Morgunblaðið - 23.02.1962, Blaðsíða 12

12
MORGVNBtlÐIÐ
Föstudagur 23. febrúar 1962
Otgefandi: H.f. Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (áóm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjóifur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Krisíinsson.
Ritstjórn: fVðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
FRAMKVÆMDA-
ÁÆTLUNIN
/\lafur Thors, forsætisráð-
" herra, skýrði frá því á
Alþingi í fyrradag, að nú
lægju fyrir drög að fram-
kvæmdaáætlun þeirri, sem
ríkisstjómin hefur í undir-
búningi og fékk erlenda sér-
fræðinga til að vinna að, í
náinni samvinnu við ís-
lenzka embættismenn og
stofnanir. Forsætisráðherra
kvað þessi drög að fram-
kvæmdaáætlun nú vera í at-
hugun hjá ríkisstjóminni, en
þegar hún hefði endanlega
gengið frá henni yrði hún
lögð fyrir Alþingi, eftir því
sem talið yrði við eiga og
efni stæðu til. Miklu verki
væri þó enn ólokið, sem
vafalaust mundi taka marga
mánuði.
Þegar á þessar upplýsing-
ar er litið verður að telja
Kklegt, að framkvæmda-
áætlunin muni að einhverju
leyti koma til kasta næsta
Alþingis. — Til grundvallar
henni liggur mikið og vanda-
samt verk. Hér bíður mikill
fjöldi viðfangsefna úrlausn-
ar og þýðingarmikið er að í
engu verði rasað fyrir ráð
fram, þegar ákvarðanir
verða teknar um þær fjöl-
þættu framkvæmdir, sem
miða að hagnýtingu auð-
linda landsins og uppbygg-
ingu bjargræðisvega þess.
Núverandi ríkisstjórn á
miklar þakkir skildar fyrir
forystu sína um þessa fram-
kvæmdaáætlun í þágu fram-
tíðarinnar. Okkur íslending-
um hættir alltof oft til þess
að horfa niður fyrlr tærnar
á okkur, og láta hugann
snúast um smáatriði dægur-
baráttunnar, í stað þess að
gera okkur ljós þau miklu
verkefni, sem við blasa, og
þörfina á að leysa þau. At-
vinnuvegir okkar eru ennþá
alltof fábreyttir og við erum
skammt á veg komnir á fjöl-
mörgum sviðum. Við verð-
um að hagnýta nútíma vís-
indi og tækni til þess að
byggja upp nýjar atvinnu-
greinar og treysta gnmdvöll
hinna eldri. Það er hið
mikla verkefni framtíðarinn-
ar. Framkvæmdaáætlun sú,
sem ríkisstjórnin er að und-
irbúa, er þess vegna merki-
legt spor í rétta átt.
EKKI ER EIN
BÁRAN STÖK
IT’kki er ein báran stök. —
Hver harmafregnin rek-
ur nú aðra. Nú síðast hefur
stórt vélskip, Stuðlaberg frá
Seyðisfirði, farizt með 11
mönnum. Þetta er vissulega
mikið áfall og hörmulegt. ■
Fjórtán íslenzk fiskiskip
hafa farizt eða strandað á
skömmum tíma. Veðurfar
hefur á þessu tímabili verið
mjög óstöðugt og storma
samt.
Islenzka þjóðin harmar
þessa atburði. Hún er svo
fámenn, að hvert mannslíf
sem glatast er henni mikið
tjón.
En í tilefni hinna tíðu sjó-
slysa er ástæða til þess að
hvetja til aukinnar varfærni
og aðgætni. íslenzkir sjó-
menn sækja sjóinn margir
fast. Þeir eiga góð skip. Engu
að síður er maðurinn ennþá
máttvana gagnvart máttar-
völdum náttúruaflanna. Rík
samúð streymir til ástvina
hinna látnu sjómanna frá
þjóðinni allri.
KOSNINGAR
I IÐJU
TTm næstu helgi fara fram
stjórnarkosningar í Iðju,
félagi yerksmiðjufólks í
Reykjavík. Lýðræðissinnar
unnu þetta stóra verkalýðs-
félag úr höndum kommún-
ista fyrir nokkrum árum. En
þeir höfðu þá um langt skeið
stjómað félaginu og hið
mesta sukk og óreiða ríkti
innan þess. Kommúnistar
hugsuðu ekkert um raun-
verulegar kjarabætur til
handa verksmiðjufólkinu í
Reykjavík. Þeir létu við
það eitt sitja að nota Iðju
sem handbendi sitt í hinni
pólitísku togstreitu.
