Morgunblaðið - 16.12.1961, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIb
Laugardagur 16. des. 1961
— — Opnum í dag — —
Jólamarkað
Með stórkostlegu vóruurvali
Einungis vandaðar og nýjar vörur
mjög lágt og sanngjarnt verð
Vagninn hf. Laugavegi 103
Leikföng, brúður, bílar, bátar> mesta úrval bæjarins
af innkaupatöskum og litlum handtöskum. Snyrti-
vörur í gjafapakkningum, ullarteppi, English Rose-
nælonsokkar, spil; taflmenn, ullarsíðbuxur kvenna,
jólafígúrur, mikið úrval, Flugvélamódel, mjög ódýr-
ar módelklukkur, perlufestar, teak-vörur, stálborð-
búnaður, vegglampar, standlampar, bollapör, glasa-
bakkar. bakpokar, svefnpokar, sportskyrtur, peysur,
— Flugeldar o. m. fl.

Po.ll V, G. Kolko skrifar nin
BÓKMENIMTIR
"N Yogi Ramacharaka:
Vogaheimspeki.
Steinunn E. Briem þýddi.
Hliðskjálf 1961.
Óskilvitlegar skynjanir (extra-
sensórial perceptions = ESP) og
Sálræn orkufyrirbæri (psycho-
kinetic phenonaema = PK) hafa
verið þekkt á öllum öldum og
með flestum eða öllum þjóðum,
nem,a þar sem efnishyggjan hefur
skrúfað fyrir sálarsjónina í bili.
Venjulega hafa sérstakir menn
eða stétt manna lagt stund á þessi
fyrirbæri og þá verið ýmist skoð
aðir sem helgir menn eða seið-
skrattar, enda er öll þekking
eins og tvíeggjað sverð. í Indía-
löndum eru menn þessir kallaðir
yogar og eru þeir einkum þ'ekktir
fyrir furðulega sjónhverfingar og
fyrir að þjál-fa líkama sinn með
allskonar meinlætum, en jafn-
hliða loddurum af þessu tagi
finnast þar einnig hámenntaðir
menn, jafnvel á vísu Vesturlanda,
sem byggt hafa upp merkilegt
heimspekikerfi á dulfræðilegum
grundvelli. Sú bók, sem hér er
gerð að umtalsefni, lýsir þessu
fræðikerfi á mjög ljósan og að-
gengilegan hátt, enda þótt um
það megi deila, hvort hér sé frek
ar um trú eða heimspeki að ræða,
og eru takmörkin þar á milli
heldur ekki alltaf sem ljósust í
kenningu Vesturlanda.
; Undirstaða Yoga-fræðinnar er
sú 'Staðhæfing, að maðurinn sé
andi, sem íklæðist á vissu stigi
bæði sál og líkama, en leggur
þær flíkur af sér á leið sinni til
þroska. Að vísu þarf hann oft
að hafa fataskipti á þeirrí leið,
endurhol-dgast ótal sinnum, en
vinna úr reyslu sinni þess á milli
á ólíkum tilverustigum, þar til
sjöunda og síðasta stiginu er náð,
samrunanum við Guðdóminn.
Mannsandinn er samkvæmt því
á langri siglingu um Miklahaf
tilverunnar, með gististað á óta!
eyjum, þar til hinni langþráðu
lokahöfn er náð. Vestræn hem-
speki síðari alda, sem mótuð er
af efnishyggju þekkir aftur á
móti aðeins eina ey, með engri
fleytu eða ferju neinsstaðar á
ströndinni og ekkert utan við
sjóndeildarhringinn, enda stend
ur hún undrandi, ráðalaus og ef
andi gagnvart öllum þeim flösku
skeytum, lausnarsteinum og vog-
reki, sem borist hefur á þær fjör
ur í aldanna rás.
Eftir vestrænum skilningi á
Yoga-fræðin meira skylt við trú
en vísindi, þrátt fyrir fullyrðing
ar um hið gagnstæða. Ýmsum af
myndum hennar skaut upp innan
kirkjunnar á fyrri öldum og kenn
ingin um hreinsunareld er ekki
svo fjarlæg endurholdgunarkenn
ingunni sem í fljótu bragði virð-
ist. Bæði Yoga-spekingar og
kristnir dulspekingar byggja á
innri reynslu og leiðsögn æðri
máttarvalda, en í hinu mikla
mannhafi á sólbökuðum víðátt
um Indlands, þar sem tíminn virð
ist hafa þökast lítið úr stað á
þúsund árum, hefur hver manns
ævi orðið eins og einseyringur,
og milljónir þeirra þurfa að safn
ast í þann sjóð, sem einstklingur
inn verður að greiða með skuld
sína við tilveruna, sitt kharma,
Kristin trú leggur aftur á móti
áherzlu á þetta líf, og þá ábyrgð,
sem því fylgir. Jafnvel klaustra-
reglurnar glátu ekki leyft sér
þann munað að eyða öllum sín
um tíma til trúarlegra iðkana og
háspekilegra íhugana, heldur
tóku þær að sér forustuhlutverk
í jarðrækt, iðnaði, uppfræðslu og
líknarstarfsemi og áttu því sinn
stóra hlut í að skapa vestræna
menningu úr þeim glundroða,
sem varð ríkjandi við hrun Róma
veldis. Einkenni hennar varð at
höfn í stað þess að indversk
menning er innhverf. Athöfnin er
reyndar „erindisleysa með dugn
aðarfasi“, þegar hún verður við-
skila við allar æðri hugsjónir en
þær, sem _snúast um líkamlegar
þarfir eingöngu, og slík úrkynj-
un hinnar vestrænu menningar
hefur orðið tíl þess, að ýmsir
flýja til andstæðu hennar, hins
austræna og innhverfa hugmynda
flugs um þá heima, sem liggja
fyrir austan sól og sunnan mána.
