Morgunblaðið - 11.10.1961, Qupperneq 12

12
MORGVNBLAÐ IÐ
Miðvikudagur 11. okt. 1961

CTtgefandi: H.f Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
SigurSur Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur KonráS Jónsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: A.rni Garðar Kri.=tinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
SKATTGREIÐSLUR FYRIRTÆKJA
umræður í bæjarstjórn
* Reykjavíkur um fjárhags
áætlunina, nú í sumar, bar
það við, að einn af fulltrúum
kommúnista hélt því fram f
ræðu, að ástæðan til þess að
meiri afslátt var hægt að
veita frá útsvarsstiga en áð-
ur, væri sú, að menn hefðu
nú talið meira og réttar fram
vegna skattalagabreytinga
þeirra, sem gerðar voru á
síðasta þingi. Sérstaklega
taldi hann, að atvinnurekend
ur hefðu nú talið fram meiri
einkatekjur en áður.
Sjálfsagt á þessi skoðun
bæjarfulltrúa kommúnista
við nokkur rök að styðjast.
Áður voru skattalög þannig,
að beinlínis þótti sjálfsagt að
skjóta undan skatti eins og
frekast var kostur. Nú hafa
skattgreiðslur einstaklinga
hins vegar verið færðar í
það horf, að menn geta talið
rétt fram til skatts og samt
haldið eftir nægilegu til lífs-
framfæris. Þessi skattalaga-
breyting er ein af þýðingar-
mestu réttarbótum, sem nú-
verandi ríkisstjórn hefur
beitt sér fyrir, því að sann-
ast sagna var hið almenna
virðingarleysi fyrir skattalög
rxm stórhættulegt, auk þess
sem það hlaut að koma mis-
jafnt niður, eftir því hve
hæga aðstöðu menn höfðu
til að skjóta undan skatti.
Viðreisnarstjórnin hét einn
ig gagngerri endurbót á
skattgreiðslum fyrirtækja.
Gunnar Thoroddsen fjármála
ráðherra hefur skýrt frá því,
að frumvörp til laga um þau
mál séu nú fullsamin og
verði lögð fyrir Alþingí það,
sem kom saman í gær. Hafa
þau frumvörp að geyma ým-
is mjög þýðingarmikil ný-
mæli, sem miða að því að
koma á heilbrigðri skipan
skattamála og gera rekstur
fyrirtækja kleifan, án þess
að menn þurfi stöðugt að
sniðganga lögin.
Skjót og heilbrigð af-
greiðsla þessa stórmáls er
vissulega meðal mikilvæg-
ustu verkefna Alþingis, og
verður það mikið gæfuspor
fyrir hina íslenzku þjóð, þeg
ar Viðreisnarstjórnin hefur
framkvæmt fyrirheit sín í
þessu efni.
HEILBRIGÐUR
EINKAREKSTUR
Qjálfsagt munu einhverjar
^ lítilsigldar sálir reyna að
þyrla upp moldviðri um það,
að nú eigi að bæta hag hinna
efnamestu. I öllum lýðræðis-
ríkjum, hvort sem við völd
eru stjórnir íhaldsmanna,
frjálslyndra eða sósíaldemó-
krata, er þó einróma álit, að
skattgreiðslúm fyrirtækja
eigi að haga þannig, að þau
geti örugglega safnað sjóðum
til nýrrar uppbyggingar og
skilað eðlilegum hagnaði til
þeirra, sem fjármunum sín-
um verja í atvinnurekstur.
Hérlendis hefur það hins
vegaf verið talið vænlegast
til að afla sér fylgis að níð-
ast á atvinnufyrirtækjum og
telja fólki trú um, að þess
hagur væri bezt tryggður
með því að girða fyrir mynd
un einkafjármagns í fyrir-
tækjunum. Þessi skammsýni
hefur svo leitt til þess, að at-
vinnuuppbygging hérlendis
hefur í mörgum tilvikum ver
ið óhagkvæmari en annars
staðar, og hvers kyns ábyrgð
arleysi hefur þróazt á „tím-
um vinstri stefnu“.
