Morgunblaðið - 27.10.1961, Blaðsíða 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
Föstudagur 27. okt. 1961

ÍTtgefandi: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarn,ason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Öla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kriptinsson.
Ritstjórn: áðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstraeti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ÓSIGUR RÚSSA HJÁ SÞ
lillaga sú, sem íslendingar^---------
stóðu að hjá Sameinuðu
þjóðunum, ásamt öðrum
ríkjum á norðurhveli jarðar,
um áskorun á Rússa um að
sprengja ekki 50 megatonna
sprengju, var sannarlega
sjálfsögð. Menn tengdu nokkr
ar vonir við það að þessi til-
raun mimdi bera tilætlaðan
árangur, þótt reyndin hafi
orðið sú, að Rússar létu al-
menningsálitið í heiminum
sem vind um eyrun þjóta.
Tillaga þessi var tekin til
afgreiðslu, þótt rússnesku
valdhafarnir hefðu þegar fyr-
irskipað framkvæmd spreng-
ingarinnar • og niðurstaðan
varð sú, að fulltrúar 75 þjóða
greiddu tillögunni atkvæði
en á móti henni voru aðeins
kommúnistaríkin 10, að Kúbu
meðtalinni. Úrslit þessi voru
mikill ósigur fyrir heims-
kommúnismann. Hin svoköll-
uðu hlutlausu ríki hyllast til
að taka ekki afstöðu í mál-
um, sem talið er að geti
móðgað Kremlverja, en að
þessu sinni stóðu þau að
ályktun, sem í raun réttri
má túlka sem fordæmingu
mannkynsins á einhverjum
mestu glæpaverkum verald-
arsögunnar.
Hinn 14. janúar 1960 sagði
Krúsjeff:
„Sá sem byrjar að nýju til-
raunir með atómvopn tekur
á sig hræðilega ábyrgð og
mun hljóta að launum for-
dæmingu alls mannkyns.“
Þessi maður lét síðan und-
irbúa rækilega hinar nýju
kjarnorkutilraunir um sama
leyti og hann mælti þessi orð
og meðan fulltrúar hans sátu
á fundum, þar sem þeir þótt-
ust vera fúsir til að banna
kjarnorkuvopnatilraunir og
samþykkja allsherjarafvopn-
un, hvort tveggja þó án eft-
irlits, þannig að útilokað var
að lýðræðisþjóðirnar gætu
gengið að slíkum skilmál-
um.
Aðfarir þessar minna svo
rækilega á framkomu Hitl-
ers, þegar hann imdirbjó síð-
ari heimsstyrjöldina að full-
komnari samlíkingu er naum
ast að finna.
Vissulega er því tími til
þess kominn að íslendingar
mái af sér þann smánarblett
að ljá mönnum, sem á mála
eru hjá hinu austræna kúg-
unarvaldi, fylgi til setu á
sjálfu Alþingi Islendinga.
YFIRLÝSING
FORSÆTISRÁÐ-
HERRA
T|/|enn hafa af og til verið að
ympra á því, að fyrir-
hugað væri að taka Fram-
sóknarmenn inn í ríkisstjórn
ina. Eins og fram kom í ræðu
forsætisráðherra í útvarps-
umræðunum í fyrrakvöld,
eru þessar bollaleggingar al-
gerlega tilhæfulausar. Bjarni
Benediktsson sagði í umræð-
unum, að eðlilegt væri að
kommúnistiun og fleirum
kæmi til hugar, að flutning-
ur vantrauststillögu Fram-
sóknarflokksins væri ábend-
ing um að hann væri reiðu-
búinn til að taka upp þver-
öfuga stefnu til þess að kom-
ast í ríkisstjórn, þegar hlið-
sjón væri höfð af fyrri
reynslu af Framsóknarmönn-
um í þessu efni. Síðan sagði
ráðherrann, að ánægjulegt
væri að Framsóknarflokkur-
inn vildi a.m.k. þessa stund-
ina hugleiða ábyrga afstöðu
til Efnahagsbandalagsins, og
meðan svo væri vildi ríkis-
stjómin að sjálfsögðu hafa
heilshugar samstarf við Fram
sóknarflokkínn um þetta
mikla vandamál.
„En af því leiðir engan
veginn“, sagði ráðherrann,
„að æskilegt sé að Framsókn-
arflokkurinn komi nú í rík-
isstjórn. Á sínum tíma hafði
Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn full-
komið samstarf við Alþýðu-
flokkinn um undirbúning og
gerð vamarsamningsins við
Bandaríkin 1951 og var Al-
þýðuflokkurinn þá þó í harðri
stjórnarandstöðu. Með sama
hætti á að vera unnt að hafa
samstarf við Framsókn um
undirbúning og athugun að-
ildar okkar að Efnahags-
bandalaginu, þó hún haldi
áfram að vera utan ríkis-
stjórnar.“
Síðan sagði forsætisráð-
herra:
„Sjálfstæðisflokkur og Al-
þýðuflokkur eru auðvitað
ósammála um margt, en enn
hefur þeim tekizt að vinna
af fullum heilindum saman
um lausn þeirra vandamála,
sem þeir hafa samið um. Á
meðan svo fer fram er þess
vegna einsætt að þeim ber
samkvæmt því umboði kjós-
enda, er þeir hlutu við síð-
ustu almennar kosningar að
halda stjórnarsamstarfi sínu
áfram einir og leggja síðan
gerðir sínar undir dóm
þjóðarinnar við reglulegar
Alþingiskosningar.“
Forsætisráðherra tók þann-
ig af öll tvímæli um það, að
Viðreisnarstjórnin mundi
halda störfum sínum áfram
óbreytt og ekki taka Fram-
sóknarflokkinn til stjórnar-
samstarfs.
