Morgunblaðið - 26.07.1961, Page 6

6
MORCU1VBLAÐ1Ð
Mviðvilcudagur 26. Júlí 1961
Sr. Gunnar Arnason:
Nú er gaman að lifa
ÞETTA var það fyrsta sem mér
datt í hug, þegar ég las það, sem
Matthías Johannessen, ritstj.,
skrifar í Morgunblaðinu í morg-
un. Ekkert hefur mér fundizt
öilu leiðara og skaðvæ-nlegra
undanfarna áratugi en tómlætið
um kirkju og kristindóm. Eins
og fiestum prestum öðrum um
alla Norðurálfu. Nú finnur
Morgunblaðið ástæðu til þess að
víkja sérstaklega að því, hvað
ég sofi á verðinum. Það er óefað
verðskuldað, en ég hefði ekki
verið jafnlengi í þjónustu kirkj
unnar, ef ég bæri ekki mál henn
ar fyrir brjóstinu. Hvað getur
þá verið öllu fagnaðarríkara en
þegar upprisa menn eins og M. J.
tii verndar kristninni. Því um
hans spámannlega áhugaeld
hlýtur að vera óhætt að nota
hans eigin orð í öðru sambandi,
að „á bak við hann leynist lík-
lega ekkert nema hreinlyndi hug
ans og einlæg umhyggja".
Þessi herferð, sem M. J. hefur
nú hafið, snýst vonandi, þegar
frá líður og rykið af fyrsta upp-
hlaupinu lægir ekki aðeins gegn
guðleysi kommúnismans heldur
guðleysi almennt. Og heróp hans
er þeim mun eftirtektarverðari
stórviðburður, þegar þess er
gætt, hvað M. J. er óskelfdur
og öruggur um sinn eigin mátt
til að kveða þann ófögnuð niður,
sem hann er að skrifa um. Hann
segir sem sé: Ég hefi ekki ýkja-
mikinn áhuga á viðbrögðum ís-
lenzku kirkjunnar eins og nú er
háttað". í því sambandi, sem
þessi orð eru sögð, verða þau
vart skilin á annan veg en þann,
að M. J. telji sig ekki þurfa
þess við að íslenzk prestastétt,
með herra biskupinn í broddi
fylkingar, hjálpi honum við að
verja Guð gegn árás kommún-
ismans, né jafnvel til að við-
halda kristinni trú í landinu.
Þá telur hinn heiðraði höfund- j
ur mig tala eins og álf út úr
hól um afstöðu kommúnismans
tH kristindómsins. Þessu hefi ég
svarað í því hefti Kirkjuritsins,
sem nú er að koma út. Og eftir
grein M. J. er ég engu fróðari en
áður um þau efni. En í allri auð
mýkt og sannleiksást sagt, virð
ist mér M. J. og flestir rithöf-
undar íslendinga hafa rætt öllu
minna um andstöðu efnishyggj-
unnar almennt gegn kristindóm-
inum og háska þann, sem hon-
um hefur fyrr og síðar af henni
stafað en bæði ég og aðrir prest-
ar svo langt sem ég man aftur
í tímann.
Ummæli Furtsevu, sem ég tel
nú sannað, að séu rétt hermd,
komu mér á engan hátt á óvart.
Hitt þykir mér undarlegra hver
ósköp M. J. leggur upp úr þeim
út af fyrir sig. Hún er þó aldrei
nema manneskja, þótt hún sé
rússneskur menntamálaráðherra.
Ég er enginn kommúnisti, eins
og ég veit enn betur en M. J., og
engu skyldara að bera blak af
þeim, frekar en öðrum stjórn-
málastefnum. Hitt er mér skylt
að freista þess að ræða öll mál
af sanngirni. Þess vegna verð ég
í allri vinsemd að benda M. J. á
það, að þótt Gagarin hefði átt
að biðja Guð fyrir sér, að okk-
ar beggja dómi, áður en hann
lagði út í geiminn, þá er það að
hann sleppti því engin sönnun
þess, að allir aðrir en kommúnist
ar hefðu gert það. Á íslandi má
sannast sagt heyra menn í öllum
stjórnmálaflokkum segja næst-
um ótrúlega hluti um Guð og
kristindóminn, þótt þeir meira
að segja telji sig til kirkjunnar.
í sunnudagsblaði Alþýðublaðs-
ins rakst ég á viðtal við spákonu.
Ég þekki hana ekkert, en veit
að hún er ein af fólkinu, þótt
hún sé engin valdamanneskja.
Þar stendur m. a.:
— Trúir þú á Guð, Svanfríður?