Ef menn á annað borð
vilja búa við lýðræðislega
stjórnarhætti verða þeir að
gera sér grein fyrir því, að
þeir byggjast meðal annars
á því, að heilbrigður einka-
atvinnurekstur geti þróazt,
og óumdeilanleg staðreynd
er það, að þar sem atvinnu-
rekstri eru sköpuð heilbrigð
skilyrði, eins og nú er hvar
vetna í nágrannalöndum
okkar, þá eru framfarirnar
geysihraðfara og hagur al-
mennings batnar í réttu hlut
falli við frjálsræði í atvinnu-
rekstri og heilbrigð skatta-
lög.
Þar að auki er svo rétt
að menn hafi í huga þá
skoðun bæjarfulltrúa komm-
únista, sem áður var minnzt
á, að heilbrigð skattalög eru
ekki líkleg til þess að rýra
tekjur ríkisins. Hins vegar
gera þau fyrirtækjunum
kleift að starfa á þann hátt,
sem heppilegast er, án þess
að þurfa sífellt að hafa á-
hyggjur af því að heilbrigð-
ar ráðstafanir verði drepnar
í fæðingu vegna ofsköttunar.
NU ÞEGJA ÞEIR
t'ftirtektarvert er, hvehjarð
^ ir þær, sem kommúnist-
ar hóa saman af og til, eru
nú hljóðar. Menningar- og
friðarsamtök kvenna eru mál
laus og rúblupresturinn og
aðrir forystumenn „Samtaka
hernámsandstæðinga“ læðast
með veggjum.
Menn fara ekkert í graf-
götur um það, hvers vegna
þetta fína fólk klæðist .nú
hversdagsfötunum og hefur
Stefna Sovétríkjanna
gagnvart SÞ
— Gr/p/ð n/ður i grein
eftir Walter Lippmann
UNANFARIÐ hafa stjórn-
málasérfræðingar heimsblað-
anna um fátt meira skrifað
en framtíð Sameinuðu þjóð-
anna — einkum með tilliti til
fráfalls Dags Hammarskjölds
og þeirra samkomulagsum-
leitana um skipun eftirmanns
hans, eða eftirmanna, sem
fram hafa farið. — Flestir
vestrænir blaðamenn, sem um
þessi efni hafa ritað, eru sam
mála um, að jafnvel þótt
Rússar kunni að fást til að
slá af „þríeykiskröfum“ sín-
um varðandi stjórn SÞ næsta
eitt og hálft ár (þ.e. þar til
kjörtímabil Hammarskjölds
er útrunnið), þá muni þeir
staðráðnir í að tryggja það,
að SÞ fái ekki framar jafn-
sterkan og sjálfstæðan fram-
kvæmdastjóra og Hammar-
skjöld var. Þannig segir hinn
kunni, bandaríski blaðamaður
Walter Lippmann t.d. í grein,
sem hann skrifaði á dögun-
um um þessi mál í „New York
Þessi „táknmynd" af húsi SÞ í New York birtist á forsíðu
bandaríska vikuritsins „Newsweek“ 2. okt. sl. — Það má segja,
að hún sé táknræn fyrir það, hvernig vestrænir menn líta á
tilraunir Rússa til þess að knýja fram „þrístjórnar“-kerfi sitt
í framkvæmdastjórn samtakanna. Og nú er spurningin: Fá SÞ
staðizt þetta óveður?
hljótt um sig. Átrúnaðargoð-
in austur í Kreml sprengja
sem sagt hverja kjarnorku-
sprengjuna af annarri í há-
loftunum og geislavirkni
eykst svo geigvænlega, að
slíks eru engin dæmi áður.
Austur í Rússlandi er líka
hljótt um sprengjutilraun-
irnar. Sýnir, það, að ráða-
mönnunum austur frá er
ljóst, að fólkið þar í landi,
ekki síður en annars staðar,
er andvígt hótunum þeim,
sem fylgt er eftir með vopna
sýningum, gaddavírsgirðing-
um og múrveggjum.
