Morgunblaðið - 12.04.1961, Blaðsíða 14

14
MORCUNBL 4 ÐIÐ
Miðvikudgaur 12. apríl 1961
Heimsúkn að Hvanneyri
SUNNUDAGINN, 19. marz, fóru
Búnaðarþingsfulltrúar og starfs-
menn Búnaðarfélags íslands upp
að Hvanneyri og Hesti í boði dr.
Halldórs Pálssonar og Guðmund
ar Jónssonar skólastjóra á
Hvánneyri.
Komið var að Hvanneyri kl.
12.30 og tóku á móti gestum
skólastjórahjónin, frú Ragnhild-
ur Ólafsdóttir og Guðmundur
Jónsson og leiddu þá ásamt
kennurum, ráðunautum og
starfsmönnum staðarins að
veizluborði.
í ræðu, er Guðmundur Jóns-
6on hélt yfir borðum, sagði hann
frá ýmsum þeim verkefnum,
sem stofnunin hefði með hönd-
um og sagði hann m. a.:
„Bændaskólinn hér er stofnað-
ur 1889 og framhaldsdeild 1947.
Hér á búinu eru alls 111 gripir
og þar af 70 mjólkandi kýr. Full-
mjólka kýr mjólkar 3667 kg.
með 3,85% fitu, samtals 14130
fitueiningar.
Nythæsta kýrin mjólkaði 5571
eða 20890 fitueiningar. Ein kýrin
nr. 215 hefur mjólkað í 14 ár
58391 kg. af mjólk. Kjarnfóður-
gjöf er 559 fóðureiningar á full-
mjólka kú.“
Þá vék skólastjóri nokkrum
orðum að sauðfénu og sagðist
honum svo frá:
„Meðálvikt á dilkum var hér
1 haust 14,68 kg.. Kjöt eftir á
plús gemlinga sem skiluðu
lambi er 19,75 kg., -kjöt eftir
vetrarfóðraða kind mínus hrúta
er 17,75 kg.
91 einlemba gaf 16,61 kg. af
kjöti að meðaltali. 66 tvílembur
gáfu 26,08 kg. af kjöti að meðal-
tali.
Tilraunastarfsemi er mikil á
Hvanneyri og sér Magnús Ósk-
arsson um þá starfsemi og eru
nú gerðar tilraunir þar á 1200—
1300 reitum.“
Skólastjórinn sagði, að flest af
þessum tilraunum væru fyrir
fyrir skömmu byrjaðar og því
væri ekki hægt að segja frá
þeim á þessu stigi málsins.
Hér hafa verið gerðar tilraunir
með að bera kalksaltpétur á móti
kjarna og komið hefur í ljós að
kalksaltpétur gefur meiri upp-
skeru og heyið inniheldur meira
af kalsíum. Reynslan hefur sýnt
Hvanneyrarbúinu að hægt er að
dreifa kjarna um 10. maí.
Einnig eru á Hvanneyri til-
raunir með ýms efni, svo sem
kopar, magnium og mangán.
Víða erlendis er farið að aka
sandi á mýrar 2—5 cm. þykku
lagi. Virðist þetta ætla að auka
uppskeruna, en ekki er þessi til-
raun komin það langt að neitt'
verði fullyrt um árangur.
Einnig minntist skólastjóri á
tilraunir með illgresislyf, en þær
eru gerðar í samráði við Agnar
Guðnason, ráðunaut. Svo eru
skjólbeltatilraunir, og þær eru
gerðar í samráði við Einar Sæm-
undsson, skógfræðing.
Fóðrunartilraunir eru ýmsar
og hefur komið í ljós að með
túnbeit er hagkvæmast að gefa
kolvetnafóður t. d. maís. 'Á
Hvanneyri eru gerðar verkfæra-
tilraunir og eru þær á vegum
verkfæranefndar, framkvæmda-
stjóri nefndarinnar er Ólafur
Guðmundsson. Þar eru gerðar
tilraimir með flestar þær vélar,
sem inn eru fluttar og fer það
nú mjög í vöxt, að bændur kaupi
ekki vélar, nema að verkfæra-
nefnd hafi mælt með þeim áður.