— Nei, ég hefi ekki spekúler
að í því.
Ég skal nú ekki aftur brenna
mig á því soðinu, að fara af
varkárni að gera því skóna, að
hér kunni að vera eitthvað mál
um blandað. Og af því að þetta
er í Alþýðublaðinu, hlýt ég að
telja það víst, að Svanfríður sé
elkki kommúnisti. Samt neitar
þessi kona því, sem er einn meg
in kjarni kristninnar og hom-
steinn kirkjunnar: trúnni á
annað líf og þar af leiðandi upp-
risu Krists.
Þetta sýnir að M. J. hefur í
mörg hom að líta í baráttu sinni.
Og er það ekki hálfgerður of-
látungsháttur af honum að gefa
í skyn, að hann lítilsvirði að-
stoð kirkjunnar, sem hann raun-
ar — þessi sannmenntaði mað-
ur — virðist telja prestana eina.
Veit hann ekki að kirkjan er
félag allra, sem telja sig kristna?
Hann er þar sjálfur meðtalinn.
Og meira að segja þótt hann
stofni til heilagrar krossferðar
gegn guðleysinu er hann aðeins
að gera skyldu sína.
Þar býð ég honum mína veiku
bróðurhönd. Því að ég vil sam-
starf við alla þá, sem af hrein-
um huga og einlægri sannleiks-
ást berjast fyrir sigri kristninn-
ar, og það því frekar og þeim
mun glaðari, sem þeir eru meiri
fyrir sér.
Ég vona því að þær umræður,
sem vaktar hafa verið í Morgun-
blaðinu, séu mikið og fagurt vor-
tákn. Nú hlaupi nýtt fjör í is-
lenzkt kirkjulíf undir merkjum
og fyrir forgöngu nýrra merkis-
bera, sem að þessu hafa alltof
lítið, já, næstum því óskiljanlega
lítið, látið til sín taka.
Og ég á ekki við það eitt að
kirkjurnar fyllist, heldur verði
miklu kristnari andi í þjóðlífinu
öllu.
25. júlí 1961
Gunntar Árnason.
Byggingamálin
BERLIN, 24. júlí — Aðalmál-
gagn A-þýzku kommúnistastjórn
arinnar Neues Deutschland segir
í dag, að áætlun stjórnarinnar
um íbúðabyggingar hafi nær far-
ið út um Jþúfur það sem af er
þessu ári. f Dresden hefur árang
urinn orðið beztur. Þar hefur
verið byggt 49,6 % af því, sem
áætlað var. Annars staðar er
útkoman mun lakari. í Frankfurt
an der Oder t.d. 22,6%.
Þýðir
náttúruna
UM HELGINA hófst í
„Mokka“-kaffistofunni við
Skólavörðustíg sýning á
myndum franska málarans
Claude Blin, sem hér
dvelst um þessar mundir.
Þetta er önnur sýning hins
þrítuga málara, en hann kom
hingað snemma í júní og sýndi
nýlega hjá Alliance Francaise
í Túngötu nokkrar af mynd-
um þeim, er hann hefur mál-
að hér síðan. í „Mokka“
hanga nú uppi 18 myndir, 5
úr Reykjavík en hinar víðsveg
ar að af landinu. Mun sýning
in standa í tvær vikur, héðan
heldur Blin um miðjan ágúst.
Nýjar fyrirmyndir hér.
1 gærdag, þegar tíðindamað
ur Mbl. leit sem snöggvast
inn á „Mokka“, sagði Blin, að
hann hefði síður en svo orðið
fyrir vonbrigðum með heim-
sóknina hingað. Áður en hann
kom hingað, hefði hann vitað
það eitt um landið, að það
væri fagurt og frítt. Hér hefði
hann fundið nýjar fyrirmynd-
ir til að mála, sem einmitt
hefði verið tilgangur fararinn
ar.
Um afstöðu sína til málara-
listarinnar sagði Bhn m.a. eitt
hvað á þessa leið:
— Ég reyni ekki að flytja
náttúruna óbreytta yfir á lér-
eftið, heldur mála hana eins
og mér sjálfum líkar bezt.
Það má kannske segja, að ég
þýði hana yfir á olíu. Sumt
geri ég einfaldara en ýki aftur
Framh. á bls. 19
> Um auglýsingar «
í dag er Yelvakandi að
velta auglýsingum fyrir sér.
