Morgunblaðið - 20.10.1961, Blaðsíða 6

6
MORCTJNBLAÐIÐ
Fðstudagur 20. okt. 1961

Vetrarstarfsemi Leikfélags
Hafnarf jarðar er hafin. TJm
siðustu helgi var farin leik-
för til Ólafsvíkur og Stykk-
ishólms og haldnar 4 sýning
ar við góða aðsókn. f kvöld
er fyrsta sýning í Bæjar-
híó. Um næstu helgi verður
sýnt á Hvoli og Selfossi. —
Á myndinni eru Friðieifur
Guðmundsson, Auður Guð-
mundsdóttir og Sigurður
Kristiinsson í hlutverkum
sínum í „Hringekjunni“.
Tíma þurfti til nýrra samninga
Bráðabirgðalögin í læknamálinu
rædd i Neðri deild
BRÁÐABIRGÐALÖGIN um
framlengingu á samningum
milli læknafélaga og sjúkra-
samlaga um 3 mánuði — eða
til loka þessa árs — voru tals
vert rædd á fundi Neðri deild
ar Alþingis í gær, en þá var
þar til 1. umr. frumv. um stað
festingu á lögunum. Emil Jóns
son, félagsmálaráðherra, gerði
af hálfu stjórnarinnar grein
fyrir þeim röksemdum, sem
hnigið hefðu til útgáfu lag-
anna, en úr hópi stjórnarand-
stæðinga töluðu þeir Hanni-
bal Valdimarsson, Þórarinn
Þórarinsson og Lúðvík Jósefs
son, sem andmæltu setningu
laganna. — Umræðunni varð
ekki lokið.
Félagsmálaráðherra, Emil Jóns
son, fylgdi frumvarpinu úr hlaði
\
Bréf sent Morgunblaðiiif’
,Jón Reykvíkingur'
UM SÍÐUSTU helgi var mér sagt
að mín væri getið í einhverju
nýju vikublaði, sem heitir „Ný
vikutíðindi1*. Ritstjóri þess er
skráður einhver Baldur Hólm-
geirsson, og kann ég engin deili
á honum. Nokkrum dögum seinna
náði ég í eitt eintak af blaði
þessu, og er það dagsett 13. okt.
1961. Þar var feitletruð á öftustu
síðu eftirfarandi klausa, og vil ég
biðja Morgunblaðið að birta
hana, svo að fleiri en þeir, sem
standa á því stigi, að þeir lesi
„Ný Vikutíðindi" að jafnaði, geti
áttað sig á, hvernig prentfrelsi er
notað á íslandi' sér til lífsfram-
færis. Klausan er svona:
„Lengi hefur verið leitað um
höfund þeirra greina, sem skrif-
aðar hafa verið undir dulnefninu
Jón Reykvíkingur í Mánudags-
blaðinu. Nú síðast hefur nafn
Einars Magnússonar Mennta-
skólakennara mjög borið á góma
— og það ekki alveg af ástæðu-
lausu. Hann hefur aldrei farið
í felur með listamannahatur sitt,
auk þess sem hann er samkenn-
ari Ólafs Hanssonar og Sigurðar
Bogasonar (Agnarsbróður).“
í klausu þessari er aðeins eitt
atriði satt; að ég er samkennari
Ólafs Hanssonar, allt hitt er ó-
satt. Meinlaust hefði verið að
segja satt um það, að Sigurður
Bogason er ekki kennari við
Menntaskólann, en það hefur lík
lega þótt í of miklu ósamræmi
við málsmeðferðina að öðru leyti.
Mér hefur verið sagt að í Mánu
dagsblaðinu hafi nýlega birzt
grein undir dulnefninu „Jón
Reykvíkingur“ um Kristmann
Guðmundsson rithöfund. Grein
þessa hef ég ekki séð, og kann
ég því ekki um hana að dæma.
En ég sá fyrir skemmstu frá því
sagt í einhverju blaði, ég held
Morgunblaðinu að Kristmann
hafi hafið málsókn á hendur rit
stjóra Mánudagsblaðsins, Agnari
Bogasyni út af grein þessari, með
því að í henni fælust ærumeið-
andi ummæli og atvinnurógur.
í hinni tilfærðu klausu í „Nýj
um Vikutíðindum“ er ótvírætt
gefið í skyn, að ég sé líklegur til
að vera Jón Reykvíkingur og þar
af leiðandi höfundur greinar þess
arar um Kristmann og rökin virð
ast þau, að ég hati listamenn og
þá vitanlega líka Kristmann, og
því hafi þeim vondu mönnum Ó1
afi Hansyni og Sigurði Bogasyni
tekizt að fá mig til að skrifa um
rædda grein, sem Kristmann tel
ur ganga nærri æru sinni og at-
vinnu!