Indland á sér' víst eldri sam-
fellda menningu en nokkurt ann
að land nú á tímum, en þó býr
þar miikill hluti alls landslýðs við
fáfræði, sem er ofboðsleg. f>að er
frá fornu fari ævintýraland ó-
hófslegs skrauts og íburðar, en
tugir milljóna svelta frá vöggu
til grafar. Það hefur orðið gróðr
arstöð háleitra trúarbragða, heim
speki og bókmennta, en allur
þörri fólksins lifir í hryllilegri
hjátrú og viðbjóðslegum sóða-
skap. Það eru því harla lítil lik
indi til að útbreiðsla indverskrar
lífsskoðunar verði fær um að
koma á þeim menningarlegu um-
bótum, sem nauðsynlegar eru,-
en með því að skyggnast um í
fílabeinsturnum hennar má senni
lega öðlast aukna þekikingu á
ýmsum þeim eiginleikum manns
sálarinnar, sem kallaðir eru dul
rænir, og því er fróðlegt að kynn
ast henni.
Bók sú, sem hér um ræðir, var
rituð fyrir um það bil hálfri öld
og ber þess nokkur merki,
eins og þegar talað er um fjar-
hrif sem ölduhreifingar í etern
um. Eterinn var skoðaður sem
eðlisfræðileg staðreynd um alda
mótin síðustu, en svo er ekki
lengur, auk þess sem rannsóknir
síðari tíma á fjarhrifum benda
eindregið til þess, að þau fylgi
alls ekki þeim stærðfræðilegu lög
málum, sem gilda um ölduhreyf
ingar. Hvað sem því líður, þá
er bókin bersýnilega ritum af
góðum manni og göfugum, fram
setningin er ljós og þýðingin á
sléttu og góðu máli. Eg hygg
þvi, að hún sé ágætt fræðslurit
um það efni, sem henni er ætlað
að gera skil.
Sigurðor Breiðfjörð:
Frá Grænlandi.
Bókfellsútgáfan 1961.
ÞAÐ sannaðist á Sigurði Breið-
fjörð flestum öðrum fremur, að
„oft eru skáldin auðnusljó". Þessi
snillingur á forna íþrótt, rímna.
kveðskapinn, var uppi á þeim
tíma, þegar nýjar stefnur í skáld
skap voru að ryðja sér til rúms,
bomar fram af hámenntuðum
mönnum, en menntun varð Sig-
urður að fara á mis við, sökum
skorts fjármuna, en ekki hæfi-
leika. Sigurður var nokkuð kæru
lauá í meðferð skáldgáfu sinnar,
eins og í einkalífi - sínu, enda
hafði ljóðasmekk 'hnignáð frá því
að Magnús prúði orti Pontusar
rímur sínar, forskrúfaðar kenn.
ingar og flóknar rímreglur kom.
ið í stað þess einfaldleiba, sem
oft er einkenni sannrar listar. Al.
menningur dáðist að kunnáttunni
í meðferð kenninga og ríms, eins
og sjá má m.a. af þvf, að ein hún-
vetnsk skáldkona, Hjallalands-
Helga, sem uppi var um líkt leyti,
var mjög annáluð um sína daga,
en hún gekk flestum framar í
tyrfni kenninga. Sigurður var
lengst af bláfátækur, að undan.
teknum þeim tíma, sem hann
vann að beykisstörfum í Vest.
mannaeyjum, og freistaðist til að
yrkja í samræmi við smekk al.
mennings og markaðshorfur
þeirra rimna hans, sem gefnar
voru út á prent. Fyrir það varð
hann fyrir óvæginni gagnrýni
Jónasar Hallgrímssonar, sem
hann hefur sjálfsagt tekið sér
nærri, enda er viðurkenning
hverjum listamanni nauðsynleg.
og það því fremur, sem þessi
gagnrýni var ekki sanngjörn, því
Frh. á bls. 19. ,,
Trésmiðjan VÍÐIR hf. auglýsir
Húsgagnaframleiðslunin
fleygir fram. Sendum í
dag á markaðinn nýja
gerð af svefnherbergishús
gögnum, sem vekja munu
athygli. Við bjóðum yður
nú sem fyrr mjög hag-
stæða greiðsluskilmála. —
Athugið verð og gæði hjá
okkur áður en þér festið
kaup annars staðar.
Trésmiðjan
VÍÐIR
Laugavegi 166
Sími 22229
Verð með -
springdýnum kr. 9980.—
r"v' ‘ •'QT.twwngwniiBi inj1 nnx vx