Morgunblaðið - 03.08.1961, Blaðsíða 11

V Fimmtudagur 3. ágúst 19S1
MOrtGVNBLAÐlÐ
11
Enginn hefur unnið betur að nátt-
úruvernd en Skdgrækt ríkisins
Allir ræktunaraðilar verða
að vinna saman
Samtaí við Steindór Steindórsson
menntaskólakennara
fr Morgunblaðið hitti Stein-
idór Steindórsson, mennta-
skólakennara á Akureyri, á
förnum vegi hér í Reykjavík
í gær. Kvaðst hann vera á
leiðinni upp á Hrunamanna-
afrétt til þess að undirhúa
þar gerð grófíurkorta, svip-
uð þeim, sem gerð hafa verið
af Gnúpverjaafrétt og Bisk-
upstungnaafrétt. Hefur Stein
dór Steindórsson unnið með
þeim dr. Birni Jóhannes-
syni og Ingva Þorsteinssyni,
búfræðikandidat, að gerð
þessara gróðurkorta.
Mbl. spurði Steindór að því
hver væri tilgangurinn með þess
ari kortagerð.
— Hann er sá, að fá yfirlit
yfir gróður afréttanna og nota
það síðan sem undirstöðu að
áætlun um beitarþol þeirra. Ég
hef verið hinn gróðurfræðilegi
ráðunautur þeirra dr. Björns
Nkrumali sammála
Krúsjeff
A.-BERLÍN 1. ág. (Reuter) —
Nkrumah, forseti Ghana, kom
í skyndiheimsókn hingað í dag
en hvarf aftur til Prag í kvöld.
Hann kom hingað aðeins til
þess að veita móttöku heiðurs
doktors-gráðu við Humbolthá-
skólann. Nkrumah er nú á
ferð um kommúnistaríkin —
og brátt mur hann halda til
Kína. — Hann sagði í A.-Ber-
lín í dag, að þessi „yfirreið"
sín væri gerð í þeim tilgangi
einum að koma á verzlunar-
samböndum — „ekki til þess
að leita aðstoðar".
Áður en Nkrumah kom til
Prag, hafði hann verið í Búda
Pest — og var þar lesin upp
yfirlýsing frá honum í útvarp
í dag, þar sem hann lýsir
stuðningi við stefnu Sovétríkj
anna í afvopnunarmálum, og
j af nframt studdar kröf ur
þeirra um friðarsamning við
Þýzkaland og „lausn Berlínar
vandans". — Er hér um að
ræða endurtekningu yfirlýs-
inga Nkrumah í Moskvu á
dögunum.
Naðran lenti inni á
iiárakarastofu
AKRANESI, 31. ágúst. — Síðast
liðinn fimmtudag kom iturvax-
inn 15 ára piltur, Jón Hallvarðs
son að nafni, askvaðandi eftir
nýsteyptri Vesturbrautinni, á
skellinöðru sinni. Á móts við
rakarastofu Geirlaugs Árnason-
ar fötuðust honum gripin á stýr
inu. Naðran skelltist á læsta
hurðina, læsingin hrökk sundur,
og á næsta augnabliki sat öku-
maðurinn í sæti farartækisins
inni á gólfinu fyrir framan
epeglana. — Menn geta rétt
eert sér í hugarlund hvílíku
felmtri hefði slegið á lýðinn, ef
þetta hefði gerzt í starfstíma,
gólfii
og Ingva Þorsteinssonar við
þessi störf. Er áformað að vinna
að þessari kortagerð á afréttum
landsins eftir því sem fé fæst
til framkvæmda.
Xeiknuð eftir flugmyndum
— Er þetta ekki alldýrt
verk?
— Jú, það kostar geysilega
vinnu. Gróðurkortin eru teikn-
uð eftir flugmyndum og gróð-
urlendin síðan mörkuð inn á
myndirnar og mælt eftir því.
Eitt hefti er komið út af þess-
um gróðurlýsingum, ásamt kort-
um af Gnúpverjaafrétt. Kort og
gróðurlýsing af Biskupstungna-
afrétt er í undirbúningi. Byrjað
var á þessu starfi árið 1955.
Það er mín skoðun að það geti
haft mikla þýðingu, bæði fyrir
vernd landsins og búfjárrækt
landsmanna.
— Að hvaða verkefnum öðr-
um vinnur þú um þessar mund-
ir?
— Ég hef unnið hjá Skóg-
rækt ríkisins að því að gera
yfirlit um botngróður í skóg-
lendum hér á landi. Hefur
Haukur Ragnarsson, skógfræð-
ingur, unnið með mér að því.
í sumar höfum .við verið að
þessu starfi í Haukadal og í
Jafnaskarði í Norðurárdal.
