Morgunblaðið - 20.07.1961, Blaðsíða 6

6
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmftiriagur 20. júlí 1961
UTAN UR HEIMI
Albert Kristinsson
múrari — minning
r
ÞEGAR Bourgiba, forseti
Túnis, flutti ræðu í þing-
inu sl. mánudag um Biz-
erte-deiluna, sagði hann
m. a.:
„Fram undan er mjög
hættulcgur þáttur deilunn
ar og ef til vill stöndum
við andspænis því að grípa
verði til vopna.“
Nú hefur þessi grunur for-
setans orðið að veruleika, því
í gærkvöldi skutu Túnismenn
á franskar flugvélar við flota
höfnina eins og skýrt er
frá á 1. síðu blaðsins í dag.
Þegar forsetinn gekk inn í
þingsalinn á mánudag, fagnaði
Djellosi Fares, farseti þings-
ins konum með svofeldum orð
um:
„Hinn stóri dagur, sem við
höfum öll beðið eftir, er nú
loks upp runninn.“
Innilega fagnað.
Fyrir utan þinghúsið stóðu
þúsundir Túnisbúa og fögn-
uðu forsetanum innilega.
í fyrrnefndri ræðu sagði
Bourgiba ennfremur að það
hefði verið ósk Túnisbúa lengi
undanfarið að Frakkar flyttu
herlið sitt frá flotahöfninni og
nú yrðu Túnisbúar a.m.k. að
fá loforð fyrir því, að þeir
yrðu við þeim óskum, en
Frakkar hafa þverskallazt við
að gefa slíkt loforð. í ræðunni
sagði forsetinn ennfremur, að
Túnisbúar mundu, ef þeir
hefðu ekki á miðvikudag (þ.e.
í gær), fengið jákvætt svar frá
Frakklandsstjórn um brott-
flutning frá Bizerte:
f fyrsta lagi láta sjálfboða-
liða og hermenn umkringja
flota- og flughöfnina og loka
samgönguleiðum til hennar.
Og í öðru lagi senda sjálf-
boðaliða úr hernum til Garet-
el-Hamel svæðisins í þeim
hluta Sahara, sem Túnis hef-
ur lengi gert tilkall til, en nú
lýtur stjórn Frakklands. „Tún-
isfáni verður dreginn að hún
á þessu svæði,“ sagði forset-
inn ákveðið, „hverjar svo sem
afleiðingarnar verða.“ Og
hann bætti við: „Ef Túnisbú-
ar verða drepnir, munu þeir
deyja í fullvissu þess, að þeir
hafi fórnað lífi sínu fyrir föð-
urland sitt.“ — í gær sendi
Túnisstjórn svo sveitir manna
inn í hið umdeilda svæði í
Sahara og settu þeir upp fána
lands síns 8 mílur utan nú
verandi viðurkenndra landa
mæra.
Mótmælir kröfum Alsírbúa
Þá sagði Bourgiba ennfrem-
ur, að hann væri þeirrar skoð
unar, að það væri skylda Tún
is í dag að gera nú þegar til-.
kall til fyrrnefnds hluta af
Sahara, því að öðrum kosti
gætu Túnisbúar síðar lent í
illdeilum við hina alsírsku
frændur sína út af þessum
landsskikum. í þessum kafla
ræðunnar mótmælti hann al-
gjörlega þeim fullyrðingum
uppreisnarmanna í Alsír, að
öll Sahara heyrði Alsír til.
Þá réðst Bourgiba einnig af
allmiklum þunga á uppreisn-
armenn í Alsír fyrir að veita
ekki Túnisbúum nægilegan
stuðning í deilunni við
Bourgiba
Frakka. Minnti hann Alsírbúa
á alla þá aðstoð, sem þeir
hefðu hlotið af hendi Túnis-
búa á undanförnum árum.
Alvarlegt ástand
Eins og fyrr greinir hefur
komið til vopnaviðskipta milli
Frakka og Túnisbúa í Bizerte.
Ekki lágu þó fyrir í gær ör-
uggar- fréttir um afstöðu
frönsku stjórnarinnar til máls
ins, en talsmaður stjórnarinn-
ar í París sagði á þriðjudag,
að reynt yrði að ná samkomu-
lagi um framtíð flotahafnar-
innar. Franska stjórnin hefur
ekki kippt sér upp við bær
hótanir Túnismanna að um-
kringja Bizerte-herstöðina og
sagði talsmaður frönsku stjórn
arinnar, að auðvelt væri að
halda uppi samgöngum til
hennar, bæði á sjó og í lofti.