Áður en staðið var upp frá
borðum, þakkaði forseti Búnaðar
þings, Þorsteinn Sigurðsson,
fyrir höfðinglegar móttökur.
Síðan var gengið um staðinn og
farið meðal annars í fjósið og
má fullyrða, að þar er umgengni
öll til fyrirmyndar og þar hefur
verið unnið markvíst að ræktun
og kynbótum á undanförnum ár-
um. Fjósameistari er Viðar K.
Hansen.
Einnig var skoðuð efnarann-
sóknarstofa stofnunarinnar og
þar vinna vísindamennimir,
Þorsteinn Þorsteinsson kennari
Hvanneyri og Magnús Óskars-
son. Þessi efnarannsóknarstofa á
vafalaust eftir að gera mikið
gagn fyrir íslenzkan landbúnað
í nútíð og framtíð.
Þaðan var gengið í verkfæra-
húsið og þar skoðuð verkfæri og
áhöld, en þar hefur ráðsmaður-
inn, Guðmundur Jóhannesson,
alla umsjón og má geta þess að
hann hefur fundið upp sérstak-
an mykjudreifara sem bæði
mokar í sig sjálfur og dreifir
mykjunni, sem léttir mikið undir
það starf að koma mykjunni á
völlinn.
Frá Hvanneyri var haldið að
Hesti. Fyrst var komið við í
Mávahlíð, sem er næsta jörð við
Hest. Búnaðarsamband Borgar-
fjarðar á jörðina og hefur byggt
þar reisuleg fjárhús.
Hestbúið hefur jörðiná á
leigu og starfrækir þar afkvæma
rannsóknarstöð fyrir sauðfé.
Nú eru 3 árgangar I afkvæma-
rannsókn. Það eru gemlingar, ær
á 2. og 3. vetur samtals 150 kind-
ur.
Að því búnu var haldið heim
að Hesti, féð og fjárhús skoðuð.
Dr. Halldór Pálsson, ýfirmaður
Hestbúsins skýrði svo frá:
Á Hesti eru nú 648 kindur,
492 ,ær og 10 hrútar fullorðnir,
129 gemlingsgimbrar og 17 geml-
ingshrútar.
Síðastliðið ár voru meðal af-
urðir eftir tvílembu 26,9 kg. og
eftir einlembu 17,9 kg.
Eftir á með lambi 21 kg. og
eftir hverja á 20,1 kg. 158 ær
skiluðu 2 lömbum, 259 einu
lambi, 11 ær skiluðu ekki lambi.
Þetta voru lakari afurðir eftir
tvílembu, en nokkru sinni áður
síðan fjárskipti fóru fram.
Mun það orsakast annars
vegar af því, að sumar æmar
voru mun verr fóðraðar, en
venjulega, en fremur trénuðu
grös snemma síðastliðið haust,
en eins og menn muna voru hey-
in lélegar eftir óþurrka sumarið
1959.
Þá skýrði dr. Halldór Pálsson
frá því, að athugað hefði verið
hvaða áhrif mismunandi vetrar-
fóðrum 1959—60 hefði haft á af-
urðir áa, sem að öðru leyti voru
sambærilegar.
74 ær, 3—8 vetra voru prýði-
lega fóðraðar, svo að þær þyngd
ust yfir veturinn 4,7 kg. að með--
altali, en frá 1. febrúar til 5. maí
um 8,6 kg.
í öðrum húsum voru 203 4—8
vetra, sem voru svo slaklega
fóðraðar að þær léttust um 1,5
kg. yfir veturinn, og þyngdust
Saumastörf
Viljum ráða stúlkur vanar saumavinnu. Upplýsingar
hjá verkstjóranum í verksmiðjunni, Brautarh. 22.
VERKSMIÐJAN DÚKUR HF.
Sendisveinn óskast
strax
Heildverzlun KRISTJÁNS SKAGFJÖRÐ HF.
