Morgunblaðið - 22.07.1961, Qupperneq 10

10
MORGVNBLAÐIÐ
L.augarðagur 22. júlí 1961
Jltofttifttiritafrifr
XJtg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjóild kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
HVER VILL NU LÖGBINDA
12 MÍLUR?
A TVEIMUR Genfarráð-'
stefnum börðust íslend-
ingar ötullega fyrir því að
fá 12 mílna fiskveiðilögsögu
ákveðna sem alþjóðalög. ís-
lenzka þjóðin var einhuga
um þessa afstöðu. Svo fór
þó, að báðar Genfarráðstefn-
urnar urÓu árangurslausar
að því er þetta atriði varð-
ar.
Nú má sannarlega segja,
að það hafi verið í samræmi
við hagsmuni íslendinga, að
12 mílumar urðu ekki lög-
festar. Við höfum nú með
samkomulagi tryggt okkur
12 mílna fiskveiðilögsögu, án
þess að skuldbinda okkur til
að hlíta henni í framtíðinni
sem alþjóðlegri reglu. Þvert
á móti var í sjálfu samkomu
laginu tekið fram, að við
mundum halda áfram að
vinna að stækkun landhelg-
innar, þar til landgrunnið
allt væri friðað.
Með þessu samkomulagi
hafa íslendingar því haldið
opnum þeim dyrum til auk-
innar friðunar, sem þeir
töldu sig á Genfarráðstefn-
unni verða að loka. Með
hliðsjón af þessum staðreynd
um hlýtur það að vekja hina*
mestu furðu, að Framsókn-
arflokkurinn skuli berjast
gegn þessu samkomulagi. Að
kommúnistum þarf hins veg-
ar ekki að eyða orðum, þeir
miða afstöðu sína í þessu
máli sem öðrum við hags-
muni Rússa.
Formaður Framsóknar-
flokksins var fulltrúi hans á
Genfarráðstefnunni. Hann
vildi þar lögbinda 12 mílna
regluna. Flokkur hans hefur
nú lýst því yfir ,að hann
telji samkomulagið við Breta
Og síðar við Vestur-Þjóð-
verja nauðungarsamning,
sem rifta beri. Af því tilefni
er ekki úr vegi að spyrja
Framsóknarmenn, hvort þeir.
mundu nú vilja stuðla að því
að 12 mílna reglan yrði á-
kveðin sem alþjóðalög um
alla framtíð, fremur en að
útlendingar hefðu rétt til
hinna takmörkuðu veiða
milli 6 og 12 mílna til 1964.
VEIÐAR FÆR
EYINGA
HÉ R hefur sem kunnugt
er dvalið sendinefnd til
að fá framgengt leyfi til
handa Færeyingum til hand-
færaveiða innan 12 mílna
fiskveiðitakmarkanna við ís-
land. Það leikur varla á
tveim tungum, að íslending-
ar vilja fúslega greiða fyrir
þessum nánustu frændum
sínum eftir mætti.
I því sambandi er rétt að
hafa hugfast að það hafa
einkum verið tvenn rök, sem
íslendingar hafa beitt fyrir
sig við friðunarráðstafanir,
annars vegar hve mikill þátt-
ur þjóðarframleiðslunnar
byggðist á fiskveiðum og hins
vegar fátækt landsins. Hvort
tveggja þetta á jafnt við um
Færeyinga og íslendinga.
Það virðist því fullt eins
geta styrkt málstað okkar
eins og veikt, að heimila
Færeyingum takmarkaðar
veiðar hér við land, en \^ð
það bætist svo að aðrar þjóð
ir munu naumast óska hér
eftir réttindum til handfæra-
veiða. Loks er svo þess að
gæta að einmitt handfæra-
veiðarnar eru ólíklegastar til
að skaða fiskstofninn. Að
öllu þessu athuguðu fagnar
almenningur því að íslend-
ingar geta orðið Færeying-
um að liði.
ATLANTSHAFS-
BANDALAGIÐ OG
ÆSKULÝÐURINN
OÓPUR ungra manna úr
“ öllum lýðræðisflokkun-
um hefur nú bundizt sam-
tökum og stofnað félag ungra
áhugamanna um vestræna
samvinnu, sem hlotið hefur
nafnið Varðberg. Hér hafa
áður verið almenn samtök
um vestræna samvinnu, sem
ýmsu góðu hafa til leiðar
komið, en mjög ber samt að
fagna félagsstofnun æsku-
manna.
Einangrun íslands hefur
verið rofin. Við verðum
nauðugir viljugir að taka
þátt í alþjóðlegu samstarfi
og hljótum að hafa samstöðu
með þeim þjóðum, sem okk-
ur eru skyldastar og tengd-
astar menningar- og efna-
hagslegp. Það lætur að lík-
um, ®ð hin uppvaxandi kyn-
slóð eigi hægara með að að-
laða sig breyttum aðstæðum
en eldri kynslóðin. Stjórn-
málalegur áhugi æskumanna
einskorðast ekki við innan-
landsstjórnmál, heldur fylgj-
ast ungir menn í vaxandi
mæli með viðburðum á al-
þjóðavettvangi.
íslenzkir æskumenn gera
sér þess fulla grein, að heim-
inum er nú skipt í tvær and-
stæðar fylkingar, aðra sem
Áhrif afvopnunar
rannsakaðar
Sétíræbinganeíná vinnur með Hammarskjöld að athugun
á efnahagslegum og félagslegum áhrifum afvopnunar
■