Stjórn lýðræðissinna í
Iðju hefur haft allt annan
hátt á. Hún hefur fyrst og
fremst beitt sér fyrir marg-
víslegum kjarabótum í þágu
iðnverkafólks. Þessar kjara-
bætur hefur fólkið fengið án
þess að því væri kastað út í
langvarandi verkföll og ill-
indi. Stefna Iðjustjórnar lýð-
ræðissinna hefur verið kjara-
bætur án verkfalla. — Sú
stefna hefur reynzt hin
heilladrýgsta, og er óhætt að
fullyrða að mikill meirihluti
iðnaðarverkafólks í Reykja-
vík muni áfram veita lýð-
ræðissinnum stuðning, en
hafna verkafalla- og óreiðu-
stefnu kommúnista.
Hvaö þjáir Krúsjeff núna?
Krúsjeff hefur verið í
mildu skapi undanfarið,
þangað til allt í einu hann
sendi MIG-vélar til að
fljúga hættulega nærri
flugleiðum Vesturveld-
anna til Berlínar hinn 15.
febrúar. Annars hefur
Krúsjeff virzt viðræðufús-
ari mú en áður, en um leið
notað fleiri hótanir. Þegar
svipað hefur gerzt áður,
hefur það verið merki þess
að Krúsjeff hefði mikla
löngun til að koma ein-
hverju fram.
Sérfræðingar í höfuð-
borgum Evrópu eru yfir-
leitt á einu máli um orsak-
ir þessarar framkomu ein-
ræðisherrans. Helztu
vandamál hans virðast
vera þessi.
í fyrsta lagi:
Eins og mikið hefur verið
rsett um undanfarið, er alvar-
legur ágreiningur milli Rússa
og Kínverja. Síðan Stalín dó
hafa aðferðir rússneskra vald-
hafla mildazt mikið. Meðal
rússneskra kommúnista ríkir
nú eikiki sami agi og áður fyrr.
Þeir spyrja nú: Hvar er vel-
megunin, sem ofekur var lof-
að? Eigum við að nota spútn
ika á fæturna? Hvernig geta
menn verið fátækir og úrkynj
aðir fyrr vestan, úr því að
stjórnin ætlar sér að ná
Bandaríkjunum í framleiðslu
og fara síðan fram úr þeim?
Hinn dreissugi betlari, Kína,
rær öllum árum á móti
Krúsjeff. Þeir ganga jafnvel
svo langt, að Kinverzka
sendiráðið í Moskvu dreifir
áróðri gegn Krúsjeff innan
rússneska kömmúnistaflökfes-
ins. Orðróniur gengur um,
að Kínverjar ætli að halda
alþjóðaþing kommúmstaleið-
toga í Peking og fá þeim nýja
línu, sem sé andstæð Krús-
jeff.
Ýmsir telja, að vold Krús-
jefifs fari minnkandi, en eng-
inn býst þó við því að hann
láti af völdum í náinni fram-
tíð og skilji leiðtogana eftir í
handalögmáli um foringja
sætið. Krúsjefif er nú 67 ára
og það getur vel verið að
hann verði búinn að draga
sig í hlé á 70. afimælisdeginum
sínum.
f öðru lagi:
Kínverjar heimta af Rúss-
um sem meðlimum sömu
„kirkju“ smágjafir eins og
stálverkismiðjuir, vetnis-
sprengjur og eldflaugar, Jafn-
vel áður en Rússar geta bætt
lífiskjörin héima fyrir. Rúss-
um fellur þetta ekfei vel, eftir
að hafa lifað á sviknum lof-
orðum í 44 ár eru þeir farnir
að þrá betra líf. Þeir vilja
efeiki herða sultarólina í 44
ár í viðbót til að kioma fótun-
um undir Kínverja. Skýrslur,
sem safnað hefur verið í Bret-
landi, benda til að árið 1961
hafi lífskjör í Rússlandi stað-
ið í stað eða jafnvel versnað.
Þjóðinni hefur fjölgað en
framleiðsla á mörgum neyzlu-
vörum staðið í stað. íbúða-
byggingar hafa minnfeað.
Margar tilraunir hafa verið
gerðar til að bæta úr vanda-
málum landbúnaðarins en
þær hafa allar mistekizt
meira og minna, og Krúsjeff
hefur ekfei þorað að skera
burtu krabbameinið í rúss-
nesfeum landbúnaði: Sam-
yrkjubúin. Ennfremur er
dreifing þeirrar fæðu, sem
fæst, í molum. Sovézka póst-
þjónustan er að kafna í matar
sendingum frá fól'ki, sem býr
í frjósömum landbúnaðarhér-
uðum og börgum í nágrenni
þeirra, til ættingja í fjarlæg-
um héruðum, sem ekfei eru
eins vel settir.