!

UtZ YMSML dŒm
LAUGARDAGINN 21.
okt. s.l. var hleypt af stokk-
unum í Kiel nýjum kaf-
báti fyrir vestur þýzka flot
ann. Hlaut báturinn ein-
kennisstafina U 1.
Bátur þessi hefur vakið
mikla athygli og jafnvel
ótta margra, sem muna
hörmungar kafbátahernað-
ar Þjóðverja í síðustu
heimsstyrjöld.
Þetta er þriðji kafbáturinn í
sögu þýzka flotans, sem ber
einkennisstafina U 1. Hinn
íyrsti var smíðaður 1906 og
næsti 1935. Þessi nýjasti kaf-
bátur er hinn fyrsti af tólf
sem verið er að smíða fyrir
vestur þýzka flotann. Þetta
eru frekar litlir bátar, taldir
aðeins um 350 tonn (kjarnorku
kafbátar Bandaríkjanna eru
taldir um 5.600 tonn), Og ætl-
aðir aðallega til strandvarna
á frekar grunnu vatni. Engu
að síður hafa þeir ýmsar ný-
ungar, sem eru eftirtektar-
verðar.
HRAÐSKREIÐIR
Ahöfn er fámenn, en ein-
göngu skipuð fagmönnum,
hverjum á sínu sviði. Ekki
hefur siglingarhraði verið gef-
inn upp, en vitað er að bátarn
ir eru mjög hraðskreiðir og sér
staklega neðansjávar. Þá geta
bátarnir verið mjög lengi í
kafi. Þessir nýjú kafbátar Þjóð
verja eru, eins og fyrr segir,
350 tonn. Þeir eru 44 metra
langir Og 4,6 metrar á breidd.
Vélin er 1200 ha. dísilvél og
áhöfn 20 manns. Bátarnir eru
búnir öllum nýjustu tækjum
og átta tundurskeytabyssum.
KAUPA KAFBATA
Norðmenn hafa fylgzt mjög
vel með smíði þessara nýju
kafbáta, því sjálfir hafa þeir
í hyggju að láta smíða 15 nýja
kafbáta til strandvarna. Talið
er að norsku bátarnir verði
smíðaðir í Kiel, en þar hafa
norsk.r sérfræðingar dvalið
undanfarna sex mánuði til að
fylgjast með smíði þýzku bát-
anna. Verkfræðingurinn, sem
teiknaði U 1, Ulrich Gabler,
hefur verið beðinn að teikna
kafbát fyrir Norðmenn, sem
er byggður á U 1 en gerður
fyrir meira dýpi Og annað sjó-
lag. Telja Norðmenn að fyrsti
báturinn geti verið fullsmíðað-
ur á næsta ári.
I
AÐSTOÐ VIÐ
TOGARANA
FUns og kunnugt er hefur
^ afli togaranna verið með
afbrigðum lélegur, svo að
engin dæmi eru slíks áður.
Af þeim sökum er rekstur
þessa atvinnuvegs mjög erfið
ur og engar venjulegar efna-
hagsráðstafanir hafa get.að
orðið til bjargar. Rétt geng-
isskráning hefur að sjálf-
sögðu létt nokkuð undir með
togaraútgerðinni, en þegar
mikill aflabrestur er, þá næg
ir auðvitað ekki að útgerðin
fái sannvirði fyrir fiskinn;
þann fisk, sem ekki fæst úr
sjónum, er ekki hægt að
selja til að standa undir
rekstrarkostnaði.
I landsfundarályktun Sjálf
stæðisflokksins var að því
vikið,
„að almannavaldið komi til
aðstoðar, ef að ber tíma-
bundna og óvenjulega erfið-
leika í einstökum landshlut-
um og atvinnugreinum.“
1 ályktun þessari er því
lýst yfir, að ríkisvaldinu beri
að aðstoða þegar alveg óvana
leg óhöpp ber að höndum.
Eins og hag togaraflotans nú
er komið, á með hliðsjón af
þessari stefnu Sjálfstæðis-
flokksins að taka til ræki-
legrar athugunar sérstakar
aðgerðir til að tryggja hag
togaraflotans.
Menn vona að sjálfsögðu
að hið mikla aflaleysi sé
tímabundið og rætast muni
úr fyrir togaraflotanum síð-
ar. Þess vegna komi ekki til
mála að leggja þennan mikil-
væga atvinnuveg niður, sem
sjálfkrafa mundi gerast, ef
engar sérstakar ráðstafanir
yrðu gerðar vegna aflaleysis-
ins. Af þeim sökum ættu
menn að geta verið sammála
um að sérstakar ráðstafanir
þurfi að gera hið bráðasta til
bjargar þessum atvinnuvegi.