Morgunblaðið - 01.10.1961, Side 6
6
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 1. okt. 1961
8KAK
Bled-
Þrátt fyrir lélegt mót af hálfu
Friðriks Ólafssonar, þá beinast
augu íslenzkra skákunnenda að
stórmótinu í Bled. Einna athyglis
verðast við mótið í Bled er hin
prýðilega frammistaða skák-
meistara USA, R. Fischer, sem
að loknum 1 umferðum hefur
forystu með 11 vinninga, ásamt
fyrrverandi heimsmeistara, M.
Tal. Það dylst engum, sem fylg-
ist með ferli Fischers, að um
stöðuga framför er að ræða hjá
honum, og búast má við að hann
verði álitinn mjög sigurstrang-
legur á komandi kandidadamóti.
Skákin, sem fer á eftir, er tefld
í 1. umferð mótsins, og eigast
þar við þeir Gligoric og Fischer.
Þó að skákin endi í jafntefli, þá
er hún það innihaldsrík af flest-
um þáttúm skáklistarinnar, að
mér þótti sjálfsagt að birta
hana hér í þættinum.
★
Aberystwyth:
Skákmeistari Englands varð
J. Penrose 8% <af 11) 2.-3.
Clarke og Wade 7%. 4.—6. Bard-
en, Golombek og Kottnauer 7.
★
Skákbækur:
Mjög bráðlega eru væntanieg-
ar á markaðinn hinar þekktu
skákbækur Dr. A. Aljechins, um
stórmótin í New York 1924 og
1927. Bækurnar eru endurprent-
aðar af forlaginu Walter De
Gruyter & Co. — Berlin W.
Um langt skeið hafa þessar bæk-
ur verið ófáanlegar,' enda eru
þær álitnar með beztu verkum
Aljechins, sem gert hefur athuga
semdir og skýringar við allar
skákirnar. Hér er því kærkomið
tækifæri að fylla i skákbóka-
safnið!
Hvítt: Svedosar Gligoric
^lvart: Robert Fischer
Kóngsindversk vöm
1. d4 Rf6
2. c4 g6
3. Rc3 Bg7
4. e4 d6
5. Rf3 0-0
6. Be2 e5
fler er einnig þokkalegur mögu-
leiki fólginn í 6. — Gg4, en þetta
afbrigði varð til langvarandi rit-
deilna í þýzkum skáktímaritum,
milli júgóslavans V. Pirc og
austuríska meistarans H. Miiller.
Megin afbrigðið er eftirfarandi.
7. Be3, Rfd7. 8. 0-0, Bxf3. 9. Bxf3,
e5.
7. 0-0 Rc6
8. d5
Reshewsky leikur yfirleitt 8.
Be3, en Gligoric heldur sig að
því afbrigði sem mest er notað
gegn uppbyggingu þeirri er
Fischer hefur valið.
8. — Re7
9. Rel
Hér er annar möguleiki 9. b4,
sem Táimanov innleiddi á sínum
tíma. Það er dálítið erfitt að
benda á ákveðna leið fyrir
svart, en 9. — a5 er eðlilegast.
9. — Rd7
10. Rd3 f5
11. exf5
Ég vil gjarnan staldra hér við,
og biðja lesendur um að athuga,
sér til skemmtunar og fróðleiks,
hvernig „theoryan“ hefur þróazt
síðustu 10 árin. Staðan sem mi
er komin upp hefur verið mjög
tíður gestur á öllum meiriháttar
skákmótum síðastliðin 10 ár. Um
1952 þótti einhlítt að leika 11. f3,
Rf6. 12. Be3, f4. 13. Bf2, g5.
14. Hcl og oftast tókst hvíti að
verða örlítið fyrri til á drottn-
ingarvæng, heldur en svartur á
kóngsvæng. Svo kom kandidata-
mótið 1953 í Zúrich. Þá tókát
Argentínumanninum M. Najdorf
að færa sér í nyt stöðu Bf2 og
fléttaði-snilldarlega á g3 eftir að
hafa undirbúið gegnumbrotið
vandlega sbr. Taimanov-Najdorf
Zúrieh. Stuttu síðar reyndi Taim-
anov að endurbæta uppbyggingu
sina með 12. Bd2, til þess að
svara f4 með Bel og á þann hátt
að hindra fléttuna á g3 og
„blokkera" með h3, en þá skap-
aðist hættan á biskupsfórn á h3,
og hurfu menn frá þessari endur-
bót fljótlega. í kringum 1956-57
kom svo Taimanov fram með
áðurnefndan leik 9. b4, sem
gerði töluverðan usla í svörtu
herbúðunum fyrst í stað, því nú
þurfti skyndilega að tefla stöð-
una mjög frábrugðið því sem áð-
ur var. En smám saman hefur
þróazt nokkuð heilsteypt upp-
bygging fyrir svart, þó óhætt sé
að fullyrða að henni sé ekki að
fullu lokið. Nú kornum við að
afbrigðinu sem Gligoric velur í
skákinni, en það er eitt nýjasta
vopn hvits gegn þessu gamla
leynivopni Gligoric og Trifonovic
í Argentínuför þeirra 1952.