Vitanlega dettur mér ekki í
hug, að nokkur sem þekkir mig
trúi því, að ég hafi skrifað níð-
grein imdir dulnefni um forn-
kunningja minn Kristmann Guð
mundsson, en vegna annarra vil
ég biðja Morgunblaðið að birta
eftirfarandi yfirlýsingu Agnars
Bogasonar ritsjóra:
„Reykjavík 19/10 1961.
Hr. Einar Magnússon, yfirkenn
ari við Menntaskólann í Reykja-
vík, hefur að gefnu tilefni farið
þess á leit, að ég lýsti yfir eftir
farandi: Einar hefur aldrei,
hvorki nú né fyrr, skrifað eitt
einasta orð í Mánudagsblaðið, og
fullyrðingar eða getgátur þess
efnis eru algjörlega úr lausu
lofti gripnar.
Agnar Bogason"
Ekki veit ég, hve mikið það
hefur aukið sölu „Nýrra Vikutíð
inda“ að birta þessa klausu um
mig. Ég veit aðeins um þessar
fjórar krónur, sem ég borgaði
fyrir eintakið, sem ég keypti. En
vonandi nýtur eigandi blaðsins
þessara auknu tekna svo sem
hann aflaði þeirra.
Með þökk fyrir birtinguna.
Einar Magnússon
menntaskólakennari
og rakti ýtarlega málavexti. Eftir
að læknar hefðu sagt upp samn-
ingum sínum við sjúkrasamlöin
í júní, hefði orðið sá d^áttur
á, að þeir gerðu grein fyrir ósk-
um sínum um breytingar á starfs
kjörum, að lítið sem ekkert
svigrúm hefði verið fyrir
sjúkrasamlögin að ganga frá
gagntillögum fyrir 1. október,
þegar gildandi samningar áttu að
renna út. — Og launakröfur sínar
hefðu læknar ekki lagt fram fyrr
en aðeins vika var eftir af samn-
ingstímanum. í tillögum lækn-
anna, sem falið hefðu í sér gjör-
breytingu á því fyrirkomulagi,
sem ríkt hefði, hefðu bæði verið
atriði, sem forráðamönnum
sjúkrasamlaganna hefðu þótt
óaðgengileg Og önnur, sem þeir
hefðu talið mjög athygliverð.
Ekki væri hægt
að leiða málið
til lykta á þeim
aðeins 1% mán-
uði, sem þá var
til stefnu. Því
hefði verið farið
fram á, að til
bráðabirgða og
meðan u n n i ð
væri að endan-
legum samningum, yrði gerð sú
breyting, að þóknum til lækn-
anna svo Og allar greiðslur vegna
kostnaðar við starf þeirra hækk-
uðu um sömu upphæð og laun
Opinberra starfsmanna. Var tekið
vel í þetta af þeim, sem samn-
ingaviðræður önnuðust fyrir
lækna, svo og stjórn Læknafélags
Rvíkur — en á félagsfundi hinn
13. sept. var það fellt. Þegar sýnt
var, að samningar næðu ekki
fram — og öll læknaþjónusta á
vegum sjúkrasamlaganna félli
niður, en við tæki taxti, sem fæli
1 sér um og yfir 100% hækkun
á læknaþjónustu, hefði verið grip
ið til setningar bráðabirgðalag-
anna. Það hefði aðeins verið gert,
til þess að frekara tóm gæfist
til samningageröar, án þess að
breyting yrði á læknaþjónust-
unni. Að vísu sagði ráðherra, að
til væri í lögum ákvæði, sem
• Lífgun úr dauðadái^
Bréf frá „Sveitamedicusi“:
,,Það er nú svo um þá bless
uðu aðferð sem nú er ker.nd,
sem sé að leggja munn sinn
við munn þess drukknaða eða
sýndar-dauða, er ekki eins
nýleg eins og sumir vilja vera
láta. Að minnsta kosti segir
heilög ritning að guð hafi
„blásið lífsanda í nasir
Adams“. Finnst mér það
benda á, að aðferðin sem slík
sé nálega jafn-gömul og' til-
ferð mannanna til að lækna
hver annan. Eg held, að lýs-
ing á hversu gera skuli, sé
einhversstaðar í heftum þeim
um læknisfræði — skrifuðum
á árunum 1934—39 í Vinar-
borg — er Ars medici nefn-
ast. Nokkuð er það, að ég
mundi eftir þessu einn vetrar
dag fyrir 8 árum, er ég tók
á móti skrambi sýndar-dauð-
um krakka (hjartsláttur þó
merkjanlegur) og tók það
mig ca. 35 mínútur með íblást
ursaðferðinni að fá hann til
að anda.
Sveitamedicus".
• Smjörverðið^offloforð
JKrúsjeffs^
Kona ein hringdi til Vel-
vakanda ,eftir að hlustað á
það heilan dag í Ríkisútvarp-
inu okkar hér á Íslandi,
hveriu Krúsieff hafi lofað
þegnum sínum. Þeir eiga að
fá að hafa það ósköp gott,
eiginlega öðlast á jörðunni
sæluvist, en — eins og vant
er — eftir talsverðan tíma.
