Morgunblaðið - 18.08.1961, Side 6

6
MORCVNBLAÐIÐ
Föstudagur 18. ágúst 1961
í Árbæ veröur
og Víkurgata
Skólavarðan endurreist — Veitingar
í Dillons-húsi
ÁRBÆJARSAFN nýtur stöð
ugt vaxandi vinsælda bæjar-
búa og ferðamanna. Hafa
tekjur af gestum staðið undir
framkvæmdum það sem af er
í sumar. Svæðið við Árbæ
vérður þrjár byggingarein-
ingar eða hverfi, þ. e. kirkj-
an, bærinn sjálfur og tilheyr-
andi útihús, Víkurtorg, sem
verður húsaþyrping og síðan
gata, sem kalla má Víkur-
götu og í ráði er að líkist
gamla Aðalstræti. Svæðið er
alls 8 hektarar.
í dag verður opnað veit-
ingahús í gamla Dillonshúsi
uppi á Árbæjarsvæðinu.
Fréttamenn Mbl. ræddu við
Lárus Sigurbjörnsson skjala-
vörð og inntu hann eftir fram-
tíðaráætlunum og framkvæmd-
um við Árbæ.
Árbæjarsvæðið var opnað al-
menningi sem safn og útivistar-
svæði Reykvíkinga 22. sept.
1957. Þegar á fyrsta árinu reynd
ist svæðið mjög vinsælt. 1958
flutti Gunnar Thoroddsen, þá-
verandi borgarstjóri, tillögu í
bæjarstjórn um að endurbyggja
eða flytja þangað uppeftir göm-
ul hús úr bænum, jafnóðum og
ástæður væru fyrir hendi.
Nú er einnig í ráði að byggja
yfir safnvörð og er þess vænzt
að Skúli Helgason muni taka það
starf að sér, en hann hefur starf
að mikið við byggingarnar upp
frá og reynzt hinn nýtasti mað-
ur í hvívetna.
aw
VlKURTORG
Smiðshúsið og Dillonshús til-
heyra þeirri safneiningu, sem
kalla má Víkurtorg. Þar mun
síðar bætast við sjóbúð Geirs
Zoega, sem var Vesturgata 7,
að austan, og að vestan gömul
eldsmiðja. Þarna verður einnig
gamli bakarapósturinn, vatns-
dælan, sem var í Bankastrætinu.
Nokkru ofar eða efst í túnjaðr-
inum er í ráði að endurreisa
gömlu skólavörðuna, eftir teikn-
ingum, sem Sigurður heitinn
Guðmundsson arkitekt ánafnaði
safninu. Hún verður byggð úr
gömlu grjóti, sem höggvið var
til á sama tíma og skólavarðan
Víkurtorg
var endurbyggð 1860. Grjótið úr
skólavörðunni, sagði Lárus að
væri nú í hleðslunni undir Aust-
urbæ j arskólanum.
Skólavarðan verður 12 m. á
hæð, þrjár hæðir. Á neðstu hæð
inni verður frummyndin að lík-_
neski Einars Jónssonar af Ing-
ólfi Arnarsyni. Hún lá áður í 30
ár í kössum á hafnarbakkanum,
áður en Lárus hirti hana. Hún
er nú í Noregi, þar sem verið
er að steypa eftir henni líkneski
það, se»ft ríkisstjómin ætlar að
gefa Norðmönnum. Á öðru gólfi
verður líkan af Reykjavík 1786,
2x2 m. að stærð og á þriðju
hæð er í ráði að koma upp lík-
ani af Reykja^jk 1961. Stigar
verða upp í kring og verður
hægt að virða líkönin fyrir sér
úr ýmsum hæðum og hliðum.
Efst verður svo 4 m. trébygging
með útsýnisskífu og verður þar
mjög víðsýnt yíir bæinn og ná-
grenni. Sennilegt er að þessum
framkvæmdum verði lokið þegar
á næsta ári.
VÍKURGATA, KLÚBBURINN
Önnur byggingaeining er kirkj
an frá Silfrastöðum, gamli Ár-
bær, sem mikið hefur verið
hresst upp á og útihúsin, fjár-
hús og hesthús. Svæðið milli
bæjarins og útihúsanna verður
áfram óbyggt.
Þriðja byggingaeiningin verð-
ur gömul gata í líkingu við
gömlu klúbbgötuna (Aðalstræti).
Þessa götu mætti nefna Víkur-
götu. Hún verður með opnu
skolpræsi og verður vatn látið
renna eftir því 1 litla vaðtjörn
syðst í túninu. 1 henni verður
sandbotn og þar geta börn vað-
ið- og sullað að vild sinni. Við
götuna, sem verður lögð ská-
hallt, neðst í suðurhluta túns-
ins, er gert ráð fyrir 8 til 10
húsum. Hús þessi eiga að vera
í líkingu við húsin, sem stóðu
við klúbbgötuna. Húsin, sem
stóðu við götuna eru nú öll horf
in, nema hús Silla & Valda,
en mikið er þó af yngri hús-
um, sem líkjast þeim mjög.
