Morgunblaðið - 15.11.1961, Blaðsíða 1

24 slður
ivsmiMábib
48. árgangur
259 tbl. — Miðvikudagur 15. nóvember 1961
Prentsmiðja Morgunblaðsina
Finnar komast „ef
til vill" hjá að ræða
um herstöðvar
— sagði Gromyko og setti
Finnum skilyrði um
utanríkisstefnuna
HELSINKI, 14. nóv. — Kekkon-
en forseti tilkynnti mjög skyndi
lega í dag, að þing yrSi rofið og
efnt til nýrra kosninga 4. og 5.
febrúar næsta ár. Fregn þessi
kom í kjölfar tilkynningar ríkis
stjórnarinnar um viðræður Karja
lainens og Gromyko um helgina,
en þar upplýstist, að Rússar gera
¦kröi'u til þess að utanríkisstefna
Finnlands verði óbreytt — og
meðan svo sé muni Rússar e.t.v.
ekki krefjast herstöðva í Finn-
landi. Er talið. að Rússar set.ji
nú fram þessa kröfu til þess að
reyna að hafa áhrif ái forseta-
kosningarnar næsta ár, en al-
mcnnt varð mönnum tilkynning
in mikill léttir. Búizt hafði verið
við enn verri tíðindum.
Ógnanir
Talið er, að Rússar hafi ótt-
azt úrslit forsetakosninganna,
eem fram fara á næsta ári, svo ög
þingkosninga, sem einnig áttu að
fara fram næsta sumar. Stjórn-
rnálasérfræðingar túlka aðgerðir
Rússa á þann veg, að þeir vilji
ixú beita ógnunuim til þess að
*ryggja endurkjör Kekikonens' í
forsetastól.
Ástandið aldrei jafn alvarlegt
* Martti Miettunen, forsætisráð
herra, ávarpaði finnsku þjóðina
í útvarpi í krvöld og sagði, að
aldrei hefði þing verið rofið í
Finmlaindi á jafnairvarleguim tim
um og nú. En hann bað þjóðina
eð sýna stillingu og æðruleysi.
Fregnin um þingrof og nýjar
kosningar kom mjög á óvart. 1
bréfi til ríkisstjórnarinnar sagði
Kekkonen forseti, að ástandið á
elþjóðavettvangi væri niú mjög
alvarlegt, nú biðu finnsku stjórn-
arinnar mikilvægar ákvarðanir
Auga fyrír]
auga
BELGRAD, 14. nóvember. —
Meðan Krúsjeff oe félagar
hans, bæði í Rússlandi og
leppríkjunum. eru önnum
kafnir við aff rífa niður stytt-
ur af Stalín og skíra götur og
torg upp, eru Albanir í óða
önn að fjarlægja allt, sem
minnir á Krúsjeff. Það er ekki
nóg með, að hornsteinninn,
sem Krúsjeff lagði í listahöll-
ina í Tirana hafi verið rifinn
út ár veggnum. heldur hefur
tré eitt mikið. sem Krúsjeff
gróðursetti eitt sinn í hjarta
borgarinnar, verið rifið upp
með rótum. — Sjá bls. 10.
Lífið í Sovjet
MOSKVU, 14. nóv. Nú er vetur
genginn í garð hér, með kulda
Cg snjö. En skóverzlanir hafa lít
ið á böðstókiauim annað en létta
¦umarskó — og þegar spurt er
urn hlýja vetrarskó er eina svar
ið, sem fæst: Þeir voru til í sum
ar — Blað urtgikommúnista,
Komsomolskay Pravda, hótf móls
é þessu ófremcidanrástandi í dag
og gagnrýndi það.
— og að þeim yrði að standa
sterk stjórn. Það er ekki hæigt að
daga kosningarnar á langinn af
þessum sökum, þær þola enga
bið. — Þingið situr nú til 17..
febrúar, en þetta er í sjötta sinn
að þing er rofið í Finnlandi og
efnt til nýrra kosninga áður en
kjörtímabil er útrunnið.
„Ef til vill"
Ráðstjórnin hefur óskað eftir
tryggingu fyrir því að Finn-
land haldi hlutleysisstefnu sinni
og fyrst um sinn krefst hún
ekki herstöðva í landinu, sagði
í upphafi tilkynningarinnar frá
finnsku stjórninni um viðræð-
urnar við Gromyko.
Rússneski utanríkisráðherrann
sagði, að jafnvægisleysis væri
farið að gæta í finnskum stjórn
imiákim og ýmis öf 1 þar í láindi
reyndu að hindra það, að Finn-
ar héldu óbreyttri utanríkis-
stefnu. En fái Rússar fljótlega
fullvissu um að engin breyting
verði á, þá muni Finnar ef til
vill komast hjá að ræða við
Rússa um hernaðarmálin.