Sagt er að einhverntíma hafi
iðnrekandi nokkur. sem fram
leiddi heimsfræga vöru, ver-
ið í flugferð og maður nokk-
ur spurði hann, hversvegna
hann eyddi stórfé í að aug-
Iýsa vöru sína sem væri
heimsþekkt fyrir. Hvað flýg-
ur þessi flugvél hratt, spurði
þá iðnrekandinn. Honum var
sagt það og jafnframt, að það
væri hámarkshraði vélarinn-
ar. Hversvegna er þá ekki
drepið á mótorunum, sagði þá
iðnrekandinn og svaraði aug
lýsingaspurningunni ekki
frekar.
* Heilaþvottur
Nútíma auglýsingatækni er
komin á svo hátt stig að eng-
inn er óhultur. Velvakandi hef
ur oftlega staðið sig að því
að biðja um ákveðna tann-
kremstegund, án þess að vita
hversvegna, né hafa nokkur
gögn í höndum um ágæti
þeirrar tegundar fram yfir
aðrar. Þetta tannkrem hefur
líka verið mjög mikið aug-
lýst og máttur endurtekning-
arinnar svo mikill að tann-
krem þetta er meitlað í undir-
meðvitundina. Velvakandi
gerir sér engar vonir um að
sleppa úr greipum þessa tann
kremssala á næstu áratugum.
Sálfræðinni er óspart beitt,
slegið er á alla strengi mann-
legrar sálar. Það þekkist
jafnvel, að auglýsingum sé
stefnt hverri gegn annarri.
Þótt auglýsingafargan sé
uggvænlegt, þá er það mikil
lyftistöng fyrir alla útgáfu-
starfsemi. Velvakanda sýnist
á erlendum tímaritum, að tó-
baks- og áfengisauglýsingar
beri drjúgum kostnað við út-
gáfu þeirra. Slíkar auglýsing
ar eru forboðnar hérlendis og
er það mikið tap fyrir is-
lenzka blaða- og tímaritaút-
gáfu að geta ekki seilst í
digra sjóði framleiðenda
þessa varnings. Velvakandi
hefur ekki trú á því að slíkar
auglýsingar ykju notkun vör-
unnar. Auglýsingarnar myndu
berjast innbyrðis um vöruval
gömlu kúnnanna.
• Ljótar og fallegar
Auglýsingar geta verið til
prýði og óprýði. Velvakanda
hefur til dæmis alltaf þótt
Ijósaauglýsingar í stórborg-
um erlendis til mikils augna-
yndis. Andstæðan eru svo mis
fögur skilti, sem gjarna er
plantað út með þjóðvegum og
hvetja menn til hollrar og
óhollrar neyzlu. Þetta fargan
virðist vera í uppsiglingu hér
á landi og má í því sambandi
FERDINAIMR
Z ÍÍL
J739Ó
minna á hugulsemi umboðs-
manna Firestone hjólbarða,
en þeir hafa neglt auglýsinga
skilti um vöru sína á ýmsa
Ijóta skúra við vegina til
Reykjavíkur, og er það til
alls annars en prýði.
• Góðgerðaauglýsing^r
Útgefendur ýmissa félags
rita munu vera orðin plága á
auglýsingastjórum íslenzkra
fyrirtækja, en þó munu flest
þeirra verja nokkru fé til
þess að styrkja slík blöð og
skólablöð og er allt gott um
það að segja. Svo eru fyrir-
tæki, sem styrkja ákveðin
dagblöð og er þar fyrsta dæm-
ið um aukablöð Tímans og
í seinni tíð Þjóðviljans, sem
eru lítið annað en auglýsing-
ar frá öllum kaupfélögum í
kringum landið auk þess frá
sambandsfyrirtækjunum í
Rvík. og varan sem boðin er
til kaups er oftast: Gleðilegt
nýár eða gleðilegt sumar.
• Kaupið kommúnisma
Og það er ekki að undra,
að Velvakandi lýkur þessu
spjalli sínu með því að minna
á dýrar auglýsingor, sem ætl-
að er að auglýsa stjórnmála-
stefnur. Gagarín nokkur, sem
vann það sér til frægðar að fá
salíbunu í sjálfvirku geim-
fari, var hér á ferðinni. Hann
lýsti því yfir, að geimfar hans
sannaði yfirburði þjóðskipu-
lags þess, sem framleiddi
það.
Þetta er gömul spekl,
pýramídarnir í Egyptalandi
auglýstu líka „yfirburði“
þrælaskipulagsins.
En Velvakandi telur þó þa#
rétt vera, að slík auglýsinga-
starfsemi sé enginn tilgangur
í sjálfu sér og komi þjóð-
skipulaginu, kostum þess og
göllum ekki við.