Morgunblaðið - 09.06.1961, Blaðsíða 8

8
MORCVM11AÐIÐ
Fostudagur 9. júní 1961
Á þessari mynd eru nokkrir af norska skógræktarfólkinu. Elzti þátttakandinn, Simon Nigar, 81
árs, er á miðri myndinni.
Hópurinn hefur staldrað við hjá trjánum sem gróðursett voru af Norðmönnum árið 1949. Erling Messelt, farastjóri Norðmann-
anna, er á miðri myndinni, en Hákon Bjarnason, skógræktarstjóri, lengst. !:' vinstri. (Ljósm. Mbl.: Markús)
í gönguferð um skóglendið
Þegar þessari hátíðlegu at-
höfn var lokið var ferðinni um
skóglendið haldið áfram. Var
dokað við ó mörgum stöðum, trjá
gróðurinn athugaður Og sagði
skógræktarstjóri sögu svæðisins
sem gengið var um. Erling Mess-
elt, sá sem var fyrirliði fyrstu
norsku skógræktarmannanna,
Framhald á bls 14.
Meö norsku skdgræktar-
fdlki í HaukadaJ
FLOKKUR norskra skóg-
ræktarmanna hefur dvalið
hér á landi að undanförnu
og gróðursett trjáplöntur á
vegum Skógræktar ríkisins.
Hafa Norðmennimir deilt
sér niður á þrjá staði og
hefur stærsti hópurinn ver-
ið staðsettur í Haukadal í
Biskupstungum. Skógrækt
ríkisins bauð fréttamönnum
og ýmsum fleiri gestum í
kynnisför í Haukadal í vik-
unni og gafst mönnum þá
tækifæri til að sjá ávöxtinn
af umfangsmikilli starfsemi,
sem Skógræktin hefur rekið
þar austur frá um árabil.
Veður var hið ákjósanlegasta
austanfjalls, skúraleiðingar í nið-
ursveitum Árnessýslu en heiður
himinn og norðan andvari, þegar
nær dró hálendinu. Haldið var
beinustu leið að Geysi með
stuttri viðkomu við Kerið í
Grímsnesi.
Hinir norsku skógræktarmenn,
ásamt Hákoni Bjarnasyni skóg
ræktarstjóra, tóku á móti gestum
á hlaðinu á Geysi og eftir að hafa
þegið þar ágætar veitingar, var
ekið upp að skóglendinu.
f>að var árið 1938, sem dansk-
ur íslandsvinur, Kristian Kirk,
verkfræðingur, keypti höfuðból-
ið Haukadal, lét friða landið með
mjög vandaðri girðingu, lagði
allverulega fjárhæð til að
hefta sandfok af brúnunum
austur af Haukadal og gaf síðan
Skógrækt ríkisins landið til sinna
afnota árið 1939. Skógræktin
hélt áfram framkvæmdum en í
mjög litlum mæli fyrst í stað.
Fyrsta gróðursetning erlendra
trjátegunda var gerð árið 1944,
þegar plantað var nokkrum þús-
undum af skógarfuru frá Noregi.
Fimm árum síðar kom hingað
fyrsti hópur norskra skógræktar
manna undir stjórn Erling Mess-
elt. f hópnum voru 30 þátttak-
endur frá Tromsfylki og unnu
þeir við umsvifamestu gróður-
setningu, sem þá hafði verið
gerð í Haukadal. Komu Norð-
mennirnir með rauðgreni norð-
an úr Troms, heldur litlar plönt-
ur. Auk þess gróðursettu þeir
siktagreni, sem alið hafði verið
upp í íslenzkum gróðrarstöðvum.
Samtals settu þeir niður 13.400
plöntur á 5 dögum.
Næstu ár á eftir var gróðursett
nokkurt magn plantna, nokkur
þúsund árlega. Vegleysur tor-
velduðu starfið til muna og þess
vegna varði skógræktin nokkrum
hluta af fé því sem hún hafði
til umráða til þess að gera vega-
kerfi, þannig að hægt væri að
fara um meginhluta skóglendis-
ins. í hlíðum Haukadals var fyrir
lágvaxið birkikjarr og kom það
að góðum notum, þar sem það
veitir ungviðinu mikið skjól. Var
birkið grisjað og trjáplönturnar
síðan gróðursettar í reitina. Hafa
trén dafnað vel og er rauðgrenið
frá 1949 nú orðið 2ja—3ja metra
hátt.
