Morgunblaðið - 01.03.1962, Blaðsíða 14

14
MORCVWBLAÐIÐ
Fimmtudagur 1. marz 1962
— Sjávarútvegurinn
hafði tekist að ná sairnkoimulagi
um fiskverðið í byrjun vertíðar
innar né heldur höfðu tekist
samningar milli útgrðarmanna
og sjómanna un kjör á bátunum.
Olli þetta hvorttveggja stöðvun
um á útgerð og töfum á því, að
útgerð gaeti hafist í ýmisum veiði
stöðvum. Verst var útkoman
Vestmannaeyjum, þar sem heita
mátti, að vertíðarútgerð haefi&t
ekki fyrr en kom fram í byrjun
marzmánaðar. En á ýmsum öðr
um stöðum urðu styttri eða
lengri frátafir frá sjóróðrum af
þessum sökum. Þá voru allmarg
ir bátar, sem stunduðu sífldveið
ar framan af vertiðinni og sumir
alla vertíðina. Þetta hvorttveggja
hlaut að sjálfisögðu, að öðru
jöfnu, að draga úr heildaraflan
um en svo kom það til, að á
bezta tírna vertíðarinnar, þegar
mestur aflinn kemur á land, voru
aflabrögð víða með lélegra móti.
Átti þetta við bæði um Suðaust-
urlandið og Suðurlandið, eink
um Vestmannaeyjar.
Enn hélt ýsuaflinn átfram að
aulkast en svo hefir verið nú ár
frá ári. Nam aukningin frá fyrra
ári nær 20%. Friðun uppeldis-
stöðva ýsunnar, sem féfkkst með
hinum nýju grunniínum, sem
settar voru 1952 á hér vafalítið
veigámestan þátt í þessari þró
un. Hetfir ýsugengdin aukist tjl
stórra muna allsstaðar við land
ið. Tvær aðrar fisktegundir sýna
verulega aukningu, en ein all-
verulegan samdrátt. Steinbítsafl
inn jókst um meira en 40% fré
fyrra ári, en breytingar á þeim
afla eru ekki óalgengar frá ári
tifl árs. Aukning á flatfisikaflan
um, sem nam um 35%, varð vafa
laust mest fyrir aukna þátttöfcu
í dragnótaveiðunum og stækkun
þeirra svæða, þar sem þær veið
ar voru leyfðar. Hins vegar varð
keifluaflinn um þriðjungi minni
nú á árinu en árið áður, sm má
rekja til stórum minni útgerðar á
línu framan af vertíðinni, eins og
áður var minnst á. Keiluaflinn í
heild er þó smávægilegur. Áður
hefir verið minnst á hina miklu
rýrnun karfaaflans, en hann var
nú í fyrsta skipti um lánga ihríð
minni en ýsuaflinn.
Þá er að geta krabbadýraatfl-
ans (rækjur Og humar), sem
varð minni en árið áður. Humar
veiðamar gátfu minni atfla en ár
ið áður vegna þess, að færri bát
ar stunduðu þær veiðar nú, en
kusu heldur að fara á dragnóta
TAFLA III HAGNÝTING AFLANS (jan. — okt.)
Afli á þorskveiðum 19 6 1 19 6 0
Togarar Bátar Samtals Togarar Bátar Samtals
smál. % smál. % smál. % smál. % smáL % smál. %
ísvarinn fiskur .... 20.444 32.2 4.180 1.9 24.624 8.8 18.425 18.3 1.858 0.8 20.283 5.9
Til frystingar .... 27.269 43.0 106.091 49.3 133.360 47.9 57.567 57.3 127.499 52.5 185.066 53.9
Tifl herzlu 8.778 13.8 35.803 16.6 44.581 16.0 10.828 10.8 42.546 17.5 53.374 15.6
Til söltunar 4.587 7.2 61.113 28.4 65.700 23.6 7.833 7.8 63.161 26.0 70.994 20.7
Annað 2.382 3.8 8.049 3.8 10.431 3.7 5.809 5.8 7.629 3.2 13.438 3.9
Samtals 63.460 215.236 278.696 100.462 242.693 343.155
Afli á síldveiðum ísvarin síld 32 22.2 4.087 1.6 4.119 1.6 582 84.2 290 0.3 872 0.8
Til frystingar .... 50 34.7 12.149 4.7 12.199 4.8 34 4.9 3.658 3.3 3.692 3.3
Til söltunar 62 43.1 56.102 21.8 56.164 21.9 — 17.277 15.3 17.277 15.2
Til bræðslu — 184.447 71.8 184.447 71.8 75 10.9 91.013 81.1 91.088 80.7
Annað — 114 0.0 114 0.0 — — —
Samtafls 144 256.899 257.043 691 112.238 112.929
Krabbadýraafli Til frystingar .... 2.300 90.4 2.300 90.4. 2.970 90.0 2.970 90.0
Til niðunsuðu .... — 243 9.6 243 9.6 330 10.0 330 10.0
Samtals — 2.543 2.543 3.300 3.300
veiðar eða togveiðar. Ræfcjurveið
amar voru einnig til muna lé-
legri vegna aflabrests í ísafjarð
ardjúpi um haustið. Hefir þátt-
tafcan í þeim veiðum verið vax
andi undanfarin ár og virðist
hafa leitt til þess, að álagið á
hinn takmarkaða stofn hatfi ver
ið orðið of milkið. Á sá. sumri
var farinn leiðangur umhverfis
landið í leit að rækjumiðum.