Hamarshúsinu.
ekki nema 4,1 kg. frá 1. febrúar
til vors. Afurðir á dilkakjöti eftir
tvílembu úr hópnum, sem betur
var fóðraður var 28,57 kg, en
26,50 kg. í hópnum, sem verr var
fóðraður.
Munurinn 2,07 kg. eftir tví-
lembu er meiri en 50 kr. virði.
Hver einlemba í betur fóðraða
flokknum skilaði 17,76 kg af
dilkakjöti, en 17,37 kg. í hinum.
Sýnir þetta glögglega, að tví-
lembur borga vel ágæt fóður, en
einlembur borga ekki mikið eldi.
Dr. Halldór Pálsson skýrði frá
ýmsu fleira sem unnið er að á
búinu og má þar til nefna hvern-
ig sauðalitir erfast, skemmtileg
rannsókn, sem Stefán Aðalsteins
son hefur umsjón með og hefur
þegar náðst mikill árangur.
Þá bauð bústjóri Einar Gísla-
son og kona hans frú Alda Ein-
arsdóttir gestum til stofu og
voru þar fluttar margar ræður
og þakkir fluttar hinum ungu
hjónum fyrir smekklegar og
rausnarlegar móttökur.
Búnaðarþingsmenn voru allir
sammála um það, að þessi ferð
hefði verið stórfróðleg og
skemmtileg og eru þakklátir
þeim aðilum, sem gáfu þeim
kost að fara þessa ferð.
Sv. G.
tiVicS ^eíjjum enijum
frá þvT núma
honum
Krusa "
Jónas Péfursson,
Furöuleg vinnubrögB
Framsóknarmanna
Á síðasta fundi í sameinuðu
Alþingi, miðvikudag fyrir páska,
kom til framhalds einnar um-
ræðu þingsályktunartilL c/kkar
Bjartmars á Sandi um rannsókn
á hlutdeild atvinnuveganna i
Þjóðarframleiðslunni. Tillagan
hafði verið til athugunar í fjár-
veitinganefnd og lá fyrir já-
kvætt álit frá fimm nefndar-
mönnum, stuðningsmönnum rík-
isstjórnarinnar í nefndinni. Hafði
nefndin gert á 3ja tölulið tillögu
okkar Bjartmars, nokkra orða-
lagsbreytingu. Frá 4 nefndar-
mönnum í fjárveitinganefnd,
framsóknar- og alþýðubanda-
lagsmönnum, hafði ekkert
heyrzt.
Magnús Jónsson mælti fyrir
till. í stuttu máli af hálfu fjár-
veitinganefndar. Eftir að hann
hafði lokið máli sínu stóð upp
Skúli Guðmundsson og flutti all-
langa ræðu, sem átti víst að
'heita „kritik“ á þingsályktunar-
tillöguna. Beindi hann ýmsum
spurningum til flutningsmanna
um það hvernig ætti að fram-
kvæma ýmsa þætti hennar. Var
á honum að skilja að Alþingi
ætti að leysa hina ,,tæknilegu“
hlið málsins. Áður en Skúli hafði
lokið máli sínu kvöddu 3 fram-
sóknarmenn sér hljóðs til viðbót-
ar, þeir Gísli Guðm., Halldór
Sig. og Helgi Bergs. Með því
var sýnt að þeir ætluðu sér að
koma í veg fyrir samþ. till., —
og tókst það, þar sem hér var
um að ræða síðasta fund sam-
einaðs þings á undan þingslit-
um, og aðeins nokkrar mínútur
til umráða. — í niðurlagi grein-
argerðar okkar Bjartmars fyrrir
þ.ál.till. segir svo: ,,Við leggjum
á það ríka áherzlu að sú rann-
sókn, er við viljum að gerð verði,
geti farið fram sem allra fyrst.
Niðurstöður hennar skapa grund-
völl fyrir réttu mati á efnahags
legu gildi atvinnugreinanna,
eiga að fyrirbyggja sleggjudóma,
vanmat eða ofmat, krit og of-
sjónir. Hún á að styðja að því að
gagnkvæmur skilningur ríki
meðal fólksins í landinu, hvaða
störf eða verkefni, sem það hefir
með höndurn."