Minnisvarði um
Thorgeir Anderssen-Rysst
Þegar gengið er inn um hliðið
á girðingu skógræktarinnar blas-
ir við birkigróður. Má hann telj-
ast sérstæður að því leyti að
honum var sáð þar í nýræktar-
flag.
Skammt fyrir Ofan Laugaá,
fyrir neðan Svartagilshvamm,
hefur Skógrækt ríkisins látið
reisa Thorgeir Anderssen-Rysst,
fyrrverandi sendiherra Noregs á
íslandi, minnisvarða. Var stað-
næmzt þar á leiðinni upp í hlíð-
ina. Ávarpaði Hákon Bjarnason,
skógræktarstjóri viðstadda, og
lauk miklu lofsorði á Thorgeir
Anderssen-Rysst fyrir frábæran
dugnað hans við að efna til
nánari samvinnu frændþjóðanna
í Noregi og á íslandi. Eitt atriðið
í framkvæmd hinna mörgu hug-
sjóna Andersens Ryssts, var
stuðningur hans við skógræktar-
málin. Gat skógræktarstjóri
Ungfrú Rannveig Anderssen-Rysst við minnisvarðann sem
Skógrækt ríkisins hefur látið setja upp í Haukadal til minn-
ingar um föður hennar, Torgeir Anderssen-Rysst, sendilierra.
þess að Anderssen-Rysst hefði tal
ið skipti á skógræktarfólki eina
hagkvæmustu leiðina til að
skapa nánari kynni milli þjóð-
anna. Hefði það verið mest fyrir
hans tilstuðlan að skiptum á skóg
ræktarfólki hefði verið komið á
milli Noregs og íslands. íslend-
ingarnir, sem þannig hefðu farið
til Noregs á s.l. 7 árum, væru
nú orðnir um 300 talsins.
Sagði Hákon Bjarnason að skóg-
ræktarstarfinu í landinu væri
þetta ómetanlegur styrkur, þar
sem fólkið gæti lært margt af
Norðmönnunum og tæki svo virk
an þátt í störfum íslenzkra skóg-
ræktarmanna að Noregsdvöl lok-
inni. Sagði hann íslenzka skóg-
ræktarmenn vilja heiðra minn-
ingu Thorgeir Anderss'en-Rysst
með því að reisa honum þennan
minnisvarða í þakklætisskyni
fyrir störf hans, til eflingar ís-
lenzkum skógræktarmálum. Bað
hann síðan dóttur sendiherrans,
ungfrú Rannveigu Anderssen
Rysst um að afhjúpa minnis-
merkið. Gekk ungfrú Rannveig
fram úr hópnum Og rifjaði upp
fagrar endurminningar frá dvöl
sinni hér á landi, ást föður síns
á íslandi og þá menningarlegu
þýðingu sem skipti á skógræktar-
fólki hefði fyrir báðar þjóðirnar,
Flutti hún mál sitt á aðdáunar-
verðan hátt, Og var ræða hennar
öll flutt blaðalaust, full af inni-
leik og litbrigðum seto einungis
færustu ræðumönnum er unnt að
túlka. Dró hún síðan klæðið af
minnismerkinu, en á það er letr-
að:
„Til minningar um Thorgeir
Anderssen-Rysst, sendiherra
Norðmann á íslandi, 1945—
1958.
Neðar í steininn var svo
höggvið.
Den som dyrker skog
og í et frö
ser en skog
som báde var og er
skal i ánd og sannhet
ikke dö.
G. R. A.
Lagði Rannveig Anderssen
Rysst hófsóleyj arvönd að minnis-
varðanum og því næst gekk
Sandberg sendiráðsritari fram og
lagði að honum blómvönd frá
starfsfólki sendiráðsins. Á milli
ávarpanna var sunginn norsk-
ur sálmur ög í lok athafnarinnar,
norski þjóðsöngurinn og ísland
ögrum skorið.