Veruflegt magn, sem ætla mætti,
að byggja mættj einhverja telj
andi veiði á, fannst aðeins á ein
uim stað en rannsóknum þessum
og leit verður haldið átfram á
þessu ári og er ekfci talið von-
laust um, að víðar megi finna
rækju í veiðanlegu magni.
Heildaraflinn, á öðrum veiðum
en síldrveiðum og humar- og
rækjurveiðum, var tifl oflotóberlofca
343 þús. smáfl. eða um 2% meiri
en árið áður. Um áætlaðan heild
arafila til lotka ársins hetfir áður
verið getið.
Hagnýting aflans
Hagnýting aflans á þorsflcveið
unum (sbr. tötflu III) var með
svipuðum hætti og undanfarið.
Þó varð nokkur aulkning á þeim
hluta aflans, sem fLuttur var út
ísvarinn og er það í samræmi við
það, sem áður sgir um breytta
útgerð togaranna. í beinu sam-
bandi við hinn minnkandi karfa-
afla stóð svo það, að sá hluti afila
togaranna, sem fór til frysting
ar minnkaði enn og nú um meira
en helming firá árinu áður. Báta
fisfcurinn, sem fór tiil frystingar
var einnig tifl muna minni og í

Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi
VILIIJÁLMUR GUÐMLNDSSON
Álfaskeiði 3, Hafnarfirði,
verður jarðsunginn frá Fríkirkjunni i Hafnarfirði, laug-
ardaginn 3. marz kl. 2 e.h.
Bergsteinunn Bergsteinsdóttir,
börn, tengdabörn og aðrir vandamenn.
Innilega þökkurn við öllum þeim fjöldamörgu, nær og
fjær sem auðsýndu okkur samúð og vináttu við andlát
og jarðarför eiginkonu og móður
ÞÓRUNNAR KETILSDÓTTUR
Sérstaklega þökkum vi.ð alla hjálpsemi og vináttu
Hermanni Jónssyni og fjölskyldu Blesugróf og Guðrúnu
Ólafsdóttur og fjölsky'du Suðurgötu 56, Hafnarfirði.
Kristján Finnbjörnsson og börn.
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hluttekningu við
andlát og jarðarför
ÁSBJARNAR GUÐMUNDSSONAR
Borgarnesi.
Guð blessi ykkur öll.
Valbjörg Jónsdóttir,
börn, tengdabörn og bamabörn.
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og
jarðarför
HELGU FINNSDÓTTUR
Börn, tengdabörn og barnabörn.
heild fór minna magn til fryst
ingar nú en verið hetfir uim all
langt skeið. Voru ekki nema tæp
lega 48% atflans hagnýttur á
þann hátt. Hlutfafllsleg auikning
varð á öllum hinum verfcunarað
ferðunum og þó mest á ísvarða
Sjá töflu III
Á meðan brezki maifcaðurinn
var lokaður um veturinn leituðu
íslenzku togaramir meir en áð-
ur á þýzka markaðinn og gátu
þannig að takmörkuðu leyti bætt
sér upp markaðsmissinn. Sá mark
mmm
Síldarvinna í frystihúsi.
fitíkinum. Á meðan stóðu yfír við
ræður við brezk stjórnarvöld um
lausn fiskveiðideilunnar, vetur
inn 1960—1961, héldu iislenzku
togararnir sér frá brezka mark-
aðnum, sem var óhagstætt fyrir
þá, þar sem það var einmitt á
þeim tíma, sem verðlag er hag
stæðast. Nokfcru eftir lausn deil
unnar hófust siglingar til Bret
lands á nýjan leik, en þá var kom
ið fram undir vor. Mikil óánægja
ríkti meðal brezkra togaramanna
með það hversu lítilfjörlegan
veiðirétt samkomulagið tryggði
þeim og yfirmenn á brezku tog
urunum í Grimsby og Hull hótfu
aðgerðir til að mótmæla því, að
íslenzku togararnir hætfu land-
anir á nýjan leiik. Va-rð úr þessu
langvinnt verkfall, sem þó náði
ekki tilgangi sínurn, því íslenzku
togararnir héldu áfram lönd-
unum. Var það samningurinn,
sem gerður var í París 1956, miUi
íslenzkra og brezkra togaraeig-
enda um löndun íslenzkra togara
í Bretlandi, sem kom í veg fyrir
að þetta tilræði yfirmannanna
tækist. Þessi samningur var sem
kunnugt er gerður til að leiða
til lykta löndunarbann á íslenzk
an togarafisk, sem brezkir tog-
aramenn höfðu komið í gegn,
með svipuðum aðgerðum 1952 og
giidir hann i 10 ár.
aður er þó öft þröngur og svo
reyndist nú.