Um að gera að sýna þolin-
mæði, bíta á jaxlinn og
gleyma ófrelsinu og kúgun-
inni, í þeirri veiku von að
hafa það eitthvað betra ein-
hvern tíma fyrir andlátið.
Bezt af öllu sé, að barnabörn-
in hafi von til þess að borða
eins mikið af kjúklingum um
aldamótin og Randaríkja-
menn borði nú. (Þá verður
kjúklingaát sennilega komið
úr tízku vestra, svo að þá
verður að miða við eitthvað
annað).
Konan sagði, að þessar marg
veitt hefðu stjórninni heimild til
að leysa þau vandræði, sem skap
ast hefðu, með enn harkalegri
hætti, en hún hefði ekki kosið að
grípa til þeirra.
Haunibal Valdimarsson tók
næstur til máls og kvað hér að-
eins vera um að ræða eitt þeirra
mörgu bráðabirgðalaga, sem rík-
isstjórnin hefði látið setja til að
afstýra því, sem hún kallaði yfir-
vöfandi vandræðaástand. Það
sama hefði einnig verið gert við
millilandaflugið, þar sem níðzt
hefði verið á rétti verkamanna og
staðið í vegi fyr-
ir bættum hag
þeirra. Skoðun
sín væri sú, að
öll kjaramál
bæri að leysa
með frjálsum
samningum,
sama hvOrt I
hlut ætti hálaun
uð eða láglaunuð
stétt. Það gerði aðeins illt verra,
þegar ríkisvaldið ræki hnefann
í borðið milli samningsaðilanna,
eins og gert hefði verið með setn
ingu bráðabirgðalaganna. Lækn-
ar teldu sig nú hafa ónóg laun
Og af þeim sökum hlæðust á þá
of mikil störf. Sjálfir orðuðu
læknar það svo, að nú hefðu þeir
verið „dæmdir í galeiðuþrældóm'*
hjá hæstvirtum félagsmálaráð-
herra, Emil Jónssyni. Bæta þyrfti
kjör læknanna.
Emil Jónsson svaraði ræðu HV
með stuttri ræðu. Eki væri fátítt
að þessi þingmaður skipti um
skoðun á skömmum tíma. Sá ríki
eiginleiki hefði líka kómið glöggt
fram í ræðu hans nú. Hann hefði
í upphafi lýst yfir mikilli um-
hyggju fyrir þeim láglaunuðu
verkamönnum, sem bráðabirgða-
lögin um flugið hefðu náð tih
En síðan hefði hann mótmælt
harðlega setningu bráðabirgðalag
anna um læknana og þar með
virzt • steinhættur að hugsa um
hag þeirra fátæku verkamanna,
sem án laganna hefðu orðið að
greiða 100% hærra gjald fyrir
þjónustu lækna sinna. ítrekaði
ráðherrann síðan nokkur atriði
úr fyrri ræðu sinni og benti m. a.
á, að sjúkrasamlögin hefðu ekki
átt sök á því, að samningum
varð ekki lokið í tíma, heldur
Framh. á bls. 23.
endurtekmu loforðaþulur hins
austræna einræðisherra hefðu
rifjað upp fyrir sér atvik frá
því, er Krúsjeff var á ferð í
Danmörku árið 1956. Hitti
hann þá bændur að máli. Einn
þeirra spurði hann, hvort það
væri raúnverulega satt, að
smjörkílóið kostaði 25 krón-
ur (danskar) í Sovétríkjun-
um. 1 Dammörku kostaði það
ekki nema 4,90. „Elskan mín“.
sagði Krúsjeff og breiddi út
faðminn (eða hramminn eft-
ir atvikum), ,,þetta getur vell
verið, en eftir fjögur ár verð-
ur smjörið orðið jafn ódýrt
í Sovétríkjunum og í Dan-
mörku“. Bóndinm spurði,
hvort það væri nú alveg víst.
Krúsjeff hélt það nú. Það
væri alveg öruggt.
En nú er spurningin:
Hversu mikið kostar smjör-
kílóið núna fyrir austan? Get
ur það verið, að það sé enn
jafn dýrt? Ojá, það er nefni-
leaa enn jafn dýrt.
• Draumar
„Draumur Sigurþórs Run-
ólfssonar (Mbl. 17. okt.) rifj-
ar upp draumvísu Friðgeira
Berg, sem honum þótti Þor-
steinn Erlingsson (þá látinn)
kveða:
Setja’ um hauður sorgarvörð
sólar rauðu glóðir
þegar auð er orðin jörð
eftir dauðar þjóðir.
Ollum má vera það Ijóst, að
hverfi ekki Rússar fré hel.
stefnu sinni; er þess nú
skammt að biða, að svo verði
sem í vísunni segir, því sjélf-
ir fara þá Rússar sömu/ leið
og aðrar þjóðir.
Lesandi"