Morgunblaðið - 18.08.1961, Qupperneq 10

10
MORGUNBLADIÐ
Föstudagur 18. ágúst 196
Hvernig sjáið þér
HÉR svara nokkrir borg-
arar spurningunni um það,
hvernig þeir sjá Reykja-
vík framtíðarinnar og jafn-
framt því, hverju þeir
óska henni til handa. Öll
óska þau borginni okkar
hagsæld og blessunar, en
gefum þeim nú orðið:
Hörður
Bjarna-
son
Svari við þessarri spurn-
ingu er næsta erfitt að koma
fyrir í stuttu máli, og þó eink-
um fyrir þann sem Jilut á
að því að vera með í ráð-
um um ásjónu og byggingu
okkar góðu höfuðborgar. Að
vísu er það lögbundin skylda
okkar, sem að skipulagi störf
um meir eða minna, að sjá
nokkuð fram í tímann —
skipulagslögin segja 50 ár —
en staðreyndin er sú, að það
er mikil ofætlan að spádóms-
gáfan nái svo langt, og valda
því hinar öru breytingar í
atvinnu- og byggingarháttum.
Byggingartækni okkar tíma
lýtur t. d. allt öðrum fagur-
fræðilegum lögmálum en var
fyrir örfáum áratugum, og
kröfur um borgarskipulag
um margt gjörólíkar. Án
minnsta vafa heldur þessi þró-
un áfram á sama hátt einnig
hér hjá okkur, og erfitt að
segja hver áhrif það hefir á
framtíðarmynd Reykjavíkur.
Reykjavik byggist nú á sjö
hæðum eins og Rómaborg.
Við höfum farið misjafnlega
með margar þeirra, en lært af
því sem miður hefir tekizt í
byggingu okkar fagra bæjar-
stæðis. Ég er bjartsýnn um
framtíðina og það, að okkur
takist að skapa sterkt almenn
ingsálit að baki þeim mörgu
ágætu og vel menntuðu fag-
mönnum, sem að uppbygging
unni staría, en Reykvíkingar
fylgjast nú í dag meir með í
þessum efnum en nokkru
sinni fyrr. — Margt hef-
ir líka verið vel gert, og gef-
ur vonir um að enm betur
verði gert í framtið. Til
þess eru allir möguleik-
ar enn, og því sé ég bæ-
inn okkar í framtíðinni eins
og Einar Benediktsson: ...
með breiða vegi og fögur
torg/og gnægð af öllum auð-“,
en þó fyrst og fremst
þeim auð sem fólginn er í
hollu og mannsæmandi um-
hverfi, hagkvæmum og æ full
komnari húsakosti.
Högna
Sigurðar-
dóttir
Reykjavík má ekki stækka
eins og af handahófi dag
hvern, heldur þarf að skipu-
leggja af forsjálni langt fram
óhindrað. Séu næstum ein-
göngu byggð einbýlishús, se-m
eru of þétt sett lokast útsýnið
smátt og smátt og vegalengd
ir í börginni verða ótakmark
aðar. Umferð bíla og gangandi
fólks þarf hvarvetna að vera
aðskilin. Hver bygging þarf að
fullnæ-gja tveimur skilyrðum.
I>.e. uppfylla sínar eigin kröf-
ur og vera í samræmi við ná-
grannabyggingar. (Falla inn í
byggingarheild borgarinnar).
Hverja by-ggingu má ebki líta
á sem sérstæða heldur sem
hluta af borgarsamstæðunni.
Útsýnið til fjalla hafs eða vel
skipulagðra torga þarf ætíð að
hafa í huga. Skipulagið er
og laðar mann inm í næsta
hluta, eða að miðpunkti sem
er annað hvort stærra svæði
eða tor-g. Þannig skapast stöð
ug tilbreyting og líf. Verk-
smiðj-uhverfin eiga vitanlega
að vera fyrir utan borgina.
íþrótta- og skólahverfin á stór
um opmum grænum svæðum,
skrúðgarðar hvarvetna. —
Enda þótt Reykjavík stækki,
þá skulum við samt vona, að
hún glati ekki sínum gömlu
töfrum.
Þorvaldur
Guð-
munds-
son
í raun og veru kann ég allt-
af sérstaklega vel við Reykja
ar, eins og sjá má af nokkr-
um dæmum, sem ég vil gjarn
an geta um. Þegar við vorum
strákar, lék-um við okkur í fót-
bolta á Maríutúni, þar sem
mú stendur kirkja Aðventista
og þar sem fyrstu s'kíðin voru
brotin í skíðabrekkunni
standa nú fögur ibúðarhús og
þar sem fyrst var lært að
taka sundtökin, syndir nú
forseti vor með okkur á hverj
um morgni árið um kring,
okkur til uppörvunar.