11. — Rxf5</)
Enn eitt skrefið í þróun heil-
steypts varnarkerfis fyrir svart.
Áður léku menn 11. — gxf5.
12. f4, Rg6 með flóknu og vand-
tefldu tafli, sbr. skákir frá
Beuenos Aires 1960.
12. f3
Hárétt! Hvítur leggur áherzlu á
að fá e4 reitinn fyrir annan
hvorn riddarann.
12. — Rf6
13. Rf2 Rd4
14. Rfe4 Rh5
Eftir einföldunina 14. — Rxe4.
15. Rxe4 Rxe2f. 16. Dxe2, Bf5.
17. Rf2, er ekki útilokað að hvít-
ur hafi efni á að leika næst 18.
g4 ásamt Re4 og b4 og c5, því
ekki er auðvelt fyrir svart að
notfæra sér veikingu svörtu reit-
anna, þar sem biskupakaup eru
illframkvæmanleg.
15. Bg5 Dd7
16. g3
Hvítur má ekki undir neinum
kringumstæðum leyfa Rf4;
16. — h6
17. Be3 c5<!)
Einkennandi veiking á peðastöðu
svarta drottningarvængsins í
stöðum af þessu tagi kóngsind-
versku varnarinnar. Samt sem
áður varð Fischer að reikna
mjög nákvæmlega afleiðingar
næstu leikja hvíts.
18. Bxd4(?)
Það er ekki beinlínis hægt að
lá Gligorir, þótt hann fari á
peðaveiðar. „Strategist" séð, var
18. a3 ásamí b4 og Hbl rétta
leiðin sem gefur hvíti öllu hag-
stæðari stöðu, sem er tiltölulega
létt að tefia í samanburði við
svörtu stöðuna, því hvíta staðan
bíður upp á ákveðið „plan“.
18. — exd4
19. Rb5 a6f
Byrjunin á mjög nákvæmt reikn-
uðu „plani", eins og áður er
getið, sem leiðir til skiptamuns-
vinnings fyrir svart.
20. Rbxd6 d3!
21. Dxd3 Bd4f
22. Kg3
Ef 22. Khl, Rg3f!
22. — Rxg3!
Framh. á bls. 8
Bridge
Spil frá
Evrópumeist
aramótinu
LEIKURINN milli Islands og
Irlands í opna flokknum var
mjög jafn og spennandi. í hálf-
leik var staðan 32—31 fyrir Ir-
land og lokastaðan varð 68—65
eða þrjú stig til hvors lands.
1 fyrri hálfleik töpuðu Islend-
ingamir 15 stigum á einu spili
í stað þess að vinna 13 stig. —
Spilið er þannig:
Á öðru borðinu sátu Lárus
Karlsson og Guðlaugur Guð-
mundsson N.—S. og gengu sagn-
ir þannig:
Súður Vestur Norður Austur
1 hjarta pass 2 spaðar pass
3 tiglar pass 3 grönd pass
4 grönd pass 5 tiglar pass
6 grönd pass pass pass
A A K D 3 2
¥ 4
♦ K 3
* G 10 8 3 2
* G 6 4 -s---A 10 9 7 5
¥ 10 876 w ¥KD5
* D 10 985v a4 7 2
* 6 -2—* D 7 5 4
A 8
¥ Á G 9 3 2
♦ A G 6 4
* Á K 9
Austur lét út hjartakóng og
eins og augljóst er, þá er ekki
hægt að vinna 6 grönd og varð
spilið því 3 niður eða 300 til
trlands. Eins og augljóst er, þá
vinnast 6 lauf auðveldlega. Á
hinu borðinu spiluðu Irarnir
aðeins 5 lauf og fengu fyrir
þau 620, því sex lauf unnust
auðveldlega.