Hér er um að ræða byrjun-
arrannsóknir. Vinnum við að
því að fá yfirlit um hvaða
gróðurfélög eru í skógsverðin-
um hér á landi. Tilgangurinn
með rannsóknunum er að fá úr
því skorið, hvort gróður skóg-
svarðarins geti gefið bending-
ar um hæfni iandsins til skóg-
ræktunar. Byrjuðum við á þessu
í fyrrasumar.
Sorglegar umræður
— Undanfarið hefur mikið
verið rætt um náttúruvernd og
skógrækt. Hvað vildir þú leggja
Steindór Steindórsson:
— Smekksatriði hvað spillir
náttúrufegurð landsins.
til þeirra umræðna?
— Ég verð að segja að mér
hafa fundizt þessar umræður
mjög sorglegar. Náttúruvernd
og skógrækt miða að hinu
sama: Að því að gera landið
betra. Árekstrar milli þessara
aðila eiga því ekki að geta
komið fyrir. Ég leyfi mér að
staðhæfa, að tilraunir skógrækt
arinnar séu búnar að sýna og
sanna að hér geta vaxið upp
skógar af erlendum trjátegund-
um. Glöggt dæmi um það er
til dæmis lerkiskógurinn á Hall-
ormsstað. Skógræktin á íslandi
er mikilvægt ræktunaratriði.
Sumir náttúruverndarmenn
virðást vilja fara mjög gæti-
lega í að flytja inn erlendar
trjátegundir. En þá er það orð-
ið hreint þjóðhagslegt atriði,
hvort við eigum að kasta frá
okkur þeim möguleika, sem
skógræktin er búin að sýna að
er fyrir hendi til þess að gera
framleiðslu landsins meiri og
fjölbreyttari.
Barrskógarnir verðmætari
Alfriðað land sem skógar-
kjarr finnst í eða í námunda
við verður fljótlega vaxið birki-
skógi. Nú er það vitað að barr-
skógar eru miklum mun verð-
mætari en birkið. Það virðist
því lítil hagsýni í því að rækta
barrskóginn ekki á slíkum stöð-
um. Hann vex þó fjórum til
fimm sinnum örar en birkið
okkar.
— En hvað um þá kenningu
að barrskógarnir spilli náttúru-
fegurð landsins?
— Um hana er í fyrsta lagi
það að segja að það er smekks-
atriði, hvað spillir náttúrufeg-
urð landsins. Annað atriði er
það, að víðátta er svo gífurleg
hér á landi að jafnvel þótt
unnið væri ötullega að skógrækt
á næstu árum myndi barrskóg-
anna ekki gæta neitt að ráði í
landslaginu. Við skulum taka
Haukadalshlíðar sem dæmi.
Þær eru nú alvaxnar birki-
kjarri sem verið er að breyta
í barrskóg. Ég leyfi mér að
spyrja:
Getur þú eða aðrir séð ein-
hver landsspjöll í þessu skóg-
ræktarstarfi? Ég sé það ekki.
Allt annað mál er það, að
einstakir staðir kunna að vera
þannig, að þar eigi ekki að
rækta barrskóg. En um það eiga
skógrækt og náttúruvernd að
koma sér saman í allri vin-
semd í stað þess að deila og
níða skóinn hver niður af öðr-
um. Það er mergurinn málsins
í þessu öllu saman.
Að mínu áliti hefur enginn
aðili ennþá unnið meira að
náttúruvernd hér á landi en
Skógrækt ríkisíns. Sem dæmi
um það mætti nefna friðun
Þórsmerkur og Dimmuborga,
sem Skógræktin beitti sér fyrir
að friðaðar væru.
Ég legg áherzlu á það að góS
og náin samvinna ríki milli
þessara ræktunaraðila, segir
Steindór Steindórsson að lokum.
Síðan leggur þessi ágæti vís-
indamaður og náttúruskoðari af
stað inn í óbyggðimar, þar sem
hann vinnur að gerð gróður-
korta af Hrunamannaafrétt. Þar
mun gott að dvelja undir mið-
sumarssól.
S. Bj.

Þeir
stækka
,ÞAÐ er ekki aðeins á gamla
[Fróni, sem æskan í dag er
ihávaxnari en fyrri kynslóðir.i
|Svipaða sögu er að segja frá
flestum vestrænum löndum
a. m. k.
Frændur okkar, Norðmenn,
munu ekki vera verulegir eft-
irbátar Okkar að því er þessa
þróun varðar — en samkvæmt
hæðarmælingum, sem fram-
kvæmdar voru innan norska
hersins á sl. ári, reyndist með-
alhæð hermannanna vera 177,2
sentímetrar. Er þessi tala álit-* 1
in gefa nokkurn veginn rétta
heildarmynd í þessum efnum,
þótt hún sé takmörkuð við heri
*inn, eins og fyrr segir. 1
Kennedy
hann
en
fær
bað
meira
um
Fj árliagsnefnd Öldungadeildarinnar
vill veita 4,5 milljarða dollara til
landvarna, í stað 3,5 millj.