Þar sem sigurfáni þeirra
sem lék-u hraustustu útilegu-
mennina á Öskjuhlíðinni var
reistur að hún, standa nú
heitavatnsgeymarnir og flytja
hlýju inn á flest heimili í bæn
um.
Skuggahverfið er nú lýst
upp með flóðlýstu musteri
Thaliu á frumsýningarkvöld-
um og við önnur hátíðleg tæki
færi.
Þangað sem bæjarbúar
sóttu mó simn í mógrafirnar
Reykjavík framtíðarinnar?
í tímann. Koma verður í veg
fyrir stíflu þá og öngþveiti,
sem skammsýni hlýtur að
leiða af sér og ríkir nú í mörg
um hinna stærri borga
heims.
Reykjavík framtíðarinnar
þarf að hafa á sér heildarsvip.
Stór sambýlishús eða háhýsi
þurfa að ryðja sér meira til
rúms dreift á stór, græn opin
svæði en ekki sett niður innan
um sm-áhýsin. Þetta fyrir-
komulag sparar mikinn kostn
að í sambandi við vegagerð,
leiðslur og þess háttar. Land-^
rýmið verður meira, útsýnið
ekki dregið upp á jörðina í
tveimur víddum, heldur er
það afmarkað rúm í þrem
víddum. Innbyrðis samræmi
þarf að ríkja alls staðar milli
hinna ýmsu byggi-nga. Borg
in m-á ekki birtast sem sundur
lausar húsasamstæður eða hús
þyrpingar heldur sem marglr
hlutar af afmörkuðu rúmi.
sem eru allir tengdir sín á
milli. Þegar gengið er inn í
einn þeirra á augað að beinast
að einhverjum ókveðnum sér
stökum punkti (það er bygg
ingu eða hluta af byggingu),
þar sem „perspectivið“ lokast
vík eins og hún er og henn-
ar þróun síðan ég man fyrst
eftir mér. í raun og sannleika
höfum við Reykvíkingar feng
ið ailar okkar óskir uppfyllt-
standa nú glæsileg íbúðarhús.
Hótel Hekla er horfin með
mörgum góðum endurminn-
ingum úr Hvosinni, en -annað
stærra og meira hótel er að
rísa á Melunum.
Æskunni eru búnir hinir
fegurstu og vönduðustu skól.
ar, sem kenna unglingunum
Reykjavík, rísi þín trægð

ÞEGAR ÉG kom heim eftir
margra ára dvöl erlendis og
sá allt það sem byg-gt hafði
verið og í framkvæmd er,
fannst mér það mjög áhrifa-
mikið og uppörvandi.
Við sem byggjum, berum
geysilega ábyrgð gagnvart
landi okkar og afkomenduim.
Hvert einasta steypumót stuðl
ar að því að fegra borgina eða
óprýða.
Á 100 ára afmæli Reykjavík-
ur 18. ágúst 1886 skrifar rit-
stjóri ísafoldar afmælisgrein,
og gerir ráð fyrir því, að
íbúatala Reykjavíkur tífald-
ist á næstu 100 árum. Eftir
því eiga þá að vera um 30
þúsundir íbúa hér í bæ 1986.
íbúatalan í dag fer langt
fram úr öllum spádómum, því
að á 75 árum hefir talan 25
faldast, og átjánfaldast frá því
ég var í barnaskóla.
Hve margir íbúar verða í
Reykjavík 18. ágúst 1986?
Hvílíkar breytingar og hve
hraðfara.
Þess er í annálum getið, að
1837 hafi lifnað yfir Reykja-
vík. Þá fluttu hingað þrenn
hjón og hafði hvert þeirra sitt
„fortepiano“ með sér. Hve
mörg hljóðfæri eru nú 1
Reykjavík, hve margir hljóm-
listarmenn og söngsnillingar?
Hvernig lítur út í heimi lista
og lærdóms á næstu 25 árum
í Reykjavík?
Já, hvernig lítur Reykjavík
sjálf út á næstu áratugum?
Ég sé í ljósi framtíðarinnar
breiðar götur, stærðar torg
með gosbrunnum. Gömlu hús-
in eru horfin, og með aðdáun
horfa menn á hinar skrautlegu
byggingar og blómskrúðið í
hinum mörgu aldingörðum.
Hvernig verður ráðið fram
úr umferðarmálunum? Auð-
vitað eignast menn einkaflug-
tæki, og komast tálmunar-
laust á hina ýmsu staði. Það
er nú þegar eins fljótt farið
heimsálfanna milli, eins og
áður milli hreppa.
Hvar sem litið er, blasa við
íbúum bæjarins undraverðar
framfarir. Berum saman. Lít-
um á árið 1800 og 1900. Hve
miklar eru breytingarnar?
Horfum á árið 1900 og 1961.
Hugsum , um þetta í næði.
Sjáum verk handanna og sig-
ur andans „Menningin vex í
lundum nýrra skóga“.