Þögnin í Rússlandi talar
sínu máli. En þögn „friðar-
vinanna“ íslenzku er ekki
síður hrópandi. Héðan í frá
ætti enginn að þurfa að vera
í vafa um hinn eiginlega til-
gang þeirra samtaka, sem
Moskvukommúnisminn skipu
leggur og kostar hér á landi.
fHerald Tribune“, að „megin-
markmið Sovétríkjanna“ sé
það, að „enginn raunveruleg-
ur eftirmaður hans“ (Hamm-
arskjölds) verði kjörinn.
* ALÞJÓÐLEGT VALD
Lippmann rekur lauslega,
hvernig SÞ hafi, undir forustu
Hammarskjölds, þróazt frá því að
vera einungis umræðuvettvangur
til þess að verða „tilraun til al-
þjóðlegrar stjórnar“. Hann kveðst
engan veginn hafa gleymt hin-
um miklu lögregluaðgerðum SÞ
í Kóreu, fyrir daga Hammar-
skjölds. — „En Kóreuaðgerðirnar
voru einsdæmi“, segir hann. „Af
einhverjum orsökum, sem aldrei
hefir tekizt að upplýsa til fulís,
voru Sovétríkin hvergi nærri —
ög beittu því ekki neitunarvaldi
sínu, þegar öryggisráðið mælti
fyrir um lögregluaðgerðirnar í
Kóreu. Engar líkur virðast til,
að slíkt gæti endurtekið sig, ög
því tel ég ekki of mælt að segja,
að SÞ hafi aðeins verið umræðu
vettvangur, þar til Hammar-
skjöld varð framkvæmdastjóri".
Lippmann minnir á, hvernig
Hammarskjöld var hlutlaus og
gerði SÞ að alþjóðlegu v«ildi.
Litlar líkur eru til, að fyllt
verði í skarðið, sem varð við
fráfall hans.
Hammarskjöld hafi umbreytt
samtökunum og gert þau að „al-
þjóðlegu valdi“ — í Laos, í
Palestínu og loks í Kongó. I
Kongó hafi aðgerðir fram-
kvæmdastjórans farið í bága við
og eyðilagt útþenslufyrirætlanir
kommúnista (og að nokkru megi
segja hið sama um Laos) — „og
það er þess vegna sem sovétstjórn
in er ákveðin í að hindra skipun
framkvæmdastjóra á borð við
Hammarskjöld". — Síðan segir
blaðamaðurinn:
★ STUÐNINGUR í VESTRI
Það verður að segjast eins og
er, að í tilraunum sínum til þess
að draga úr alþjóðlegu valdi SÞ
hlýtur Krúsjeff allmikinn stuðn-
ing í hinum vestræna heimi;
þetta er aldrei játað, en engu að
síður staðreynd. Slíkan stuðning
fær hann hvað helzt frá Frakk-
landi. Charles de Gaulle hefir
reyndar ekki rifið sig úr skónum
til þess að leggja áherzlu á andúð
sína á SÞ, en hann hefir gert mik-
ið til að veikja samtökin með þvi
að sýna þeim, af ráðnum hug,
fyrirlitningu og óvirðingu. Þetta
er jafnhörmulegt fyrir vestræn
samtök og sjálfar SÞ, því að það
þýðir í rauninni, að Frakkland
tekur ekki þátt í því að reyna að
koma á reglu í heiminum.
* „KRAFTAVERK"
Lippmann telur það ekkert
minna en „kraftaverk“, ef stór-
veldin, sem hafa neitunarvald i
Öryggisráðinu, kæmu sér saman
um framkvæmdastjóra til þesa
að taka upp merkið, þar sem
Hammarskjöld féll frá. Tilvera
og þróun SÞ sé raunverulega al-
gerlega háð einróma samþykki
allra stórveldanna. Þau muni
aldrei kom sér saman um breyt-
ingar á stofnskrá samtakanna, er
feli í sér samþykki á „þrístjórn“
Krúsjeffs. Á hinn bóginn sá
harla ólíklegt, að hann sam-
þykki skipun annars „sterks“
Framhald á bls, 16.