Morgunblaðið - 18.04.1961, Síða 3

r
Þriðjudagur 18. apríl 1961
MORCVISniAÐIÐ
3

-K
*
p.... ............
Fregnir hafa nú borizt
bardögum á Kúbu og virðist
allt benda til þess, að hnfin s
eé sú uppreisn sem José Miro ' ' '' ' sú
Cardona — forseti byltingar-
ráðs Kubu, sem aðsetur hefur
i Bandarikj unum — tilkynnti %
fyrir tæpri viku að gerð yrði’1; ' \ - ,f
innan skamms. Sagði Cardona ; , , ,S '
þá í viðtali við fréttamenn, að
ekki yrði gerð innrás á Kúbu |
heldur uppreisn í landinu
sjálfu.
1 baráttunni við Fulgencio
Batizta á sínum tíma kom ]A"
greinilega fram, að Castro var
snillingur í skæruhernaði svo
að ólíklegt þykir, að bylting-
armenn beiti þeirri aðferð svo
nokkru nemi í tilraun þeirra
til að kollvarpa stjórn Cast-
ros. Hinsvegar hafa byltingar
menn haft um alllangt skeið
yfir að ráða flokkum skæru-
Verður kommúnism-
inn Castro að faili?
liða, sem hafa hafzt við í Es-
cambry fjöllum og gert Cast-
ro marga skráveifu.
Fyrir skömmu tóku að ber-
ast fregnir frá Havana um, að
þessir skæruliðar ættu orðið
í vök að verjast og hefði Cast-
ro nú ákveðið að láta til skar
ar skríða gegn þeim. Hermdu
þær fregnir að hann hefði sent
30 þúsund hermenn til Escam
bry-fjalla í þessu skyni og
væru þeir vel búnir vopnum
og sporhundum. Þá hafa bor-
izt fregnir frá héraðinu Pinar
del Eio um, að smáflokkar
undir stjórn liðsforingja og
hershöfðingja úr her Castros
héldu sem óðast til fjallanna
til liðs við skæruliða. Segir
til dæmis, að sjóliðsforinginn,
Andres Vazques, hafi farið
með eitthvað á fjórða hundr-
að manna og hersföfðinginn
Bermudez hafi farið við hálft
annað hundrað manna um
Pinar del Rio héraðið til fjall
anna. Af fregnum þessum,
sem öðrum má ráða, að stuðn
ingsmönnum byltingarmanna
fari fjölgandi, — hvernig svo
sem fara kann um uppreisn
þeirra gegn Castro.
Bandaríkin skerast ekki
í leikinn.
Kennedy, Bandaríkjaforseti
hefur lýst yfir því opinber-
lega að Bandaríkjastjórn muni
ekki skerast í leikinn, ef til
átaka komi á Kúbu og hún
muni reyna allt sem hún
megni til þess að varna því, að
bandarískir borgarar gerist
sjálfboðaliðar í her bylting-
armanna. Hinsvegar hefur
Kennedy einnig látið að því
liggja, að hann munf halda á-
fram stefnu stjómar Eisen-
howers — að veita einhverja
aðstoð herflokkum kúbanskra
útlaga, sem enga samvinnu
hafi haft við Batizta, fyrrum
einræðisherra. Hefur Kennedy
tekið skýrt fram, að Banda-
ríkjamenn muni aldrei brjóta
alþjóðalög í stuðningi sínum
við byltingarmenn.
Aðstaða Bandaríkjamanna í
Kúbumálinu er þeim afar erf-
ið. Þeir telja, að kúbanskir út
lagar, sem andvígir eru Cast-
ro, hafi fullan rétt til að berj-
ast gegn honum og fyrir frelsi
lands síns — og leita tii»þess
aðstoðar Bandaríkjamanna á
1
nákvæmlega sama hátt og
Castro gerði, meðan hann barð
ist gegn Batizta, en þá átti
hann alla samúð Bandaríkja-
manna. Þá mælir það með
aukinni aðstoð Bandaríkja-
manna við byltingarmenn að
áframhaldandi völd Castros
geta auðveldlega orðið til þess
að búa í haginn fyrir uppreisn
ir kommúnista í ýmsum Suð-
ur Ameríkuríkjum og auð-
velda Rússum og Kínverjum
að hlutast til inn málefni
þeirra.
Ýmsir telja það aftur á
móti mæla gegn aðstoð Banda
ríkjamanna við byltingar-
menn, að jafnvel óbein aðstoð
muni veikja áhrif Bandaríkja
manna hjá Sameinuðu Þjóð-
unum og gera þeim erfiðara
um vik að berjast gegn frek-
ari íhlutun kommúnista i
Laos og Suður-Vietnahm.
Verður kommúnisminn Castro
að falli?
Það er löngu lýðum ljóst, að
kommúnisminn hefur gleypt
Castro-stjórnina með húð og
hári. Nú er svo komið að 75%
af utanríkisverzlun Kúbu fer
fram við kommúnistaríkin á
móti 2% í ársbyrjun 1960. Á
síðasta ári hefur Kúba flutt
inn meira en 30 þús. lestir
vopna, sem metin eru á 50
miljónir dala, frá Austur-
Evrópuríkjunum og 2.700 kúb-
anskir flugmenn eru nú við
þjálfun í Sovétríkjunum. Að
vísu hefur þessu líkt verið
háttað um sum önnur ríki, sem
talizt hafa hlutlaus og aldrei
gengið kommúnistum opinber-
lega á hönd, en því er ekki
svo varið um Kúbu.