Við æskunni blasa öpnar
dyr. Þá verður um það séð, að
menn missi ekki kjarkinn á
æskunnar dögum vegna hinna
erfiðu prófrauna, en við æsku-
lýðinn verði sagt: Gakk að
opnum dyrum, og þér skulu
gefin mörg tækifæri til þess
að starfa að þínum hugðarefn
uns.
Ég horfi til framtíðarinnar
og sé hinar mörgu dyr opnast.
Hvað verður um atvinnulífið?
Ég er í góðu skapi, er ég
svara: Allir fá að vinna og
geta með gleði gengið til starfa
sinni, á láði, á legi og í lofti.
Árangur góðrar iðju skal sjást.
Erlendis verður það meðmæli
með vörunni, ef hún er frá
Reykjavík.
Hjá starfandi mönnum skal
hcilbrigði aukast, þvi að fyrir
snilld hinna ágætu lækna
hverfa sjúkdómarnir. Lækn-
arnir munu koma í veg fyrir,
að sjúkdómar nái útbreiðslu,
og þess vegna mun það teljast
mjög eðlilegt, að menn verði
100 ára og eldri.
Þetta er ekki algengt nú.
Þess vegna tek ég víst ekki
þátt í 200 ára afmæli Reykja-
víkur og verð heldur ekki á
Þingvöllum árið 2000, og vildi
ég þó fá að tala nokkur orð
á 1000 ára hátíð kristnitökunn-
ar.
Ég samfagna þeirri kynslóð,
sem horfir fram til vaxandi
hátíðarbirtu.
Það mun sannast, að á kom-
andi tímum munu menn auk-
ast að íþrótt og frægð. Það
verður indælt að búa í
Reykjavík, þegar hér á
heima æska, sem kunn er að
löghlýðni, háttprýði og eld-
legum áhuga. Mönnum verð-
ur eðlilegt að hlýða lögum
Reykjavíkur, og þá hverfa
afbrotin, og bjart verður yf-
ir uppvaxandi kynslóð, sem
vill heill höfuðborgarinnar.
Sameiginlega beita menn
kröftum sínum til stuðnings
góðu málaefni. Menn búa við
öryggi, er hinni gullnu reglu
er fylgt, að enginn eigi of mik-
ið, og enginn hafi of lítið, en
velmegun ríki, og fátæktin
burtu rekin.
Hvað verður þá um krón-
una? í öðrum löndum verður
eftrispurn eftir hinni íslenzku
krónu. Almenn ánægja mun
ríkja í efnahagsmálum, Og þá
hverfa að sjálfsögðu verk-
föllin.
Þannig horfi ég á framtíðar-
heiðríkju, og gleðst yfir fram-
förunum.
Ég horfi fram. En ég vil
ekki gleyma liðnu dögunum.
Ég hefi svo oft horft til fjall-
anna. Þau verða á sínum stað.
Sólarupprás verður fögur sem
fyr og friðsælt verður sólar-
lagið, eins og í gamla daga.
Gera má ráð fyrir því, að
menn brosi eins og áður. Þá
samgleðjast menn þeim. Efa-
laust munu einhverjir gráta.
En þá er bræðrum og systrum
að mæta, sem þekkja sann-
leika þessara orða: „Þá er það
víst, að beztu blómin gróa í
brjóstum, sem að geta fundið
til“.
Þegar ég sé framtíð Reykja-
Sr. Bjarni Jónsson.
víkur í þessari birtu og hugsa
um hið marga nauðsynlega,
sem gera skal og gert verður,
þá er allt í einu við mig sagt:
„Eitt er nauðsynlegt“ Ég
opna nýja testamentið, og
virði méri þessi orð: „Hvað
mun það stoða manninn, þótt
hann eignist allan heiminn, en
fyrirgjöri sálu sinni? Eða
hvaða endurgjald mundi mað-
ur gefa fyrir sálu sína?“
Trúr sannfæringu minni
ber ég fram þá ósk, er ég
árna fæðingarbæ mínum allra
heilla, að hér megi andlegt líf
blómgast. Það verður horft á
vegleg heimkynni þeirra, sem
þessa borg byggja. En sú or
mín heita þrá, að menn sjái
einnig kirkjur rísa af grunnl,
og þar verði mönnunum flutt
máttugt lífsins orð.
Gleðjumst yfir því, að sólin
hellir geislum sínum á Reykja
vík, en segjum um leið við þá
kynslóð, sem setja skal svip á
bæinn: „Trúðu þeim, er skapti
sól.“
Ég bið Guð að blessa Reykja
vík. Heill fylgi þeim er bæn-
um stjórna og öllum þeim, er
hér lifa og starfa.
Afmælisóskum minum vi!
ég lýsa með því að vitna í
þessi orð vinar míns, Guð-
mundar skálds Guðmundsson-
ar:
Reykjavík, rísi þín frægð
við röðulskin komandi tíma.