Washington, 1. ágúst.
(NTB/ AFP/Reuter )
FJÁRHAGSNEFND öldunga
deildar Bandaríkjaþings lagði
í dag einróma til, að auka-
fjárveiting sú, sem Kennedy
forseti hefur beðið um til
Fjandmaður Lumumba
forsætisráðherra Kongó
Cyrille Adoula, nuverandi
innanríkisráðherra, falin
stjórnarmyndun
Leopoldville, 1. ágúst. (Reuter)
KASAVUBU, forseti Kongó,
hefur falið Cyrille Adoula,
núverandi innanríkisráðherra
að mynda nýja ríkisstjórn
fyrir væntanlegt sambands-
ríki Kongó. Jafnframt var
tilkynnt, að Joseph Ileo, for-
sætisráðherra bráðabirgða-
stjórnar þeirrar, sem Kasa-
vubu skipaði í febrúar sl.,
hefði lagt fram lausnar-
beiðni fyrir sig og ráðuneyti
sitt. Er gert ráð fyrir, að
Adoula lýsi brátt stjórnar-
myndun fyrir Kongóþingi,
sem nú situr á rökstólum í
Louvanium-háskólanum —
eftir að hafa verið leyst upp
um 10 mánaða skeið.
Hið nýja forsætisráðherra-
efni var eitt sinn samstarfsmað-
ur Patrice Lumumba, hins
myrta (fyrsta) forsætisráðherra
Kongó — en með þeim urðu
fullkomin vinslit alllöngu áður
en landið hlaut sjálfstæði, og
var Adoula síðan harðvítugur
andstæðingur Lumumba.
Adoula var einnig meðal
þeirra ráðherra, er undirrituðu
skipunina um handtöku Tsjom-
bes, forsætisráðherra Katanga,
í maínmánuði sl. — Um helg-
ina kom Tsjombe til Brazza-
ville í Kongólýðveldinu (áður
Franska-Kongó) og hugðist eiga
þar fund við Kasavubu. Var það
Fulbert Youlou, forseti lands-
ins, sem reyndi að koma þess-
um fundi á, í því skyni að
sætta þá Kasavubu og Tsjombe.
En ekkert varð af fundinum,
og hélt Tsjombe heimleiðis aft-
ur í morgun. Er hann var spurð
ur, hvað honum sýndist um hið
nýja forsætisráðherraefni í
Kongó og þróun mála þar yfir-
leitt, anzaði Tsjombe aðeins,
súr á svip: „É get ekkert sagt,
eins og stendur. Mér líður
hreint ekki vel“. — Frétta-
menn eru þó þeirrar skoðunar,
að ekki sé útilokað, að á kom-
ist bráðlega ráðstefna með
þeim Kasavubu, Tsjombe og
Antoine Gizenga í Stanleyville,
og verði hún þá sennilega hald-
in í Brazzaville.
þess að unnt verði að auka
hernaðarmátt Bandaríkjanna,
v e g n a Berlínardeilunnar,
verði hækkuð um 1 milljarð
dollara. Kennedy fór fram á
3,5 milljarða dollara auka-
fjárveitingu í þessu skyni, en
nefndin leggur til, að upp-
hæðin verð'i 4,5 milljarðar.
Fjárhagsnefndin leggur til, að
525 milljónum dollara af upp-
hæðinni verði varið til að auka
framleiðslu langfleygra sprengju
þota — og 448 milljónum til
þess að flýta framleiðslu hinn-
ar risastóru B-70 sprengjuþotu,
sem á að fljúga með meiri
hraða en hljóðið. — Kennedy
hafði ekki beðið um aukin út-
gjöld til framleiðslu þeirra
sprengjuflugvéla, sem þegar
eru framleiddar, en hins vegar
fór hann fram á 220 millj. doll-
ara til B-70 áætlunarinnar.
— ★ —
I fær samþykkti fulltrúadeild
Bandaríkjaþings frumvarp, sem
veitir forsetanum heimild til að
kalla 250 þúsund menn úr vara-
liðinu til fullrar herþjónustu —
og að lengja um allt að 12 mán-
uði herskyldutíma þeirra 2,5
milljóna manna, sem þegar
gegna fullri þjónustu í land-
her, flugher og flota. — Áður
hafði öldungadeildin samþykkt
frumvarpið — og við atkvæða-
greiðsluna í fulltrúadeildinni var
það samþykkt með 403 atkvæð-
um, en einungis tveir þingmenn
repúblikana greiddu atkvæði
gegn því.