Lárus sagðist leggja sérstaka
áherzlu á hús Þorbjargar Sveins
dóttur, ljósmóður, á Skólavörðu-
stígnum, næst fyrir ofan tugt-
húsið. Það er fyrsta steinhúsið í
Reykjavík, byggt úr óhöggnu
grjóti úr Skólavörðuholtinu
1859.
Á svæðinu er svo í ráði að
hafa húsdýr í girðingu, lömb,
folöld, kálfa og kiðlinga.
Lárus sagði að lokum, að
aðsóknin að Árbæ hefði þeg-
ar sannað vinsældir hans og
þær ættu eftir að stóraukast
eftir því sem meira verður
þar að sjá.
------------------- >
•N
Áflabrögð
á Akranesi
AKRANESI, 17. ág. _ Mb.
Keilir kemur hingað heim í
kvöld bátlaus, en með nótina,
a£ austanmiðum. Keilir hefur
fiskað í sumar hálft sjöunda þús
und tunnur og mál. Skipstjóri er
Þorvaldur Guðmundsson.
Átta dragr.ótatrillubátar voru
á sjó hér í nótt og fiskuðu ágæt-
lega. Aflahæst var Sæbjörg með
1500 kg af kola og 1300 kg af
þorski. Mb Guðmundur á Sveins
eyri úr Tálknafirði hætti á síld-
veiðum. Á morgun lestar hann
hér sement, og er þetta 3. eða 4.
sementsfarmurinn, sem báturinn
flytur til Vestfjarða í sumar.
— Oddur.
Líkan af Árbæ, eins og fyrirhugað er að svæðið verði. Fremst á myndinni er gamli bærinn og
kirkjan. Til vinstri er Víkurtorg og efst til vinstri Skólavarðan. Til hægri er Víkurgatan.
Árbær og kirkjan.
Ætlunin var þegar í upphafi,
að þarna yrði eins konar al-
menningsgarður með sögulegum
minjum. Slíkir garðar eru mjög
vinsælir á Norðurlöndum.
Upphaf safnsins er gamli Ár-
bær og útihúsin, og síðan kirkj-
an frá Silfrastöðum, sem endur-
byggð var þar fyrir tveim ár-
um. Síðan bættist við Smiðshús-
ið, sem var í Pósthússtræti 15,
í fyrra. Næsta hús, sem flutt
var uppeftir var Dillonshús, sem
áður var Suðurgata 2. Það var
upphaflega veitingahús, og þar
voru píuböllin haldin hér áður
fyrr, eins og frægt var. 1 Dill-
onshúsi verður nú aftur hafin
veitingasala 1 dag uppi á Árbæj-
arsvæðinu.
Frá G. Br. fengum v>ð eftir-
farandi bréf.
Kæri Velvakandi.
Alltaf þykir mér gaman að
lesa þitt létta hjal. Það lít ég
alltaf fyrst í, þegar ég er bú-
inn að kynna mér helztu inn-
lendu fréttimar.
• „Fjas“, sem ungling-
„afskrifa“
En s. 1. laugardag finnst mér
þú vera nokkuð harður í dóm
um þínum um okkur bindindis
mennina. Þú kallar boðskap
okkar „fjas“, sem unglingam
ir „afskrifi" þegar þeir reyna
það um verzlunarmannahelg-
ina, að það er argasta lygi,
sem þeim var sagt á bindindis
daginn.l. febrúar — að áfeng
ið sé eitur. Þetta finnst þér
víst dæmi uni mishepnaðan —
jafnvel skaðlegan-bindindis-
áróður. Þess vegna sé starf
okkar bindindismanna unnið
fyrir gýg og einskis virði og
verra en það.
' Já, ljótt er, ef satt er.
FEROIIMAIMI* ☆
• „Svall og svínarí“
En látum þetta liggja á
milli hluta a. m. k. að sinni,
Þú ert okkur bindindismönn-
um sammála um að fordæma
„svall og svínarí“. Og eitthvað
þurfi að gera til að ráða bót
á því ófremdarástandi, sem
skapazt hefur í skemmtana-
lífi fólksins, ekki sízt um verzl
unarmannahelgina. Og þú seg
ir: „Væri ekki rétt að taka
þessi mál raunhæfari tökum“.
Jú, vissulega. Um það getum
við víst verið innilega sam.
mála. En hver eru hin raun.
hæfu- tök? Viltu ekki segja
okkur frá þínum tillögum?
Viltu ekki beita þér fyrir
samtökum um úrlausnir. sem
líklegar eru til vænlegs árang
urs út frá þínu sjónarmiði?
• Úrræði
Ég get ekki neitað því, aS
mér finnst bindindismenn
hafa gert sitt til að taka þessl
mál „raunhæfum tökurn". Það
hafa þeir gert með samkom.
um sínum i Húsafellsskógi.
Vilja nú ekki þeir menn, utan
bindindissamtakanna, sem sjá
vandann og voðann, sem æsk-
uni er búinn af áfengisnautn,
— vilja þeir ekki einnig koma
með sínar tillögur, sín úrræði,
svo einnig þeir taki þessi mál
„raunhæfum tökum"?
Með þökk fyrir birtinguna.
Br.