Hvað sem þessu líður er á-
standið í Túnis hið alvarleg-
asta og má búast við tíðindum
þaðan á næstunni. Vopnavið-
skiptin í gær spá illu um það
sem framundan er og sýna, að
mikil kergja hefur hlaupið í
báða deiluaðila og raunar er
það ekki rétta orðið, því Túnis
búar virðast nú hafa misst
þolinmæðina. í því sambandi
má þó benda á lokaorð Bour-
giba í fyrrnefndri ræðu, þeg-
ar hann sagði: „Við vonum
að réttlátar kröfur okkar, ein
lægni okkar og óskir um sam-
vinnu muni koma í veg fyrir
að við lendum í vöpnaviðskipt
um við Frakkland'.
í DAG verður til moldar borinn
1 í Hafnarfirði Albert Kristinssou
múrari.
Albert var fæddur 19. marz
1881 í Húsabakika í Skagafirði.
Ætt hans var frá Steinastöðum
í Tungusveit í Skagafirði; einnig
átti hann ættir að rekja til hinn-
ar kunnu Reykhólaættar. Hann
ólst upp í Valagerði í stóra Vatns
dal hjá Ólafi Stefánssyni. Þaðan
fluttist hann að Löngumýri og
síðar að Víðimýrarseli.
Vinnumennsku hóf hann
snemma í æsku svo sem venja
var á þeim árum. Var hann vinnu
maður víða í sinni sveit þar á
meðal Marbæli og Rreynistað í
Skagafirði Og eftir það að Skarðs
hömrum í Norðurárdal.
Árið 1907 fluttist Albert suður
I til Hafnarfjarðar og innritaðist í
I Flensborgarskólann. Útskrifaðist
i hann þaðan tveim árum síðar
eða 1909. Það ár kvæntist hann
Guðleifu Bergþórsdóttur. Átti
hann með henni eina dóttur, Vig-
dísi, sem nú er búsett í Englandi,
gift Þorsteini Eyvindssyni, skip-
stjóra í Grimsby. Til Reykjavikur
fluttist Albert aftur árið 1930 og
I dvaldist þar síðan til dauðadags.
þá iðn þar. Til Hafnarfjarðar
fluttist Albert aftur árið 1930 og
dvaldist þar síðan til dauðadags.
I Konu sína' missti Albert eftir
I nær þrjátíu ára sambúð, en árið
I 1943 hóf hann búskap með Guð-
rúnu Sigurðardóttur. Áttu þau
einn son, Reyni, sem nú er sjó-
I maður í Hafnarfirði.
I Fyrir nokkrum árum missti Al-
bert heilsuna og fluttist þá á Elli-
heimilið Sólvang. Dvaldi hann
síðan á þeim stað, þar til hann
lézt hinn 11. þ.m. Albert Krist-
insson, var félagslyndur maður
með afbrigðum og verkalýðs-
sinni svo af bar. Tók hann virk-
an þátt í hinni erfiðu baráttu á
fyrstu árum verkalýðssamtak-
anna í þessu landi svo sem skýrt
kom fram í því, að sama árið og
hann kemur suður til Hafnar-
'<S>
fjarðar, gerist hann einn af
stofnendum Verkamannafélags-
ins Hlífar árið 1907 og þá er
hann dvaldist í Reykjavík var
hann virkur meðlimur í V.m.f
Dagsbrún og stofnaði ásamt fleir-
um Múrara- og steinsmiðafélag
Reykjavíkur árið 1917.
Strax og hanm kom til Hafnar-
fjarðar aftur 1930, tók hann upp
virk störf í Hlíf, var hann ritari
félagsins árin 1935, 1936 og 1937.
Þá átti hann ríkan þátt í að endur
vekja blað Hlífar „Hjálm“ og rit-
stýrði því blaði um nokkurra ára
skeið. Einnig var hann lífið og
sálin í fræðslustarfi félagsins á
þessum árum. Á Alþýðusambands
þingum sat hann nokkrum sinn-
um sem fulltrúi V.m.f. Hlífar.
Heiðursfélagi var hann gerður
í V.m.f. Hlíf 1957, þegar félagið
var fimmtíu ára og nú á s.l. vori
þegar Albert var áttræður, sam-
þykkti aðalfundur Hlífar, að
stofna sérstakan sjóð er bæri
nafn Alberts og hefði það hlut-
verk að efla og styrkja fræðslu-
starf meðal verkamanna.
Nú þegar Albert Kristinsson
er allur og í dag kvaddur
hinzta sinni, færi ég honum
þakkir mínar og hafnfirskra
verkamanna fyrir allt hið mikla
og góða starf, sem hann vann
fyrir verkalýðshreyfingúna og þá
sérstaklega fyrir Verkamanna-
félagið Hlíf.
Hermann Guðmundsson.