Afleiðingar og ályktanir
Ljóst er, að Krúsjefif þarf
að styrkja aðstöðu sína bæði
heima fyrir og erlendis. Aðal-
orsök þess að framleiðsla
neyzluvarnings er meiri en
efnahagslífið stendur undir.
Svo lengi sem sögur fara af
hafa Rússar verið heldur af-
kastalítil þjóð og tilraiunir tii
þess að aufea afköst og fram-
leiðni einsaklinganna fram
yfir það sem nú er hafa mis-
tekizt.
KrúsjeÆf reynir því að kotma
ó fundum æðstu manna og
vill gjarnan komast að samn-
ingum við Kennedy, sem geti
gert honum mögulegt að
minnfea hergagnaframleiðsl-
una heima fyrir, og fá þannig
tækifæri tiil að sfeáka Vestur-
veldunum í framleiðslu
neyzluvarnings. Vestrænir
leiðtogar hafa efeki gert sig
neitt liklega til að böma til
móts við hann. Vandamél
Krúsjeffis munu aufeast í fram
tíðinni að óbreyttu ás'tandi í
alþjóðamálum. Þess vegna
telja menn rétt að báða dá-
lítið með að ganga til samn-
inga við hann. Síðar meir
gæti hann orðið enn fiúsari til
að koma til móts við aifistöðu
Vesturveldanna. Bandarifcja-
menn vilja heldur efeki gera
neitt til að styrkja beinlínis
aðstöðu Krúsjeífis heima fyrir.
Efeki er lifelegt að hann sé í
falihættu, og þó Rússar skipti
um einræðishetra á næstu ár-
um, eru talsverðar líkur á því
að hinir nýju menn verði
samningsfúsari heldur en
Krúsjeff.
(Endursamið úr U.S. Newis
& Wörld Report).
Vaxandi áhugi í
Danmörku og Noregi
Fyrirlestur Bjarna M. Gíslasonar
Kaupmannahöfn, 20. febr.
SÍÐAN danska þingið með mikl-
um meirihluta samþykkti að af-
henda íslandi mikinn hluta hand
ritanna, hefur verið hljótt um
þetta mál í Danmörku, að und-
anteknum þeim æsingum sem
urðu út af frestunartillögu Poul
Möller og hinna 60 þingmanna.
En þó handritamálinu hafi ekki
verið hreyft á sviði stjórnmál-
anna eða af vísindamönnum síð-
ustu mánuðina, er engu Hkara
en alþýða Dana fyrir alvöru sé
farin að vakna til meðvitundar
um þett* mál, og vilji fá upp-
lýsingar um það frá sögulegu
sjónarmiði. Þessi áhugi hefur
dregið þann dilk á eftir sér fyr-
ir Bjarna M. Gíslason rithöfund.
sem um langt skeijyigfur verið
ötull túlkandi hins íslenzka máls-
staðar, að hann hefur orðið að
ferðast um alla Danmörku í vet-
ur með fyrirlestra um handritin
og ísland. Og ekki nóg um það:
Norðmenn hafa líka gert boð eft-
ir honum, og frá 15. febrúar til
marzlofea heldur hann fyrirlestra
á 40 stöðum í Noregi, þar á með-
al Osló, Bergen og Þrándheimi.
Bjarni ræðir nú handritamálið
aðeins frá sögulegu og þjóðlegu
sjónarmiði og beinir þakkarorð-
um til Dana fyrir skilning þeirra
á endanlegri lausn nfálsins. En
meðan handritin eru efeki kom-
in til íslar.ds er það mikilsvert,
að bæði Dönum og hinum Norð-
urlandaþjóðunum verði gert það
minnisstætt, hve mikla þýðingu
það hefur fyrir ísland að endur-
heimta þau.
**' * *■:*■■* m
Gerhardsen
til Bandaríkjanna
Washington, 21. febrúar — AP.
TILKYNNT var í Hvíta húsinu
í dag, að Einar Gerhardsen, for-
sætisráðheri a Noregs, héfði þeg-
ið boð Kennedys forseta um að
koma í opinbera heimsókn til
Bandaríkjanna í maímánuði nk.
Heldur Gerhardsen væntanlega
vestur um haf 8. maí og verður
gestur Kennedys í fimm daga.
Flugfélagið flytur
fyrir varnarliðið
FYRIR nokferum dögum hófu
flugvélar Flugfélags íslands
flutninga innanlands fyrir varn-
arliðið á Keflavíkurflugvelli,
nánar tiltekið milli Keflavíkur og
Þórshafnar á Langanesi Og Kefla
víkur og Hornafjarðar.
Samist hefir um áframhald
flutninga þessara til næstu mán-
aðamóta, en um frekari flutn-
inga er ckkert ákveðið ennþá,
en samningar um þessi mál
standa fyrir dyrum.