Framh. á bls. 23.
Galvao rekinn
RABAT, 14. nóv. — Galvao og
landar hans sex, sem rændu
portógölsku farþegaflugyélinni á
dögunum, hefur verið vísað úr
landi í Marokko. Munu þeir nú
sitja í gæzlu í Tangier, en senni
legt er talið, að þeir fari til
Brasilíu.
Ljosnv Mbl., Ó1.K.M., tók þessa mynd úti á flugvelli í gær skönunu eftir heimkomu Bjarna
Benediktssonar, forsætisráðherra, úr Finnlandsförinni. — Á myndinni eru auk hans frú Sigríður
Björnsdóttir, Anna, dóttir forsætisráðherrahjónanna, og Jón Magnússon fréttastjóri.
„Óskum Finnum allra heilla
í þeirra erfiðu a
Bjarni Benediktsson, forsætisrábherra,
kominn heim af forsætisráðherra-
fundi Noröurlanda
BJARNI Benediktsson for-
sætisráðherra kom í gærdag
heim af fundi forsætisráð-
herra Norðurlanda, scra hald
inn var í Hanko í Finnlandi,
eins og Mbl. hefir skýrt frá.
í fréttaauka útvarpsins í gær-
kvöldi átti Jón Magnússon,
fréttastjóri, samtal við for-
sætisráðherra og fer það í
heild hér á eftir:
Frumdrög að samningi.
— Hvert var fundarefnð?
— Aðalumræðuefni fundarins
var það, hyort ráðlegt væri að
gera fastan heildarsamning um
norræna samvinnu, þar sem að
mestu eru samanteknar þær regl
ur, sem nú þegar er fylgt, ýmist
samkvæmt sérsamningum eða
venjum. Fyrir lágu frumdrög að
slikum samningi og eru sem sagt
litlar nýjungar í þeim, engu að
síður þótti hagkvæmt að gera
samninginn og var ákveðið að
ríkisstjórnirnar skyldu vinna að
undirbúningi hans og helzt
leggja frumvarp að slíkum samn
ingi fýrir Norðurlandaráðið í
febrúar.
— Af hverju er þetta mál tek-
ið upp nú?
— Ástæðan til þess að þetta er
gert nú, er einkum sú, að sýnt
er að Danmörk, Noregur og Sví-
þjóð munu með einum eða öðr-
um hætti leita aðildar að Efna-
hagsbandalagi Evrópu og jafn-
ljóst er að Finnland muni a.m.k-
að sinni ekki gera slíkt, hvað
sem um ísland verður. Er því
viðbúið að löndin togist nokkuð
sitt í hverja átt ef ekki verður
við gert. Þess vegna er tímabært
að festa það samstarf, sem fyrir
er, enda þykir líklegt að gott geti
verið að vitna til þvílíks samn-
ings til styrktar sérstöðu þeirra
landa, sem í Efnahagsbandalagið
ganga. Var þó greinilegt að eink-
um Danir og raunar hinir einnig
víldu ekki undirgangast neinar
skuldbindingar, sem gætu hindr
að eða torveldað aðild þeirra að
Efnahagsbandalaginu. Um ein-
stök atriði fyrirhugaðs samnings
er ekki tímabært að ræða, því
að þau verða öll tekin til nánari
athugunar áður en frumvarpið
verður iagt fyrir Norðurlanda-
ráðið.
— Var ekki rætt um fleiri mál
á þessum fundi?
— Jú, það var rætt um ýmis
ör.nur mál, sem fyrir verða tekin
á Norðurlandaráðsfundinum í
febrúar. Hann á að halda í Hels-
ingfors og v rður þá minnzt 10
ára afmælis ráðsins. Sé ég ekki
ástæðu til að rekja þessi einstöku
mál, en það má geta þess að í
undirbúningi er samkomulag
milli Norðurlandaríkjanna fjög-
urra, og ég geri ráð fyrir að við
íslendingar einnig munum fallast
á um að hægt sé að framfylgja
refsidómum í hverju landanha
um sig, þótt dómurinn hafi verið
kveðinn upp í einhverju hinna
Framn. á bls. 'l.
87 létust
ACAPULO, Mexico, 14. nóv. —
Gizkað er á, að a.m.k. 87 manns
hafi látið lífið í hitabeltisstormi,
sem s.l. sólarhring gekk yfir
ströndina hér fyrir norðan. Hiim
inháar öldur skullu á ströndinni
og sópuðu mannvirkjum burt. ¦—
Auk manntjónsins mun geysimik
ið tjón hafa orðið á mannvirkj-
um.