A ¥ ♦ *
í síðari hálfleik kom eftirfar-
andi spil fyrir:
Á öðru borðinu sátu Sveinn
Ingvarsson og Eggert Benónýs-
son N.—S. og þar gengu sagnir
þannig:
Vestur Norður Austur Suður
þass 2 spaðar 3 tiglar 6 spaðar
7 tiglar dobl. Allir pass
A A K D 10 6
¥ Á K 3 2 -
♦ D 3
A 10 8
A G 9 2
N ¥ 9 7
A 7
¥ D G 10
65 V AAÁKG9
♦ 10 876 S 542
* D 9 5 ____ * 2
A 8 5 4 3
¥ 8 4
♦ —
*AKG7643
Spilið varð 4 niður eða 700 ti7
íslands. A hinu borðinu spiluðu
Islendingarnir 6 tigla doblaða
og varð spilið 3 niður eða 500
til íslands. Island fékk því 206
fyrir spilið eða 5 stig. <
♦ Gúmmíbjörgunar
bátar
ÖLLUM ber saman um það,
að gúmmíbátarnir séu örugg-
ustu og beztu björgunartæki,
sem sjófarendur hafa nokkru
sinni átt völ á. Öll íslenzk
skip eru skyldug til þess að
hafa gúmmíbát um borð, en
það hefur komið fyrir hvað
eftir annað, að sjómenn hafa
ekki kunnað að fara með þessi
björgunartæki, þegar þeirra
hefur verið þörf. — Löggiltur
eftirlitsmaður gúmmíbjörgun
arbáta heitir Óli Barðdal. Við
hittum hann að máli og lögð-
um fyrir hann spurningu:
Er ástæða til þess að gera
frekari ráðstafanir til að
tryggja það, að allir sjómenn
kunni að fara með gúmmí-
björgunarbáta?
♦ Þorri sjómanna kann
ekkiað^arajmeðjm
„Já, það er kominn timi til
þess. Því miður hefur viðleitni
okkar til þess að glæða áhuga
sjómanna á eigin öryggismál-
um ekki borið tilætlaðan ár-
angur. þorri sjómanna kann
ekki að fara með gúmmíbát
og þar að auki skemmast bát-
arnir oft og verða ónothæfir
um borð vegna fákunnáttu
og hirðuleysis þeirra, sem bát
urinn á að bjarga, ef í nauð-
irnar rekur.
Um borð í hverju skipi er
spjald með skýringarteikning
um um notkun gúmmíbjörg-
unarbáta. Það er skylda að
hafa þetta spjald hangandi
uppi og með því að lesa það,
sem þar stendur, ættu menn
að vera fullfærir um að nota
björgunartækin.
* Sjómenn komu ekki
Því miður er það svo, að
þorri manna les ekki þetta
spjald þó það hangi á veggn-
um hjá þeim ár eftir ár. Ég
varð var við þetta áhugaleysi,
þegar ég ferðaðist umhverfis
land til þess að sýna sjómönn
um gúmmíbáta og kenna með
ferð bátanna. Ég fékk yfirleitt
ekki sjómennina sjálfa til
þess að koma og sjá þetta —■
og þá er ekki að búast við
því að þeir reyni að afla sér
upplýsinga annars staðar.
• Vankunnátta
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm *
Gúmmíbátarnir eru teknir
í land og skoðaðir rækilega
einu sinni á ári. Það er oft
hörmulegt að sjá hvernig far-
ið er með þessi tæki um borð
og það er Ijóst, að allt of fáir
gera sér grein fyrir því hve
oltið getur. á miklu að hafa
bátinn í góðu lagi. Oft er hann
geymdur í hálfónýtum og lek
um kistum um borð, liggur í
vatni og raka — og fúnar. Fyr
ir vankunnáttu og harkalega
meðferð opnast stundum flösk
urnar, sem geyma loftið, sem
þenur bátinn sjálfkrafa út,
þegar til hans þarf að taka.
Þannig mætti nefna mörg
dæmi. — En maður má ekki
skjóta því undan, sem til fyr-
irmyndar er. Margir skipstjór
ar eru hirðusamir og varkárir
hvað þetta snertir, enda þótt
ástandið sé ekki gott þegar á
heildina er litið.
Þá hefur það einnig komið
í ljós, að því fer fjarri, að all
ir sjómenn kunni að nota svif
blys og flugelda, sem i
gúmmíbátunum eru.
♦ Reglugerð
nauðsynleg
Ég tel því ástæðu til þess
að brýna enn fyrir sjómönn-
um að kynna sér þessi mál,
lesa a.m.k. skýringarspjaldið
í skipí sínu. Hins vegar er
orðið naúðsynlegt að setja ein
hverja reglugerð sem skyldar
alla, sem skrásettir eru á skip,
til þess að læra meðferð björg
unarbátanna. Ég veit til þess,
að bæði í Bretlandi og Þýzka
landi er gengið ríkt eftir að
allir læri þetta. Það tekur
ekki nema örstutta stund og
við vitum, að sú kunnátta get
ur komið sér vel.“ *