Ef litið er á síldveiðamar í
heild hefir nokkur breyting orð
ið á hagnýtingu síldaraflans í
átt til meiri söltunar og frysting
ar og það þrátt fyrir að aflinn
var meiri en nokkru sinni fyrr.
Sarnt fór nú rúmlega 71% til
bræðslu en árið áður hafði það
verið rúmlega 80%. Var það eink
um hin mikla söltun um sumar
ið, sem orsakaði þesisa hagstæðu
breytingu.
Síldveiðamar
Svo sem fram kom í aflaáætl-
un þeirri, sem áður getur mun
sildaraflinn yfir árið hafa náð
317 þús. smál. og orðið meiri en
nokkru sinnj fyrr. Þessi mikla
aukning á síldveiðunum á sér
vafalaust ýmsar skýringar en nær
tækast er að þakka hann bættri
veiðitækni enda mun það vera
meginástæðan. Betri leitartæki
en áður og notkun kratftblaikkar
innar ásamt nótum úr gervietfn
um haía stórum bætt möguleik
ana til að ná síldinni og það við
aðstæður, sem óhugsandi var áð
ur. Þessj atriði hafa einnig fyrst
gert mögulegt að stunda veiðarn
ar með svo góðum árangri, sem
raun er á, á haustin og veturna
þegar veðurfar er þó otft rysjótt
og erfitt fyrir fiskveiðarnar. —
Stækkun bátanna á hér einnig
sinn þátt í.
Etf litið er á árið allt má skipta
síldrveiðunum í þrjú veiðitima
bifl, en það eru vetrarveiðaraar,
sumarveiðarnar og haustveiðarn
a.r Raunverulega eru þó haust-
og vetrar veiðarnar eitt veiðitíma
bil, sem nær frá okt. og allt frana
á vor eða sumar þegar stundaðar
eru veiðar við Suðvesturlandið á
svæðinu frá Snæfellsnesi austur
fyrir Vestmannaeyjar. Þá taka
svo við sumarsíldveiðaraar fyrir
Norður- og Austurlandi frá miðj
um júní til loka ágústmánaðar,
Eitfitt er þó að nefna ákveðin
tímamiörk fyrir haust- og vetrar
veiðarnar, þar sem hér er raun
verulega um nýjar veiðar að
ræða, og timabilið hetfir ekki
mótazt enn og er raunar alltaf að
færast út til beggja enda. Á ár-
inu 1961 héldiu allmargir bátar
áfram síldveiðum firaman af vetr
arvertíðinni, enda var afli þá góð
ur og svo kom það til, að lengi
stóð í samningum um kjör sjo-
manna á þorskveiðum Og um fisk
verðið, eins og að framan var
getið. Flestir bátanna fóru þó
til þorskveiða þegar netjavertíð-
in hófist, seint í febrúar og
snemma í marz en nökikrir héldu
þó síldveiðunum áfram til vors.
Sýnir taflla IV árangurinn atf
þeim veiðum, en borið saman
við árið áður var þar um mikla
aukningu að ræða. Á þessu ný-
byrjaða ári er þó útlit fyrir að
enn verði mikil aukning á þess
um veiðum.
Sjá töflu IV
Verulegur hluti aflans var
ýmist saltað eða fryst. Fyrir miðj
an júní fóru síldveiðiskipin að
tínast út á miðin fyrir Norður-
landi en fyrsta síldin veiddist 14.
júní í Reykjafjarðarál. Almenn
veiði hófst þó ekki fyrr en 20.
júní og fyrstu vikuna métti heita
að öll veiðin væri á vestursvæð-
inu. Síðan barst leikurinn austur
á miðsvæðið og allt austur á svæð
ið útaf Sléttu en í kringum 10.
júlí hófst veiðin fyrir Austfjörð-
um óg eftir það mátti heita að
veiðarnar færu nær eingöngu
fram þar. Lítilsháttar veiði var
þó eftir miðjan júlí austantil
fyrir Norðurlandi og einnig síð-
ustu viku veiðitimans á mið-
svæðinu. Meginhluti afians kom
á land í júlí en þó var reitings-
afli einnig í ágúst og vertíðinni
mátti heita lokið í síðustu viku
þess mánaðar. Gæði síldarinnar
voru venju fremur góð, þannig
að mikið var imnt að salta. Nam
Framhaid á bls. 15.
TAFLA IV
Vetrar- og vorsíldveiðarnar við Suðvesturland
Útflutt ísvarið, tn. uppmælt
Til frystingar, — —
— söltunar, — uppsaltað
— bræðsla, mál
1961
41.190
80.968
44.223
150.19i2
1960
5.868
2.546
577
3.577