• „Jöfnuður“
Launamál verkfræðinga og
raunar allra háskólamennt-
aðra manna eru mjög á dag-
skrá um þessar mundir. Vel-
vakandi telur það lítinn „jöfn-
uð“, að menn, sem hafa eytt
næstum hálfri ævi sinni og
ærnu fé til þess að búa sig
sem bezt undir störf í þágu
lands og þjóðar, skuli ekki
bera meira úr býtum, en þeir,
sem hefja launuð störf innan
við tvítugt. Slíkt launajafn-
rétti sýnir mikla lítilsvirðingu
fyrir æðri menntun og er ekki
líklegt til þess að efla menn-
ingu og tækni.
Þetta á þó ekki eingöngu
við um laun verkfræðinga,
sem margir hverjir munu all
vel launaðir. Versta dæmið,
sem Velvakandi þekkir eru
kjör dómarafulltrúa, sem
verða að kveða upp vanda-
sama dóma og fá greidd mdðal
skrifstofumannslaun.
Velvakandi hefur borizt
bréf frá „verkfræðingi“ og
fylgir það hér á eftir:
• Úr bréfi
„verkfræðings“
í Reykjavíkurbréfi blaðs
yðar 1. júlí s.l. var ýmislegt
rætt um launamál hérlendis.
M. a. segir þar, að meðaltekjur
verkamanns hafi árið 1960
numið rúmum 75 þús. kr. auk
fjölskyldubóta. Samkv. þessu
hefðu meðal nettó tekjur
þeirra (skattar og útsvar frá-
dregið) verið um 5700 kr. á
mánuði auk fjölskyldubóta.
Á öðrum stað í sama bréfi
segir, að fáar eða engar stéttir
hér muni hafa betri kjör en
læknar og verkfræðingar. Þess
ari síðarnefndu fullyrðingu
vildi ég leyfa mér að mót-
mæla kröftuglega. Sjálfur er
ég starfandi verkfræðingur og
veit því fullvel, hver kjör stétt
arbræðra minna eru hér al-
mennt.
Eftir að hafa starfað hér á
landi all mörg ár sem verk-
fræðingur eru heildarlaun mín
nettó (skattar, útsvar og líf-
eyrisgjald frádregið) um 6700
—6800 kr. á mánuði, og er því
nettó mánaðarkaup mitt (með
einum eftirvinnutíma) núna
rúmum eitt þúsund krónum
hærra en meðal nettó mánað-
arkaup verkamanns á s.l. ári
(sbr. uppl. yðar). Með nú-
gildandi kauphækkun verka-
manna ætti þessi munur ekki
að verða meiri en ca. 600 krón
ur á mánuði, ef lagður er til
grundvallar meðaltalsútreikn-
ingur yðar.
Nú halda e. t. v. margir, að
flestir verkfræðingar bæti
þetta kaup sitt með alls konar
vel launaðri aukavinnu á
kvöldin og um helgar. Að vísu
eru nokkrir verkfræðingar,
sem gera slíkt, en í flestum
tilfellum hafa verkfræðingar
engar slíkar aukatekjur. Þetta
veit ég af eigin reynslu, og
FERDINANP ^
auk þess hefur Verkfræðinga-
félagið látið fara fram könnun
á þessu atriði, og þar kom
þetta sama fram.
Það er því hart að láta núa
því sér um nasir, að maður
búi við ein beztu launakjör
hérlendis eins Og allt er í pott-
inn búið, og á meðan mikill
þorri fólks virðist geta veitt
sér miklu meira en við „há-
launamennirnir1*.
Verkfræðingur.
• Launataxti Verk-
fræðingafélagsins
Velvakandi snéri sér til
Hinriks Guðmundssonar fram
kvæmdastjóra Verkfræðinga-
félagsins og spurðist fyrir um
launataxta þann, sem verk-
fræðingar ynnu eftir.
Taxtinn, sem nú hefur verið
sagt upp er miðaður við fasta-
kaup 38 stunda vinnuviku og
eru byrjunarlaun 5794.57 kr.
og hækkar á tíu árum upp I
rúmar 7300.
Af þessum tekjum, og jafn-
vel enn lægri, eins og raunin
er um ýmsar aðrar stéttir há-
skólamenntaðra manna, er
þeim ætlað að lifa, bæta sér
upp tekjumissi fram undir þrí-
tugt, greiða námsskuldir og
afla sér bóka og tækja til þes»
að halda fræðum sínum við.
Hitt er svo annað mál, hvort
þjóðarbúið getur greitt
menntamönnum sínum jafnhá
laun og stærri og auðugri
þjóðir. Um það getur Velvak-
andi ekki dæmt því hann er
hvorki hagfræðingur né stjórn
málamaður.