■

ÞJÓÐIR heimsins þrá víst"
ekkert annað fremur en að
stórveldin afvopnist og
leysi. deilumál sín við'
samningaborðið, án- þess
að vera sífellt að skaka
vopnin. Menn þrá frið. En
hvað á að gera við
allar vopnabirgðirnar —
hvernig á að breyta þeim
óhemjuverðmætum, sem í
þeim liggja, í þau verð-
mæti, er verða megi öllu
mannkyni til blessunar?
Ef sá óskadraumur rætt-
ist að allsherjarafvopnun
kæmist á, hverjar yrðu
þá afleiðingarnar, efna-
hagslegar og félagslegar?
Þetta eru spurningar, sem
oft eru bornar fram, en
svarið liggur engan veginn
í augum uppi, að margra
dómi.
— ★ —
Því hefir Hammarskjöld,
framkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna, skipað nefnd tíu sér
fræðinga frá jafnmörgum
þjóðum, skv. ályktun Alls-
herjarþingsins í des. sl., er
vera skal honum til ráðuneytis
við rannsókn á efnahagslegum
og félagslegum afleiðingum af
vopnunar. — Á nefnd þessi að
koma saman til fyrsta fundar
síns í Þjóðabandalagshöllinni
í Genf dagana 7.—18. ágúst
nk.
— ★ —
f fyrrnefndri ályktun Alls-
her j arþingsins, en hún var
fyrst lögð fram af fulltrúa Pa-
kistans, er framkvæmdastjór-
anum m. a. falið að rannsaka
„hinar efnahagslegu og félags
legu afleiðingar afvopnunar í
löndum með ólík efnahags-
ÞEIR ERU ekkert sérlega á-
rennilegir, þessir kumpánar
enda eiga þeir að vera færir í
flestan sjó. — Kannski er of
mikið að segja, að þá bíti ekki
járn — og væntanlega mundu
þeir t.d. fara sömu leiðina og
aðrir dauðlegir menn, ef
sprengja spryngi undir fótum
þeirra — en þeir eru þeim
mun betur varðir gegn öðrum
og lævíslegri hernaðartækjum
— ★ —
Hinar ófrýnilegu grímur,
sem þeir bera, eiga sem sé að
verja þá hið bezta gegn ban-
vænum áhrifum kemiskra ,
vopna og sýklavopna og gegn
geislunarálirifum.
— ★ —
Þessar mögnuðu grímur
nefnast M.17 og eru gerðar ,
fyrir bandaríska herinn. Þær '
eru nú reyndar í fyrsta skipti
— Þar er oft æði svalt — en
á hermönnum, nyrst í Alaska.
hermennirnir eru einnig vel ,
búnir gegn kuldanum, eins og
sjá má á myndinni.
varðveita vill frelsi og mann
réttindi, en hina sem undir-
oka vill heimsbyggðina. I
hugum æskumanna hverfur
innlend flokkaskipting í
skuggann fyrir mikilvægi
þess að lýðréttindi verði varð
veitt hérlendis og annars
staðar. Þess vegna tengjast
þeir vináttuböndum, þótt þeir
séu'í mismunandi stjórnmála
flokkum, og það mun ein-
mitt verða eitt meginhlut-
verk hinnar upprennandi
kynslóðar að uppræta tæki-
færisstefnu á borð við þá,
sem einn lýðræðislegur stjórn
málaflokkur hefur sýnt, í
nánu samstarfi við kommún-
ista að undanförnu.
' kerfi og á ólíku þróunarstigi,
; með sérstöku tilliti til vanda-
mála í sambandi við aukin út
gjöld ríkis og einstaklinga,
sem komi í stað hernaðarút-
gjalda og nýti þá mannlegu og
efnislegu orku, sem nú er var
ið til. vígbúnaðar".
— ★ —
Umrædd rannsókn á enn
fremur að leiða í ljós, hverjir
möguleikar séu á aukinni fjár
festingu í vanræktu löndunum
er komið geti í veg fyrir að
efnahagskerfi þeirra raskist,
þegar fjárfesting til vígbúnað-
ar hættir. Ennfremur skal hún
miðast við, að leitt verði í Ijós,
hver verða mundu áhrif af-
vopnunar á alþ’jóðleg við-
skipti.
— ★ —
Gert er ráð fyrir, að sér-
fræðinganefndin komi aftur
saman í janúar nk. og þá að '
líkindum í Aðalstöðvunum í
New York. — Allsherjarþing-
ið hefir lagt fyrir fram- ,
kvæmdastjórann, að hann láti
semja bráðabirgðaskýrslu um
málið fyrir Efnahags- og fjár
málaráðið, sem kemur saman
á næsta vori. Jafnframt er ráð ;
ið beðið að senda þessa
skýrslu, ásamt umsögn sinni,
til Allsherjarþingsins 1962.
* * *
SAMKVÆMX nýjustu skýrsl-
um, býr nú um það bil helm-
ingur allra jarðarbúa í Asíu.
Eftir 40 ár, eða um aldamótin,
er gert ráð fyrir, að Asíubúar
verði um 60 af hundraði allra
íbúa hnattarins.