Þessi tilvitnun skýrir tilgang
tillögunnar og þann árangur,
sem hugsað er að ná. Þekking á
því, í hverju lífsbjörg þjóðarinn-
ar er fólgin er hin mesta nauðsyn.
Hún ætti að vera einn höfuð-
þátturinn í almennri fræðzlu
skólakerfisins. Til þess þarf að
ýta eftir því að þess fróðleiks
sé aflað og ekki síður að hann
sé settur fram þannig, að flestir
geti tileinkað sér þau fræði.
Ég hefi oft verið að hugsa um
hina svonefndu starfsfræðslu í
þessu sambandi. Mér finnst að
undirstaða starfsfræðslu hljóti að
vera nákvæm þekking á gildi
atvinnugreinanna og þjónustu-
starfanna. í stuttu máli: Þessi
þ.ál.till. okkar Bjartmars fjallar
um eitt þýðihgármesta mál ókk-
ar.
Þetta mál þótti framsóknar-
mönhum nauðsyh áð stoðva.
Hvað finnst ykkúr um þá af-
stöðu, lesendur góðir?
Jónas Pétursson.
Sjúkur maður á heim’e'ö
eftir 10 ára fangelsi
Manila á Filippseyjum
7. apríl. (Reuter).
HINN sjúki Bandaríkjamaður,
Robert Mc Cann, sem fyrir
nokkru var sleppt úr fangelsi í
Kína, er nú kominn til Filipps-
eyja.
Hann þjáist nú mjög af sjúk-
dómi sínum, sem er krabbamein
í Iungum. Er óvíst hvenær hann
getur haldi áfram ferðinni til
Bandarikjanna, en mjög lefur
dregið ai honum á ieiðinni frá
Tientsin í Kína. Læknar segja,
að hann eigi ekkj iangt eftir
ólifað.
SAKAÐUR UM NJÓSNIR
Saga Mc Canns er mikil og
ægileg harmsaga. Hann hefur
setið í 10 ár í fangelsi í komm-
úníska Kína. Hann hafði þá
lengi starfað sem kaupmaður í
landinu, en var sakaður um að
hafa stundað njósnir.
LANGT LEIDDUR
Kona Mc Canns, Flora
að
nafni, hafði nokkru áður farið
til Bandaríkjanna. Voru nú liffin
13 ár frá því að þau hjónin höfðu
hitzt. Konan hafði margsinnis
óskað eftir því við Kína-stjóm
að fá að hitta mann sinn í fang-
elsinu, en var jafnan synjað um
það, þar til nú fyrir nokkru, að
Mc Cann var heltekinn af þess-
um banvæna sjúkdómi. Þá loks-
ins bráðnaði hjarta kommúnist-
anna í Peking og þeir leyfðu
konunni að koma til Tientzin.
Þar hittust þau hjónin aftur, en
maðurinn var jafnvel lengra
leiddur, en menn höfðu ætlað.
Síðan hefur konan fýlgt hinum
deyjandi manni á ferðinni heim
til Bandaríkjanna.
SLÆM AÐBÚ®
Hún segir, að hann sé svo
sjúkur, að þau hafi aðeins lítið
getað talað saman, aldrei meira
en 10 mínútur í einu og sjúk»
dómurinn hefur tekið hann þann
ig, að það er eins og hann geti
ekki haldið huganum við neitt
umræðuefni og minnið bresti.
Mun aðbúð hans hafa verið mjög
slæm í kínversku fangabúðunum
bg auk þess hefur hann nú
þreytzt á ferðalaginu frá Ti-
entsin.
Þar sem nú er taíið óvíst, að
Mc Cann muni komast heim til
Bandaríkjanna, er sonur hana
Robert yngri nú á leiðinni á
móti honum til Filippseyja og
Var búizt við að hann kæmi
þangað og hitti föður sinn á
laugardaginn.