega sammála í
hjarta sínu, svo við bættum
við fyrir kurteisis sakir:
„Það er ekki svo að skilja
að þið séuð ekki í nógu góð-
um fötum, en ja ....“
Og þar með féll talið niður.
Við vorum búnir að svolgra
í okkur kaffið og í þann mund
sem við gengum fram var til-
kynnt, að kómet-flugvél
kanadíska hersins væri komin
til Keflavíkur. Einhver virðu-
legasta móttökunefnd, sem
sést hefur hér á landi, tveir
fulltrúar ríkisstjórnarinnar og
einn auðnuleysislegur blaða-
maður norpuðu út að flugvél-
inni, alls óvissir um þau á-
hrif sem þessi kurteisi mundi
hafa á Kanadamennina. Þeir
voru farnir að tínast út úr
flugvélinni og yfirvöld stað-
arins tóku fallega á móti þeim
og buðu þeim inn í hótel. Þá
kom líka þessi skemmtilega
frétt: Að Diefenbaker svæfi
og mundi ekki koma út úr
flugvélinni, meðan hún stæði
við.
Þetta urðu mikil vonbrigði
og er ástæðan til þess, að
engin mynd af Diefenbaker
fylgir þessu greinarkorni. Og
það var ekki nóg með að hann
svæfi í rúmi sínu, heldur
þurfti Fulton dómsmálaráð-
herra einnig að sofa. Svo við
verðum að gera ráð fyrir að
honum hafi verið boðið í
Buckingham Palace með for-
sætisráðherranum.
Við gengum nú í einni hala-
rófu upp í svítuna sem þeir
kalla svo fallega, þeir sem
ráða tungutaki flugvallarins
og þar voru gestum bornar
veitingar. nokkrar tegundir
af vindlum 10 tegundir af
sígarettum og vínföng, svo að
til sóma var. Flugvallarstjóri
afhenti einum af riturum for-
sætisráðherrans gjöf frá for-
seta íslands:
„Hvað er í þessum pakka?“
spurðum við flugvallarstjóra.
,,Ég veit það ekki,“ svaraði
hann. „Mér láðist að opna
hann. Én ætli það sé ekki
Ísland í myndum.“ Kanada-
mennirnir urðu stórhrifnir af
þessari óvæntu gjöf.
(Á þessu sést að það er rétt
sem Kennedy Bandaríkjafor-
seti heldur fram, að vænleg-
ast er að fara eftir venjuleg-
um diplomatiskum leiðum, ef
maður ætlar að ná einhverj-
um árangri í því sem kallað
er „að bæta sambúð milli
ríkja.“)
Nú vorum við kynntir fyrir
þeim sem ekki sváfu:
dr. Rynard þingmanni, herra
Robinson, sérfræðingi í margs
konar stórmálum , Deacey
einkaritara forsætisráðherr-
ans, Noel Dorion innanríkis-
ráðherra.
Herra Dorion er lítill mað-
ur vexti og mjög feitlaginn, j
gráhærður með svört spanga-
gleraugu. En hann er viðfeld- •
inn og þægilegur og franskt
gáskafullt andlitið lýsir af
prakkaraskap, sem augun
geta ekki leynt. Hann og
doktorinn fóru að tala um
heita vatnið á íslandi og
þorskalýsið og lögregluyfir-
valdið gekk kurteislega fram
í að, greiða úr flóknum spurn-
ingum þeirra. Síðan fóru
Kanadamennirnir að tala sín
á milli um hneykslismál í
Bretlandi, við hinir hlustuðum
á. Það mátti ekki á milli sjá, |
hverjum þótti mest gam-
an. Innanríkisráðherrann lýsti
skoðunum sínurn á máli þessu ;
í dálitlu erindi, sem tók einar
20 mínútur eða svo og á með-
an vöppuðu tollverðirnir fyr-
ir framan herbergið og töldu
vískí-sjússana, sem hurfu of- (
an í þennan glaðværa, fransk-
ættaða Kanadamann.
Ég vatt mér að Deacey
einkaritara og spurði:
„Hvernig líður honum?“
„Hverjum?" sagði einkarit-
arinn.
„Forsætisráðherranum.“
„Honum líður vel. Hann
sefur. Hann var í kvöldverð-
arboði í Buckingham Palace
og . . .“
„Það er sagt að Diefenbak-
er forsætisráðherra hafi gen,g
ið manna bezt fram í því að
koma Suður-Afríku úr sam-
veldinu. Hvað vilduð þér
segja um það?“
Það var eins og einkaritar-
inn hefði brennt sig á raf-
Framh. á bls. 15.
Hr. Dorion verzlar með konu sinní. Einnig á myndinni einkaritari. Diefenbakers.
Við héldum að við gætum
kannski hitt Diefenbaker,
forsætisráðherra Kanada, að
máli vegna þess að flugvél
hans var væntanleg til Kefla-
víkur. Hann var á heimleið
af ráðherrafundi aamveldisi-
landanna í Lundúnum og við
höfðum í höndum skeyti frá
Reuter, sem var einskonar
staðfesting á því, að ráðherr-
ann hefði haft meiri áhrif á
heimsmálin þá um daginn en
flestir menn aðrir. Hann hefði
sem sagt átt mikinn þátt í
því að Verwoerd, forsætisráð-
herra Suður-Afríku, hefði
sagt land sitt úr brezka sam-
veldinu. Og eftir því sem
fregnir hermdu var forsætis-
ráðherra Kanada ekkert að
leyna því að hann væri á-
nægður með 'þennan árangur.
VIÐ vorum a leið suður
á Keflavíkurflugvöll. Það
var komið fram yfir mið-
nætti, nóttin svöl en ekki
fjandsamleg. Við vorum
fjögur í bílnum, auk okk-
ar Morgunblaðsmannanna
einbeittur bílstjóri og flug
freyja, sem hafði slegizt í
förina af einskserri tilvilj-
un. —
Hatfiir forsætisráðherrans