Á Kúbu er aðeins einn stjórn
málaflokkur leyfður og sá
flokkur nefnist Partido Social-
ista Popular — hreinn komm-
únistaf lokkur. F ory stumenn
flokksins hafa til þessa látið
sér nægja að vinna með Castro
í skugga hans og nánustu sam
starfsmanna hans úr bylting-
unni, en nú eru þeir sem óð-
ast að koma fram í dagsljósið
í mikilvægum embættum rík-
isins.
Unglingaflokkar úr Partido
Socialista Popular, hafa verið
sameinaðir unglingaflokkum
Castros og myndað samtök er
nefnast „Hinir ungu uppreisn-
armenn". Greinar sem birtast
í málgagni Castros í Havana
eru algerlega samhljóða grein
um sem birtast í málgagni
kommúnista þar — Hoy-, og
ýmis ummæli Castros og nán-
ustu samstarfsmanna hans síð-
ustu vikur og mánuði sýna
greinilega hvert stefnir.
Sendiherra Kúbu í Moskvu,
Faure Chomon sagði nýlega í
ræðu í Havana, er hann var
þar í heimsókn, að byltingar-
Framh. á bls. 23.
— Kúbumenn hlýða á
I
STAKSTEINAR
\ukin forysta og
sameining
I Tímanum á sunnudaginn ec
skýrt frá fundi í Framsóknar-
félagi Reykjavíkur. Þar segir:
„Síðan hófust almennar um-
ræður og tóku þátt í þeim, auk
frummæíenda (Kristjáns Thorla-
cius), Jón S. Pétursson, örlygur
Hálfdánarson, Sigurvin Einars-
son, Einar Birnir, Ásgeir Sigurðs-
son, Gunnlaugur Ólafsson, Jón
ivarsson og Þráinn Sigurðsson.
Og í umræðunum kom fram mik
ili áhugi fyrir því að Framsókn-
arflokkurinn ætti að taka aukna
forystu í málum launastéttanna
og sameina í auknum mæli sam-
eiginlega baráttu þeirra og
bænda og annarra smáatvinnurek
enda, enda hefðu þessar stéttir
um flest sameiginlegra hagsmuna
að gæta“.
Eins og menn sjá eru Fram-
sóknarmenn nú farnir að nota
orðatiltæki kommúnista, tala um
sameiningu verkamanna og
bænda og annarra smáatvinnu-
rekenda, en hitt er ekki síður at-
hygUsvert, að Framsóknarflokk-
urinn segist nú ætla að leggja
megináherzlu á aukna forystu f
málum launastéttanna. Vitað er
að Framsóknarmenn hafa að
undanförnu skammað kommún-
ista fyrir að láta ekki til skarar
skriða með pólitísk verkföll og nú
virðast þeir orðnir svo þreyttir á
biðinni, að þeir segjast sjálfir
ætla að taka forystuna.
Samruni flokka
Svo mikið er kommúnistadekr-
ið nú orðið í Framsóknarflokkn-
um, að engu er líkara en á döf-
inni sé beinn samruni flokksins
við kommúnista. Thorlaciusarnir
virðast hafa töglin og hagldirnar
í Framsóknarflokknum, enda
heyrir það til stórtíðinda, ef í
Tímanum birtist grein, sem túlk-
ar skoðanir þeirra, sem berjast
vilja gegn einræðis- og ofbeldis-
stefnum. Einhver feimni er þó
enn meðal Framsóknarmanna að
viðurkenna opinberlega, að þeir
hyggi á fullt samstarf við komm-
únista. Þannig hefur Morgunblað-
ið margsinnis spurt Timann að
því, hvort stjórnarsamstarf yrði
tekið upp með kommúnistum, ef
þessir tveir flokkar fengju meiri
hluta á Alþingi, en blaðið hefur
aldrei fengizt til að svara þeirri
spurningu. Er hér með enn einu
sinni skorað á Tímamcnn að gefa
ótvíræð svör við því, hvort slík
samvinna sé fyrirhuguð. Ef enn
er neitað að svara því, þá hljótum
við að gera ráð fyrir að slík sam-
vinna sé á döfinni.
Að veikja varnir
Framsóknarmenn þykjast að
vísu enn styðja Atlantshafsbanda
lagið, en í hinu orðinu segja þeir
að við eigum að reka varnarliðið
úr landi. Allir menn, sem eitt-
hvað hafa fylgzt með heimsmál-
um, vita það fullvel, að komm-
únistar mundu leggja undir sig
heimsbyggðina, ef þeir gætu gert
það án þess að bíða afhroð í
styrjaldarátökum. Þetta er óum-
dcild staðreynd og ómótmælt af
kommúnisíium sjálfum, enda í
beinu samræmi við stefnu þeirra
fyrr og síðar. Þannig er bað alveg
ljóst, að varnir lýðræðisþjóðanna
hafa til þessa tryggt lýðfrelsi
okkar og annarra. Siðferði þeirra,
sem þykjast styðja Atlantshafs-
bandalagið en neita þó að Ijá
því afnot af Keflavíkurflugvelli
er því þannig:
Við eigum að njóta góðs af
vörnum annarra þjóða. Þær eru
ekki of góðar til að tryggja frelsi
okkar, en við skulum alls ekki
leggja nokkurn hlut á okkur i
þágu hinna sameiginle&u varna.